Inhoud 1 Functionele anatomie 13 2 Mentale basisfuncties 33

Transcriptie

1 Inhoud 1 Functionele anatomie Inleiding Zenuwweefsel Neuronen Actiepotentialen en neurotransmitters Grijze en witte stof Globale bouw van het zenuwstelsel De hersenschors Primaire schorsgebieden Secundaire schorsgebieden Tertiaire schorsgebieden Links-rechtsverschillen Limbisch systeem Subcorticale structuren Basale ganglia Thalamus Hypothalamus Hersenstam Cerebellum Anatomie en pathologie 30 2 Mentale basisfuncties Inleiding Bewustzijn Functionele anatomie Alertheid beïnvloedende factoren Bewustzijnsstoornissen Aandacht Begripsbepaling Indeling van aandachtsfuncties Functionele anatomie Klinisch-anatomische aspecten Onderzoek van de aandacht Aandoeningen die de aandachtsfunctie treffen Aandachtsstoornissen in het dagelijks leven Behandeling van aandachtsstoornissen Oriëntatie Algemeen Onderzoek Mentale status 47

2 3 Neglect Inleiding Begripsbepaling Uitingen van neglect Hemi-inattentie Extinctie Motorisch neglect Mentaal neglect Neglect en lichaamsbeleving Algemeen Non-verbale hemi-asomatognosie Verbale hemi-asomatognosie Somatoparafrenie Anosognosie Neglect in het dagelijks leven Onderzoek Verklaring van neglectverschijnselen Verloop en prognose Behandeling Interne compensatie Externe compensatie Stimuleringsmethoden 67 4 Waarnemingsstoornissen Inleiding Functionele anatomie Visuele agnosieën Algemeen Elementaire visuele perceptiestoornissen Visuele objectagnosie Prosopagnosie Simultaanagnosie Visuele agnosie in het dagelijks leven Ruimtelijke desoriëntatie Algemeen Optische ataxie Topografische desoriëntatie Constructieve apraxie Aankleedstoornissen Behandeling Agnosieën in andere zintuigdomeinen Astereognosie Auditieve agnosieën Lichaamsschemastoornissen Algemeen 87

3 4.6.2 Stoornissen in het somatocentrisch coördinatenstelsel Stoornissen in de bewuste lichaamsperceptie Stoornissen in de lichaamscognitie Overige lichaamsschemastoornissen 91 5 Geheugen en amnesie Inleiding Het geheugenproces Model van de geheugenfunctie Kortetermijngeheugen of werkgeheugen? Informatieverkeer Expliciet geheugen Episodisch geheugen Semantisch geheugen Prospectief geheugen Impliciet geheugen Amnestisch syndroom Symptomatologie Functionele anatomie Confabulaties Amnesie in het dagelijks leven Enkele oorzakelijke aandoeningen Syndroom van Korsakov Ziekte van Alzheimer Hersentrauma Geheugenstoornissen bij ouderen Behandeling Medicatie Functietraining Interne compensatie Externe compensatie Afasie Inleiding Begripsbepaling Functionele anatomie Aspecten van afasie Fluency Taalbegrip Zinsbouw Woordvinding Andere gestoorde functies Intact gebleven functies Indelingssystematiek Afasiesyndromen 121

4 6.6.1 Broca-afasie Wernicke-afasie Globale afasie Amnestische afasie Andere afasievormen Afasie in het dagelijks leven Verloop en prognose Communicatiestoornissen door rechter-hemisfeerletsel Aprosodie Pragmatiekstoornissen Behandeling Apraxie Inleiding Begripsbepaling Ideomotorische apraxie Algemeen Onderzoek Ideomotorische fouten Functionele anatomie Lokalisatie van de laesie Subtypen van ideomotorische apraxie Ideatoire apraxie Inleiding Onderzoek Ideatoire fouten Lokalisatie van de laesie Epidemiologie en prognose Apraxie in het dagelijks leven Behandeling 146

5 8 Frontaal syndroom Inleiding Prefrontale functies Prefrontale functiestoornissen Dysexecutief syndroom Begripsbepaling Symptomatologie Onderzoek Apathisch syndroom Ontremd syndroom Andere prefrontale verschijnselen Decorumverlies Geheugenstoornissen Motorische verschijnselen Frontaal syndroom in het dagelijks leven Oorzakelijke aandoeningen Behandeling 163 Over de auteur 164 Literatuur 165 Register 177