Verslag werkgroep 5 19 mei 2009 en 20 mei 2009 25 ste Middenschoolcongres Werkgroep 5 Congresbegeleider: Bonne Jan Verslaggever: Depoorter Ilse Middenschool: leer kracht in meervoud Werksessie 1: Op zoek naar inspirerende krachten in de school Verslaggeving via tag clouds. De kernwoorden voor de opbouw van de tag clouds werden in twee delen gesplitst: o Eerste indrukken na plenum 1 Enthousiasme leerkracht Enthousiasme leerlingen Inspirerend Grappig Leuk Aan de lippen hangen Creatie vorming Actief Afwisselende werkvormen Zelfstandig werken Plezier Zelf aan de slag Verantwoordelijkheid Verschillende vakken Aan de lippen hangen Luisteren Vertellen Voorlezen Enthousiasme Willen weten
o Inspirerende krachten en drijfveren Respect Kern leerling Gesprek Vakoverstijgend Zichzelf blijven Natuurlijk Leefwereld jongeren Band Betrokkenheid Kinderbril Luisteren Jezelf blijven Klassfeer Ervaringen Werken met Groeien Je wordt leerkracht Betrokkenheid Omgang Schoolsfeer Samen Luisteren Leefwereld jongeren Menselijke Gesprek Respect Luisteren Ervaringen Echtheid Consequent zijn Open geest
Werksessie 2: Hoe begeester ik eigentijdse jongeren tussen 12 en 14? Verslaggeving via tag clouds. Wow waw? Leerlingen Leerkrachten Wisselwerking Eigen ervaringen Effect Dankbaarheid Participeren Deelnemen aan Hun mening Begeesteren Verwondering Vanuit hun leefwereld Nieuwsgierigheid opwekken Positief Anders om dag Ze hangen aan mijn lippen Actieve werkvormen Uitdaging Verantwoordelijkheid Afwisseling Verschillende leerstijlen Passie Dankbaarheid Variatie Dankbaarheid Nieuwsgierigheid Respect Tweede kans Spontaniteit Lachende gezichten Kleine momenten Authentiek
Werksessie 3: Identiteitsontwikkeling in de praktijk van de klas en de middenschool o Korte reflectie na plenum 2: Identiteitsontwikkeling: een bril om naar jongeren te kijken Enkele richtvragen: Wat ben ik ermee? Wat kan ik ermee naar mijn leerlingen toe? Wat kunnen we doen? Interessant begin informatie in het begin trok de aandacht, maar verdere invulling zorgde voor afzwakking van aandacht. Afknapper: gebruik van moeilijkere woorden, nieuwe schema s die niet meer zo nieuw zijn. wordt besproken wat de essentie zou moeten zijn, maar kantelmoment van tonen van het schema zorgde ervoor dat wat besproken geweest werd te overladen werd. Ook door het gebruik van de moeilijke woorden. Verwondering van overgang van enthousiaste inzet, naar uitdieping die te langdradig werd Het einde stond in contrast met wat doorheen het plenum werd verteld Beginnen met een sterk beeld, goed fragment om verder te werken. Video Hans Opdebeek illustreerde meer dan wat gezegd werd. Een beeld kan meer zeggen dan woorden Het begeesterend leren werd kwijtgespeeld door het in moeilijke woorden gieten Contrast deze middag (het plenum) met wat er deze morgen werd besproken: Het leuke aan lesgeven en leerlingen betrekken soort aangeven dat we het als leerkracht anders moeten aanpakken ( we zijn slecht bezig ) Ochtend goeie momenten Deze namiddag een kleine domper.
Gevoel dat we een testpubliek waren met verborgen camera s om na te gaan hoe lang we ons kunnen concentreren Dus kunnen we misschien beter bezig blijven zoals we bezig zijn. En ons vastpinnen aan de wawmomenten. Deze sterktes vasthouden en trachten van daarmee aan de slag te gaan om het negatieve positief om te plooien. o Terugkoppeling naar waw moment Kleine dingen Gewone lessen Er zijn voor hen Aanwezigheid Klasdoorbrekend Kleine dingen Medewerking Eigen keuze Projecten Dichtbij de leerlingen op speelplaats bij de leerlingen staan Medewerking leerlingen leerlingen werken enthousiast mee, ze geven zich voor de les (bewondering voor hen om zo na een hele dag nog volop in te zetten om samen een bewijs op te bouwen)
Werksessie 4: Hoe kunnen we leerkrachtige leraren in leerkrachtige middenscholen zijn? Tijdens deze laatste werksessie in de werkgroep wordt aan de hand van enkele teksten nog even kort nagedacht over de inbreng van het congres. (gebruik van lectuurstukken Luc Stevens Leraar wie ben je?) Meervoudige intelligentie (Gardner) inleiding o Begeesterend leraarschap Wat doe ik nu al om deze competenties aan te spreken en te waarderen? Waar wil ik op inzetten? Waar kan ik (op dit ogenblik) concreet werk van maken? De keuze vrij laten voor de jongeren Veel meer in beeld brengen Voorbeelden van schoolgemeenschappen (malle, zandhoven) talententabel schaal 1 7 (per vak) aangeven hoe hoog de competenties scoren. handvaardigheid, taalvaardigheid, leertempo, creatief talent Creatief talent: muzische, beeldende Ruimtelijk inzicht: construeren, kaartlezen Vertalen naar de taal van de leerlingen, ouders wat vragen we aan competenties, vaardigheden van de leerlingen om in die welbepaalde studierichting te starten gespreksdocument bij instap in het secundair, overstap naar tweede graad, niveau schoolgemeenschap o De authentieke middenschool als context Op welke manier kan de authentieke middenschool als omgevingsfactor daarin helpen? authentieke middenschooldoelen? schoolbeleid? (o.a. nascholing, toewijzing opdrachten, inzet van middelen, bevorderen van een professioneel, collegiaal en leerlinggericht werkklimaat, ) lerarenteam? (o.a. samenwerking: vakgebonden, vakoverschrijdend, projectmatig, )
ik als leraar? (o.a. intentie en mogelijkheden om eigen aspiraties en talenten in te zetten) Competenties: hulpmiddelen om verder te gaan, naar de kern te gaan van de persoon Leerlingen wat breder bekijken en ervoor zorgen dat leerlingen breder gaan kijken naar zichzelf Enkele voorbeelden: Einde van het jaar: Schoolloopbaan volgens van de leerlingen Doorheen het jaar: Vorderingsgesprekken met leerlingen voeren om aan te geven hoe ze hun vaardigheden kunnen ontplooien, wat hun sterktes en zwaktes zijn. Leerlingen 1 ste graad werken met de boom waar sta ik op gebied van leren, soort van zelfevaluatie OVR methode Einde tweede jaar: bundeltje rond hoe is mijn leerhouding (met betrekking van de ouders) Schoolloopbaanbegeleiding (CLB) hoe kom je tot een keuze verschillende soorten van intelligentie gebruik van werkboekjes o Wat kunnen de vakken doen om te helpen bij het leren maken van keuzes? In alle vakken zou dat aan bod moeten komen. Techniek van het leren kiezen integreren. niet expliciet, maar onrechtstreeks Nagaan op welke manier dit geïntegreerd kan worden en gekoppeld aan een rapport. (nog in opmaak, testfase) veel leerkrachten beseffen dat ze daar aan gewerkt moet worden, ze staan er open voor; maar weten te weinig hoe ze daarmee aan de slag kunnen gaan.
! veel meer dan enkel onderscheid tussen wiskunde en talen gebruik van wiskundige geletterdheid. Geletterdheid is veel ruimer. via tabellen in beeld brengen van de competenties. o Dit om ervoor te zorgen dat ieder individueel even kan nagaan wat hij/zij mee neemt naar de eigen school. IK DAAG MIJN LEERLINGEN UIT TOT (schema) Vakmanschap is meesterschap hoe word ik meester, hoe krijg ik greep op, hoe kan ik verwerken ik ben het meester Bejegenend waarnemen: houdt een actieve nieuwsgierigheid in die gericht is op analyse. (leerling) Intuïtief aanvoelen: actieve toegankelijkheid, Gedifferentieerd denken: aanschouwelijk en concreet denken soepel verbinden met abstract en conceptueel denken. stapsgewijs: dichtbij naar verderaf respect hebben voor elkaars mening, in contact treden Oordelen vanuit de kern: actieve toegankelijkheid, uitnodigen tot betekenisverlening, het stilstaan bij en vragen naar zingeving. betekenis geven, waarom wil je iets worden of doen zich een mening vormen veel oefeningen op (binnen PAV): in groep gaan staan (ja of neen en waarom) beproefde technieken (ten eerste, ten tweeden,. / enerzijds, anderzijds) om eigen mening te kunnen verwoorden. uitklaren van beoordelingscriteria bv. als je spontaan je boek uithaalt is dit top, als je aangezet moet worden om je boek uit te halen is dit wat minder, Kwaliteitsvol handelen: het individu heeft oog voor het effect op de eigen persoon, de andere en de omgeving. De gehele persoon is geëngageerd en hij uit toewijding en zorg. Soepel samenwerken: eigenschappen zoals wederkerigheid, houden en loslaten, voortouw nemen en afwachten. iets om te leren om zelf eens initiatief te nemen of even anderen de kans te geven Systematisch reflecteren
in hogere opleidingen: bijscholingstrajecten waarbij studenten kunnen werken aan hun problemen om deze op te lossen. in secundair onderwijs: de leerlingen voorbereiden naar dergelijke bijscholingstrajecten waarbij een oplossing wordt gezocht naar de problemen, moeilijkheden die ze hebben (individueel of onder begeleiding van de leerkrachten) o Algemene conclusies Goed lesgeven!?! wat is dat dan? Openstaan voor alle aspecten Als leerkracht een voorbeeld zijn De leerlingen trachten te overtuigen Denkoefening proberen te vertalen als directeur, coördinator, als vakgroeplid, leerkracht samen werken Koppelen aan de visie van het onderwijs. Te eenvoudig van te zeggen, wij doen dat wel al allemaal dieper werken Klassen van 25, wel geprobeerd,maar wat met die 24 ste, 25 ste waar het niet doordringt? nooit iedereen kunnen bereiken, je mag daar niet op afhaken, maar wel zoeken naar hoe je die leerlingen alsnog kunt bereiken. BV. uitstapweek, eerste dag voor aardrijkskunde, maar altijd een paar die wat achterophangen en hen proberen te betrekken. zo wat boven hun bed bezig, niet mee kunnen, verkeerde oriëntering. Derde trimester tweede jaar: probleem bij leerlingen die niet mee kunnen en afhaken voor de laatste maanden. hen motiveren om toch nog wat op te pikken van de laatste twee maanden, verbrod het niet. Hulp in groei als leerkracht zijn. Zinnen, processen, inzichten meenemen en er zelf mee aan de slag gaan Reactie van bovenbouw dat de middenschool de leerlingen te veel pamperen. Middenschool zorgt voor een goede oriëntering.