Bodem en bomen Everhard van Essen Aequator Groen & Ruimte bv
Even voorstellen Aequator Groen & Ruimte bv 2
Opzet presentatie Wat bepaald de geschiktheid van de bodem voor de boom? Wat weten we over de bodem? Reisje langs verschillende bodems in Friesland Drukte in de grond Aanbevelingen bodem en bomen Aequator Groen & Ruimte bv 3
Bodem laat het zien Aequator Groen & Ruimte bv 4
De bodem op 3 manieren bekeken Biologie Bodem Fysisch Chemie Betere afstemming: 10-30% verbetering Aequator Groen & Ruimte bv 5
Gezonde bodem onder een boom Water Lucht Voedingsstoffen 24% 22% 11% 43% organic matter minerals water air Aequator Groen & Ruimte bv 6
Eigenschappen van de grond worden bepaald door: Bodemopbouw en grondwatersituatie Of iets specifieker.: Korrelgrootte deeltjes Klei (<2 µm) Silt (2-50 µm) Zand (50-2000 µm) (grind, >2000 µm) Organische stof gehalte Voedingstoestand Grondwaterdynamiek
Bodemgeschiktheid en begrippen Bodemgeschiktheid: mate waarin grond voldoet aan eisen van bepaald gebruik Bodembeoordelingsfactor: Een met grond samenhangende factor, waarmee een voor bodemgebruik belangrijk proces, een gedragsaspect van de grond of een groeiplaatsomstandigheid kan worden gekarakteriseerd en het niveau ervan kan worden beschreven Sleutel
Beoordelingsfactoren bodem (en bomen) 1. Ontwateringstoestand 2. Vochtleverend vermogen 3. Stevigheid bovengrond 4. Verkruimelbaarheid 5. Slempgevoeligheid 6. Voedingstoestand 7. Zuurgraad 8. Stenigheid, reliëf,
Sleutel Zand veen, zand, zavel klei
Vochtleverend vermogen
Hoe berekend je vochtleverend vermogen? Bewortelingsdiepte Vochtvasthoudend vermogen Capillaire opstijging
Wat weten we van de bodem onder de boom? Aequator Groen & Ruimte bv 16
Bomen in de berm, bodem in de berm? Aequator Groen & Ruimte bv 17
Van zand tot klei Aequator Groen & Ruimte bv 18
Aequator Groen & Ruimte bv 19
Essen of Enkeerdgronden Uitermate geschikt voor alle teelten Geen beperkingen m.b.t. draagkracht Goede vocht beschikbaarheid Goede bewerkbaarheid Stuifgevoelig Evt. verdichtingen Aequator Groen & Ruimte bv 20
Keileem Aequator Groen & Ruimte bv 21
Keileem Zeer wisselende doorlatendheid Hoog in profiel, kans op natte percelen Stenen Nooit bewerken!! Aequator Groen & Ruimte bv 22
Veldpodzol Evt. droogtegevoelig Evt. draagkracht problemen Stuifgevoelig Mogelijk storende lagen (inspoelingslagen) Aequator Groen & Ruimte bv 23
Beekeerd Vocht voldoende Evt. beperkt bewerkbaar Draagkracht beperkingen Veelal beperkte ontwatering Aequator Groen & Ruimte bv 24
Veen Draagkracht beperkingen Vocht voldoende Veelal beperkte ontwatering Alleen geschikt voor grasland Aequator Groen & Ruimte bv 25
Van veen naar klei: Knipklei
Zware klei www.vanhall-larenstein.nl
Gebruiksmogelijkheden knipklei Matige waterdoorlatendheid Moeilijk bewerkbaar Alleen geschikt voor grasland
Klei en zavelgronden Aequator Groen & Ruimte bv 29
Groen in de stad Lagere temperatuur Geluidsdemping Afvangen fijn stof Vast houden van water Invloed op de gemoedstoestand van mensen Mooi Aequator Groen & Ruimte bv 30
Bodem in de stad Infrastructuur Wegen Kabels en leidingen Ondergrondsbouwen WK-opslag Bebouwing Park Laanbomen Stadslandbouw Waterberging Aequator Groen & Ruimte bv 31
Bedreigingen voor de boom in de stad Verdichting Geen aandacht voor bodemecologie Verontreiniging Verdringing Regelmatige graafwerk Aequator Groen & Ruimte bv 32
Technische mogelijkheden Gebruik bomenzand Geotextielen Wortelschermen Bomenbox Kluitverankering Beluchtings- en infiltratiesystemen Ploffen, opheffen verdichtingen Compost. Aequator Groen & Ruimte bv 33
Aanbevelingen Veel meer kennis van bodem nodig voor een vitale leefomgeving Graaf eens wat vaker een kuil Aandacht aan bodemconditie Meer kennis over bodemvruchtbaarheid is nodig Groen ook onder het maaiveld inplannen Abiotische factoren Technische oplossingen Denk ook aan de waterhuishouding Werken onder droge omstandigheden In aanbestedingen aandacht voor bodem en bomen Aequator Groen & Ruimte bv 34
Diverse methodes voor bodembeoordelen Profiel nr. Laag in cm M50 in Mu Leem % Organisch stof % Roest Ontwatering Opmerkingen Voorbeeld: 1 0-30 160 22 7 geen 30-60 6 2-20% GHG 40? gemengd 60 70 50 > 20% bont Keileem 70-80 GLG 80? blauwer 2 0-30 140 22 7 geen 30 35 30 1 0-2 % > 40 > 20% homogeen leem Vooral veel kuilen graven, zien, voelen, ruiken en ervaren. Aequator Groen & Ruimte bv 35
Bodemconditiescore Aequator Groen & Ruimte bv 36
Wat zie ik? Aequator Groen & Ruimte bv 37