Inhoud 1. Managementsamenvatting.... 3 2. Onze opdracht. 4 3. Ontwikkeling conform beleidsnotitie... 5 3.1 Veiligheid. 5 registratie van schade preventieve maatregelen 3.2 Kleine populatie 5 Gebruik vangmiddelen Beperking dierenleed Opveren voorkomen 3.3 Resultaatdoelstelling... 7 en kosteneffectief werken 3.4 Sturing medewerkers.. 7 formatie 3.5 Risico s. 9 4. In en Externe communicatie..10 4.1 Overlegstructuur muskusrattenbeheer 10 4.2 Overleg met waterschappen.10 4.3 Landelijke afstemming beheerorganisaties 10 4.4 Communicatie met externe groepen 10 5. Landelijke onderzoeken.. 12 6. Financiën.. 13 7. Vangstrapportage 14 8. Bijlage 1. Financiële rapportage 16 9. Bijlage 2. Organogram 18 2
1. Managementsamenvatting Veldresultaten Behoud van de bestaande vangstresultaten na een situatie van twee en half jaar reorganisatie 1 is een goed resultaat. Voor de hele organisatie geldt dat ondanks alle perikelen veel werk verzet is in het veld. Gemiddeld heeft Muskusrattenbeheer 0,24 vangsten per kilometer in 2012. Dat is volgens de landelijk vastgestelde criteria ruim binnen de norm van voldoende controle. Veldstrategie Naast deze veldresultaten zijn ook stappen gezet naar een efficiëntere werkwijze en een gezamenlijke veldstrategie. Daarbij is gebruik gemaakt van de kennis en ervaring uit de drie voormalige bestrijdingsorganisaties. Kernpunt in het beleid is maximale collegiale bijstand verlenen in die gebieden waar het nodig is. Bij vangsten op of hoger dan 0.15 vangsten per km watergang per jaar, wordt minimaal eenmaal per week één dag actie gelopen. In een aantal rayons is deze samenwerking al jaren toegepast met aantoonbaar succes. Organisatie 2012 was een spannend jaar wat betreft de organisatie ontwikkeling. De echte start van de uitvoering was verwacht op 1 januari 2012, maar de verwachte overeenkomst personeel in het eerste 1e kwartaal, kwam daadwerkelijk pas tot stand op 1 juli 2012. In de tussentijd is gestuurd op continuïteit, kennismaking en verkenning van de situatie in het veld. Daardoor konden we na 1 juli goed doorpakken. Dit is bekroond met een strategische herindeling van de rayons begin november. In goed overleg hebben de teamleiders de bestaande rayongrenzen aangepast en de vang- en deelgebieden zo ingedeeld dat voor het hele bewerkingsgebied van de nieuwe organisatie de situatie is geoptimaliseerd. Financiën Het totale beeld voor de jaarrekening 2012 van de Gemene Rekening is positief met een voordelig saldo van een kleine vier ton. Het is echter niet het beeld voor een "normaal" jaar. Prioriteit is gegeven aan het begeleiden van een soepele overkomst van de provinciale medewerkers naar HDSR, in het kader van de onderhandelingen met de vakbonden. Deze overkomst is per 1 juli 2012 gerealiseerd. Vacatureruimte is niet ingevuld en hiervoor zijn tijdelijke krachten ingehuurd. Ook waren in het startjaar geringe uitgaven nodig voor aanschaf materieel. Daarnaast zijn er bij vangmiddelen en in opleidingen sfeer niet die uitgaven gedaan die in een "normaal" jaar zouden hebben plaatsgevonden. De aan de partner waterschappen toebedeelde bedragen zijn conform de verdeelsleutel en reëel gemaakte kosten. 1 Voor veel medewerkers begon de aanloop van de reorganisatie al in 2010, pas op 1 juli 2012 werd de overeenkomst met het personeel gesloten. 3
2. Onze opdracht Vanaf 1 januari 2012 voert Muskusrattenbeheer de wettelijke taak uit voor zes waterschappen. Zij beschermt de waterstaatswerken tegen schade veroorzaakt door woel- en graafwerk van muskus- en beverratten. Deze taak is vastgelegd in de gewijzigde waterwet die op 1 juli 2011 is ingegaan. Muskusrattenbeheer West- en Midden Nederland voert deze taak uit voor de waterschappen: Hollands Noorderkwartier Amstel, Gooi en Vecht Rijnland Delfland Schieland en de Krimpenerwaard De Stichtse Rijnlanden Deze opdracht geldt voor de gehele waterstaatkundige infrastructuur. Volgens de huidige kennis, kunnen we de waterstaatswerken het beste beschermen door de populatie zo laag mogelijk te houden. Vangen en doden van Muskus- en Beverraten brengt altijd dierenleed met zich mee. Muskusrattenbeheer doet er echter alles aan om het dierenleed zoveel mogelijk te beperken. Naast het afvangen van muskus- en beverratten rekent Muskusrattenbeheer het ook tot haar taak om de inliggende waterschappen voor te lichten over het belang van preventieve of graafwerende maatregelen, de mogelijkheid om die toe te passen bij het (reguliere)onderhoud van keringen of de aanleg van natuurvriendelijke oevers. 4
3. Ontwikkeling conform beleidsnotitie 3.1 Veiligheid Muskusrattenbeheer heeft de opdracht om graaf- en woelschade aan waterstaatswerken te voorkomen. Daarmee draagt zij bij aan de veiligheid van bedrijven en bewoners in haar beheergebied. Zij maakt daarbij al jaren gebruik van het landelijk registratieprogramma om situaties te analyseren en indien nodig te kunnen sturen op veldstrategieën. Tot nu toe is het landelijke registratieprogramma gericht op vangsten, vangmiddelen en veldureninzet. De komende jaren wordt, of in het landelijke registratieprogramma of in de (backoffice van de) app op de smartphone, de mogelijkheid toegevoegd om schades te registreren. Registratieschade In 2012 zijn voorbereidingen getroffen om in de veldhokken die betrokken zijn bij de veldproef de schade in beeld te brengen. Schades zullen zo exact mogelijk worden ingetekend op gedetailleerde kaarten. Zodra Muskusrattenbeheer met GPS gaat werken, naar verwachting begin 2014, kunnen schades nog exacter en in alle vanggebieden geregistreerd worden. Belangrijk bij de introductie van GPS is de koppeling met het landelijk registratieprogramma. Preventieve maatregelen Naast de beschermingstaak door het beheren van de muskusrattenpopulatie heeft ieder waterschap na de behandeling van de wetswijziging (Spoedwet) in de Tweede Kamer het verzoek meegekregen om bij ontwerp en aanleg van nieuwe waterkeringen en bij groot onderhoud aan bestaande waterkeringen preventieve maatregelen tegen muskusrattengraverij mee te (laten) nemen. Muskusrattenbeheer neemt dit actief mee in haar gespreken met de aangesloten waterschappen. Veiligheid en het beheer van dijken en keringen vallen tenslotte onder de verantwoordelijkheid van de aangesloten waterschappen. Beleidsontwikkeling over preventieve maatregelen vindt dan ook daar plaats. Ook vanuit de Unie is deze nieuwe vraag aan de waterschappen ondersteund met een conferentie over preventieve maatregelen. De effectiviteit van preventieve maatregelen moet nog worden vastgesteld, dit wordt onder andere meegenomen in de Veldproef. Kleine populatie In 2012 hebben de bestrijders zich ondanks alle onrust ingezet om de populatie muskusratten in het veld zo laag mogelijk te houden. Een zo klein mogelijke populatie verkleint de kans op graaf- en woelschade. Zolang de populatie klein blijft en zo mogelijk nog kleiner wordt, hoeven er ook steeds minder dieren gedood te worden. In 2012 zijn de vangsten ten opzichte van vorig jaar licht gestegen, over een langere periode van bijvoorbeeld vijf jaar is er een sterk dalende lijn. 5
Vangsten 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2008 2009 2010 2011 2012 Vangsten 60.262 40.193 24.878 17.905 19.002 Gebruik vangmiddelen Het gebruik van passieve vangmiddelen wordt zoveel als mogelijk voorkomen. Met name in de trektijden wordt niet onnodig lang met passieve middelen gevangen. In 2012 werkt de Unie van Waterschappen aan een nieuwe versie van de gedragscode voor muskusrattenbestrijders. De teamleider van rayon 2 is zeer actief in deze werkgroep van Muskusrattenbeheer. Hierin wordt een model opgenomen waar het toegestane aantal passieve vangmiddelen gekoppeld is aan het aantal vangsten per km. Beperking dierenleed Vangmiddelen en de wijze van gebruik ervan worden voortdurend getoetst en zo nodig aangepast ter voorkoming van onnodig dierenleed (zie ook gebruik vangmiddelen). Via de werkgroep ATT binnen de Unie van Waterschappen worden nieuwe inzichten en ideeën voortdurend getoetst en ter introductie voorgesteld aan de TMB. De teamleider van rayon Rijnland West neemt deel aan het ATT. Hij heeft o.a. een door een bestrijder uit rayon Zuid-Oost ontwikkeld vangmiddel ingebracht. Binnen Muskusrattenbeheer West- en Midden Nederland wordt een zo laag als mogelijke populatie gezien als optimale basis ter voorkoming van onnodig dierenleed. Muskusrattenbeheer werkt daarbij zoveel mogelijk met actieve vangmiddelen (klemmen). Opveren van nieuwe populatie voorkomen Het is belangrijk om een gebied goed in de gaten te houden, als een populatie muskusratten toeneemt, moet daar snel op worden gereageerd. Door hun enorme voortplantingssnelheid kan een populatie snel groeien (opveren) met alle gevolgen voor het dierenleed. In 2012 speelde dit met name in de Wieringermeer en rayon Rijnland. Zo n opverende populatie moet voorkomen worden! Dit kan het snelst door de 6
inzet van meer velduren. Er wordt dan binnen de organisatie gekeken waar deze velduren op verantwoorde wijze beschikbaar zijn. Daarnaast moet naar de oorzaken worden gezocht, zodra de oorzaken bekend zijn hierop worden gereageerd en medewerkers worden aangestuurd. Afgelopen jaar is in het rayon Schie- en Delfland bijvoorbeeld een populatie aangetroffen in een natuurgebied. De beheerorganisatie van dat gebied heeft beperkende maatregelen opgelegd tijdens het broedseizoen. De teamleider is in overleg met de beheerorganisatie om herhaling aankomend jaar te voorkomen. 3.3 Resultaatdoelstelling en kosteneffectief werken Herijking Rayonindeling Met de overgang van alle medewerkers in de Gemene Rekening MRB naar HDSR per 1 juli 2012, werd het mogelijk voor de teamleiders en Veldcoördinator MRB om te kijken naar de mogelijke optimalisatie van de geografische invulling van de rayons. De oude indeling had zijn vorm omdat met name provinciegrenzen de rayons definieerde. Verder diende de nieuwe verdeling tussen HDSR en Rivierenland ook nog gemaakt te worden. Er is gekeken naar de optimalisatie van de bemensing en de vanggebieden. Uitgangspunt is geweest om in de bestaande rayongrenzen aan te passen en de vangen deelgebieden zo in te delen dat voor het hele bewerkingsgebied van de nieuwe organisatie de grenzen worden geoptimaliseerd. Daarbij is gekeken is naar: - Evenredige werkdruk; aantal medewerkers per teamleider en gebiedsgrootte. - Bestrijdingstechnische optimalisatie; evenredige mix met besmettingsgraden. - Geografisch efficiënter; strategische gebiedsindeling van gebieden. - Behoud kennis en vaardigheden; niet te drastisch veranderen. - Efficiënter uren gebruik; verkorting woon-werkverkeer. De teamleiders en veldcoördinator hebben aan de hand van deze uitgangspunten de nieuwe gebiedsgrenzen gewogen en vastgesteld. Vervolgens zijn mensen in staat gesteld dichter bij hun woongebied te gaan werken, zowel teamleiders als bestrijders. Er is in goed overleg gekeken naar optimalisatie voor het gehele bewerkingsgebied. Per rayon levert dit de nodige veranderingen op. De indeling zoals nu is gemaakt, levert voor de organisatie als geheel voordeel en efficiëntie op. Zorgvuldige voorbereiding en goede communicatie zorgden ervoor dat de herindeling met instemming ontvangen is binnen de teams. In een ongelofelijk korte tijdspanne tussen augustus en november is de hele klus geklaard. Onmiddellijk gevolg is dat de aanwezige kennis en ervaring in een breder kader wordt gedeeld en veel meer over de hele organisatie wordt verspreidt. Er is een levendige uitwisseling over het optimaliseren van werkwijzen en ingesleten gewoontes worden opnieuw gewogen. 3.4 Sturing medewerkers Formatie Om zowel de bestrijdingsplannen als de aansturing in het veld zo goed mogelijk te laten aansluiten, kent MRB de functie veldcoördinator. De veldcoördinator is verantwoordelijk voor de bestrijdingsstrategie van de afdeling en ziet toe op de kwalitatieve en kwantitatieve vertaling hiervan in de bestrijdingsplannen. Samen met de teamleiders draagt hij zorg voor de efficiënte inzet van mensen en middelen. Hierbij worden zij vanuit kantoor ondersteund. Het afdelingshoofd is verantwoordelijk voor de bestuurlijke informatie, het personeelsbeleid, de begroting en eindverantwoordelijke voor de uitvoering van de bestrijdingstaak. 7
Om het verlies van uren ten gevolge van het gebruik maken van de seniorenregeling te compenseren is 1 fte bestrijder in algemene dienst aangesteld. Voor zover nog niet vervuld, wordt voor vacatures en parttimers formatie ingehuurd. De formatie van de afdeling Muskusrattenbeheer bestaat per 31 december 2012 uit: Functie Goedgekeurde Werkelijke inhuur Formatie Bezetting Afdelingshoofd 1 1 Administratieve medewerker. 2 1.6 Adviseur 2 1.4 Veldcoördinator 1 1 teamleiders 12 13 Muskusratten- 102 93 9 /beverrattenbestrijder Algemeen muskusratten- 2 1 1 /beverrattenbestrijder Special forces 2 2 Totaal 124 114 De begrootte formatie is 124 fte. De werkelijke formatie bedraagt 114 fte ten gevolge van vacatures (per saldo 6 fte), de seniorenregeling en parttimers (totaal 4 fte). Op 31 december 2012 lag het aantal teamleiders met één fte hoger, er was namelijk al een teamleider aangesteld ter vervanging van een collega, die na 1 januari 2013 met pensioen gaat. De muskusrattenbestrijders hebben een vast vanggebied terwijl de algemene bestrijder daar wordt ingezet waar extra inzet nodig is. De special forces verrichten algemene ondersteunende taken zowel in het veld als bij de inkoop van materiaal. Tenslotte wordt met het waterschap Rivierenland een van de provincie Zuid-Holland overgekomen collega gedeeld (40%) die zijn oude taak in het Zuid-Hollandse deel van het bestrijdingsgebied blijft uitvoeren. In het laatste kwartaal zijn 2 teamleiders aangesteld, een ter invulling van een vacature en een ter vervanging van een collega die begin 2013 met pensioen is gegaan. Voorts is een vacature administratief medewerker ingevuld. Piekbestrijding en inhuur Piekbestrijding wordt ingehuurd voor rekening van de Stichtse Rijnlanden, Delfland en Amstel, Gooi en Vecht. Voor deze waterschappen wordt extra personeel ingezet waarvoor een afbouw is voorzien tot 2015. Voor gemeenschappelijke rekening zijn het afgelopen jaar bestrijders gedurende korte of langere tijd ingehuurd. De invulling van 10 vacatures voor muskusratten/beverattenbestrijder kon in 2012 niet gerealiseerd worden. Hiervoor is inhuur gepleegd om de vacatures in te vullen en eveneens de gevolgen van ziekte, seniorenverlof of extra koopuren op te vangen. Voorts is vanwege invulling voor een vacature en ziekte-vervanging enige tijd administratief personeel ingehuurd. 8
3.5 Risico s De voornaamste risico s waar de organisatie rekening mee moet houden zijn risico s voor het niet behalen van de gewenste daling van de populatie muskusratten met de beschikbaar gestelde mensen en middelen. Dit kan zich vertalen in het niet onder controle krijgen of niet onder controle kunnen blijven houden van gebieden. Deze risico s en risicofactoren zoals benoemd in de beleidsnota hebben zich in 2012 niet voorgedaan. 9
4. In en Externe communicatie Muskusrattenbeheer is in 2012 gevormd uit drie kleinere bestrijdingsorganisaties. Deze organisaties hadden alle drie hun eigen in en externe communicatiestructuren en - middelen. Medio 2012 heeft een (externe) communicatieadviseur geïnventariseerd welk materiaal er aanwezig is, hoe de regio s daarmee werk(t)en, welk materiaal en ondersteuning de mensen nodig hebben om optimaal hun werk te kunnen doen. Zo wordt met de uitvoering een communicatieplan ontwikkeld dat in 2013 verder wordt geïmplementeerd. 4.1 Overlegstructuur muskusrattenbeheer Om tot één effectieve organisatie uit te groeien is de nodige afstemming en integratie nodig. Korte lijnen en direct contact vormen hierbij de hoofdlijn. Daarnaast hebben de teamleiders, veldcoördinator, staf en afdelingshoofd maandelijks overleg. Op de agenda staan de tactisch/operationele onderwerpen. Verschillende beleidsthema s zijn binnen de afdeling verdeeld over achttien commissies. Deelnemers worden geïnformeerd over landelijke ontwikkelingen, afspraken met de ondersteuning vanuit De Stichtse Rijnlanden en beleidsontwikkeling. De teamleiders brengen de ervaringen in het veld en de regio in. Naast het maandelijks overleg is er twee keer per jaar een heidag met grotere thema s. Afgelopen jaar zijn onder andere de veldproef, werken met GPS, veldstrategie en herindeling rayons besproken. Verder heeft elk team wekelijks overleg in het eigen onderkomen. 4.2 Overleg met waterschappen Twee keer per jaar is er overleg tussen de portefeuillehouders van de deelnemende waterschappen in het Bestuurlijk overleg muskusrattenbeheer. Dit overleg wordt voorbereid door de verantwoordelijke managers in de stuurgroep. In de regio s is regelmatig contact tussen teamleiders en bestrijders met de uitvoering en keringen-experts van de waterschappen. 4.3 Landelijke afstemming beheerorganisaties Muskusrattenbeheer neemt actief deel aan de overlegstructuur binnen de Unie van Waterschappen. Door deelname aan verschillende adviescommissies, de Themagroep Muskus en Beverratten (TMB) en de Werkgroep Muskus en Beverratten (WMB) wordt afstemming gezocht bij het verbeteringen in het beleid en de praktijk van muskusrattenbeheer. Ontwikkelingen vanuit deze thema- en werkgroepen worden bestuurlijk afgestemd in de bestuurlijke Commissie Muskus- en Beverratten (CMB) waarvan Muskusrattenbeheer West en Midden Nederland de voorzitter levert. Naast onze deelname aan de overlegstructuur wordt aan ons als één van de grootste beheerorganisaties met enige regelmaat een beroep gedaan. Zo heeft Muskusrattenbeheer meegewerkt aan de landelijke dag voor muskus- en beverrattenbestrijders en een bijdrage geleverd aan het symposium over preventieve maatregelen in november 2012. 4.4 Communicatie met externe groepen 2012 is een overgangsjaar van de drie bestrijdingsorganisaties naar één beheerorganisatie. Communicatie met externe groepen is dit jaar nog afgehandeld zoals de bestrijdingsorganisaties gewend waren. Halverwege 2012 zijn ook alle medewerkers in dienst gekomen van de penvoerder en is er een persbericht uit gegaan om de officiële start van muskusrattenbeheer aan te kondigen. 10
Het persbericht is overgenomen op de website van een aantal deelnemende waterschappen en verschenen in een flink aantal regionale kranten. In oktober van 2012 is de folder uitgekomen van de nieuwe beheerorganisatie die aansluit bij de beleidsnota van Muskusrattenbeheer. Gedurende 2012 zijn al zo n 3000 folders verspreid onder in en externe groepen. Muskusrattenbeheer heeft verder meegewerkt aan enkele radio en tv-programma s. Zo waren medewerkers van Muskusrattenbeheer te zien bij RTV-Utrecht en het televisieprogramma De Rekenkamer van de KRO. In 2013 zal de externe communicatie verder worden uitgebouwd in middelen en activiteiten. 11
5. Landelijke onderzoeken In 2012 heeft de Unie van Waterschappen geen eigenstandig onderzoek gepubliceerd. Wel zijn dat jaar de voorbereidingen afgerond voor het grootschalige onderzoek dat de komende drie jaar gaat lopen: de Veldproef. Daarvoor is in 2012 het programma van eisen opgesteld en zijn de beheerorganisaties en de waterschappen geïnformeerd over de Veldproef. Doel van de Veldproef is om te beoordelen of er effectievere manieren zijn om de veiligheid van de waterkeringen te waarborgen, voor wat betreft graverij door muskusratten. Vragen die door het onderzoek beantwoord moeten worden: Wat is de populatieontwikkeling en de (verwachte) vangstontwikkeling bij verschillende bestrijdingsstrategieën? Vlakdekkend-jaarrond bestrijden bij verschillende intensiteit van bestrijden. Seizoensbestrijding. Objectbescherming, ook wel objectbestrijding genoemd. Dit staat voor uitsluitend bestrijden op belangrijke objecten. In welke mate treedt er schade aan waterkeringen en taluds van watergangen op bij deze verschillende strategieën? Wat is de effectiviteit van reeds bestaande preventieve maatregelen (graafwerende voorzieningen) in deze situaties? Naast het Programma van Eisen zijn de voorbereidingen getroffen om daadwerkelijk van start te gaan op 1 januari 2013. 12
6. Financiën Realisatie De kosten zijn dit jaar binnen het beschikbare budget gebleven, het verantwoord omgaan met de beschikbare middelen op een duurzame wijze heeft aandacht van het afdelingsmanagement gehad. Verder is het opstartjaar in combinatie met de verlate overgang van het personeel van de diverse waterschappen naar de HDSR van invloed geweest op de hoogte van de uitgaven. Het totale beeld voor de Gemene Rekening is positief. Echter het is niet het beeld voor een "normaal" jaar. Lage personeelkosten zijn het gevolg van het feit dat het personeel pas per 1 juli 2012 overgekomen is naar HDSR. Hierdoor heeft geen vacature vervulling plaats gevonden en is er voor die plaatsen capaciteit ingehuurd. Deze extra inhuur drukte echter wel op de overige lasten. Dat de overschrijding laag is gebleven is mede omdat in het opstart jaar geringe uitgaven nodig waren voor aanschaf materieel. Verder zijn er lagere reiskosten door inzet van bedrijfsauto s na overkomst van het personeel. Daarnaast zijn er voor vangmiddelen en in opleidingen sfeer niet die uitgaven gedaan die in een "normaal" jaar zouden hebben plaats gevonden. De aan de partner waterschappen toebedeelde bedragen zijn conform de verdeelsleutel en reëel gemaakte kosten. Het voordelig saldo van de jaarrekening 2012 is als volgt opgebouwd: Kapitaallasten 10 Personele lasten 404 Overige lasten 93 nadelig Overhead 51 Totaal 372 positief Bedragen zijn in duizenden euro s. Kapitaallasten betreffen de rente en afschrijving op de goederen die meegenomen zijn vanuit de oude organisaties. Personele lasten en Overige lasten hebben betrekking op de uitvoering van de taak. Overhead is de afgesproken overhead voor de uitvoering. In bijlage 1, Financiële rapportage, is de verdere specificatie en toelichting van deze cijfers opgenomen. 13
7. Vangstrapportage Muskusrattenbeheer West- en Midden Nederland 2012 Over het jaar 2012 zijn de totaalvangsten uitgekomen op 19.002 muskusratten. Dit resultaat is behaald in 121.967 gerealiseerde velduren. Gemiddeld over het hele werkgebied komen we uit op 0.24 vangsten per km (v/km). Volgens de in 2012 landelijk vastgestelde criteria is dat ruim binnen de normen voor een situatie van voldoende controle. De norm is +/- 0,35 vangsten per km. De verschillen per rayon zijn echter nog groot. De stijging van vangsten in aantal tegenover 2011 (toen nog niet bestaande maar denkbeeldige situatie) bedraagt 1097 muskusratten (+ 6%). De velduren zijn afgenomen met 132.738 naar 121.967, een afname van 10.771 stuks (- 8%). Het jaar 2012 is te delen in twee periodes. Het eerste halfjaar was voor de daadwerkelijke overdracht vooral een aanloopperiode, waarin de nieuwe collega s kennis deelden over veldaanpak en strategie en er inzicht werd gedeeld in de problematiek per vanggebied. Het tweede halfjaar zijn daadwerkelijke stappen gemaakt om tot een verbeterde en meer constructieve aanpak van de muskusrattenpopulatie te komen. In 2012 is de daadwerkelijke veldsituatie bij de waterschappen duidelijk geworden. Van een aantal rayons werd duidelijk dat de daadwerkelijke veldsituatie niet overeenkwamen met de prognoses aangeleverd vanuit de voormalige bestrijdingsorganisaties. De rayons Rijnland oost en Noord onderscheiden zich in die zin het meest. Hiermee is een belangrijke oorzaak van de stijging van vangsten benoemd. Aan het begin van het derde kwartaal was de overdracht afgerond. Er kwam meer rust op de werkvloer vanwege afronding van het sociaal plan. De focus komt weer volledig op onze kerntaak: het bestrijden/beheer van de populatie muskusrat. Het inmiddels verkregen beeld van de diverse veldsituaties leidden tot zorgvuldige voorbereiding van de voorgenomen herindelingen. Met als hoofddoel verhogen daadkracht op de werkvloer (dus in het veld). Door de herindeling vindt ook een kruisbestuiving over de organisaties plaats. Kennis en ervaring uit het verleden worden in een breder kader, dus over de gehele afdeling, benut. Gedurende het laatste kwartaal 2012 werd de invoering van de herindeling een feit. Goede communicatie en begeleiding hebben uiteindelijk geleid tot een inmiddels geaccepteerde situatie waarvan de eerste vruchten nu al geplukt worden. Zo konden bijvoorbeeld teams uit gebieden met lage vangsten goed werk verrichten in de meer besmette gebieden die door de herindeling bij hun rayon kwam. (zie pag. 6) De daling van het aantal velduren gedurende 2012 is te verklaren door twee aspecten, te weten: ten eerste vond er verdere afbouw plaats van de piekbestrijding, in totaal gaat het om 2 fte. Ten tweede zijn er op landelijk niveau afspraken gemaakt over het schrijven van de daadwerkelijk gemaakte velduren. De term laarzen aan/laarzen uit wordt hier gebruikt. Dit betekent dat, indien de bestrijder buiten aan het werk is (laarzen aan), dit geboekt wordt als velduur. Pauzes en alle zaken die zich op het onderkomen afspelen (laarzen uit) worden niet geboekt als velduur. 14
Uitleg tabel Definitie begrippen; Vangsten; dit zijn de daadwerkelijk gevangen muskusratten. Uren, dit zijn de netto velduren ( buitenwerk; laarzen aan/laarzen uit ). Vangsten per uur ( v/u ): het aantal gemaakte vangsten gedeeld door de daadwerkelijke velduren. Uren per km (u/km): het aantal velduren gedeeld over inliggende kilometers watergang. Dit is een cumulatief getal: het aantal uren loopt op gedurende het jaar. Vangsten per km (v/km): aantal vangsten per inliggende kilometer watergang. dit is een cumulatief getal: het aantal vangsten loopt op gedurende het jaar. De landelijke norm afdoende is 0,35 v/km (voorheen onder controle 0,25 v/u) De tabel geeft ook inzicht in het historische verloop van de behaalde resultaten. Resultaten 2012 - Muskusrattenbeheer West en Midden Nederland Jaar Vangsten Uren Jaar 2012 (Weken 1 t/m 53) Vangsten per uur Uren per km Vangsten per km 1987 72.773 73.929 0,98 0,95 0,93 1998 31.646 98.804 0,32 1,27 0,41 1999 38.607 95.486 0,40 1,22 0,49 2000 45.765 94.778 0,48 1,21 0,59 2001 82.976 101.993 0,81 1,31 1,06 2002 107.387 110.921 0,97 1,42 1,38 2003 130.565 118.391 1,10 1,52 1,67 2004 174.132 139.707 1,25 1,79 2,23 2005 133.793 149.856 0,89 1,92 1,71 2006 96.056 156.819 0,61 2,01 1,23 2007 97.216 159.673 0,61 2,05 1,25 2008 60.262 156.712 0,38 2,01 0,77 2009 40.193 152.673 0,26 1,96 0,51 2010 24.878 125.239 0,20 1,60 0,32 2011 17.905 132.738 0,13 1,70 0,23 2012 19.002 121.967 0,16 1,56 0,24 Gem. 78073,343 73.359 127.717 0,57 1,64 0,94 15
Bijlage 1. Financiële rapportage Begroting en realisatie ultimo 2012 Muskusrattenbeheer Begroting GR-2012(3) Realisatie GR-2012(4) Verschil (3)-(4) Nadeel/ voordeel Muskusrattenbeheer Kosten Overige kosten 1.629 1.722 93 N Personeelskosten 6.748 6.344 404 V Afschrijvingskosten 40 33 7 V Rentekosten 7 4 3 V Toegerekende overhead 1.348 1.297 51 V Totale kosten 9.772 9.400 372 V Overige opbrengsten Rijnland 2.121 2.040 81 N Hollands Noorderkwartier 1.825 1.757 68 N Amstel. Gooi en Vecht 1.660 1.597 63 N Delftland 523 503 20 N Schieland en Krimpenerwaard 1.237 1.190 47 N De Stichtse Rijnlanden 2.406 2.313 93 N Totaal Overige opbrengsten 9.772 9.400 372 N Bedragen zijn in duizenden. Toelichting: In bovenstaand overzicht zijn de kosten verwerkt die betrekking hebben op de Gemene Rekening (GR) met de 6 waterschappen. Met de deelnemende waterschappen is afgesproken dat: o De kosten voor huisvesting van de MRB worden gedragen door de waterschappen waarin deze is gelegen; o De kosten voor piekbestrijding buiten de GR wordt gehouden en door de betreffende waterschappen worden gedragen waar deze worden ingezet. o Voor het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Schieland en de Krimpenerwaard een plafondbedrag is afgesproken van respectievelijk 1.800.000 en 1.250.000. Deze plafondbedragen worden vanaf 2012 geïndexeerd. Voor 2012 is deze berekend op 1.825.000 en 1.268.000. De meerdere kosten boven dit plafond worden gedragen door De Stichtse Rijnlanden; o De bijdrage aan de Unie van Waterschappen/LCCM door de afzonderlijke waterschappen afgerekend en verantwoord worden; 16
o De kosten voor harmonisatie direct bij de deelnemende waterschappen in rekening worden gebracht en geen onderdeel uitmaken van de GR. Bijdrage overhead uit GR: De gerealiseerde overhead wordt berekend als een vast percentage van de werkelijke kosten. Realisatie: het totale beeld voor de GR is positief. Echter het is niet het beeld voor een "normaal" jaar. Lage personeelkosten zijn het gevolg van het feit dat het personeel pas per 1 juli 2012 overgekomen is naar HDSR. Hierdoor heeft geen vacature vervulling plaats gevonden en is er voor die plaatsen capaciteit ingehuurd. Ook waren in het opstart jaar geringe uitgaven nodig voor aanschaf materieel. Daarnaast zijn er in ARBO en opleidingen sfeer niet die uitgaven gedaan die in een "normaal" jaar zouden hebben plaats gevonden. De aan de partner waterschappen toebedeelde bedragen zijn conform de verdeelsleutel en reëel gemaakte kosten. Kapitaallasten: Hierin zijn verwerkt de rente en afschrijving voor de activa welke per 1 januari 2012 bij de start van deze Gemene rekening zijn overgenomen van de oude organisaties. De boekwaarde van de activa bedroeg per deze datum een bedrag van 119.837,- en betreft quads, vaartuigen, trailers, motoren en gereedschap/machines. De rente is lager omdat er een lager rentepercentage is doorbelast dan begroot en er zijn in 2012 geen investeringen gedaan waardoor de afschrijving lager is dan geraamd. Personeelskosten: De onderbesteding komt onder meer voor rekening van de post reiskosten (o.a. ten behoeve van gebruik eigen auto), doordat de Zuid-Hollandse medewerkers in de loop van 2012 overstapten van eigen auto naar bedrijfsauto s. Verder bestaat het uit niet ingevulde vacatureruimte, deze is gedurende het overgangsproces ingevuld door inhuur. De overige personeelslasten (persoonlijke ontwikkeling) zijn in dit eerste jaar van de afdeling lager dan geraamd omdat de prioriteit is gegeven aan het begeleiden van een soepele overkomst van de provinciale medewerkers (in het kader van de onderhandelingen de BGO). Ook zijn er het afgelopen jaar geen kosten voor werving van personeel uitgegeven. Overige lasten: Hierin zitten de kosten voor de gepleegde inhuur. Verder kosten voor o.m. aanschaf dienst- en werkkleding, klein materiaal, gereedschap en vangmiddelen. Ook de exploitatie (brandstof, onderhoud) van het materieel valt hieronder. Daarnaast bevat het de posten voor de leaseauto s en verzekeringen. De kosten voor de onderkomens worden door de waterschappen zelf gedragen. Voor de afdeling is dit het eerste jaar in deze nieuwe samenstelling. De begroting 2012 is opgesteld uit gegevens van de 3 oorspronkelijke organisaties. De bestedingen van de nieuwe organisatie zijn nog niet gedaan conform de verwachtingen voor een normaal jaar. Vanwege de samenvoeging zijn dit jaar nog minimale vervangingen aan het materieel (quads, boten, motoren etc.) gepleegd. Voorrang werd gegeven aan de inventarisatie van het overgekomen materieel en herverdeling daar waar dit mogelijk was. 17
Bijlage 2. Organogram
19