Afasie bij kinderen met epilepsie. Symposium 'Verworven kinderafasie,

Vergelijkbare documenten
Kinder epilepsie syndromen. Mieke Daamen Verpleegkundig specialist Kempenhaeghe

18/09/2012. Nieuwe diagnostische technieken : ook relevant in de klinische praktijk? Vooruitgang? Moleculaire biologie en genetica

Communicatieve vaardigheden bij jongens met Klinefelter. Dorothy De Maesschalck Logopediste COS Brussel

Taalproblemen en epilepsie

Opbouw presentatie. Korte kennisquiz. Kinder epilepsie syndromen. Korte kennisquiz 4 Casussen. Hebje vragen, stelzegerust!

Voorwoord. Kwaliteitskringproduct Beschrijvingen bij logopedische onderzoeken KK245 Woerden 2

Wat is een specifieke taalontwikkelingsstoornis? dr Ellen Gerrits, logopedist Congres TaalStaal 9 november 2012 Koninklijke Auris Groep

CHC - Werkdocument benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML boven 7 jaar

Uitgebreide toelichting van het meetinstrument. Clinical Evaluation of Language Fundamentals (CELF-4- NL ) 20 augustus 2010.

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 6 16 jaar

Hersenbeschadiging Het CSWS syndroom ontstaat gemakkelijker wanneer er sprake is van een beschadiging in de. deze tekst kunt u nalezen op

Van Nul tot Taal. Doelgericht stimuleren van taal en communicatie

HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen

Het leren van Engels bij kinderen met TOS

Benigne infantiele focale epilepsie met piekgolven in de midline gedurende de slaap

Epilepsie bij kinderen Voorstellen kind met aanvallen volgens de nieuwe classificatie en 1e stap in de behandeling. Symposium 2 juni 2018 sessie 1

De Afname, Indexen en Subtests

Epilepsie heeft gevolgen, voor het kind en gezin

WPPSI-III-nl analyse Versie: 1.0.0

Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni Evy Visch-Brink

Wat je zegt ben je zelf De verhaalvlecht in de klas. Annette Scheper Katja Daamen Martina de Groot Margot Willemsen

CHC Werkdocument Benadering het zeer lage IQ. Talige personen met vermoedelijke ML tussen 2 en 7 jaar

CELF-4-NL & CELF Preschool-2-NL

Audiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts

Syndromen en communicatie Will Pullens Consulent Zeer Ernstige Spraaktaalstoornissen Schoolpsycholoog Kentalis Martinus van Beek

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

bij welk gedrag denken aan epilepsie?

Inzicht in de behandeling van kinderen met taalontwikkelingsstoornissen

classificatie van epilepsieën Floor Jansen

Taaltests. Limitatieve lijst RIZIV Preverb Fonologie Lexicon Semantiek Morfologie Syntaxis Prag Leeftijd Normen uitgave

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

Overzicht van de bij het DLE Boek verschenen aanvullingen

Ik heb vragen rond 'expressieve taalstoornis' of 'taalstoornis' alleen en begon nu wat te twijfelen of dat synoniemen zijn voor dysfasie of niet.

Audiologisch centrum, spraaktaalteam

Casus Jan Voorbeeld. A. Algemene gegevens Leerling

Universiteit Utrecht Opleiding MSc Logopediewetenschap Clinical Language, Speech, and Hearing Sciences. Master s Thesis

Prikkelverwerking en epilepsie. Jacqueline Goudswaard, NVAVG-SEIN symposium13 april 2018

De TestWijzer. Een overzicht van diagnostisch instrumentarium voor spraak-taalonderzoek bij kinderen in de leeftijd 0;6-15;11 jaar

Overzicht tests Diagnostiek Ontwikkelingsleeftijd tot 16 jaar

Inhoud. Gelijk aan gele katern Artikel 4 slechthorend:

Ga nu aan de slag met de nieuwe CELF-5-NL!

Peuters met TOS in kaart gebracht

VERSLAG CHC- INTELLIGENTIEONDERZOEK 4 8 jaar

van kleuters met TOS: de verwerking van betekenis in een zin

VUmc Basispresentatie. Slechthorendheid (SHH) beïnvloedt. Auditief functioneren bij SHH. Taal ontwikkelen met verminderd gehoor

Spraak & Taal Ambulatorium

Theoretische achtergrond: de doolhof in kaart gebracht. Mira (10 jaar) Angelo (5;09 jaar) doolhof? verhaal het avontuurent paard.

De CELF-4-NL: een opvolger voor de TvK?

Kinderepilepsie in beeld. Nynke Doornebal Kinderarts - kinderneuroloog

Dysfatische Ontwikkeling S-TOS

AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek

Aantekeningen naar aanleiding van de workshop van Ellen Gerrits tijdens het congres TOS in Utrecht op 18 mei 2017

Stoornis of breder? De stoornis beschrijven De 5 aspecten in een handzaam schema! Casuïstiek Conclusie

Vroegsignalering taalontwikkelingsstoornissen Symposium Het jonge kind

Dag van intelligentie

Ontwikkelingsdysfasie en ASS 07/02/2013

Diagnostiek Epilepsie ja / nee Beschrijving aanvallen Classificatie aanval Classificatie epilepsie syndroom Classificatie etiologie

I N D I C A T I E S T E L L I N G C L U S T E R 2

Een woordje vooraf. Taalvorm. Taalvorm. Taalinhoud. Taalontwikkeling en taalontwikkelingsstoornissen

De waarde van de CELF-4 NL in diagnostiek na gebruik van testmodificaties bij successief tweetalige kinderen tussen 5;0-5;5 jaar uit West-Vlaanderen

Inhoud 1 Functionele anatomie 13 2 Mentale basisfuncties 33

Intelligentie-onderzoek volgens het CHC-model. IB/directiedagen SWV Rijnstreek 21 en 23 november 2017 Judith de Vries

PVOC ANTWERPEN. Provinciale Vormings- en Ondersteuningscel VCLB Antwerpen WERKBROCHURE

Protocol Project Uniforme signalering spraaktaalproblemen. kinderen INHOUD

Vroegtijdige herkenning van taalontwikkelingsstoornissen (TOS)

Patiënteninformatie. Afasie. Dienst Logopedie & Afasiologie. GezondheidsZorg met een Ziel

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 3

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum

Les epilepsie. Inhoud. Wat is epilepsie. Epileptische aanval. Acuut uitgelokt vervolgopleiding kinderverpleegkunde

Disclosure belangen sprekers. Logopedisch onderzoek naar Taalproblemen. Programma. Doel & Vraagstelling

Testinstrumentarium Taalontwikkelingsstoornissen

Bijsluiter bij het onderzoek naar leerwegondersteunend onderwijs en praktijkonderwijs

Vroegbehandeling van spraaken taalproblemen: een effectieve multidisciplinaire benadering

Expressieve en receptieve taalvaardigheden van tweelingen: een vergelijkende studie met eenlingen

prof.dr. E. Achten, MD, PhD, afdeling Neuroradiologie, Universiteit van Gent

Blootstell i ngsachterstand. Moedertaalontwikkeling is adequaat

Internationalisering in kinderopvang en basisonderwijs in Amsterdam

WISC : Analyse & interpretatie. Prof.dr. S. Celestin-Westreich / GPDK / AJ0506 / p.1

TOS en Dyslexie. De grenzen van mijn taal....zijn de grenzen van mijn wereld

Effectstudie KLINc: Kinderen Leren Initiatieven Nemen in communicatie

Kinderafasie uit de kinderschoenen?

Bepaling van het taalbegrip bij kinderen tot en met 25 maanden. Liesbeth Schlichting Rijksuniversiteit Groningen

Leermoeilijkheden en gedragsproblemen bij kinderen met epilepsie

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Neurocognitieve ontwikkeling van kinderen en jongeren met 22q11.2 deletie syndroom

GRIN2A syndroom. rarechromo.org

18/01/19 ALGEMENE ONTWIKKELINGSACHTERSTAND. Programma. Algemene ontwikkelingsachterstand

Taalkunstenaars in de dop, 19 november 2015, Fontys Hogescholen Sittard

PASSEND ONDERWIJS: AFSTEMMEN OP HET COGNITIEF PROFIEL VAN DE LEERLINGEN

Kinderneurologie.eu. Rasmussen-encefalitis

De nieuwe richtlijn otitis media in de tweede lijn: een synopsys. Roger Damoiseaux

Epilepsie. Periodiek voor professionals. Themanummer: Comorbiditeit van epilepsie. Agenda. december 2017

HET SPRAAKTAALSPREEKUUR Het belang van vroeg signaleren

Overzicht van de bij het DLE Boek verschenen aanvullingen. Meest recente versie verschenen in. Nr. Titel Pag.

Beoordelingsrapport Sultiam (Ospolot ) bij de indicatie cryptogene epilepsie binnen het maligne rolandische spectrum

DIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND

HANNEKE RONNER ALBERT COLON

Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen. Waarom dit onderwerp? Goed nieuws! Therapiekeuze bij verstaanbaarheidsproblemen

SMTA. Uitgangspunt SMTA. Innovaties in de Geriatrische Revalidatie Symposium UNO-VUmc Martine Verkade en Joost Hurkmans 1

Simea 11 april 2019 Inhoud

Transcriptie:

Afasie bij kinderen met epilepsie Symposium 'Verworven kinderafasie, 13-01-2017

Afasie bij kinderen met epilepsie Epilepsiesyndromen en achteruitgang op gebied van taal/ afasie 3 casussen; aard en verloop afasie

Epilepsiesyndromen Rolandische epilepsie CSWS/ESES Syndroom van Landau-KLeffner Dravet Temporaalkwab epilepsie Nocturnal Frontal Lobe Epilepsy Absence epilepsie

Nachtelijke epileptiforme activiteit en taal Correlatie ernst nachtelijke aanvallen en VIQ < PIQ Bij nachtelijke epileptiforme activiteit VIQ < PIQ Alleen overdag epileptiforme activiteit VIQ >PIQ Overvliet e.a.(2010) Association between frequency of nocturnal epilepsy and language disturbances in children

Rolandische epilepsie o o o o o o o Rolandische epilepsie meest voorkomende vorm van kinderepilepsie 20% van kinderen met epilepsie heeft RE Ontstaat rond 6/7 jaar en verdwijnt in pubertijd Korte aanvallen met hemifaciale motorische aanvallen, vaak ook mond/keelgebied. Kan overgaan in andere aanvallen. Kinderen met RE kunnen problemen krijgen op gebied van taalbegrip en semantiek ( taalinhoud) Zwakkere fonologische en semantische verwerking Ook na verdwijnen epilepsie niet altijd reversibel

ESES/CSWS ESES=Electric Static Epileptics in Slowsleep CSWS=Continuous Slow Waves during Sleep Verschillende soorten aanvallen mogelijk Achteruitgang vaak op meerdere gebieden Prognose onzeker Wisselend presteren Taalinhoud vooral gestoord Verbale dyspraxie kan voorkomen

Syndroom van Landau Kleffner Karakteristiek EEG Ernstige terugval in: receptieve taal en/of expressieve taal Vaak tot dan toe normale taalontwikkeling Behoud intelligentieniveau Ontstaan tussen 3 e en 7 e levensjaar Prognose slechter bij ontstaan op jonge leeftijd

Lokalisatie epileptiforme activiteit Lokalisatie is temporaal, centro-temporaal of parietooccipitaal. Meestal bilateraal De auditieve cortex is het deel van de temporale kwab waar de geluidsprikkels worden verwerkt. Dit is gelegen in het bovenste deel van de temporale kwab in de groeve van Sylvius.

Casus F., 5 jaar Spraak/taalontwikkeling vertraagd Logopedie vanaf 3 jaar; fonologisch articulatieprobleem Oktober 2015: sterke terugval in spraak en taalbegrip Audiologisch onderzoek: g.b. December 2015: aanvalletjes Februari 2016: diagnose LKS, Geen taalbegrip, geen begrijpelijke taal

Casus S., 15 jaar Syndroom van Landau Kleffner Gediagnosticeerd op 6-jarige leeftijd Vanaf augustus 2009 tot eind 2011auditieve en verbale agnosie Vanaf begin 2013 weer reactie op geluiden en gesproken taal Vooruitgang in begrijpen op woordniveau en nu ook op zinsniveau.

Testuitslagen juli 2016 Taalbegrip op woordniveau: WBQ 56, leeftijdsequivalent 5;2 jaar Taalbegrip op zinsniveau: CELF Begrippen en Aanwijzingen Volgen : leeftijdsequivalent 3;6 jaar. Nu 6;2 jaar CELF Woordcategorieën Receptief: lftdseq. 7;9 jaar CELF Zinnen Begrijpen: lftdseq. 5;7 jaar Taalproductie: zegt ongeveer 60 woorden Lezen: leest ongeveer 100 woorden globaal Non-verbaal IQ: gemiddeld tot laag gemiddeld

veel klankverwisselingen Gebruikt gebaren en viingeralfabet Gebruikt spraakcomputer ( Widgit to go) Kan zelf spraakcomputer aanvullen met picto s en naschrijven Lezen en schrijven ;herkent globaalwoorden en kan deze ook schrijven Verzamelt kennis op interessegebieden Leert topografie ahv computerprogramma Kan optellen en aftrekken onder de 100

Casus P, 13 jaar Normale ontwikkeling ( cito A en B-scores) Maart 2012; epilepsie Achteruitgang leerresultaten Januari 2013: taalregressie Februari 2013: onderzoek bij SEIN, diagnose LKS

Testuitslagen Februari 2013: taalbegrip zeer beperkt, daardoor afname testen niet mogelijk kan nog wel wat dingen benoemen en gebruikt stereotiepe zinnetjes Maart 2013: BAV CELF nog niet te scoren PPVT: WBQ 65 Praat in korte zinnen, veel wvp. NPO: SON-IQ 77

Verloop Februari 2014: EEG schoon Taaltesten: RTI ( CELF) 62, ZF normscore 2. SON IQ: 89 December 2016: Taaltesten: RTI 88. Nog beneden gemiddelde scores op ZH + woordenschat. Vertelvaardigheid blijft zwak. NPO: WISC-III, inhaalgroei maar vooral verwerkingssnelheid nog zwak.