Invoering zorgprogramma Gynaecologische tumoren regio Stedendriehoek in de startblokken

Vergelijkbare documenten
LANDELIJK ONDERZOEK naar behandeling oudere patiënten met kanker

Fysiotherapeuten en IKST starten samenwerking

PALLIATIEVE ZORG OP KOERS. De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008

Kwaliteit (INK). Deze bevindingen zijn vertaald. implementatie van richtlijnen, 2) optimale. 4) zelfevaluatie, visitatie en accreditatie

25 jaar Ambities van het IKMN. in beweging

Consortiavorming: kader voor samenwerking EPZ - IKNL netwerken palliatieve zorg

Werkplan 2007 Netwerk Palliatieve Zorg Hoeksche Waard Vastgesteld 28 februari 2007

CONVENANT NETWERK PALLIATIEVE ZORG MEPPEL STEENWIJKERLAND

Jaarbericht 2006 Netwerk Palliatieve Zorg Enschede, Haaksbergen en Noordoost Twente

Praktische informatie

Alliantie Regionale TopZorg. Drie ziekenhuizen werken samen aan topzorg in Gelderland

Palliatieve Zorg Haaglanden

NETWERK PALLIATIEVE ZORG REGIO ZUTPHEN JAARPLAN 2017

Zorgpaden: wat, waarom en hoe

Activiteitenplan Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant

Jaarplan Netwerk Palliatieve Zorg Regio Zuidoost Brabant. Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Brabant

Uitnodiging. Aan de slag! Werkconferentie palliatieve zorg Gelderland. 29 september 2011 Huis der Provincie, Arnhem

STARTNOTITIE AMSTERDAMS NETWERK ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN

Sneldiagnostiek in de oncologische zorg

BELEIDSPLA VPO I. Inleiding - Missie - Visie - Organisatiestructuur

2 Spreekuur Chemo-nazorg. 3 Basiscursus oncologie

Zorg en begeleiding na de diagnose gynaecologische kanker

Nieuwe ontwikkelingen

REGISTRATIE VAN KANKER: VAN GROOT BELANG

Activiteitenplan 2012

Gebruikershandleiding SIB op maat versie 3.0

SAMENVATTING. Samenvatting

Verpleegkundig oncologisch spreekuur

Outline Zorgstandaard Kanker

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg?

Werkgroep deskundigheidsbevordering

Praktische informatie

Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg

Notitie Snuffelstages Netwerken Palliatieve Zorg Midden-Twente en Noordwest -Twente

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 13 juni 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg

Jaarverslag 2013 Stichting Geriatrische Oncologie Nederland December 2013

Praktische informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Casemanagement bij kankerpatiënten

Oncologisch Centrum Strategische doelstellingen ONCOLOGISCH CENTRUM ONCOLOGISCH HANDBOEK DEEL 1

Samenwerkingsovereenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Haaglanden De organisaties die deelnemen aan het Netwerk Palliatieve Zorg regio Haaglanden:

Alleen Samen staan we sterk voor een waardig levenseinde. Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerken Palliatieve Zorg Twente 11 april 2019

Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling

Nieuwsbrief Herstel & Balans

Behandeling Kanker aan een spijsverteringsorgaan (anus, darm, lever, alvleesklier, maag en slokdarm)

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

Informare. voor introductie van de Informare in het Netwerk Palliatieve Zorg. Handleiding

informatie over uw zorgpad borstkanker

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige

Revalideren bij kanker.

Opgesteld in opdracht van: Dagelijks bestuur netwerk palliatieve zorg Noordwest- Twente

Startnotitie Amsterdams Netwerk Oncologische Zorg in de eerste lijn

TEAM PELVIENE ONCOLOGIE

Kwaliteitsinformatie Wat doen patiënten er mee? Wat doen huisartsen er mee?

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Herstel en nazorg. COLONCARE Herstel en nazorg. Herstel en nazorg 1

Status: ontwikkeldocument

JAARVERSLAG COÖPERATIE PALLIATIEVE ZORG NEDERLAND 2018

Omdat de opdracht van VWS tot en met 2019 niet wijzigt is de keuze gemaakt voor een meerjarenplan

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie

PROJECTAANVRAAG. Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker

Nieuws vanuit de werkgroep vorming van een Regionaal Palliatief Advies Team in de regio s-hertogenbosch Bommelerwaard

Pilot Ondersteuning bij zelfregie

Van wens naar werkelijkheid. Dr. Ada ter Maten-Speksnijder, februari 2018

De VIKC en de kankerregistratie

Implementatie nazorgplan in de oncologie

informatie over uw zorgpad borstkanker

Patiënteninformatie. Palliatieve zorg. Palliatieve zorg 1

GVT-team. Gespecialiseerde Verpleging

Project Transmurale Palliatieve Zorg & Schokbrekers in de communicatie. Minisymposium SKB 19 december 2013

Overzicht Stageplaatsen voorjaar 2017

Overzicht Stageplaatsen voorjaar 2016

Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg.

Kanker in het hoofd-halsgebied

richtlijnen basis voor kwaliteit

Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 10 minuten. Uw gegevens worden anoniem verwerkt.

Overzicht Stageplaatsen:

Continuïteitshuisbezoek

Deel 3. Psychosociale zorg

Beleidsdocument

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG

Het project Brielle. Dr. Paul van der Velden, oncoloog Karin Bokelaar, oncologieverpleegkundige

Palliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard. Ambitie Jeroen Bosch Ziekenhuis. Patiëntveiligheid

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

VII. Inhoud. Algemeen

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?

Zorgpad Stervensfase

Tumorspecifieke visitatie longcarcinoom. Dhr. R.J.G. Limbeek, adviseur IKNL, Nijmegen Mevr. J.P. Salomé, VS oncologie, SFG, Rotterdam

Programma Oncologieweek 2019

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg

Zorgconsulent Palliatieve Zorg. van idee, naar pilot, naar project, naar Goed Voorbeeld. - 5 zorginstellingen - 9 zorgconsulenten

Jaarverslag Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Oost Utrecht. April 2011 goedgekeurd door stuurgroep

Kanker in het hoofd-halsgebied

Jaarverslag Ketenzorg ovariumcarcinoom Regio zuidwest Nederland. Augustus 2015

Behandelwijzer kwaadaardige poliepen.

Borstkanker - zorgpad

Hoofd-hals spreekuur.

Het HerstelZorgProgramma. Integrale functiegerichte zorg en bekostiging voor kwetsbare ouderen

Palliatieve zorg in het ZGT

Kanker aan een spijsverteringsorgaan

Transcriptie:

2 Voortgang Nationaal Programma Kankerbestrijding 3 Project zorgprogrammering palliatieve zorg 4 Scholingsaanbod palliatieve zorg 5 SIB op maat 6 Agenda nieuws 06 14e jaargang #4 december Invoering zorgprogramma Gynaecologische tumoren regio Stedendriehoek in de startblokken Begin 2006 is in de Stedendriehoek het zorgprogramma Gynaecologische tumoren ontwikkeld. Hiervoor heeft het IKST intensief samengewerkt met de gynaecologen van de Gelre ziekenhuizen, locaties Apeldoorn en Zutphen, en het Deventer Ziekenhuis. Het gehele proces is ondersteund door Joining Minds. Op 1 januari 2007 start de implementatie van het zorgprogramma in deze drie ziekenhuizen. Een interview met de heer dr. M. Huisman, gynaecoloog Gelre ziekenhuizen, locatie Apeldoorn. HOE IS HET IDEE VOOR DE ONTWIK- KELING VAN EEN REGIONAAL ZORG- PROGRAMMA GYNAECOLOGISCHE TUMOREN ONTSTAAN? De ontwikkeling van het zorgprogramma Gynaecologische tumoren was een initiatief van het IKST. In het begin waren de gynaecologen in de Stedendriehoek kritisch. We waren bang dat dit het zoveelste papieren en logge systeem zou worden waar niets mee gedaan zou worden. Gaandeweg het proces kregen we echter in de gaten dat een virtueel oncologisch gynaecologisch centrum in de Stedendriehoek, wat ontstaat door een zorgprogramma, voordelen zou hebben. WAT WILLEN JULLIE MET HET ZORG- PROGRAMMA BEREIKEN? Wat we willen bereiken is een zo kort mogelijke tijd tussen diagnose en behandeling van gynaecologische kanker. Met dit zorgprogramma zijn de processen die daarvoor noodzakelijk zijn nu vastgelegd. Tevens zijn we met het zorgprogramma in staat om aan alle kwaliteitsnormen te voldoen. WAT IS HET VOORDEEL VOOR PATIËN- TEN? Voor patiënten geldt dat ze naar het ziekenhuis in de buurt kunnen blijven gaan, in de wetenschap dat ze een goede behandeling krijgen. Het zorgprogramma zorgt voor een korte tijd tussen diagnose en therapie. De huidige goede contacten met het Academisch Medisch Centrum (AMC) en de inzet van een consulent zijn uniek. Bij bijvoorbeeld het ovariumcarcinoom wordt de patiënt in de eigen regio door de eigen gynaecoloog samen met een consulent uit het AMC geopereerd. Ze krijgt dus een behandeling op academisch niveau. Ook voor familie en kennissen van de patiënt is deze werkwijze positief. Zij kunnen haar gemakkelijk opzoeken in het ziekenhuis dicht bij huis. WAT ZAL ER IN HET ZIEKENHUIS VERAN- DEREN DOOR HET ZORGPROGRAMMA? Vanaf 1 januari 2007 zal in elk ziekenhuis in de Stedendriehoek hetzelfde registratiesysteem gebruikt worden. We weten dat we nu goede zorg aanbieden, maar op basis van de registratie wordt dit inzichtelijker. Ook wordt een oncologisch verpleegkundige in een eerder stadium ingeschakeld. De bedoeling is dat de patiënt in de tijd dat zij wacht op een OK, voorgelicht wordt over onder andere chemotherapie. Ook nieuw is het patiënteninformatiedossier. Hierdoor zorgen we voor goede informatievoorziening die in de hele regio hetzelfde is. HEEFT ER OOK EEN SPIN-OFF BINNEN HET ZIEKENHUIS PLAATSGEVONDEN ALS GEVOLG VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ZORGPROGRAMMA? Jazeker. In Apeldoorn is het initiatief genomen om intensiever samen te werken met de interne geneeskunde. Het gevolg is dat er ook tijdens de chemotherapie contact tussen de internist en gynaecoloog zal zijn. Het idee is ontstaan om een gezamenlijke poli op te zetten. Door het zorgprogramma Gynaecologische tumoren wordt in de toekomst gestreefd naar een betere overgang naar zorgprogramma s van de interne geneeskunde. Betere afstemming en creëren van gezamenlijke verantwoordelijkheid zal het resultaat zijn. Hierdoor zal de patiënt minder drempels ervaren en het ziekenhuis meer ervaren als een geoliede machine. Meer informatie: dhr. dr. M. Huisman, gynaecoloog [m.huisman@gelre.nl] of Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] 1

2 Voortgang Nationaal Programma Kankerbestrijding Binnen het Nationaal Programma Kankerbestrijding heeft zich de afgelopen maanden een aantal ontwikkelingen voorgedaan. Voor de uitvoering van het NPK zijn voor 2007 zeven prioriteiten bepaald, de aansturing van het NPK is veranderd en er heeft een werkconferentie plaatsgevonden. Prioriteiten 2007 In 2007 staan de volgende zeven thema s in de uitvoering van het NPK centraal: 1 Ontmoediging roken. 2 Invoering van screening op dikke darmkanker. 3 Borgen van de zorgcapaciteit bij de overgang van screening naar reguliere zorg. 4 Bevorderen van de kwaliteit en toegankelijkheid van kankerzorg. 5 Bevorderen van de integratie van psychosociale zorg in de kankerzorg. 6 Bevorderen van de vertaling van wetenschappelijk onderzoek naar klinische toepassing in de kankerzorg. 7 Bevorderen van de oncologische deskundigheid voor medisch specialisten en verpleegkundigen. Voor deze thema s worden zeven programmaleiders benoemd die als taak hebben de thema s in samenwerking met de betrokken organisaties en professionals uit te werken tot uitvoeringsprogramma s. Aansturing Beleid en coördinatie van de uitvoering liggen vanaf oktober 2006 bij de stuurgroep NPK onder voorzitterschap van de heer H. de Goeij, directeur-generaal Volksgezondheid van VWS. De stuurgroep wordt ondersteund door het bureau NPK. De stuurgroep zal bestaan uit een vaste kern van zeven leden, afkomstig uit de vijf kernorganisaties van het NPK: ministerie van VWS, Vereniging van Integrale Kankercentra, Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties, KWF Kankerbestrijding en Zorgverzekeraars Nederland. De kerngroep wordt aangevuld met de zeven programmaleiders. Werkconferentie Op 16 november 2006 heeft een werkconferentie over het NPK plaatsgevonden. Tijdens die conferentie is onder meer het rapport van de NPK-werkgroep Indicatoren gepresenteerd. De werkgroep heeft als opdracht gekregen een indicatorenset te ontwikkelen die alle deelgebieden van kankerbestrijding omvat, conform de indeling van het NPK. Het doel hiervan is de voortgang van het NPK te monitoren en het niveau van de kwaliteit van oncologische zorg in Nederland in kaart te brengen. Op de deelgebieden Primaire preventie, Secundaire preventie en Kankerzorg zijn 12 direct meetbare en 13 te ontwikkelen indicatoren geformuleerd. Voor de deelgebieden Deskundigheidsbevordering, Kankeronderzoek en Patiëntenvoorlichting & psychosociale begeleiding is, na raadpleging van relevante experts, een aantal suggesties opgesteld die nader uitgewerkt dienen te worden tot indicatoren. De werkgroep heeft de aanbeveling gedaan de verschillende activiteiten op indicatorengebied onder de verantwoordelijkheid te stellen van een centraal coördinatiepunt. Ook benadrukt de werkgroep dat de voorgestelde indicatorenset een dynamische set is, die verder ontwikkeld en aangevuld dient te worden. De rapportage van de werkgroep is te vinden op: www.ikcnet.nl/bibliotheek Meer informatie: Sabine Siesling, hoofd onderzoek en registratie tevens begeleider onderzoeker indicatorenwerkgroep NPK [s.siesling@ikst.nl] Stand van zaken zorgprogramma Longtumoren regio Twente/ Oost-Achterhoek Nieuwe richtlijnen www.ikst.nl In vier ziekenhuizen is met enthousiasme gestart met de implementatie van het zorgprogramma. Het gaat om het Medisch Spectrum Twente in Enschede, de Ziekenhuisgroep Twente, locaties Almelo en Hengelo, en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. De oncologieverpleegkundigen die betrokken zijn bij de implementatie hebben een cursus gevolgd om patiënten in een vroeg stadium op te vangen en voor te lichten. Volgens het zorgprogramma worden patiënten in de Ziekenhuisgroep Twente nu al ondersteund door een oncologieverpleegkundige na de polibezoeken. Het Medisch Spectrum Twente en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix starten hiermee in januari 2007. Ook kan op dit moment iedere patiënt bij de deelnemende ziekenhuizen voor de start van de behandeling besproken worden in een multidisciplinaire longbespreking. Meer informatie: Chantal Holtkamp, programmacoördinator oncologische zorg [c.holtkamp@ikst.nl] Schildkliercarcinoom (concept in PDF-formaat) sinds 4 november Niercelcarcinoom sinds 30 oktober Erfelijke tumoren sinds 17 oktober Mammacarcinoom, behandeling kleine wijzigingen doorgevoerd sinds 18 september Nieuwe voeding- en dieetrichtlijnen Hersentumoren sinds 2 november Acute leukemie sinds 5 oktober Chronische leukemie sinds 5 oktober www.oncoline.nl

NIEUW PROJECT ZORGPROGRAMMERING PALLIATIEVE ZORG 3 Veel netwerken palliatieve zorg in Nederland zijn op zoek naar een hulpmiddel om palliatieve zorg op netwerkniveau verder te verbeteren. De wens is om vanuit patiëntenperspectief naar behoeften, wensen, verwachtingen en leemten in het palliatieve traject te gaan kijken. Hiertoe is door AGORA (landelijk ondersteuningspunt palliatieve terminale zorg), werkgroepen Vernieuwing en Thuiszorg, het Landelijk kader voor zorgprogrammering in de palliatieve zorg geschreven. Om aan dit kader verdere invulling te geven, hebben de integrale kankercentra het initiatief genomen om samen met het KITTZ (Kwaliteitsinstituut voor Toegepaste ThuisZorgvernieuwingen) een landelijk model voor zorgprogrammering te ontwikkelen. Landelijk model Een zorgprogramma palliatieve zorg heeft tot doel de zorgverlening, de begeleiding en de ondersteuning van patiënten te structureren en (op termijn) te verbeteren. Doel van dit project is een werkinstrument te ontwikkelen dat de netwerken palliatieve zorg behulpzaam kan zijn om: Dicht bij de patiënten en hulpverleners de gewenste zorg te inventariseren. Eventuele leemten in de palliatieve zorg te herkennen en te benoemen. Afspraken rondom kwaliteitsverbetering en samenwerking tussen hulpverleners en zorgaanbieders te maken. Afspraken vast te leggen in een zorgprogramma op netwerkniveau. Uitgangspunten Bij het ontwikkelen van het model voor zorgprogrammering in de palliatieve zorg wordt van de volgende uitgangspunten uitgegaan: Het zorgprogramma biedt een overzicht van de gewenste zorg op landelijk niveau. Dit overzicht dient ter ondersteuning van de netwerken bij het op regionaal niveau kunnen spiegelen van de zorg aan landelijk geldende standaarden en richtlijnen. Het zorgprogramma gaat uit van de problematiek van de patiënt en de naasten. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende fases in het zorgproces: Markering van de palliatieve fase Fase van heroriëntatie op het veranderd perspectief Periode van relatieve balans Fase van meervoudige problematiek Stervensfase Fase van nazorg Binnen deze fasen worden de problemen, wensen en/of behoeften herkenbaar gedefinieerd en wordt het gewenste niveau van aanbod beschreven in termen van interventies, diensten, zorgaanbod, financiële regelingen, etc. Het model voor zorgprogrammering wordt zodanig ontwikkeld dat dit gebruikt kan worden voor regionale invulling door netwerken. Deelname netwerken Bij de ontwikkeling van het zorgprogramma wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de beschikbare kennis en ervaring vanuit de netwerken. Aan maximaal negen netwerken in Nederland wordt de mogelijkheid geboden om aan het project mee te doen. Vanuit de IKST-regio zijn diverse netwerken in deze ontwikkeling geïnteresseerd. De netwerken krijgen tijdens het project ondersteuning van de projectorganisatie en het eigen integraal kankercentrum. Het project gaat van start in januari 2007 en heeft een doorlooptijd van ongeveer anderhalf jaar. De eerste resultaten worden eind 2007 verwacht. Meer informatie: Henk-Jan de Winter, landelijke projectleider en programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl]

www.richtlijnenpalliatievezorg.nl Dé website met alle landelijke richtlijnen palliatieve zorg. Nu ook met de beknopte richtlijnen uit het Zakboekje Palliatieve zorg. CONSULTATIEMOGELIJKHEDEN VOOR HULPVERLENERS Consultatieteams Oost-Veluwe, Salland en Zutphen 0900-445 56 60 Bereikbaar: maandag t/m vrijdag 9.00-17.00 uur Consultatieteam Enschede, Noordoost-Twente en Oost-Achterhoek 0900-445 57 70 e: consulttwenteoostachterhoek@ikst.nl Bereikbaar: maandag t/m vrijdag 9.00-17.00 uur Consultatieteam Midden- en Noordwest-Twente 0900-445 58 80 e: consultatieteammnwtwente@ikst.nl Bereikbaar: maandag t/m vrijdag 9.00-17.00 uur CONTACTPERSONEN NETWERKEN PALLIATIEVE ZORG Regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente Heleen Mulder, projectleider Netwerk palliatieve zorg regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente t: (053) 488 12 00, e: h.mulder@teh.nl Website: http://palliatieftwenteoost.ikcnet.nl Regio Midden-Twente Greet Nieuwland, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente t: (074) 290 59 26, e: g.nieuwland@zgt.nl Website: http://palliatievezorgmiddentwente.ikcnet.nl Regio Noordwest-Twente Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente t: (0546) 69 32 26, e: g.kievitsbosch@zgt.nl Website: http://palliatiefnwtwente.ikcnet.nl Regio Oost-Achterhoek Nicol Groot Zevert, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Achterhoek-Oost t: (0543) 54 41 15 / (06) 13 15 91 44, e: netwerkpalliatief@skbwinterswijk.nl Website: http://palliatiefachterhoekoost.ikcnet.nl Regio Salland Berdine Koekoek, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Salland t: (0570) 64 63 94 / (06) 22 18 74 43, e: koekoekb@dz.nl Website: http://palliatiefsalland.ikcnet.nl Regio Zutphen Anne Eijsink, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen t: (06) 20 01 79 78, e: npzzutphen@versatel.nl Website: http://palliatiefregiozutphen.ikcnet.nl Regio Oost-Veluwe VACATURE, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Oost-Veluwe t: (055) 506 61 75, e: mvos@zcbeekbergen.nl Website: www.palliatiefnet-oostveluwe.nl Vragen over ontwikkelingen palliatieve zorg Regio Stedendriehoek Simone Troost, programmacoördinator palliatieve zorg [s.troost@ikst.nl] Regio Twente en Oost-Achterhoek Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] Nieuw scholingsaanbod palliatieve zorg Onlangs is de nieuwe applicatie Scholingsaanbod palliatieve zorg (www.ikcnet.nl/scholingsaanbod) op de website van het IKST geplaatst. Met deze applicatie kunnen hulpverleners in de regio en het hele land zoeken welke scholingen er worden georganiseerd op het gebied van palliatieve zorg. Ook kunnen onderwijsinstellingen via deze website scholingen aanbieden. Bij- en nascholing Scholing is een belangrijk middel dat de professionalisering van palliatieve zorg ondersteunt. Naast het scholingsaanbod vanuit onderwijsinstellingen en integrale kankercentra wordt vaak vanuit netwerken palliatieve zorg en consultatieteams deskundigheidsbevordering aangeboden. Geen aanbod? Bent u op zoek naar een scholing en vindt u geen aanbod? Geef deze vraag dan door aan ons via de applicatie, zie 'Scholingsvraag'. De integrale kankercentra hebben namelijk de taak hiaten in het scholingsaanbod te signaleren en de ontwikkeling van passende scholingsmodules te stimuleren. Meer informatie: Saskia Lunter, adviseur communicatie en pr [s.lunter@ikst.nl] www.ikcnet.nl/scholingsaanbod 4 PALLIATIEVE ZORG

SIB OP MAAT Informatie over bijwerkingen SIB op maat is een website (www.ikcnet.nl/sib) met patiënteninformatie over bijwerkingen van medicijnen die gebruikt worden ter behandeling van kanker. SIB staat voor Samenstellen Informatie over Bijwerkingen. Alle geregistreerde medicijnen zijn in SIB opgenomen: (orale) cytostatica, (anti-)hormoonmiddelen, immunodulantia en overige medicijnen. Wordt een combinatie van medicijnen ingezet als behandeling, dan kunt u al deze medicijnen aanklikken, waardoor de bijwerkingen worden gecombineerd. Elke bijwerking is voorzien van adviezen voor de patiënt. Alleen de bijwerkingen die bij meer dan 10% van de patiënten voorkomen, worden vermeld. Voor wie SIB op maat is voor iedereen die patiënteninformatie geeft over de behandeling van kanker. Ook als naslagwerk is SIB op maat handig. Als hulpverlener, die wel direct met de patiënt te maken heeft maar niet zelf de informatie geeft, is het eenvoudig na te gaan wat de bijwerkingen kunnen zijn. Werkwijze Er zijn drie mogelijkheden om schriftelijke informatie voor een patiënt te genereren via de website: 1 zelf een behandelplan samenstellen, 2 een behandelplan uit het eigen ziekenhuis selecteren (nadat deze zijn ingevoerd) of 3 een behandelplan uit de landelijke database selecteren. De informatie kan geprint worden voor de patiënt maar ook met één druk op de knop gemaild worden naar de huisarts. Beheer Wijzigingen in beschikbare medicijnen en bijbehorende bijwerkingen worden op landelijk niveau doorgevoerd door een eindredactie. De eindredactie bestaat uit apothekers, een oncologieverpleegkundige en een medisch oncoloog. Ziekenhuizen die de landelijke informatie willen aanpassen voor hun ziekenhuis, ontvangen ondersteuning van het IKST. Meer informatie: Saskia Lunter, adviseur communicatie en pr [s.lunter@ikst.nl] NIEUWE FILM HERSTEL & BALANS 5 Een nieuwe voorlichtingsfilm over Herstel & Balans is beschikbaar. De film laat de opzet, kwaliteit en sfeer van het oncologische revalidatieprogramma zien. Deelnemers verwoorden hun doelstellingen, hun ervaringen met de verschillende onderdelen van het programma, de begeleiding en niet in het minst: wat Herstel & Balans hen heeft gebracht. Het blijkt dat patiënten én verwijzers veelal nog onvoldoende op de hoogte zijn van het bestaan van Herstel & Balans. De nieuwe film kunt u gebruiken voor voorlichting en promotie. De film zien De film is in de IKST-regio verstuurd aan alle locaties waar Herstel & Balans draait, ziekenhuizen (patiëntenvoorlichting) en inloophuizen. De voorlichtingsfilm is tevens op internet te zien: www.herstelenbalans.nl > programma > film Meer informatie: Saskia Lunter, adviseur communicatie en pr [s.lunter@ikst.nl] COMMUNICATIE ROND HET LEVENSEINDE Verbeterprogramma voor verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorgorganisaties en hospices Het IKST en het IKO hebben, met financiële steun van de provincie Gelderland, het verbeterprogramma Communicatie rond het levenseinde ontwikkeld. Het programma is getest bij vier instellingen en wordt door het IKST vanaf 2007 ook aangeboden aan andere instellingen zoals verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorgorganisaties en hospices. Communicatie essentieel Mensen die terminaal ziek zijn en gaan sterven, zijn extra gevoelig voor communicatie. Dit stelt hoge eisen aan zorgverleners. Het durven praten met de patiënt en zijn naasten over zorgen en angsten rond het sterven gaat niet iedereen gemakkelijk af. Hiervoor is bijvoorbeeld inzicht nodig in de eigen opvattingen, gevoelens, kennis en vaardigheden op het vlak van communicatie en begeleiding. Het verbeterprogramma Communicatie rond het levenseinde biedt verzorgenden, verpleegkundigen en management de benodigde kennis, vaardigheden en instrumenten om de kwaliteit van zorg rondom het levenseinde te verbeteren. Verbeterprogramma: twee onderdelen Het verbeterprogramma bestaat uit twee onderdelen: Scholingsprogramma voor verzorgenden en verpleegkundigen binnen de eigen instelling. Het programma bestaat uit vijf dagdelen en is gericht op het verder ontwikkelen van communicatievaardigheden en begeleiding van stervenden en hun naasten. Ondersteuning bij het uitvoeren van verbeteracties op het gebied van de organisatie van communicatie rond het levenseinde Uit de pilot is gebleken dat koppelen van beide onderdelen een versterkend effect oplevert. Medewerkers voelen zich extra gemotiveerd wanneer het management ook actief met het onderwerp bezig is. Bovendien zijn de verbeteracties nodig om de medewerkers in staat te stellen de nieuw verworven kennis en vaardigheden in praktijk te brengen. Wat levert het programma op? Verzorgenden en verpleegkundigen krijgen een scholingsprogramma dat hun kennis en vaardigheid op het gebied van communicatie verbetert. Management maakt medewerkers duidelijk dat het oog heeft voor hun belangrijke rol in de zorg aan stervenden. Management maakt de buitenwereld duidelijk dat de instelling actief werkt aan goede zorg rond het levenseinde. Management ontvangt ondersteuning van IKST bij het projectmatig werken aan verbeteracties. De instelling ontwikkelt een betere kwaliteit van de palliatieve zorg. Meer informatie: Simone Troost, programmacoördinator palliatieve zorg [s.troost@ikst.nl]

Agenda 07 Onderzoek naar indicatoren in de oncologie 6 Symposia en cursussen 23 januari 2007 Symposium Palliatieve zorg in samenwerking met het Netwerk Palliatieve zorg Noordwest- Twente Doelgroep: verzorgenden thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen, hospices regio NW-Twente Locatie: Theaterhotel (Almelo) 15 maart 2007 Symposium Coloncarcinoom Doelgroep: huisartsen, specialisten en oncologieverpleegkundigen Locatie: nog onbekend 7 juni 2007 Netwerkdag Doelgroep: verpleegkundigen en verzorgenden Locatie: nog onbekend Netwerken en werkgroepen 11 januari 2007 Werkgroep Consultatie Palliatieve zorg locatie: IKST 16 januari 2007 Platform Netwerken Palliatieve zorg locatie: IKST 24 januari 2007 Werkgroep Geestelijke Zorg Locatie: IKST 30 januari 2007 Oncologie Netwerk Diëtisten Locatie: Gelre ziekenhuizen, locatie Lukas 1 februari 2007 Oncologisch Netwerk Chirurgen Oost Nederland (ONCON) Locatie: Hotel-Restaurant t Lansink 5 april 2007 Netwerk Maatschappelijk Werk Locatie: IKST IKST wenst u een voorspoedig en gezond Het IKST is, in samenwerking met het IKN, een onderzoek gestart naar indicatoren in de oncologie. Aanleiding is de groeiende vraag naar transparantie in de zorg voor consument en verwijzer. Het is voor patiënt en verwijzer op dit moment lastig om een keuze te maken tussen ziekenhuizen. Dit zou door middel van indicatoren per ziekenhuis bevorderd kunnen worden. Indicatoren die inzicht geven in de kwaliteit van de gezondheidszorg zoals wachttijden en aanwezigheid van een multidisciplinair team. IKST IS BEREIKBAAR VAN MAANDAG T/M VRIJDAG VAN 8.30 TOT 17.00 UUR Colofon IKST nieuws, de nieuwsbrief van het IKST, verschijnt vier keer per jaar. De nieuwsbrief wordt in een oplage van 1800 exemplaren verspreid onder relaties van het IKST. Redactie Jolanda van Hoeve, Saskia Lunter [eindredactie], Sabine Siesling en Henk-Jan de Winter Ontwerp en vormgeving Invorm grafisch ontwerpen, Enschede Druk te Sligte BV, Enschede Verwijzers en patiënten denken mee Doel van het onderzoek is een set van indicatoren op te stellen die patiënten en verwijzers ondersteunen om een keuze te maken tussen ziekenhuizen. Het onderzoek vindt plaats in de IKST- en IKN-regio. Naast algemene indicatoren zullen specifieke indicatoren voor tumoren van de pancreas, het colorectum, de mamma en de longen worden uitgewerkt. In de afgelopen periode is er een lijst gemaakt met beschikbare indicatoren, afkomstig uit de literatuur (o.a. patiëntenverenigingen en richtlijnen) en uit regionale onderzoeksgegevens. Deze lijst is voorgelegd aan een aantal leden van de regionale kankerpatiëntenplatforms van het IKST en het IKN. Zij hebben aangegeven welke informatie van belang is voor het maken van een keuze tussen ziekenhuizen. Door middel van een aantal focusgroepen met huisartsen wordt nagegaan op basis van welke informatie zij hun keuzes in verwijzing bepalen. Informatie voor de consument Al deze informatie zal vervolgens worden vertaald in indicatoren, waarbij het IKST en het IKN de indicatoren zullen invullen voor de ziekenhuizen uit hun regio s. Het uiteindelijke resultaat is een lijst van indicatoren die inzicht geeft in de kwaliteit van de geleverde zorg aan patiënten met een pancreas-, colorectum-, mamma- of (niet-kleincellige) longtumor. Een lijst waarbij een vertaalslag wordt gemaakt naar duidelijke informatie voor de consument. Mits de ziekenhuizen toestemming verlenen, zouden in de toekomst de gegevens openbaar gemaakt kunnen worden op een website. Dit is een vervolgstap die op dit moment buiten het onderzoek valt. Meer informatie: Sabine Siesling, hoofd onderzoek en registratie [s.siesling@ikst.nl] Adreswijzigingen Indien IKST nieuws niet op het goede adres bezorgd is, dan horen wij dat graag van u. [p.te.paste@ikst.nl] Informatie Meer informatie over het IKST kunt u vinden op de internetsite: www.ikst.nl en de internetsite van de Vereniging van Integrale Kankercentra: www.ikcnet.nl. 2007 Lasondersingel 133 7514 BP Enschede t) 053 4305010 f) 053 4306295 e) ikst@ikst.nl i) www.ikst.nl