Basisschool De Werf Jaarplan bewegingsonderwijs groepen 3 t/m 8 2015/2016 Bewegingsonderwijs 2015/2016 Door: Madelon Zoet - Bredewold
Inhoud: Bewegingsonderwijs op De Werf Accommodatie en materiaal Kerndoelen, leerlijnen en Vakvisie Methodiek Planning Gymrooster + groepen Buiten gym Overige sport- en bewegingsactiviteiten Leerlingvolgsysteem en MRT Les- en spel ideeën 1
Bewegingsonderwijs op De Werf De Werf is een algemeen bijzondere basisschool. Algemeen geeft aan dat de school geen religieuze, maar een algemene, in ons geval pedagogische grondslag heeft. De school telt 300 leerlingen en bestaat uit twee locaties. Voor het vak bewegingsonderwijs heeft de school dit schooljaar vier vakleerkrachten De school kent een jaarklassensysteem, dit betekent dat kinderen van dezelfde leeftijd bij elkaar in een groep zitten. Alleen de groepen 1 en 2 zijn qua leeftijdssamenstelling heterogeen. Deze kleutergroepen bewegingsonderwijs van de eigen groepsleerkracht. De lessen vinden plaats in het eigen speellokaal. De groepen 3 t/m 8 krijgen 1 keer per week een uur bewegingsonderwijs in de gymzaal aan de Goudastraat in Wormerveer. Voor deze gymlessen worden de groepen elke week per bus van en naar de gymzaal gebracht. Daarnaast krijgen deze groepen 1 keer per week een half uur buiten gym. Deze lessen worden gegeven door de groepsleerkracht en vinden plaats op het schoolplein, het voetbalveld of in het speelbos. Afspraken over kleding en hygiëne : Groepen 3 t/m 8 : gymkleding en gymschoenen zijn verplicht. Vanaf groep 4 is douchen wenselijk, niet verplicht. Kinderen die hun gymkleding niet in orde hebben of vergeten zijn doen mee op blote voeten. Wanneer dit vaker voorkomt worden ouders hier op aangesproken. Wanneer kinderen niet mee kunnen doen door een blessure moeten ouders dit dit mondeling of schriftelijk door gegeven hebben. Deze kinderen gaan mee naar de gymzaal en hun rol is zo actief mogelijk, als scheidsrechter bijvoorbeeld (in overleg met de vakleerkracht). EHBO protocol: De vakleerkrachten zijn EHBO geschoold. In de gymzaal is er een EHBO doos aanwezig. Zelf neemt de gymleerkracht aanvullende materialen mee zoals een coolpack. In geval van een ongeval verleent de leerkracht EHBO. Bij een ernstig ongeval wordt er een BHV er van naastgelegen basisschool De Mei ingeschakeld (dit is afgesproken) en de gymles wordt stil gelegd. Mocht er professionele hulp nodig zijn dan belt de gymleerkracht de school en het alarmnummer 112. De leerkracht heeft dus ook ten alle tijden zijn/haar mobiel mee naar de gymzaal. De leerkracht maakt foto s van de situatie, dit kan eventueel nog van pas komen. Na een ongeval neemt de leerkracht nog even contact op met de ouders. Bevoegdheid: Alle leerkrachten die lessen bewegingsonderwijs geven zijn in het bezit van de wettelijke bevoegdheid. 2
Accommodatie en materiaal De groepen 3 t/m 8 gymmen in de gymzaal aan de Goudastraat in Wormerveer. In deze gymzaal hebben wij de volgende materialen tot onze beschikking: Groot materiaal: - 2 wandrekken - 6 baskets - 6 banken - 2 dikke matten - 2 lange matten - 7 turnmatten - 1 zachte mat - 2 kasten - 2 trapezoïdes - 2 korfbalpalen - 2 springplanken - Minitrampoline - Brug met gelijke leggers - Spanbrug ongelijke leggers - Turnbalk - Bok - Rekstok (+ bevestigingspaal) - 3 paar ringen* - 3/4 trapezestokken* - Touwen* - 2 ijzeren bevestigingsstukken om ander materiaal in te hangen* Klein materiaal: - Volleybal net - Hoepels - Bak met blokjes - Tennisballen - Badmintonrackets en shuttles - Slagplanken -knuppels - Zachte ballen - Harde ballen - Springtouwen - Lintjes - Grote pylonen - Kleine pylonen - Knotsen - Hockeysticks - Stokken - Toverkoord - Pittenzakjes - ballenpomp * In de gymzaal is er een ophangsysteem op het plafond (bestaand uit 8 punten) bevestigd. Deze touwen kunnen naar beneden gehaald worden om ringen, trapezes, touwen en toestellen in op te hangen. Indien er materialen vervangen of besteld moeten worden neemt de vakleerkracht contact op met de gemeente (afdeling sportzaken). 3
Berging groot materiaal: Berging klein materiaal, verdeeld over vier kastdeuren: 4
Kerndoelen, leerlijnen en Vakvisie Kerndoelen (Uit de beschrijving van de kerndoelen primair onderwijs) Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het behouden van die actieve leefstijl is een belangrijke doelstelling van dit leergebied. Om dat doel te bereiken leren kinderen in het bewegingsonderwijs deelnemen aan een breed scala van bewegingsactiviteiten, zodat ze een ruim 'bewegingsrepertoire' opbouwen. Dat repertoire bevat motorische aspecten, maar ook sociale vaardigheden. Leerlingen ervaren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen in aansprekende bewegingssituaties. Het gaat daarbij om bewegingsvormen als balanceren, springen, klimmen, schommelen, duikelen, hardlopen en bewegen op muziek. En om spelvormen als tikspelen, doelspelen, spelactiviteiten waarbij het gaat om mikken, jongleren en stoeispelen. Vanuit dit aanbod zullen kinderen zich ook kunnen oriënteren op de buitenschoolse bewegings- en sportcultuur en de meer seizoengebonden bewegingsactiviteiten. De meeste bewegings- en sportactiviteiten worden gezamenlijk ondernomen en dus is het nodig om te leren afspreken wat de regels zijn, hoe die na te leven en wie welke rol speelt. Verder hoort daarbij elkaar helpen, op veiligheid letten, elkaars mogelijkheden respecteren en eigen mogelijkheden verkennen. Het is eigen aan 'bewegen' dat er plezier aan te beleven valt. Dat plezier is van groot belang voor een blijvende deelname aan bewegingsactiviteiten. De kerndoelen voor bewegingsonderwijs: Kerndoel 57 De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringde bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijkste bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren. Kerndoel 58 De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij activiteiten rekening houden. Bron: www.tule.slo.nl 5
Leerlijnen Tabel van links naar rechts groepen 1/2-3/4 5/6 7/8 Kerndoel 57 Leerlijn balanceren: Leerlijn over de kop gaan:
Leerlijn klimmen: Leerlijn zwaaien:
Leerlijn springen: Leerlijn hardlopen:
Leerlijn mikken: Leerlijn jongleren:
Leerlijn doelspelen: Leerlijn tikspelen:
Leerlijn stoeispelen: Leerlijn bewegen op muziek:
Kerndoel 58
Vakvisie De vakvisie wordt beschreven aan de hand van doelen. Door de beschreven voorbeelden wordt duidelijk hoe dit zichtbaar is in de praktijk. Doel: De kinderen bewegen op eigen niveau. Plezier en veiligheid staan voorop, kinderen hebben zin in de gymles en hebben vertrouwen in hetgeen wat er komen gaat. Kinderen doen regelmatig succeservaringen op. Uitdaging aangeboden krijgen en zelf opzoek gaan naar uitdagingen. De intensiteit is hoog. Kinderen krijgen een gevarieerd aanbod: jaarlijks wordt iedere leerlijn, iedere bewegingsvorm minimaal één keer aangeboden Kinderen worden binnen sommige bewegingsleerlijnen vaardiger, er is minimale progressie zichtbaar in een jaar tijd Creativiteit, originaliteit en een eigen inbreng (in overleg!) wordt gestimuleerd. De gymlessen dragen niet alleen aan de motorische ontwikkeling bij, maar ook aan de sociale vaardigheden en aan een positief zelfbeeld In de praktijk: De groepen worden zoveel mogelijk homogeen ingedeeld, dus in ieder groepje zijn de niveauverschillen klein. Per activiteit zijn er genoeg differentiatie mogelijkheden. Regels en afspraken zijn vooraf duidelijk gemaakt. De leerkracht biedt structuur te bieden en is voorspelbaar. Kinderen mogen eigen creaties laten zien. Kinderen worden positief gecoacht. Bij een onderdeel een context bieden: een pittenzak is een biefstukje en een schuin vlak is de steile berg. In de wissels geven ook minder vaardigen het voorbeeld. Creativiteit wordt gewaardeerd (niet altijd alleen de moeilijkheidsgraad). We werken tijdens de gymlessen in groepen, in circuitvorm komen de kinderen bij iedere activiteit aan bod. De uitleg en wissels zijn zinvol en kort, er wordt maximaal bewogen in de gymles en niet deelnemen doen de kinderen in overleg. We volgen de methode en daarnaast kijken we ook wat er aan het aanbod nog toegevoegd kan worden. Als we speelmaterialen nodig hebben die niet in de gymzaal aanwezig zijn kunnen we ouders berichten met de vraag of zij dit thuis te leen hebben voor de gymles. Door een leerlingvolgsysteem kunnen we kinderen volgen en eventuele bijzonderheden signaleren. In principe waarderen we elke vorm van bewegen, mits het veilig is. Met positieve feedback kan een kind een beweging of zijn spel, zonder falend gevoel, verbeteren. We laten de kinderen eerst iets zelf oplossen, lukt het niet, dan bemiddelt de leerkracht. Samenwerken wordt gestimuleerd.
Methodiek Als leidraad hanteren we de methode: Basislessen bewegingsonderwijs van Wim van Gelder. Omschrijving Basislessen bewegingsonderwijs : Wim van Gelder en Hans Stroes zijn de auteurs van de methode 'Basislessen bewegingsonderwijs', een methode voor lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs. Bastiaan Goedhart is mede auteur van deel 1 2009. De sterke kenmerken van de methode Basislessen bewegingsonderwijs: - De methode bestaat uit een kleurenuitgave met 2000 foto's, werkbladen voor de kinderen en een ondersteunende website met filmpjes, verdiepingen en observatieformulieren. - De methode kent een duidelijke beschrijving van methodieken. - De bewegingssituaties hebben een zodanige differentiatiegraad dat voor groep drie tot en met acht één beschrijving volstaat. Deze zijn beschreven in vier tot dertien niveaus van deelname. - Een basisopstelling kan door alle groepen gebruikt worden en daarom de hele dag blijven staan. - De methode kent een duidelijke beschrijving van de opbouw voor een les en voor een leerjaar. - De beschrijvingen gaan meestal uit van het werken in vier groepen. - De bewegingssituaties zijn zodanig ontworpen dat kinderen er goed en veilig zelfstandig in kunnen bewegen. - Er zijn duidelijk herkenbare rubrieken gemaakt voor methodieken, veiligheid en aanwijzingen. - Er is bij verschillende bewegingssituaties aangegeven wat te doen met zware kinderen. - Er zijn zes buitenlessen ontworpen. Zowel voor koud als warm weer, op het veld en op het schoolplein. - Voor de groepen 1 en 2 zijn niet in de beschrijvingen meegenomen. Voor deze groepen zijn aanpassingen en filmpjes beschikbaar op deze website. Overig Naast deze methode zijn er andere bronnen/methoden op school aanwezig waar leerkrachten inspiratie en spel ideeën uit op kunnen doen: - Het nieuwe spelenboek, stichting spel en sport Amsterdam - Buitenspeelkaarten, onderwijs maak je samen 1
Planning en lesseninhoud Dag: Lesvorm: Inhoud: Bijzonderheden/evaluatie: 2
Vakanties en studiedagen 2015/2016 Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Goede Vrijdag Paasdagen Koningsdag Meivakantie Hemelvaart Pinksteren Zomervakantie 19 oktober t/m 23 oktober 21 december t/m 1 januari 29 februari t/m 4 maart 25 maart 27 maart en 28 maart 27 april 2 mei t/m 6 mei 5 mei 15 en 16 mei 18 juli t/m 28 augustus Geen gym in verband met studiedagen: Maandag 14 september voor de groepen 1 t/m 8 Dinsdag 22 september voor de groepen 1 en 2 Woensdag 18 november voor de groepen 1 t/m 8 Donderdag 4 februari voor de groepen 1 en 2 Vrijdag 5 februari voor de groepen 1 t/m 8 Dinsdag 17 mei voor de groepen 1 t/m 8 Donderdag 23 juni voor de groepen 1 t/m 8 3
Gymrooster + groepen Gymrooster 2015 2016: Dag: Tijd: Gymleerkracht Groep + van: Aantal: Bijzonder motorisch: Bijzonder gedrag: Maandag 09.00 10.00 Pauline/Madelon 3A Marjan K. Maandag 10.00 11.00 Pauline/Madelon 5A Nathalie/Hanneke 23 Maandag 11.15 12.15 Pauline/Madelon 6 Martin/Marije Maandag 12.15 13.15 Pauline/Madelon 7 Sonja/Mirjam Donderdag 09.00 10.00 Pauline 4 Pauline Donderdag 10.00-11.00 Pauline 3B Janneke Donderdag 11.00 12.00 John 8 John Donderdag 12.00 13.00 John/Madelon 5B Rosanne/Madelon 24
Namenlijst per groep: Groep: Naam: Geslacht: Bijzonderheden Medisch: Bijzonderheden gedrag:
Buiten gym Iedere groep heeft naast de gymlessen ook elke week een buitenactiviteit van een half uur. In dit half uur worden vooral spelactiviteiten aangeboden en het doel is vooral bewegen. Daarnaast doen kinderen spelsuggesties op voor het buiten spelen en wordt het samen (buiten) spelen bevorderd. Deze lessen worden gegeven door de groepsleerkracht en vinden plaats op het schoolplein, het voetbalveld of in het speelbos. De lessen vinden plaats aan de hand van een rooster: Groep: Dag: Tijdstip Leerkracht: Voor spel- en lesideeën zijn er buitenspeelkaarten op school aanwezig (Buitenspeelkaarten, onderwijs maak je samen). Dit doosje met kaarten is bedoeld voor de leerlingen van groep 1 t/m 8. Op de kaarten staat een duidelijke instructie met afbeeldingen. De leerlingen kunnen zelfstandig met de kaarten aan de slag. Daarnaast is er een aantal specifieke lessuggesties voor leerkrachten van groep 1-2 om het buitenspel bij jonge kinderen te stimuleren. Één van de bevoegde leerkrachten heeft taakuren gekregen om collega s te inspireren en om spel- en lesideeën te delen voor het buiten gymmen. 1
Overige sport- en bewegingsactiviteiten Naast de wekelijkse bewegingsactiviteiten hebben we ook jaarlijks sport- en spelactiviteiten: - De Koningsspelen, voor alle groepen - Sportdag, voor alle groepen - Schoolkorfbal (kinderen vanaf groep 3 kunnen zich hiervoor opgeven) - Schoolvoetbal (kinderen vanaf groep 5 kunnen zich hiervoor opgeven) De vakleerkracht heeft jaarlijks contact met sportverenigingen in de buurt. Aangeboden clinics of gastlessen zijn zeer welkom. Kinderen kunnen op deze manier kennis maken met (nieuwe) sporten. Contacten gegeven clinics: - Sportcentrum Maxifit Wormer kickboxen en streetdance - KZTV tennisvereniging Zaandijk - tennis - Sportschool Salomons Zaandam judo - Voetbalvereniging ZVV Zaandijk - voetbal Leerlingvolgsysteem en MRT We nemen bij alle kinderen tijdens de gymles een hinkeltest en huppeltest af, aan begin van het schooljaar en aan het eind van het schooljaar. Wanneer er opvallendheden gesignaleerd worden zal dit met de groepsleerkracht worden besproken. Ook wordt er gekeken naar de ontwikkeling die een kind doormaakt gedurende dat schooljaar. 2
Les- en spel ideeën Aanvullende activiteiten die niet in de methode voorkomen: Vorm: Circuitvorm: Klassikaal: - Stoepranden - Bunker trefbal - kingen - Stok en bal spel - Twister - Spons water vuur Schommelen - Het schommelschip - Levend kwartet Schommelen - Schommelbakjes - Levend stratego Springen - Diepspringen - Dobbelsteen spel - Boompje verwisselen - Het jungle spel - Indianen trefbal - Softbal - Free running - Noors softbal - Hokbal - iemand is m.. Schoppen - Penalty schieten - De geheime verlosser Duikelen - Salto achterover met hulp - Opdracht tikkertje Soleren - Soleren en overgooien - Drie is te veel Soleren - Jongleren - Stuiter rondje Rijden - Skate- en waveboarden - Code lopen Gooien - Ring werpen - Wie het eerst - Vier op een rij wandrek - Letter estafette - Korfbal - Parcours estafette - Basketbal - Kat en muis spel Gooien - Gooien in de korf - Pinkelen - Hockey - Schippersspel - Frisbeeën Zwaaien - Circus sprong Zwaaien/springen - Trapeze springen Duikelen - Borstwaardsom trapeze Lopen - Hindernis en hordeloop - Whipe out Balanceren - De touwbrug Klauteren - Hobbelbobbelbaan - Flipperkasten - Honkbal - Zweeds loopspel - Kriskras spel - Drijf spel - Hakobal stoeien - Sokstoeien 3