1 Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van Bergen op Zoom l lllll llllll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111 Uw kenmerk Uw brief Onderwerp: Beschermd Wonen Ons kenmerk Beh. door Afdeling U14-047918 J.W. Labruyere Maatschappelijke Ontwikkeling, Beleid, Regie & Projecten 1 Datum Doorkiesnr. Bijlage(n) 1 7 DEC. 2014 0164-277763 1 Geachte (duo) leden van de gemeenteraad, Tijdens de commissie vergadering van 9 december jongstleden heb ik toegezegd u nader te informeren over de collegebesluitvorming over het Beschermd Wonen. Naar aanleiding hiervan bericht ik u als volgt. Inleiding: Vanaf 1 januari 2015 krijgen gemeenten een brede verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke ondersteuning van mensen die beperkt kunnen participeren. Doel hiervan is dat meer mensen dan nu met ondersteuning en zorg thuis kunnen blijven wonen. Het gaat om mensen die thuis hulp nodig hebben. Om dit te regelen komt er een nieuwe Wet Maatschappelijk Ondersteuning: 'Wmo 2015'. Een substantieel onderdeel van de nieuwe Wmo 2015 is dat de centrumgemeenten Maatschappelijke Opvang (MO) vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk worden voor Beschermd Wonen van mensen met psychische of psychosociale problemen, gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie. Aan deze centrumgemeenten is de opdracht om het Beschermd Wonen in te bedden in andere gemeentelijke domeinen zoals participatie, welzijn, informele zorg, wijkaanpak en sociale samenhang. Bergen op Zoom is één van de 43 centrumgemeenten en heeft daarmee een coördinerende rol bij de decentralisatie van het Beschermd Wonen en de uitvoering daarvan vanaf 2015 in samenwerking met vijf zogeheten regiogemeenten : Steenbergen, Woensdrecht, Halderberge, Rucphen en Roosendaal. De nieuwe taak bestaat grofweg uit twee onderdelen. In de eerste plaats het garanderen van continuïteit van zorg voor de mensen die nu al beschermd wonen en in de tweede plaats het organiseren van de zorg voor nieuwe cliënten. De cliënten die op 1 januari 2015 een geldige indicatie voor Beschermd Wonen hebben, hebben een overgangsrecht van maximaal vijf jaar (of korter, wanneer de indicatie eerder afloopt). Het Rijk heeft vanaf het begin gecommuniceerd dat er op het Beschermd Wonen geen korting toegepast zou worden. Dit blijkt in de praktijk anders te zijn. Ontwikkelingen: In de meicirculaire heeft het Rijk aangegeven dat de centrumgemeente Bergen op Zoom een bedrag van ongeveer 7.6 miljoen euro krijgt voor Beschermd Wonen in 2015. In de septembercirculaire stond hiervoor exact hetzelfde bedrag. In het najaar werd echter duidelijk dat de centrumgemeente Bergen op Zoom voor een aanzienlijk hoger bedrag aan zorg moet contracteren om de continuïteit van zorg in 2015 te garanderen. In totaal gaat het om een tekort van ongeveer 2 miljoen euro. Er is sprake van een tekort van ruim 25%. Jacob Obrechtlaan 4 4611 AR Bergen op Zoom E stadskantoor@bergenopzoom.nl Postbus 35 4600 AA Bergen op Zoom 1 www.bergenopzoom.nl T 140164 F (0164) 24 53 56 KvK 20169091 B nv BNG rek. nr. 28.50.00.942 B IBAN: NL41BNGH 0285000942 B BIC BNGHNL2G
Het tekort is ontstaan door verschillende oorzaken. Hieronder staan de belangrijkste oorzaken: Het budget dat verdeeld is over de gemeenten, is gebaseerd op het jaar 2013. In het jaar 2014 is het Beschermd Wonen {landelijk gezien) behoorlijk gegroeid. De verdeling van het totale budget over de 43 centrumgemeenten heeft plaatsgevonden op basis van onvolledige informatie. Hierdoor is er een scheve verdeling ontstaan over de gemeenten, waardoor er voordeelen nadeel gemeenten zijn. Collegebesluit: Op 16 december 2014 heeft het college besloten om: 1. In te stemmen met het sluiten van het 'convenant Beschermd Wonen', waarmee de gemeenten Bergen op Zoom, Steenbergen, Woensdrecht, Halderberge, Rucphen en Roosendaal de samenwerking op het gebied van beschermd wonen, waarin Bergen op Zoom als centrumgemeente fungeert, vastleggen, onder voorbehoud van steun van de portefeuillehouders van de andere gemeenten. De colleges dienen schriftelijk te worden geïnformeerd over dit besluit 2. Instemmen met de mandaatregeling Beschermd wonen, waarin door de gemeenten Steenbergen, Woensdrecht, Halderberge, Rucphen en Roosendaal mandaat wordt gegeven aan het college van de gemeente Bergen op Zoom om besluiten te nemen op aanvragen voor maatwerkvoorzieningen Beschermd Wonen en Opvang. 3. Voor het uitvoeren van beschermd wonen een subsidie te verlenen van 3.562.712,- in het eerste half jaar van 2015. Toelichting op de subsidie: In de afgelopen maanden is er diverse malen overleg geweest tussen de gemeente en de zorgaanbieders inzake het organiseren van het Beschermd Wonen in 2015. In deze gesprekken zijn zij op de hoogte gesteld dat de centrumgemeente Bergen op Zoom een fors lager bedrag vanuit het Rijk heeft ontvangen dan noodzakelijk om het Beschermd Wonen in 2015 te kunnen financieren. Het ministerie heeft toegezegd om in het voorjaar van 2015 opnieuw naar de middelen te zullen kijken, aan de hand van de daadwerkelijk gerealiseerde productie in 2014. Deze gegevens worden verwerkt in de meicirculaire in 2015 (zie ook bijgesloten e-mailwisseling met het ministerie). Het ministerie heeft verder met de VNG afgesproken dat de gemeenten en de VNG aan zet zijn om zo nodig tot een herverdeling te komen. Daarbij is toegezegd dat als dit niet goed verloopt, de staatssecretaris hierin zijn verantwoordelijkheid zal nemen. Omdat in mei 2015 duidelijk moet worden wat het nieuwe beschikbare budget is voor 2015 en verder, heeft het ministerie ons geadviseerd om de subsidiering van Beschermd Wonen in 2015 in twee keer te doen. Dit advies is overgenomen. Daarom is op dit moment besloten om alleen een subsidie te verlenen voor de eerste helft van 2015. Omdat de toezeggingen vanuit het ministerie niet uit harde garanties bestaan, zien wij ons genoodzaakt om een gedeelte van het totale tekort te verrekenen met de subsidieaanvragen voor de Zorg In Natura. Concreet houdt dit in dat er op alle subsidies Beschermd Wonen een korting van 10% is toegepast ten opzichte van de productieafspraken in 2014. Het bedrag van 3.562.712 betreft in dit verband alleen de zogeheten Zorg in Natura (zorg die in of bij een zorginstelling wordt afgenomen) voor het eerste halfjaar. Daarnaast is er bijvoorbeeld voor heel 2015 ook sprake van ongeveer 2 miljoen aan persoonsgebonden budgetten (pgb's). Op basis van de nieuwe informatie in het voorjaar van 2015 wordt er in juni 2015 opnieuw een besluit genomen over de subsidie(s) voor Beschermd Wonen in de tweede helft van het jaar 2015.
Wij hebben de knelpunten aangekaart bij het ministerie en de VNG. Wij hebben er daarbij aangedrongen snel met meer duidelijkheid te komen. Verder hebben wij doorlopend contact met de aanbieders van Beschermd Wonen om alle ontwikkelingen te monitoren. Ook wordt daarbij het gesprek gevoerd om tot een efficiëntere invulling van het Beschermd Wonen te komen. Hierbij staat uiteraard steeds de continuïteit van zorg voor deze kwetsbare doelgroep centraal. Wanne r er nieuwe ontwikkelingen zijn, zal ik u hierover informeren. M 1 :~l~.~ Y.J.M.,M: Kammeijer-Luycks W~dergemeente Bergen op Zoom
-----Oorspronkelijk bericht---- Van : Kammeijer, Y. (Yvonne) Verzonden : vrijdag 12 december 201414:50 Aan : 'Kooten, E.T.J. van (Elly)' CC : Labruyere, J.W. (Jan Willem); lzeboud, P.I. (Siem); Verstraten, S. (Stijn); Schaik, J.J. (Sjakko) van ; Kammeijer, Y. (Yvonne) Onderwerp: RE: Beschermd wonen Beste mevrouw Van Kooten, Hartelijk dank voor uw e-mail in vervolg op ons telefoongesprek. Ik ben blij met uw erkenning van de risico's voor onze gemeente/regio en uiteraard ook met uw bijdragen gericht op het mitigeren hiervan. Mede naar aanleiding hiervan zal ik het college dinsdag voorstellen om de subsidies voor Beschermd Wonen in eerste instantie te verstrekken voor een periode van 6 maanden en daarbij in ieder geval niet direct het gehele tekort door te berekenen. Hierbij breng ik evenwel uitdrukkelijk bij u onder de aandacht dat op basis van de nu beschikbare cijfers het tekort bij ons op dit moment is berekend op 25% en wij in het belang van de zorgcontinuïteit nu dus worden geacht een aanzienlijk risico te nemen. Gelet op uw toezegging dat een eventueel macro-tekort voor 2014 in het voorjaar van 2015 door de staatssecretaris wordt opgelost, doe ik hierbij dan ook de dringende oproep ons hierover uiterlijk in mei 2015 duidelijkheid te bieden. Als dit niet het geval is, zal het tekort in de tweede helft van 2015 namelijk alsnog volledig op de aanbieders moeten worden afgewenteld met alle gevolgen van dien. Ook de aanbestedingsprocedure voor 2015 en verder komt dan in gevaar. Daarnaast lijkt het mij zaak dat de staatssecretaris nu al prominent verantwoordelijkheid neemt voor het verdeelvraagstuk. Zoals ik in ons telefoongesprek naar voren heb gebracht is het in ieder geval in het belang van een benodigde herverdeling, en roep ik u hierbij dan ook nogmaals op, hierover vanuit het Ministerie, al dan niet samen met of via de VNG, zo spoedig mogelijk actief te communiceren met alle (centrum)gemeenten. Met vriendelijk groet, Yvonne Kammeijer Wethouder gemeente Bergen op Zoom
-----Oorspronkelijk bericht----- Van : Kooten, E.T.J. van(elly)[mailto:et.v.kooten@minvws.nl] Verzonden: dinsdag 9 december 2014 9:50 Aan: Kammeijer, Y. (Yvonne) CC: Briemen, A.T. van (Ard) Onderwerp: RE: Beschermd wonen Beste mevrouw Kammeijer, Bergen op Zoom loopt met beschermd wonen, een aanzienlijk financieel risico. Ik zie die risico's ook en heb ook begrip dat u meer comfort wilt hebben om de risico's te mitigeren. Om die risico's te mitigeren, is met de VNG enkele weken geleden ten eerste afgesproken dat het de intentie van de staatssecretaris van VWS is om - als er komend voorjaar (op basis van realisatiecijfers 2014 van de NZa) sprake blijkt te zijn van een macrotekort - de verantwoordelijk te nemen om dat macro-tekort (niet zijnde een verdelingsprobleem tussen gemeenten onderling) op te lossen. In de tweede plaats is met de VNG afgesproken dat er sprake zal zijn van onderlinge herverdeling tussen gemeenten die teveel geld hebben gekregen en gemeenten die te weinig geld hebben ontvangen. Uit de telefoongesprekken is duidelijk geworden dat u weinig vertrouwen heeft dat die laatste bestuurlijke afspraak daadwerkelijk gerealiseerd zal worden. In reactie op uw zorgen, wil ik aan die afspraak graag het volgende toevoegen. Dit in de hoop en verwachting dat dit u voldoende comfort biedt, opdat de inkoop 2015 voor beschermd wonen snel afgerond kan worden. Als er sprake is van een verdeelvraagstuk zal de staatssecretaris van VWS zijn verantwoordelijkheid nemen en de budgetten herverdelen, indien gemeenten onderling niet tot herverdeling over gaan. In het bestuurlijk overleg is afgesproken dat voor het herverdeelvraagstuk de verantwoordelijkheid primair bij de gemeenten/vng ligt. Wij staan nog steeds achter die afspraak. Dat laat echter onverlet dat de verantwoordelijkheid van het verdelen van budgetten uiteindelijk bij het Rijk ligt. Dat betekent: - Daar waar sprake is van juridische of contractuele belemmeringen, in die zin dat gemeenten die teveel geld hebben ontvangen geen geld meer kunnen vrijmaken voor herverdeling, zal de staatssecretaris van VWS in redelijkheid handelen. Om die additionele afspraak te kunnen effectueren wordt momenteel door de VNG geïnventariseerd welke contracten door de centrumgemeenten zijn gesloten en welke ruimte dat laat voor herverdeling. - Indien er sprake is van bestuurlijke onwil om middelen te herverdelen, zal de staatssecretaris van VWS zijn verantwoordelijkheid nemen. Met vriendelijke groet, Elly van Kooten Ministerie VWS directeur Maatschappelijke Ondersteuning Rijnstraat 50 Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag T 070-3405048 M 06-52595459 et.v.kooten@minvws.nl www.rijksoverheid.nl
-----Oorspronkelijk bericht---- Van : Kooten, E.T.J. van (Elly) Verzonden : maandag 8 december 2014 16:34 Aan: 'y.kammeijer' CC: Briemen, A.T. van (Ard) Onderwerp: Beschermd wonen Geachte mevrouw Kammeijer, U heeft mij gevraagd om een bevestiging van de gemaakte afspraken tijdens het bestuurlijk overleg tussen de VNG en de staatssecretaris van VWS d.d. 26 november jl. De afspraken uit het bestuurlijk overleg worden het best beschreven in de mail die ik op donderdag 27 november jl. aan de wethouders van de centrumgemeenten heb verstuurd (bijgevoegd). Dat is waarover we overeenstemming hebben bereikt met de VNG. De afspraak luidt kort gezegd dat in het komende voorjaar aan de hand van een analyse van de realisatiecijfers van de NZa over 2014 (beschikbaar in februari 2015) wordt bezien of het budget 2015 voor beschermd wonen/ggz-c moet worden bijgesteld. Als concretisering daarvan merk ik aanvullend op dat: - het onze intentie is dat als er komend voorjaar (op basis van realisatiecijfers 2014 van de NZa) sprake blijkt te zijn van een macrotekort, dat dan VWS verantwoordelijk is om het op te lossen; - als het een vraagstuk is van verkeerde verdeling, dat dan gemeenten primair aan zet zijn en er tussen gemeenten wordt herverdeeld. Wij regelen dat in de meicirculaire van het Gemeentefonds. Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, Elly van Kooten Directeur maatschappelijke ondersteuning Vws 0652595459