Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: Onderwerp: Vaststellen Kaderverordening Subsidieverstrekking Welzijn Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel a. De nieuwe kaderverordening Ter verdere vereenvoudiging van de regelgeving met betrekking tot de subsidieverstrekkingen op het gebied van welzijn stellen wij voor te komen tot het buiten werking stellen van de Algemene Subsidieverordening Welzijn. Een nieuwe verordening is ontwikkeld. Deze nieuwe verordening beoogt met minimale en eenvoudige regels een goede formele grondslag te bieden voor alle subsidie op het gebied van welzijn. De regels worden vervat in een kaderverordening. b. Rechtmatig verstrekte subsidies in 2006 De huidige Algemene Subsidieverordening bezit veel regels die data, specifieke voorschriften en gedetailleerde voorwaarden, rechten en plichten inhouden. Niet altijd kan de subsidieontvanger c.q. de gemeente zelf aan ál die voorwaarden voldoen. Worden dan toch subsidies verstrekt zónder dat aan álle voorwaarden is voldaan, dan is sprake van onrechtmatigheid. De afgelopen jaren is daar naar letter van de wet - sprake van geweest omdat er teveel regels zijn waaraan subsidiegever en subsidieontvanger zich dienen te houden. Om problemen met betrekking tot de rechtmatigheidtoets te voorkomen stellen wij voor om de subsidieverstrekking op het gebied van welzijn bij het bepalen van de rechtmatigheid van de uitgaven over het dienstjaar 2006 buiten beschouwing te laten. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem In 1998 is de derde tranche van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) in werking getreden. Daarin is een wettelijke regeling opgenomen voor de verstrekking van subsidie door bestuursorganen. Belangrijk uitgangspunt van de regeling is dat subsidieverstrekking vanaf dat moment slechts mogelijk is als daaraan een wettelijk voorschrift ten grondslag ligt, waarin wordt bepaald welke activiteiten voor subsidie in aanmerking komen. In onze gemeente hebben wij die voorschriften en activiteiten vastgelegd in de Algemene Subsidieverordening Welzijn en de Grondslagen voor de berekening van subsidies. Ter kennisneming zijn kopieën van beide verordeningen in het raadsdossier opgenomen. De Algemene Verordening geeft de algemene grondslagen, rechten, plichten, voorwaarden aan en bepaalt termijnen waarbinnen aanvragen moeten zijn ingekomen c.q. afgehandeld. De Grondslagen voor de subsidies zijn een opsomming van bedragen per groep van subsidies en specifieke voorwaarden die per groep kunnen verschillen. De Algemene Subsidieverordening die uw raad op 10 december 2001 vaststelde is een uitgebreide verordening met allerlei voorwaarden, data en termijnen. Die uitgebreidheid leidt thans tot problemen bij het totstandkomen van een oordeel over de rechtmatigheid van de jaarrekening 2006. Pagina 1 van 5
Met nadruk merken wij op dat rechtmatigheid van handelen altijd hun uitgangspunt is geweest en dat zal het ook blijven. De landelijke richtlijnen op het gebied van de controle zijn echter zodanig gewijzigd dat er op een heel andere manier dan voorheen gekeken wordt of uitgaven rechtmatig zijn gedaan. De accountant moet vanaf 2004 nu expliciet naast het getrouwe beeld, ook een oordeel geven over het al dan niet rechtmatig tot stand komen van de jaarrekening. Het gaat hierbij alleen om de financiële rechtmatigheid en niet het ruimere begrip van juridische rechtmatigheid. Anders geformuleerd, de accountant gaat na of de baten, lasten en balansmutaties in de jaarrekening volgens de regels tot stand gekomen zijn. Dit betreffen zowel de regels van hogere overheden als de regels van de gemeente zelf. Alom heerst onduidelijkheid in Nederland over de wijze waarop accountants en gemeenten met deze nieuwe regelgeving moeten omgaan. Onrechtmatigheid is bijvoorbeeld al aan de orde wanneer de gemeente het jaarlijkse subsidie van 250,-- uitbetaalt aan een vereniging die dit subsidie een dag later aanvraagt dan de gemeente heeft aangegeven. Onrechtmatigheid is ook aan de orde bij de vereniging die het subsidie toch ontvangt, ook al is het aantal leden van 21 gedaald tot 19 (de minimum grens is 20). Tot slot zullen we op basis van de huidige Algemene Subsidieverordening moeten beschikken over de statuten, bewijzen van KvK s, jaarrekeningen etc. van álle gesubsidieerde instanties omdat dit nu eenmaal in onze regels is opgenomen. Omdat we niet kunnen voldoen aan onze eigen regels, en het oplossen daarvan zou leiden tot een zeer forse en arbeidsintensieve inzet van gemeente én gesubsidieerde instanties (zij moeten immers behoorlijk wat gegevens gaan aanleveren), doen wij het voorstel de regels zodanig aan te passen dat rechtmatigheid ook écht op basis van inhoudelijke argumenten getoetst kan worden. 3. Relatie met bestaand beleid Het gemakkelijker en eenvoudiger maken van regels en voorschriften voor de lokale gemeenschap behoort al jaren tot het beleid van onze gemeente. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties a. Kaderverordening Subsidieverstrekking Welzijn Bij de raadsstukken treft u een kaderverordening aan. Deze verordening kwam tot stand na overleg met diverse gemeenten in Nederland die eveneens een dergelijke verordening ontwikkeld hebben. De verordening beoogt: 1. de door de wet vereiste formele grondslag voor gemeentelijke subsidieverstrekking te bieden; 2. de verdeling van bevoegdheden tussen uw raad en burgemeester en wethouders te regelen in de geest van de dualisering, hetgeen inhoudt dat burgemeester en wethouders bevoegd worden om binnen de door uw raad (door middel van deze verordening en in meerjarenprogramma s en beleidsnota s) gestelde kaders subsiudies te verstrekken en om zo nodig aanvullende sectorspecifieke administratieve en procedurele voorschriften vast te stellen; 3. een aantal algemene regels te formuleren die van toepassing zijn op alle gemeentelijke subsidies op het gebied van welzijn. Pagina 2 van 5
De verordening is een échte Kaderwet met weinig en zeer algemene bepalingen. Veel van de besluitvorming met betrekking tot nadere richtlijnen wordt overgelaten aan het college. Deze bepalingen worden in uitvoeringsregels vastgelegd. Het gaat dan om aanvullende regels die zijn toegesneden op een of meer specifieke beleidsvelden. Bijvoorbeeld het formuleren van nadere inhoudelijke criteria, procedurevoorschriften (met eisen over o.a. aanvragen subsidie en de verantwoording). Uitvoeringsvoorschriften kunnen in de vorm worden gegoten van een regeling, maar kunnen ook worden opgenomen in een (meerjaren)programma of een beleidsnota. Wij achten het vaststellen van uitvoeringsvoorschriften nodig voor alle subsidies die op het gebied van welzijn worden verstrekt. Vaststelling geschiedt door uw raad. In de uitvoeringsvoorschriften zal in elk geval een hardheidsclausule worden ingebouwd die ons college de mogelijkheid geeft van de voorschriften af te wijken. b. Rechtmatigheidtoets Zoals wij al eerder in deze nota aangaven, leiden nieuwe afspraken op het gebied van de controle op de jaarrekening van gemeenten in veel Nederlandse gemeenten tot een aanpassing van allerlei verordeningen en richtlijnen. De veel te specifieke verordeningen kunnen vaak niet of op enkele punten niet nageleefd worden waardoor de toets op de rechtmatigheid nadelig beïnvloed wordt. Nog steeds worden er veel gemeentelijke jaarrekeningen door de accountant afgekeurd, louter en alleen als gevolg van de gewijzigde regelgeving. Nederlandse gemeenten hebben overall problemen op het gebied van de subsidieverstrekking. Daarbij gelden Algemene verordening die vergaand zijn opgesteld en van toepassing zijn op subsidies van 250, maar ook op die van 100.000 en meer. Om problemen met de rechtmatigheid te voorkomen kan uw raad besluiten dat aan bepaalde onderdelen geen financiële consequenties verbonden worden. Die onderdelen blijven dan bij de rechtmatigheidstoets buiten beschouwing. Collegebesluiten vallen niet onder het rechtmatigheidsoordeel. Hierop zijn twee uitzonderingen: a. Collegebesluiten ten aanzien van bestedingen en subsidies; b. Collegebesluiten die betrekking hebben op financiële beheershandelingen die een nadere uitwerking bevatten van: 1. externe regelgeving 2. een door de raad vastgestelde verordening 3. en waarbij in de externe regelgeving en/of door de raad vastgestelde verordening wordt aangegeven dat een dergelijk collegebesluit moet worden genomen. Mede ook gelet op de adviezen die de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aan haar leden geeft aanpassen verordeningen en maatwerkaanpassing huidige verordening voor voorgaande jaren adviseren wij de Algemene Subsidie Verordening Welzijn voor wat betreft de artikelen 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 18, 19 en 22 lid 2 in het jaar 2006 voor wat betreft het rechtmatigheidsoordeel buiten beschouwing te laten. Pagina 3 van 5
Het betekent dat wij voorstellen de artikelen buiten werking te stellen die gespecificeerd aangeven wat organisaties aan gegevens moeten aanleveren om voor een subsidie in aanmerking te komen. In artikel 9 staat bijvoorbeeld dat de gemeente moet kunnen beschikken over de statuten van de instelling en dat de instelling een inhoudelijk en financieel beleidsplan voor drie jaar moet hebben. In artikel 8 wordt verder aangegeven dat de organisatie rechtspersoonlijkheid moet bezitten. Zoals al eerder aangegeven gelden deze bepalingen voor álle subsidies, van groot tot klein. Hoewel de gemeente van alle organisaties statuten moet hebben zijn deze zeker van instanties die al tientallen jaren subsidies krijgen - inmiddels opgeborgen in oude archieven en niet meer zo opvraagbaar. Ook ontbreekt het haast alle organisaties aan een driejarig beleidsplan. Tot slot zou de gemeente voor wat betreft de rechtmatigheidtoets moeten beschikken over kopieën van de inschrijvingen in het KvK register van álle subsidieontvangers. Een hele administratieve klus voor zowel de gemeente als de subsidieontvangers. 5. Aanbestedingen Niet aan de orde. 6. Financiën Het buiten werking stellen van enkele artikelen in de Algemene Subsidieverordening Welzijn leidt eerder tot een financieel voordeel omdat minder kosten gemaakt hoeven te worden voor extra personele inzet als gevolg van het verwerven van informatie, statuten, beleidsplannen etc. Het aanpassen van de Algemene Subsidieverordening tot de Kaderverordening Welzijn leidt eveneens niet tot financiële gevolgen voor de gemeente. 7. Communicatie De overkoepelende organisaties zijn om hun mening gevraagd met betrekking tot voornoemde voorstellen tot besluit. Hun mening vindt u bij de raadsstukken. Een antwoord op deze reacties vindt u eveneens bij de raadsstukken ter inzage. Naar aanleiding van de opmerkingen van de overkoepelende organisaties en de comissie CSW hebben wij de kaderverordening op enkele punten aangepast. Die aanpassingen vindt u in de nieuwe thans voorgestelde verordening verwerkt. 8. Afwegingen en Advies Mede gelet op de adviezen van de overkoepelende organisaties, de gewijzigde regelgeving op het gebied van de accountantscontrole bij gemeenten én het collegebeleid om regels verder te vereenvoudigen stellen wij voor: a. De Algemene Subsidieverordening Welzijn vastgesteld op 10 december 2001 in te trekken per 1 januari 2007; b. de Kaderverordening Subsidieverstrekking Welzijn vast te stellen en deze per 1 januari 2007 te effectueren; c. met betrekking tot de subsidieverstrekking in 2006 de artikelen 6, 7, 8, 9, 10, 14, 15, 18, 19 en 22 lid 2 genoemd in de Algemene Subsidieverordening Welzijn buiten werking te stellen en burgemeester en wethouders te mandateren indien nodig voor (groepen van) subsidieontvangers betreffende het dienstjaar nadere procedurevoorschriften te stellen; d. de grondslagen voor de subsidieberekening vastgesteld door uw raad op 10 december 2001 en gewijzigd op 29 maart 2004 ingaande het jaar 2007 te beschouwen als de regels bedoeld in artikel 3, lid 2 van de Kaderverordening Pagina 4 van 5
9. Bijlagen 1. Algemene Subsidieverordening Welzijn van de gemeente Valkenburg aan de Geul vastgesteld door de gemeenteraad op 10 december 2001 2. Kaderverordening Subsidieverstrekking Welzijn gemeente Valkenburg aan de Geul, concept 3. Bijlage bij de Kaderverordening subsidieverstrekking, concept 4. Grondslagen voor de berekening van subsidies, uw besluit van 10 december 2001 5. Wijziging grondslagen voor de berekening van subsidies, uw besluit van 29 maart 2004 6. Antwoord op tweetal vragen betreffende rechtmatigheidscontrole 7. Reacties van de overkoepelende organisaties en het antwoord daarop van het college Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. C.A.C.M. Nuijtens burgemeester Pagina 5 van 5