Verbinding zorg, sport en bewegen
Karlijn Leenaars Eva Smit Lerende netwerken voorjaar 2016
Onderzoek verbinding zorg, sport en bewegen Studie I: effect van de inzet van de buurtsportcoach Vormgeving van de samenwerking met lokale organisaties Randvoorwaarden inzet en ondersteuning buurtsportcoach Effecten en maatschappelijk rendement buurtsportcoach Studie II: effect van interventies Bereik van leefstijlinterventies Randvoorwaarden voor zelfmanagement, participatie en doorstroom Gezondheidseffecten
Methode 14 buurtsportcoaches in 9 gemeenten: 14 casestudies Utrecht, Den Haag, Den Bosch, Heusden, Zwolle, Hoogeveen, Franeker, Nijmegen en Emmen Actie-onderzoek en procesevaluatie: Interviews met de buurtsportcoach Focusgroepgesprekken met netwerk in de wijk Interviews beleidsmedewerkers Delphi studie onder zorg-, sport- en welzijnprofessionals Fittesten en vragenlijst deelnemers
Wat is er het afgelopen jaar gebeurd? 14 buurtsportcoaches in 9 gemeenten: 14 casestudies Utrecht, Den Haag, Den Bosch, Heusden, Zwolle, Hoogeveen, Franeker, Nijmegen en Emmen. Actie-onderzoek en procesevaluatie: Literatuuronderzoek samenwerking zorg en sport Literatuuronderzoek belemmerende en bevorderende factoren voor deelnemers Interviews met de buurtsportcoach Focusgroepgesprekken met netwerk in de wijk Delphi studie onder zorg-, sport- en welzijnprofessionals Fittesten en vragenlijsten deelnemers
Interviews met de buurtsportcoaches
De buurtsportcoach in Nederland Werkzaam voor de gemeente (n=3), gezondheidscentrum (n=1), sportorganisatie (n=5), welzijn (n=2) GGD (n=1) en zorg (n=2) Verschillen in randvoorwaarden en context: In het kader van Franekeradeel actief, zijn er een stuurgroep en twee werkgroepen (jeugd en senioren) geformeerd met daarin vertegenwoordigers van sportverenigingen, ouderenbonden, het onderwijs, welzijnsorganisaties en een sportservicepunt. De werkgroepen ontwikkelen ieder jaar een activiteitenplan voor de betreffende doelgroep en geven uitvoering aan de sport- en beweegactiviteiten. [Projectplan buurtsportcoaches, 2012]
Verbinding zorg, sport en bewegen Verschillende rollen en taken Verbinder, doorverwijzer, organiseren/coördineren van beweegactiviteiten Betrekken van eerstelijnszorgprofessionals blijkt vaak lastig, maar: BSC s werkzaam voor zorg- of welzijnsorganisaties leggen makkelijker de verbinding met zorgprofessionals Realiseren van duurzame en structurele samenwerkingen heeft tijd nodig Gebrek aan geschikte sport- en beweegactiviteiten voor de doelgroep
De professionals In kaart brengen van de attitudes en percepties ten aanzien van de BSC en de verbinding zorg en sport: Focusgroepgesprekken met het netwerk van de BSC In kaart brengen van de taakopvatting van zorg, sport en welzijnsprofessionals in de verbinding tussen zorg en sport: Delphi studie
Focusgroepgesprekken
Focusgroepen Wie heeft er deelgenomen? Zorg-, sport- en welzijnsprofessionals uit het netwerk van de BSC in 9 wijken Wat is er gevraagd? Percepties ten aanzien van de rol van de BSC Percepties ten aanzien van de verbinding tussen zorg en sport Belemmerende factoren Bevorderende factoren
Focusgroepen BSC wordt als een meerwaarde ervaren door zorg, sport en welzijnsprofessionals Maar ook onbekendheid met de rol en takenpakket van de BSC Professionals staan open voor een verbinding tussen zorg, sport en bewegen Maar factoren in de eigen sector belemmeren momenteel de verbinding
Eerstelijnszorg Gebrek aan tijd, geld en prioriteit Beperkte kennis over het sportaanbod en onbekendheid met BSC En je kunt alleen maar verwijzen naar datgene dat je dus kent. Ik weet bijvoorbeeld dat er in [...] wandelclubjes zijn op meerdere niveaus, daar verwijs ik dan wel naartoe. Maar waarnaar toe dat weet ik niet. Dat moeten ze hè, dan zeg ik van nou: je moet maar even kijken waar je dat weghaal Eigen belangen Ja natuurlijk hebben wij commercieel belang. Als je kijkt naar de kosten, die liggen zo laag dat wij als we een volle groepen hebben, dan spelen wij quitte
Sportsector Zorg- en welzijnsprofessionals vinden het aanbod niet geschikt Nee als mensen klaar zijn met zorg, omdat ze voldoende belastbaar zijn, dan zijn ze nog niet voldoende belastbaar voor de sportvereniging, daar zit nog een gat tussen.. Er is voldoende aanbod maar onvoldoende bekendheid Nou wat denk ik wel belangrijk is, is dat de aanbieders, op welk gebied dan ook dat die onvoldoende bekend zijn. Dus, het profileren van die aanbieders is erg belangrijk, denk ik. Waar dan ook. (On)geschikte sportinstructeurs/vrijwilligers
Algemene factoren Persoonlijke interesses: het belang inzien van bewegen Altijd veel sport gedaan, nog steeds actief en passief en ik heb dus veel belangrijkstelling voor sport, in ons gezondheidscentrum dus ook al heel lang het belang gezien van bewegen Effectieve programma s: het behalen van resultaten Ik zeg met name die Beweegmaatjes, dat vind ik echt een fantastisch project. Dat is echt fantastisch want daardoor haal je mensen ook echt uit hun isolement. Ze durven veel meer, ja
Algemene factoren Beleid van de gemeente: sportstimuleringsbeleid En, en, dus aan de voordeur worden ze [doelgroep] binnengebracht door nieuwe sportcoaches en door de achterdeur worden er gewoon weer vijf uur geschrapt om onduidelijke redenen. Doelgroep: moeilijk te enthousiasmeren en motiveren Mensen die niet gewend zijn om te bewegen, die hebben ook weer heel gauw redenen om weer te stoppen. Dus van het aantal deelnemers die hij heeft aangebracht zijn er ook weer gewoon een aantal weggebleven. Ze zeiden van t is leuk, leuk, leuk en later bellen ze af en daarna foetsie
Werkvorm
Werkvorm Wat als.? Hoe kan je dit als buurtsportcoach oplossen?
Delphi studie
Delphi studie Wie heeft er deelgenomen? Huisartsen en praktijkondersteuners Fysiotherapeuten en diëtisten GGD en en sociaal wijkteams Sportverenigingen en buurtsportcoaches Wat is er gevraagd? Taakopvatting leefstijlbevordering Taakopvatting zelfmanagement Samenwerking in de wijk Verwachting van en voor de buurtsportcoach
Resultaten Huisarts POH Fysio Diëtist Wijkteam GGD Sport BSC Leefstijlbevordering 7/13 6/12 13/13 9/11 4/7 4/8 6/10 0 Zelfmanagement 3/13 8/11 9/9 4/6 9/9 3/6 5/6 6/15 Samenwerking 0/9 0/9 10/10 4/10 9/9 4/11 6/10 0 Verwachting BSC 14/19 11/20 22/24 13/17 15/20 19/26 7/17 25/57
Leefstijlbevordering Huisarts POH Fysio Diëtist Wijkteam GGD Sport BSC Leefstijlbevordering 7/13 6/12 13/13 9/11 4/7 4/8 6/10 0 De huisarts en praktijkondersteuner zien enkel het benoemen van bewegen als hun taak. De GGD richt zich vooral op populatiegerichte werkzaamheden Bij het sociaal wijkteam moet nog meer duidelijkheid komen
Zelfmanagement Huisarts POH Fysio Diëtist Wijkteam GGD Sport BSC Zelfmanagement 3/13 8/11 9/9 4/6 9/9 3/6 5/6 6/15 Professionals die individueel werken, scoren hoog Niet alle taken worden in dezelfde mate vervuld Veel nadruk ligt op het onderdeel motivatie
Samenwerking Huisarts POH Fysio Diëtist Wijkteam GGD Sport BSC Samenwerking 0/9 0/9 10/10 4/10 9/9 4/11 6/10 0 Geen mogelijkheden bij de huisarts en praktijkondersteuner Bij diëtisten ligt er een opening tot samenwerken De GGD heeft minder invloed op wijkniveau
Verwachting buurtsportcoach Huisarts POH Fysio Diëtist Wijkteam GGD Sport BSC Verwachting BSC 14/19 11/20 22/24 13/17 15/20 19/26 7/17 25/57 Buurtsportcoaches vervullen hun rol allemaal anders De verwachtingen voor de buurtsportcoaches zijn divers De GGD heeft veel te bieden voor de buurtsportcoach
Werkvorm
Werkvorm Wat als.? Hoe kan je dit als buurtsportcoach oplossen? Wat kan je hier nog aan toevoegen met de nieuwe informatie?
Voor verder informatie kunt u contact opnemen met: Karlijn Leenaars Karlijn.Leenaars@wur.nl Eva Smit Eva.Smit@radboudumc.nl