GRIP 1, ongeval gevaarlijke stoffen (OGS) Alkmaar 17 mei 2016, gemeente Alkmaar
Quickscan GRIP 1, OGS Alkmaar, 17 mei 2016 Incident 17 mei 2016 Ongeval gevaarlijke stoffen aan de Kogerpolder 10, Starnmeer in Alkmaar Gemeente Alkmaar GRIP 1 Omschrijving Op dinsdag 17 mei 2016 krijgt de GMK om 10.11 uur een melding van een ongeval gevaarlijke stoffen aan de Kogerpolder 10, Starnmeer in Alkmaar. De brandweer en politie zijn ter plaatse voor de bestrijding van de gaslekkage en het waarborgen van de veiligheid. De ter plaatse zijnde hulpdiensten krijgen geen contact met de verantwoordelijke functionaris van de netwerkbeheerder (Stedin). Om deze reden is er geen zicht wanneer de liaison Stedin ter plaatse is, ook is er geen duidelijkheid over verantwoordelijkheden en te nemen acties. Na een kleine twee uur en geen resultaat bij Stedin heeft de OVDB, in overleg met zijn ACB, GRIP 1 gemaakt om duidelijkheid te forceren in de te nemen verantwoordelijkheden en acties. In het weiland heeft een aannemer bij bodemonderzoek-werkzaamheden per ongeluk door een gasleiding geboord (doorsnee 90 mm). Hierdoor ontstond gasuitstroming en op enig moment een gevaarlijke concentratie explosief mengsel. Het gas verspreidde zich over een gebied rondom de lekkage. De lekkage is in de nabijheid van huizen en nog belangrijker vlak naast twee belangrijke doorgaande provinciale wegen (N246 en N244) en een vaarroute. Bij het scenariodenken van het CoPI geeft Stedin de mogelijkheid aan dat door herstelwerk aan de leiding, de kans bestaat dat bij afsluiting van de transportleiding het eiland De Woude en het gebied Kogerpolder zonder gas komt. Door de gaslekkage is een groot deel van de weg Kogerpolder afgezet door de hulpdiensten. Daarnaast is er door het CoPI een plan gemaakt met een duidelijke taak voor Stedin. Stedin is verantwoordelijk voor het afsluiten van het gas, de herstelwerkzaamheden en het gebied wat daardoor mogelijk zonder gas komt. Het gaat hierbij om Kogerpolder / Starnmeer (gemeente Alkmaar) en het eiland De Woude (gemeente Castricum). De werkzaamheden door Stedin is een taak, verantwoordelijkheid van de netbeheerder. Indien er zich toch onverhoopt calamiteiten zouden voordoen, is dit een taak voor de hulpdiensten. De toegevoegde waarde van het CoPI, GRIP 1 is duidelijkheid in de taken en bevoegdheden, er komt een duidelijk plan van aanpak en alle partijen en betrokkenen worden geïnformeerd over de situatie. Daarnaast is er duidelijkheid geschept over het escalatie scenario. Na de duidelijke taakverdeling en verantwoordelijkheid heeft de LCoPI afgeschaald naar GRIP 0. De LCoPI, de O.L. en de CaCo hebben het vervolg van de afhandeling van het incident gevolgd gedurende de dag en vooravond en hebben diverse keren met elkaar afgestemd. Om 22.45 uur is het incident afgesloten. Input Dit resumé is gebaseerd op: LCMS, het kladblok GMK De inzetrapportage van de CaCo De inzetrapportage van de LCoPI De inzetrapportage van de IM CoPI De inzetrapportage van de OvDG De inzetrapportage van de OvDB De inzetrapportage van de OvDP De inzetrapportage van de OvDBz De inzetrapportage van de VvD Pagina 1 van 4
Melding en Alarmering Om 10.11 uur komt een melding binnen van een gaslek aan Kogerpolder 10, Starnmeer in Alkmaar. Op basis van de indicatie van ongeval gevaarlijke stoffen is de brandweer gealarmeerd en even later een politie eenheid. Om 12.01 uur heeft de OVDB GRIP 1 afgekondigd, en is vervolgens conform procedure gealarmeerd. Gezien de inschatting van de OVDB is het CoPI gealarmeerd onder prioriteit 2. Op- en afschalen Op- en afschalen Tijd Door Alarmering 10.11 uur 112 GRIP 1 12.01 uur OVDB GRIP 0 (afschalen) 14.24 uur LCoPI Incident afgesloten 22.45 uur Meldkamer In de tabel hierboven is het verloop van de totale op- en afschaling weergegeven. Ondanks dat de O.L. niet gealarmeerd is, heeft de LCoPI op diverse momenten telefonisch afstemming gehad met de O.L. Leiding en coördinatie GRIP 1 is gegeven door de OVDB, met als doel het forceren van een besluit in taken en verantwoordelijkheden met name naar de netwerkbeheerder Stedin. 12.01 uur is GRIP 1 een feit, de Commando Haakarmbak (COH) is binnen de normtijd ter plaatse net als de plotters. 12.30 uur starten de plotters met het operationeel maken van de COH en deze is vervolgens voor het eerste CoPI-overleg operationeel. De opkomsttijd van de COH is 29 minuten, dit is conform het wettelijk kader van 30 minuten van aanvang werkzaamheden van het CoPI. Ondanks het feit dat de CoPI-leden onder prioriteit 2 zijn gealarmeerd, is het team binnen het half uur compleet ter plaatse. Het eerste motorkap overleg is om 12.30 uur. Al snel is het duidelijk dat de OVDB voornamelijk behoefte heeft aan multi ondersteuning om dit incident efficiënt, met de juiste verantwoordelijkheid en doorzettingsmacht aan te pakken. Dit wordt ook in het eerste CoPI-overleg zo gedeeld. Voor een eerste beeldvorming en een juiste veiligheidsinschatting is afstemming van de CoPI-leden onderling noodzakelijk. Bij voorkeur tijdens aanrijden (via portofoon RMG kanaal), en in tweede instantie ter plaatse. Het motorkapoverleg is vooral gebruikt voor een gezamenlijk gedeeld beeld, de veiligheid af te stemmen, eerste berichtgeving naar de burgers en de juiste liaison in het CoPI-overleg te krijgen. Het CoPI is drie keer bijeen geweest, inclusief het motorkapoverleg. Er is gewerkt volgens de standaard CoPI-agenda, waarbij de onderstaande thema s terugkeren in de CoPI-overleggen: Incident / oorzaak Veiligheid Nazorg / afbouw. Van 12.50 tot 13.10 uur eerste CoPI-overleg in COH. Beeld / Incident: Gaslek Kogerpolder 10, Starnmeer in Alkmaar Pagina 2 van 4
Bedrijf Fugro is bezig met bodemonderzoek en hebben een leiding geraakt, rond 90 mm druk 3 a 4 bar (hebben een leiding geraakt die niet op tekening staat). De brandweer meet concentraties explosief mengsel, 10% LEL (alarmwaarde hulpdiensten) in omgeving en de provinciale weg. Liaison Stedin (netwerkbeheerder) is 12.55 uur ter plaatse. Twee voorstellen worden uitgewerkt: 1ste is, 2 hydraulische knevels voor en achter het lek plaatsen, het lek dichten en knevels weer verwijderen, hierdoor zouden 4 huizen zonder gas komen te zitten. Dit zou 3 tot 6 uur duren. 2de optie is een gasafsluiter dicht zetten waardoor 250 huizen (De Woude, Kogerpolder en Markenbinnen) zonder gas zouden komen te zitten. De drie afsluiters moet men dichtdraaien in verband met situatie stabiel te maken. Veiligheid: 20 meter om de lekkage. Kogerpolder parallel aan het water is afgezet. Nazorg / Afbouw: Stedin gaat op drie plaatsen meten, bij plaats lekkage en op de provinciale weg. Nadenken over de afbouw en verantwoordelijkheid afhandeling van incident. Van 13.30 tot 14.15 uur tweede CoPI-overleg in de COH Beeld / Incident: Gaslek Kogerpolder 10, Starnmeer in Alkmaar. Liaison Stedin (netwerkbeheerder) ter plaatste. Van de twee voorstellen wordt optie 1 als Besluit uitgevoerd: 1ste is, 2 hydraulische knevels voor en achter het lek plaatsen, het lek dichten en knevels weer verwijderen, hierdoor zouden 4 huizen zonder gas komen te zitten. Dit kan binnen 3 tot 6 uur uitgevoerd worden door de netwerkbeheerder Stedin. De verantwoordelijkheid komt hiermee volledig bij de netwerkbeheerder Stedin en betekent dat er afgeschaald wordt om 14.24 uur naar GRIP 0 door de LCoPI. Veiligheid: 20 meter om de lekkage (zie plot, ter hoogte van Kogerpolder 10 te Alkmaar) Kogerpolder ter hoogte van gaslek wordt op 100 meter afgezet. Nazorg / Afbouw: Afspraak van Stedin naar OVDBz en OVDB: als bij de huizen en of de weg gemeten wordt door Stedin (10 %LEL), wordt er weer opgeschaald. Brandweer / GRIP. Stedin gaat op drie plaatsen meten, bij plaats lekkage, bij de woning(en) en op de provinciale weg. De gemeente gaat de weg afzetten, OVDBz gaat voor een harde afzetting zorgen. De LCoPI brengt de meldkamer op de hoogte, specifiek voor de afbouw. Informeert de burgemeester van Alkmaar en Castricum. CoPI wordt afgesloten met AAR. Geen bijzonderheden, deelnemers waren content met de gezamenlijke aanpak. Doordat er geen prio op het incident zat duurden de overleggen wat langer, maar dat werd begrepen door de CoPI leden en is niet als bezwaarlijk ervaren. Aanbeveling: Voorzie de CoPI leden van een oplossing om aanrijdend en ter plaatse gezamenlijk te kunnen communiceren op één en dezelfde gespreksgroep. Dit is belangrijk voor een eenduidige beeldvorming en om te kunnen sturen op veiligheid van de CoPI leden en hun teams. Wie: Team RB&CB, expert Crisisbeheersing (CoPI) en expert Bevolkingszorg. Pagina 3 van 4
Informatiemanagement Informatiemanagement werkt goed, zowel bij de meldkamer, als het CoPI. De informatiemanagers kunnen elkaar gemakkelijk vinden. LCMS wordt snel opgestart vanuit de diverse teams, namen van de informatiemanagers worden genoteerd in LCMS. Aandachtspunt is nog wel om de juiste thema s op elkaar af te stemmen. Multidisciplinaire verbeterpunten In de basis gezien is dit incidenttype niet GRIP waardig, maar door de opschaling van het mono proces brandweer naar multi is uiteindelijk het incident effectief en met de juiste verantwoordelijkheid bestreden en afgehandeld. Het gevoel van de OVDB om het CoPI te belasten met het forceren van actie en verantwoordelijkheid vanuit Stedin is ook een gedeeld beeld van de CoPI leden. De gaslekkage is een verantwoordelijkheid van de netwerkbeheerder en kan afgehandeld worden zonder de hulpdiensten. Aandachtspunt voor de brandweer is om duidelijke afspraken te maken met de netwerkbeheerders van de gasleidingen en hoe te handelen als de brandweer om hun verantwoordelijkheid vraagt. In verband met communicatie naar de meldkamer en van de meldkamer naar de CoPI leden is 1 RMG groep een aandachtspunt. Door het instellen van een RMG groep kunnen de aanrijdende functionarissen met elkaar afstemmen over operationele aandachtspunten, zoals een eerste beeldvorming, veiligheid, opstelplaats CoPI, veilige aanrijroute etc. De informatiemanager geeft aan behoefte te hebben om vooraf, of tijdens aanrijden te kunnen kijken in de informatiesystemen van de VRNHN. Dit vanwege de beeldvorming, voorbereide planvorming en veiligheid. Op de voertuigen is geen info beschikbaar. Voor de informatiesystemen moet er gewacht worden op de COH. Aanbeveling: Voorzie de LCoPI voertuigen van apparatuur waar zij hun beeld op kunnen vormen, planvorming kunnen checken en op basis daarvan de juiste veiligheidsmaatregelen kunnen treffen. Wie: Team RB&CB, expert Crisisbeheersing (CoPI) in overleg met de brandweer in verband met de functie compagniescommandant. Quickscan Gezien de conclusies vanuit de Quickscan, is een verdere verdieping van het incident niet van toepassing. Pagina 4 van 4