De Zeeuwse haven DE MOTOR VAN DE ECONOMIE De motor van de regionale economie Wist u dat Zeeland Seaports, het havengebied van Borsele, Terneuzen en Vlissingen het derde grootste havengebied van Nederland is, na Rotterdam en de havens van Amsterdam? Het gebied is rond de 4.600 ha. groot en beslaat daarmee 18% van het totale grondoppervlak aan zeehaventerreinen in Nederland. In 2007 werd een recordhoeveelheid van meer dan 33 miljoen ton aan goederen overgeslagen via de zeevaart. Met binnenvaartschepen wordt er nog eens een kleine 30 miljoen ton gelost en geladen. Met recht kan gesteld worden dat de Zeeuwse haven de motor is van de regionale economie. Strategische ligging Het Zeeuwse havengebied bevindt zich niet voor niets in de top 3 van grootste havens van Nederland. Het is namelijk één van de meest ideaal gelegen zeehavens van Noordwest Europa. Zeeland Seaports ligt strategisch aan de Westerschelde, tussen Rotterdam en Antwerpen en heeft een open verbinding met de Noordzee. Alle economische centra van Noordwest Europa liggen binnen een straal van 400 km. Verder heeft de haven een uitstekende verbinding via weg, water, spoor en pijpleiding met het Europese achterland. Met de openstelling van de Westerscheldetunnel in maart 2003 zijn beide havens ook fysiek met elkaar verbonden. Eind 2008 komt de nieuwe Sloelijn gereed. Dit is het stukje spoor dat het Vlissingse havengebied verbindt met het hoofdspoor Vlissingen- Roosendaal. In de toekomst zullen ook aansluitingen op de IJzeren Rijn en de Betuweroute worden gerealiseerd. Het Ruhrgebied, de haven van Antwerpen en Zuid Europa zullen dan nog beter bereikbaar zijn. De ontwikkeling van een nieuwe verbinding tussen Seine en Schelde zal nog meer impulsen geven voor de ontwikkeling van het gebied. Vestigingsmogelijkheden Het havengebied van Zeeland Seaports is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor Wist u dat. de Zeeuwse haven het derde grootste havengebied van Nederland is met een oppervlakte van 4.600 ha. verspreid over de gemeenten Borsele, Terneuzen en Vlissingen er in de Zeeuwse haven ongeveer 250 bedrijven gevestigd zijn waar zo n 15.000 mensen een baan vinden dit samen met nog eens 15.000 indirecte banen goed is voor zo n 15% van de Zeeuwse werkgelegenheid in 2007 een recordoverslag van 33 miljoen ton via zee is gerealiseerd daarnaast nog een kleine 30 miljoen ton via de binnenvaart wordt overgeslagen koel- en vriesproducten, auto s, brandstoffen, hout en papier, staal, chemische producten, fosfaten en mineralen de belangrijkste producten zijn Containers LADINGEN 2007 Overig stukgoed Ro-Ro Natte bulk bedrijven, maar de uitgeefbare terreinen, met name die direct aan het water liggen, worden steeds schaarser. Daarom moet goed worden gekeken op welke wijze de bestaande ruimte beter benut kan worden. Dat kan onder meer door meervoudig ruimtegebruik en het intensiever verbinden van bedrijven. Dit gebeurt onder andere door het optimaliseren van de bezettingsgraad van de kades, het optimaliseren van de waterdieptes, het verbeteren van de benutting van de grondreserves bij bedrijven, meervoudig ruimtegebruik en geluidsbeperkende en isolerende maatregelen. Ook worden de mogelijkheden voor ontwikkeling van ondergrondse infrastructuur onderzocht. Uitbreiding havengebied In 2001 heeft Zeeland Seaports een overeenkomst getekend met de gemeente Borsele voor exploitatie van het toekomstige bedrijventerrein Sloepoort (30 ha.). In het Terneuzense havengebied wordt gezocht naar uitbreidingsmogelijkheden langs de Westelijke Kanaaloever (200 ha.). Bedrijvigheid De Zeeuwse havens kenmerken zich door een grote gevarieerdheid in bedrijvigheid. Het is niet alleen een overslaghaven, maar Droge bulk 22
(bosbouwproducten, vormstaal en auto s) en het Belgische bedrijf Cobelfret (roll-on/roll-off). Natuurlijk worden de Zeeuwse havens niet alleen gevormd door deze grotere bedrijven. Vele kleinere ondernemingen dragen ook bij aan het succes. Denk hierbij aan toeleveranciers, uitzendbureaus, staalconstructiebedrijven, scheepsagenturen enzovoort. Artist impression Scaldiahaven vooral ook een logistieke industriehaven. In de haven van Terneuzen zijn in de chemische sector onder andere bedrijven gevestigd als Dow Benelux BV, Yara Sluiskil, Zuid-Chemie en ICL-IP (vh Broomchemie). In andere sectoren zijn bedrijven als Cargill (zetmeel), Elocat en Elopak (verpakkingen) en Outokumpu (roestvast staal) gevestigd. Gespecialiseerde stuwadoorsbedrijven, zoals Ovet (vaste brandstoffen) en Verbrugge (papier en pulp) verzorgen de op- en overslag en distributie van deze goederen. Ook in Vlissingen-Oost heeft de chemie een aandeel in de bedrijvigheid. Hier gaat het om bedrijven als Thermphos, Atofina en de Totalraffinaderij. Andere grote bedrijven zijn de aluminiumfabriek Zalco, EPZ (kerncentrale), Vopak Terminals (op- en overslag van vloeibaar gas), De Koninklijke Schelde Groep (scheepsbouw- en reparatie), Heerema (offshore), Ovet (vaste brandstoffen), Alleghany Warehouse Europe (opslag van tabak), stuwadoorsbedrijf Verbrugge Ontwikkeling containeractiviteiten In Zeeland speelt de containeroverslag nog maar een kleine rol terwijl inmiddels wereldwijd meer dan 50% van de goederen die over zee worden vervoerd in containers zijn verpakt. Voor de ontwikkeling van de Zeeuwse havens is het dan ook belangrijk dat Zeeland Seaports de komende jaren gaat groeien in containeroverslag. Sinds 1998 bestaan er plannen voor de aanleg van de Westerschelde Container Terminal. De geplande terminal heeft een lengte van circa 2 kilometer en is gelegen aan de oever van de Westerschelde. Aan de terminal kunnen 5 schepen van het type ultra large (12.500 TEU) tegelijk behandeld worden. De capaciteit van de terminal zal ongeveer 2 miljoen TEU bedragen (1 TEU is gelijk aan een container van 6 meter lengte). Ook andere nieuwe en bestaande bedrijven ontplooien containerfaciliteiten in Vlissingen- Oost. Zo is in de eerste helft van 2008 de bouw begonnen van de Scaldia Container Terminal van de Belgische joint venture Dynamiek Werkgelegenheid 23
Sea-invest/Zuidnatie. Deze terminal mikt op rederijen waarvoor de Westerschelde Container Terminal een maatje te groot is. Kloosterboer heeft inmiddels zijn eigen containerterminal geopend in de Bijleveldhaven en ook Verbrugge plant een containerterminal, de VCT, aan de Sloekade. Duurzame ontwikkelingen Bij de ontwikkeling van de haven vormt duurzaamheid tegenwoordig het speerpunt. Zeeland Seaports probeert toeleveranciers en afnemers op een slimme manier bij elkaar te brengen om de inzet van energie en hulpstoffen te optimaliseren en de transportbehoefte te reduceren. Hierdoor zal een verdere industriële ontwikkeling beperkt blijven tot de vestiging van de bedrijven, die samen met de gevestigde bedrijven een synergie kunnen vormen. Het Valuepark Terneuzen, gelegen in de Braakmanpolder en de Mosselbanken, is hier een uitstekend voorbeeld van. Dit bedrijventerrein, ontwikkeld door Werkzaamheden in de Scaldiahaven Zeeland Seaports en Dow Benelux BV, is één van de meest innovatieve duurzame chemische industrieterreinen in de wereld en richt zich uitsluitend op chemische industrie en logistieke dienstverleners. Ook Biopark Terneuzen op de Axelse Vlakte bij Terneuzen is een goed voorbeeld van duurzaam ondernemen in het Zeeuwse havengebied. Bij dit initiatief worden bedrijven aan elkaar gekoppeld die gebruik kunnen maken van elkaars restproducten. Onderdeel hiervan is onder meer Biopark-bedrijvigheid aan het kanaal van Gent naar Terneuzen 24
de ontwikkeling van een duurzaam glastuinbouwgebied. Het plangebied heeft een bruto oppervlakte van ca. 445 ha. Op ruim de helft van dit gebied worden kassen gebouwd (netto oppervlakte ca. 241 ha.). De resterende oppervlakte wordt onder meer gebruikt voor wegen, sloten, leidingstraten, waterberging en landschappelijke inpassing. De industrie op de Axelse Vlakte zal de kassen gaan voorzien van warmte en CO 2 die normaal gesproken als restproduct in het milieu terechtkwamen. Ander voorbeeld van Biopark Terneuzen is Nedalco, die van pulp afkomstig van zetmeelproducent Cargill, hoogwaardige alcohol maakt. Momenteel wordt de Autrichehaven verlengd naar bijna 900 meter om ruimte te bieden aan 2 nieuwe bedrijven, Alpha Calcit en Terneuzen Tank Terminal. De laatste zal de grondstoffen voor de in aanbouw zijnde biodieselfabriek van Rosendaal Energy gaan opslaan. Werkgelegenheid in de havens Ruim 15.000 mensen vinden bij circa 250 bedrijven een baan in de haven, de indirecte werkgelegenheid niet meegeteld. Om te kunnen voldoen aan de groeiende behoefte aan goed geschoold personeel werkt Zeeland Seaports mee aan drie initiatieven op het gebied van opleidingen. Het gaat om een opleidingskas voor de glastuinbouw, het Centrum Logistiek Zeeland voor opleidingen op logistiek gebied en een proeffabriek voor biochemische en procestechnologie. Glastuinbouw Communicatie De rol van de havenautoriteit Havenautoriteit Zeeland Seaports is een gemeenschappelijke regeling waarin de Provincie Zeeland en de gemeenten Borsele, Terneuzen en Vlissingen participeren. Als havenbedrijf is het verantwoordelijk voor de economische ontwikkeling, het beheer, onderhoud en de exploitatie van de Zeeuwse havens. Bij Zeeland Seaports werken circa 65 mensen die samen verantwoordelijk zijn voor: het faciliteren van bestaande bedrijven het aantrekken van nieuwe bedrijven en de uitgifte van grond aanleg, beheer en onderhoud van alle infrastructuur zorgen voor veiligheid in het algemeen en voor een veilig scheepvaartverkeer in het bijzonder. Heeft u nog vragen? Onze commerciële managers staan u graag te woord. Havenactiviteit Vlissingen-Oost Postbus 132, 4530 AC Terneuzen Tel. (0115) 64 74 00 Fax (0115) 64 75 00 E-mail: port@zeeland-seaports.com Website: www.zeeland-seaports.com 25
26
27