Routeformulier college en raad Onderwerp: Volwasseneneducatie 2016 NIET INVULLEN Registratienummer: Paraaf secretaris: 16h0011762 / h160029127 Algemeen Datum: 17 augustus 2016 Opsteller: S. Smit Telefoon: 411 911 Domein Samenleving Domeinmanager Peter de Moor Tekst voorstel openbaar: Eventuele uitzonderingen: Indien niet openbaar, redenen: Is het voorstel inhoudelijk besproken met de portefeuillehouder: Met wie is overleg gepleegd en wat is het resultaat: Domein Samenleving, Marjo Lensen: akkoord Domein B&O, Rin van Dijk: akkoord College Portefeuillehouder: Is het een besluit ingevolge de WKPB: Begrotingswijziging: Op lijst ingekomen stukken: Wijziging productraming: Vindt er communicatie over het besluit plaats? Zo, hoe? brief verzenden Wethouder Van der Wal-Zeggelink Raad Gewenste datum in commissie: Naam commissie: Gewenste datum in raad:
Voorstel aan college en raad Nummer: h160029127 Datum: 17 augustus 2016 Opsteller: S. Smit Portefeuillehouder: Wethouder Van der Wal-Zeggelink Onderwerp: Volwasseneneducatie 2016 Het college van B&W besluit: 1. De bijdrage volwasseneneducatie 2015 vast te stellen op 87.346,- en Landstede hierover te informeren via bijgevoegde brief. 2. Kennis te nemen van de productovereenkomst 2016 tussen Landstede en de gemeente Apeldoorn. 3. Kennis te nemen van de prestatieafspraken non-formele educatie tussen de Bibliotheek Noord-West Veluwe en de gemeente Apeldoorn. 4. Kennis te nemen van de gunning door de gemeente Apeldoorn aan TopTaal voor formele educatie vanaf 2016. 5. In te stemmen met de lokale inkoopbegroting 2016 van 65.510,- en Landstede hierover te informeren via bijgevoegde brief. 6. Het beleidsterrein volwasseneneducatie op basis van inhoudelijke afwegingen toe te voegen aan de portefeuille van wethouder van Noort. 7. De wethouder bibliotheekwerk te mandateren om op 5 september het convenant Taalhuis Noordwest Veluwe te ondertekenen namens de gemeente Harderwijk. Inleiding Met ingang van 1 nuari 2015 is de Wet Educatie en Beroep (WEB) gewijzigd. De gelden die wij ontvingen vanuit het Rijk als specifieke uitkering binnen het Participatiebudget zijn vanaf die datum ondergebracht bij de contactgemeenten binnen de structuur van de arbeidsmarktregio s. Voor de gemeente Harderwijk is dit Apeldoorn. Harderwijk mt hier ambtelijk deel aan de overlegstructuur. Ontwikkelingen formele en non-formele educatie Op 16 september 2015 (onder nummer B15.002755) heeft het college ingestemd met een aantal zaken rondom de volwasseneneducatie: een regionaal educatieplan voor de ren 2015 en 2016 (Noord-Veluwe en Stedendriehoek) en een samenwerkingsovereenkomst voor 1 ar (2015) met de gemeente Apeldoorn. Deze stukken zijn ter informatie naar de gemeenteraad gestuurd. Daarnaast is het college en de raad begin juli geïnformeerd over de link tussen volwasseneneducatie en het bibliotheekwerk (onder nummer B16.00407). In het regionaal educatieplan is een aantal zaken vastgesteld, waaronder de doelgroepen voor educatie en de verhouding formeel non-formeel. Bij formeel onderwijs is er sprake van een diploma en/of certificaat, bij non-formeel onderwijs streeft iemand een bepaald doel na, waarbij een diploma niet het voornaamste doel is. De doelgroepen binnen het regionaal educatieplan sluiten naadloos aan bij de doelgroepen zoals die in 2013 in de beleidsnota educatie=participatie zijn vastgesteld. Deze beleidsnota heeft een looptijd tot en met 2016. Omdat er een regionaal educatieplan binnen de arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noord- Veluwe is vastgesteld, is er geen reden om dit beleidsplan te herzien. In het regionaal educatieplan is aangegeven dat de wettelijke afbouwregeling van de verplichte winkelnering bij een ROC wordt aangehouden. Dit betekende in 2015 een verplichte inkoop van 75% bij het ROC, in 2016 een inkoop van 50% en in 2017 van 25%. Vanaf 2018 is er geen sprake meer van een verplichte inkoop bij een ROC. Dit wil niet zeggen dat er ook wordt afgebouwd met formele trajecten (gericht op een diploma/certificaat). In het regionaal educatieplan is beschreven dat we de verhouding 75% formeel en 25% non-formeel in principe aanhouden, tenzij uit de praktijk blijkt dat een hoger aandeel nonformeel gewenst is. Mocht dit nodig blijken, dan zal een addendum voor het regionaal educatieplan worden geschreven en ter vaststelling aan de individuele colleges worden aangeboden. - 2 -
In 2015 was de regio Stedendriehoek nog niet zover om te experimenteren met non-formele educatie. De regiogemeenten binnen de Noord-Veluwe waren hier verder mee en hebben contacten gelegd met de Stichting Lezen & Schrijven over het concept Taal voor het Leven. Contactgemeente Apeldoorn heeft ermee ingestemd dat Landstede in 2015 alvast 25% zou inzetten voor non-formele educatie naar het voorbeeld van Taal voor het Leven, naast de inkoop voor de formele educatie (zie Prestatieafspraken non-formele educatie 2015, bijlage bij B15.002755). Gunning formele educatie: TopTaal Parallel aan dit proces is er in het derde kwartaal van 2015 een werkgroep Aanbesteding Wet Educatie en Beroep (WEB) opgericht om de 25% die voor formele trajecten vrijviel in 2016 (afbouwregeling), aan te besteden. Namens gemeenten in de regio Noord-Veluwe die in deze arbeidsmarktregio vallen, heeft Harderwijk hierin ambtelijk zitting genomen. In deze werkgroep is geadviseerd om de vrijgevallen 25% voor formeel onderwijs aan te besteden en de resterende 25% voor non-formeel onderwijs te verlenen door middel van een subsidie Met name bij non-formeel onderwijs is de lokale sociale infrastructuur (met bijbehorende vindplaatsen) belangrijk, om deze reden was een aanbesteding niet wenselijk. In de werkgroep aanbesteding van de arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noord-Veluwe is geadviseerd om de 25% WEB-gelden voor non-formeel onderwijs te gaan subsidiëren. Om het regionaal beheersbaar te houden en te kunnen monitoren is er geadviseerd om de bibliotheekregio s te subsidiëren voor het nonformele onderwijs. Dit sluit ook aan bij de visie van het concept Taal voor het Leven / Taalhuizen, waarbij bibliotheken een initiërende rol spelen. Daarnaast was er ook sprake van een brief vanuit de gezamenlijke bibliotheekstichtingen aan contactgemeente Apeldoorn, waarin zij het belang van de rol van de bibliotheek bij het onderwerp taal onder de aandacht hebben gebracht. Ook is er de notitie Verbinden en verbouwen geschreven, waarbij laaggeletterdheid een belangrijk onderdeel is. Prestatieafspraken non-formele educatie Bibliotheek Noord-West Veluwe Parallel aan de gunning van de aanbesteding rondom formele educatie aan TopTaal (zie bijlage 4) hebben in het naar van 2015 de eerste oriënterende gesprekken met de verschillende bibliotheekdirecteuren plaatsgevonden. Hierbij zijn ook de ambtenaren betrokken die belast zijn met het bibliotheekwerk. In de arbeidsmarktregio is afgesproken dat de individuele gemeenten afzonderlijk verder het proces in zouden gaan met de lokale bibliotheekstichting. Voor de gemeente Harderwijk is dit de Bibliotheek Noordwest Veluwe. Aangezien deze bibliotheek voor vier gemeenten werkt (Ermelo, Nunspeet, Putten en Harderwijk) wordt hierin gezamenlijk opgetrokken door de ambtenaren educatie en bibliotheekwerk. De prestatieafspraken voor 2016 zijn vormgegeven in samenspraak met de beleidsmedewerker en directeur van de Bibliotheek Noordwest Veluwe. De bibliotheek heeft hierin een initiërende rol. Hierop heeft de bibliotheek per 1 juni 2016 een coördinator Taalhuis aangesteld. Vaststelling 2015: arverslag Landstede In 2015 hebben 138 mensen deelgenomen aan een educatiecursus binnen de ingekochte groepscontacturen vanuit Apeldoorn en de lokale ingezette middelen. Het budget is bijna in zijn geheel besteed in 2015, een percentage van 5% kende een overloop naar 2016. Het grootse deel van de mensen is via het netwerk in aanraking gekomen met educatiecursussen. Circa 21% wordt via de gemeente en/of sociale dienst verwezen. Naast de formele educatie is een bedrag van 7500,- ingezet voor de nonformele educatie ter realisatie van een taalhuis. Lokale inzet Het rijk heeft de afgelopen ren enorm bezuinigd op de volwasseneneducatie. Om onze doelstellingen op het gebieden van laaggeletterdheid/alfabetisering te bereiken dragen wij uit algemene middelen bij. Het effect van de verlaging en van de wetswijziging is dat volwasseneneducatie zich bijna uitsluitend richt op laaggeletterdheid/alfabetisering (Nederlands als eerste of tweede taal). Door de regionale keuze voor aanbesteding van formele educatie en subsidiering van non-formele educatie is dit enigszins verruimd, waarbij wij met lokale middelen de inzet kunnen blijven versterken. - 3 -
De gemeente Harderwijk conformeert zich voor het gemeentelijke budget educatie (structureel circa 97.000,-) aan de afspraken zoals rgelegd in het regionaal educatieplan (verhouding 75% formeel / 25% non-formeel). Dit betekent voor 2016 en de komende ren een blijvende afweging van de inzet bij Landstede, TopTaal en non-formele educatie binnen de beschikbare financiële kaders. In 2016 betekent dat 75% inzet van het beschikbare budget bij Landstede. Daarnaast worden er wederom 10 koppels Taalmaatjes via Stichting Vluchtelingenwerk Midden-Gelderland gesubsidieerd. Vanaf 2017 kan de besteding van de lokale middelen anders worden. De betrokken organisaties zijn hierover reeds vorig ar geïnformeerd. De ontwikkelingen in het Taalhuis zijn hierbij leidend. De beleidsmedewerker educatie stemt hierbij af met de beleidsmedewerker bibliotheekwerk en regio-collega s. Convenant Taahuis Noordwest Veluwe Het convenant Taalhuis Noordwest Veluwe is een eerste stap in de concretisering van de prestatieafspraken non-formele educatie. Met dit convenant wordt netwerksamenwerking geborgd en stellen de kernpartners zich gezamenlijk verantwoordelijk voor de bestrijding van laaggeletterdheid. Op maandag 5 september 2016 zal het Taalhuis Noord-West Veluwe officieel worden geopend. De ondertekening van het convenant is onderdeel van deze bijeenkomst. Verwachte inhoudelijke ontwikkelingen 2 e half ar 2016 - De komst van een nieuwe taalaanbieder per 1 nuari 2016 geeft een nieuw speelveld binnen de volwasseneneducatie. Toptaal en Landstede zijn als formele taalaanbieders kernpartners binnen het Taalhuis Noordwest Veluwe. De rol van TopTaal zal hierbij steeds groter worden door afbouw van de gedwongen winkelnering. Het Taalhuis Noordwest Veluwe zal de komende maanden steeds meer in beeld komen als ingang voor alle vragen rondom taal. - Het Taalhuis Noordwest Veluwe zal naast de kernpartners ook andere partners proberen aan te haken. Denk hierbij bijv. aan peuterspeelzaalwerk en stichting Vluchtelingenwerk Midden- Gelderland. - De Sociale Dienst Veluwerand is ook als samenwerkingspartner nadrukkelijk aangehaakt bij het Taalhuis Noordwest Veluwe. Er vinden momenteel oriënterende gesprekken plaats met Landstede en TopTaal over het nog beter laten aansluiten van de cursussen bij de cliënten van de Sociale Dienst Veluwerand. Daarnaast wordt de toetsing rondom de Wet Taaleis uitgevoerd door TopTaal waardoor een natuurlijke doorloop richting een educatiecursus ontstaat. - De prestatieafspraken non-formele educatie kennen een (aanzienlijke) overlap met de reguliere prestatieafspraken voor het blibiotheekwerk. Hier is nadrukkelijk aandacht voor in de ambtelijke begeleiding van de bibliotheek Noord-West Veluwe. Verwachte procesmatige ontwikkelingen 2 e half ar 2016 In de arbeidsmarktregio wordt periodiek overleg gevoerd over de voortgang van de educatie, maar ook over de koers per 1 nuari 2017. Het regionaal educatieplan heeft een looptijd tot 1 nuari 2017 en de wetgever heeft aangegeven dat de Wet Educatie en Beroepsonderwijs begin 2017 geëvalueerd zal worden. Het ligt in de lijn der verwachting dat het regionaal educatieplan met 1 ar verlengd zal worden, mogelijk met een addendum over de verhouding formele en non-formele educatie. De huidige ontwikkelingen bij de formele educatie (Landstede en TopTaal) en de non-formele educatie (Bibliotheek Noord-West Veluwe) zijn hierbij leidend. De uiteindelijke verwachting is dat de middelen voor volwasseneducatie 1 nuari 2018 worden toegevoegd aan het gemeentefonds. Om de uitvoering van volwasseneneducatie mogelijk te blijven maken is samenwerken in de regio van cruciaal belang. Hiermee wordt de benodigde schaalgrootte gecreëerd. Door realisatie van het Taalhuis Noordwest Veluwe en de ondertekening van het convenant door alle regio gemeenten spreken de gemeenten de wens uit om samen te blijven werken op dit beleidsterrein. Met dit - 4 -
voorstel bekrachtigt de gemeente Harderwijk daarnaast haar voornemen om deze middelen te blijven oormerken voor volwasseneneducatie met ingang van 1-1-2018. Kader Beleidsnota Educatie=participatie en regionaal educatieplan arbeidsmarktregio Stedendriehoek en Noord- Veluwe Beoogd effect Afwikkeling van het arverslag 2015 en waarborging van de uitvoering educatie in 2016 Argumenten 1. Landstede heeft aan haar verplichtingen voldaan waardoor de bijdrage definitief op genoemde bedragen kan worden vastgesteld. 2. Gemeenten zorgen gelet op de Wet Educatie en Beroepsonderwijs voor volwasseneneducatie. Hier wordt uitvoering aan gegeven. 3. Het convenant is de basis voor samenwerking van de kernpartners in het Taalhuis Noordwest Veluwe en creëert gezamenlijk commitment. 4. Er is sprake van aanzienlijke overlap tussen bibliotheekwerk en volwasseneneducatie. Eén portefeuillehouder voor beide beleidsterreinen is daarom wenselijk. Financiën Voor 2016 is er een bedrag van 97.198,- beschikbaar vanuit de algemene middelen. Een bedrag van 65.510,- zal worden ingezet bij Landstede en 8.300,- is reeds ingezet voor 10 koppels Taalmaatjes bij Stichting Vluchtelingenwerk Midden-Gelderland. Het resterende bedrag is vooralsnog flexibel inzetbaar binnen de non-formele educatie. Naast de lokale middelen worden de volgende bedragen voor Harderwijk vanuit de gemeente Apeldoorn ingezet: 50% formele educatie Landstede 62.624,00 25% formele educatie TopTaal 31.312,20 25% non-formele educatie Bibliotheek Noord-West Veluwe 31.312,20 Totaalbedrag 125.248,49-5 -