Pilot Ondersteuning bij zelfregie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pilot Ondersteuning bij zelfregie"

Transcriptie

1 Pilot Ondersteuning bij zelfregie Achtergrond proces methodiek gespreksmodel Pilot voor zorgpaden long, mamma, colon & prostaat

2 Inhoud presentatie Achtergrondinformatie zorg voor kankerpatiënten in Nederland Visie Stichting OOK & Maasstad Ziekenhuis Oncologische zorg in het Maasstad Ziekenhuis Pilot Ondersteuning bij zelfregie met inzet van ondersteuningsconsulenten Planning pilot OOK Wijzer

3 Achtergrond Zorg

4 Achtergrond Patiëntbehoefte

5 Huidige situatie Patiënten komen niet altijd, of in een te laat stadium bij de juiste nazorg terecht. Gevolgen: Inadequate zorg Escalatie problematiek Lagere kwaliteit van leven

6 Visie Stichting OOK & Maasstad Ziekenhuis Zorg vanuit patiëntbehoefte Gelijk op de juiste plek: herkenbaar Zorg binnen bereik Zelfmanagement en preventie

7 Visie Stichting OOK & Maasstad Ziekenhuis Zorg vanuit patiëntbehoefte Gelijk op de juiste plek: herkenbaar Zorg binnen bereik Zelfmanagement en preventie

8 Visie Stichting OOK & Maasstad Ziekenhuis Stichting OOK en Maasstad Ziekenhuis willen de kwaliteit van leven van kankerpatiënten vergroten door hen op het juiste moment de juiste ondersteuning te geven.

9 Oncologische zorg in het Maasstad Ziekenhuis Maasstad Ziekenhuis wil oncologische zorg bieden van hoge kwaliteit, o.a. door zorgpaden en casemanagement. Per zorgpad is er een casemanager (verpleegkundig-specialist/ oncologieverpleegkundige) die een rol heeft als procesbewaker van het zorgpad. De casemanager biedt daarnaast persoonlijke begeleiding en informatie aan patiënten. De functie van casemanager wordt in deze pilot uitgebreid met de rol van ondersteuningsconsulent.

10 Wat is ondersteuning voor kankerpatiënten? Wat verstaan we onder ondersteuning? niet-medische zorg dat wordt geboden door gekwalificeerde hulpverleners in het ziekenhuis en daar buiten. op verschillende levensdomeinen, zoals: Begeleiding bij werk Begeleiding door maatschappelijk werker of psycholoog Haarwerken, protheses, oncologie specifieke schoonheidsspecialist

11 Pilot Ondersteuning bij zelfregie Inzet van ondersteuningsconsulenten

12 Uitgangspunten pilot Van reactief handelen, naar proactief aanbieden en inzetten van informatie en ondersteuningsvormen op basis van de patiëntbehoefte; Patiënten en naasten in staat stellen gebruik te maken van zelfhulptools; Vanaf de diagnose en tot na de behandeling een aanspreekpunt vormen; Vanuit de huidige structuur van het ziekenhuis.

13 Doelen inzet ondersteuningsconsulent Regie Biedt direct na de diagnose en/of na de behandeling informatie en begeleiding; Is naast het ziekenhuistraject een continu aanspreekpunt (voor ondersteunende zorg); Vormt de schakel tussen medisch traject en ondersteuningsproces; Informatie en zelfhulp Verzekert dat de patiënt in aanraking komt met juiste informatie en zelfhulp; Signalering en screening Biedt de patiënt tools om zelfsignalering mogelijk te maken; Screent en monitort tijdig de behoefte van de patiënt.

14 Proces ondersteuningconsulent

15 Gespreksmodel ondersteuningconsulent

16 Pilot 2e lijn

17 Voorbeeld implementatie Zorgpad Long

18 Hoe doen we dat? Stichting OOK faciliteert het ondersteuningsproces door middel van: Het ontwikkelen van middelen; Implementatie van een hulpverhelderingstool (OOK Wijzer); Oncologie verpleegkundigen trainen de patiënt te ondersteunen bij het voeren van eigen regie en zelfmanagement; Financiering (pilot) Achmea.

19 Resultaat ondersteuningsproces Bereikbare, herkenbare zorg; Patiëntbehoefte centraal in het ondersteuningsproces; Eén aanspreekpunt voor de patiënt; Patiënt wordt in staat gesteld eigen regie te voeren en gestimuleerd tot zelfmanagement; Tijdige (h)erkenning van problemen; Goede informatie en professionele ondersteuning voor, tijdens en na de behandelingsfase.

20 Pilotonderzoek Evaluatie ervaring patiënten en behandelaars Kwaliteit van leven Informatiebehoefte Zorgbehoefte Zorgconsumptie Re-integratie

21 Planning pilot De pilot start in 2014 fases op de verschillende oncologieafdelingen van het Maasstad Ziekenhuis. Allereerst start het zorgpad Long en in de maanden daarna volgen Mamma, Prostaat en Colon. De pilot heeft een looptijd van 1 jaar, vanaf de ingangsdatum per zorgpad.

22 Online wegwijzer naar ondersteuning

23 Context Situatie Te weinig patiënten ontvangen nazorg waar zij behoefte aan hebben. Oorzaak Onbekendheid met de mogelijkheden voor nazorg; Moeite om te komen tot een individueel nazorgplan. Gevolg Herstel na kanker onnodig vertraagd of niet optimaal; Kwaliteit van leven suboptimaal.

24 Aanleiding Feedback cliënten Signalen zorgverleners Behoefte aan hulpmiddel voor doorverwijzing en begeleiding naar concreet regionaal ondersteuningsaanbod bij kanker. Ervaring Stichting OOK

25 OOK Wijzer, wat? Een ICT tool die op een vraaggestuurde manier verwijst naar concreet en individueel ondersteuningsaanbod binnen het Maasstad Ziekenhuis en in de regio. De OOK Wijzer wordt door de ondersteuningconsulent gebruikt tijdens de pilot.

26 Voor wie? Patiënten en naasten Handvat voor vraagverheldering en begeleiding naar concreet en individueel ondersteuningsaanbod. Zorgverleners Handvat om patiënten door te verwijzen naar betrouwbaar ondersteuningsaanbod.

27 Basiscriteria voor hulpverleners Zorg die speciale aandacht besteedt aan de ziekte kanker of gevolgen daarvan; Zorg die niet gericht is op genezing; Zorg die bijdraagt aan het handhaven en/of verbeteren van kwaliteit van leven; Zorg bereikbaar voor de patiënt zelf; Zorg die (ook) buiten het ziekenhuis aangeboden wordt.

28 Criteria specifiek per beroepsgroep Gevolgde opleiding; Ervaring in jaren; Ervaring in uren per week; Individuele of groepsbehandeling aan kunnen bieden; Fases die de behandelaar bedient; Individuele aanpak/ multidisciplinaire aanpak; Intercollegiale aanpak.

29 Hoe werkt de OOK Wijzer? De OOK Wijzer helpt patiënten en naasten om passende ondersteuning te vinden bij je problemen, bij jou in de buurt. Zo werkt het: Stap 1 Je krijgt een aantal vragen over je persoonlijke situatie en ziekte; Stap 2 Geef aan op welke gebieden je in je leven behoefte hebt aan extra informatie en/of ondersteuning; Stap 3 Ga dieper in op de aangegeven aandachtsgebieden; Stap 4 Bepaal de ernst van de problemen die je bij stap 3 hebt aangegeven; Stap 5 Op basis van wat je invult, krijg je een advies over waar en bij wie je voor passende informatie en/of ondersteuning terecht kunt.

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

Implementatie nazorgplan in de oncologie

Implementatie nazorgplan in de oncologie Implementatie nazorgplan in de oncologie Workshop 20 maart 2015 I Ankie Krol, verpleegkundig specialist Meander MC en Saskia Lunter, projectmedewerker IKNL Programma Wat is een nazorgplan? Hoe implementeer

Nadere informatie

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg?

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Peter van Bommel, huisarts Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 22 maart 2012 Stellingen ja/nee Stelling 1 De huisarts zou aanwezig

Nadere informatie

Casemanagement bij kankerpatiënten

Casemanagement bij kankerpatiënten Casemanagement bij kankerpatiënten Marieke Schreuder-Cats V&VN Oncologie Procesmanager projectteam 24 januari 2012 Aanleiding» Tekortkomingen in de ketenzorg: zorg te gefragmenteerd» Oncologische keten

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

werken aan Zelfmanagement en passende zorg

werken aan Zelfmanagement en passende zorg werken aan Zelfmanagement en passende zorg Inleiding De ggz is steeds meer gericht op herstel, het vergroten van de zelfredzaamheid en zo veel mogelijk deelnemen aan de maatschappij van cliënten. Wilt

Nadere informatie

Bijeenkomst POH: oncologische patiënten, do you care? 12 april 2016

Bijeenkomst POH: oncologische patiënten, do you care? 12 april 2016 Bijeenkomst POH: oncologische patiënten, do you care? 12 april 2016 Programma 17.00 uur Inloop 17.30 uur Opening door Caransscoop 17.45 uur Inhoudelijk thema; oncologische zorg in de eerste lijn door Corinne

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie

Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn. Hans Nortier 24-01-2013

Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn. Hans Nortier 24-01-2013 Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn Hans Nortier Nazorg Nazorg is een essentieel onderdeel van individuele patiëntenzorg na behandeling voor kanker Nazorg behelst voorlichting, begeleiding, ingaan

Nadere informatie

Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling

Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling Goede kankerzorg is meer dan een medische behandeling DEZE RAPPORTAGE IS AANGEPAST OP 16 JULI 2018 Als kankerpatiëntenorganisaties vinden wij dat ziekenhuizen aan specifieke randvoorwaarden moeten voldoen

Nadere informatie

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn

Psychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg binnen het st. Anna Ziekenhuis en de eerste lijn Input huidig procesverloop: Doorlopen

Nadere informatie

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG Wat is het beste voor de patiënt? Carla M.L. van Herpen, internist-oncoloog 14-10-2014 Nazorg en controle na kanker EXPERTISE Wat wil de patiënt?

Nadere informatie

Zorgpad 1.0. Zorgcoördinator + week 1 (Thuisbezoek) Regio Zaanstreek- Waterland Casemanager COPD

Zorgpad 1.0. Zorgcoördinator + week 1 (Thuisbezoek) Regio Zaanstreek- Waterland Casemanager COPD Zorgpad 1.0 Zorgcoördinator + week 1 (Thuisbezoek) Regio Zaanstreek- Waterland Casemanager COPD Persoonlijke Motivatie Longarts Mensen met COPD hebben een hoge zorgconsumptie met frequente heropnames.

Nadere informatie

Tumorspecifieke visitatie longcarcinoom. Dhr. R.J.G. Limbeek, adviseur IKNL, Nijmegen Mevr. J.P. Salomé, VS oncologie, SFG, Rotterdam

Tumorspecifieke visitatie longcarcinoom. Dhr. R.J.G. Limbeek, adviseur IKNL, Nijmegen Mevr. J.P. Salomé, VS oncologie, SFG, Rotterdam Tumorspecifieke visitatie longcarcinoom Dhr. R.J.G. Limbeek, adviseur IKNL, Nijmegen Mevr. J.P. Salomé, VS oncologie, SFG, Rotterdam Inhoud presentatie Wat is visitatie? Waarom tumorspecifieke visitatie?

Nadere informatie

Werkwijze kinderen met een aandoening van urinewegen en geslachtsorganen (urogenitale aandoeningen)

Werkwijze kinderen met een aandoening van urinewegen en geslachtsorganen (urogenitale aandoeningen) Werkwijze kinderen met een aandoening van urinewegen en geslachtsorganen (urogenitale aandoeningen) Algemeen Bij kinderen die geboren worden met een ernstige aandoening van urinewegen en geslachtsorganen

Nadere informatie

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

Samenwerking binnen het UKC Gespecialiseerde behandelteams

Samenwerking binnen het UKC Gespecialiseerde behandelteams Onze zorg voor u Voor het verlenen van optimale zorg aan patiënten met kanker, werkt HMC (Haaglanden Medisch Centrum) samen met het Leids Universitair Medische Centrum (LUMC) binnen het Universitair Kanker

Nadere informatie

Poliklinische revalidatiebehandeling. met longkanker

Poliklinische revalidatiebehandeling. met longkanker Poliklinische revalidatiebehandeling in verband met longkanker POLIKLINISCHE REVALIDATIEBEHANDELING NA OPERATIE IN VERBAND MET LONGKANKER Bij u is de diagnose longkanker vastgesteld. De longarts heeft

Nadere informatie

Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen

Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen Post-hbo opleiding psychosociale zorg door oncologieverpleegkundigen Hoe ondersteun je patiënten met kanker en hun naasten in psychosociaal opzicht? In deze opleiding leer je wat kanker betekent in verschillende

Nadere informatie

Parkinson en de regie. zelfmanagement

Parkinson en de regie. zelfmanagement Parkinson en de regie zelfmanagement De regie over je gezondheid kwijtraken. Terug winnen van de regie. - Parkinson vereniging - Parkinsonacademie - ParkinsonCafé - brochures - Parkinson verpleegkundige

Nadere informatie

25 jaar Ambities van het IKMN. in beweging

25 jaar Ambities van het IKMN. in beweging 25 jaar Ambities van het IKMN in beweging Het Integraal Kankercentrum Midden Nederland (IKMN) is een samenwerkingsverband van hulpverleners, instellingen en patiëntenverenigingen in de provincie Utrecht

Nadere informatie

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM

DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM DOP DIGITAAL ONCO PLATFORM Samenwerking tussen Universitair Ziekenhuis Gent VZW CoZo Vlaanderen Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Aanleiding ehealth in de oncologie Belang van patiëntenparticipatie

Nadere informatie

Route 11 Psychosociaal Revalidatiecentrum Kempen

Route 11 Psychosociaal Revalidatiecentrum Kempen Route Psychosociaal revalidatiecentrum Kempen Gasthuisstraat 22/2 - Turnhout (zomer 208: Merodelei 88-90) 04/44 29 9 info@route.be (mei juni 208: www.route.be) Route Psychosociaal revalidatiecentrum Kempen

Nadere informatie

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige

Eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige Eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot oncologie verpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied van de

Nadere informatie

Oncologische revalidatie 2012-2014. Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda

Oncologische revalidatie 2012-2014. Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda Oncologische revalidatie 2012-2014 Van richtlijn naar praktijk Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda Leven met Kanker: 3-4% NL bevolking toename zorgvraag 2007/2009 2020 Incidentie: nieuwe patienten

Nadere informatie

Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners.

Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners. Kanker en seksualiteit Infofolder voor hulpverleners. Deze folder is bedoeld voor hulpverleners van kankerpatiënten met seksuele problemen. Thema kanker en seksualiteit bespreekbaar maken De diagnose en

Nadere informatie

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie. Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+

Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie. Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+ Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+ milou.beelen@mumc.nl Disclosure Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

De beste zorg dichtbij

De beste zorg dichtbij De beste zorg dichtbij De beste zorg dichtbij Het Diaconessenhuis, Groene Hart Ziekenhuis en Rijnland Ziekenhuis werken intensief samen in het Oncologie Netwerk West. De belangrijkste reden hiervoor is

Nadere informatie

Revalideren bij kanker.

Revalideren bij kanker. Revalideren bij kanker www.nwz.nl Inhoud Wat is revalidatie bij kanker? 3 Heeft revalidatie zin voor mij? 3 Wat voor soorten revalidatie zijn er? 4 Zelf uw klachten in kaart brengen? 5 Betaalt mijn zorgverzekeraar

Nadere informatie

Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU)

Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Afdeling 3.37 interne geneeskunde Locatie Veldhoven Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding U bent of wordt opgenomen op de unit voor palliatieve

Nadere informatie

Outline Zorgstandaard Kanker

Outline Zorgstandaard Kanker Outline Zorgstandaard Kanker Opdrachtomschrijving en werkplan werkgroep Zelfmanagement & Individueel zorgplan Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg Nieuwstad 100c 1381 CE WEESP tel. 0294 491 400

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Doorontwikkeling gebiedsgericht werken Sociaal Domein. 7 juni 2016 Presentatie voor Wmo-raad

Doorontwikkeling gebiedsgericht werken Sociaal Domein. 7 juni 2016 Presentatie voor Wmo-raad Doorontwikkeling gebiedsgericht werken Sociaal Domein 7 juni 2016 Presentatie voor Wmo-raad Waarom dichtbij mensen? Doelen Vergroten betrokkenheid inwoners bij elkaar en bij de stad Versterken informeel

Nadere informatie

STARTNOTITIE AMSTERDAMS NETWERK ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN

STARTNOTITIE AMSTERDAMS NETWERK ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN STARTNOTITIE AMSTERDAMS NETWERK ONCOLOGISCHE ZORG IN DE EERSTE LIJN Missie & visie Het Amsterdams Netwerk Oncologische Zorg (ANOZ) heeft de volgende visie: Patiënten met kanker krijgen een zo optimaal

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker REVALIDATIE Revalidatie bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie achteruit. U kunt zich hierdoor

Nadere informatie

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis 28 juni 2010 Status definitief Referentie cb 1/7 Auteur(s) Drs. M.B.L. Leys Dhr. E.M. Reijerink Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis Stichting Maasstad Ziekenhuis Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker

PATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker PATIËNTEN INFORMATIE Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker Revalidatie bij kanker Uit onderzoek blijkt dat revalidatie tijdens en na de behandeling bij kanker leidt tot een verhoogde

Nadere informatie

informatie over uw zorgpad borstkanker

informatie over uw zorgpad borstkanker informatie over uw zorgpad borstkanker Oncologisch Centrum Amsterdam Oncologisch Centrum Amsterdam is het grootste oncologisch samenwerkingsverband van Amsterdam, een initiatief van BovenIJ ziekenhuis,

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting SAMENVATTING. 167 Met de komst van verpleegkundigen gespecialiseerd in palliatieve zorg, die naast de huisarts en verpleegkundigen van de thuiszorg, thuiswonende patiënten bezoeken om te zorgen dat patiënten

Nadere informatie

DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG DE ONTWIKKELING VAN EEN MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN Saskia Aerts en Eva Dumon

DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG DE ONTWIKKELING VAN EEN MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN Saskia Aerts en Eva Dumon DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG DE ONTWIKKELING VAN EEN MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN Saskia Aerts en Eva Dumon Studiedag VVP 10 november 2015 Programma Introductie Ontwikkeling en planning

Nadere informatie

Kwaliteitsinformatie Wat doen patiënten er mee? Wat doen huisartsen er mee?

Kwaliteitsinformatie Wat doen patiënten er mee? Wat doen huisartsen er mee? Kwaliteitsinformatie Wat doen patiënten er mee? Wat doen huisartsen er mee? Anemone Bögels, directeur NFK Lisenka van Loon, senior projectleider NFK Gerda van der Weelen, senior-wetenschappelijk medewerker,

Nadere informatie

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG SAMENVATTING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG INLEIDING ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG In samenwerking met de deelnemers van het De Bouwstenen zijn opgebouwd uit thema s die Bestuurlijk Akkoord GGZ zijn

Nadere informatie

Hoe overbrug je de kloof tussen de 2 zorgwerelden: Curatieve zorg en Bedrijfsgezondheidszorg?

Hoe overbrug je de kloof tussen de 2 zorgwerelden: Curatieve zorg en Bedrijfsgezondheidszorg? Hoe overbrug je de kloof tussen de 2 zorgwerelden: Curatieve zorg en Bedrijfsgezondheidszorg? Presentatie voor NVAB-kring Datum: 26-9-2016 Presentatie door: Joke Brinkhuis Disclosure belangen spreker (Potentiele)

Nadere informatie

Revant, de kracht tot ontwikkeling!

Revant, de kracht tot ontwikkeling! Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie

Nadere informatie

Informatiebrochure Oncologisch Centrum

Informatiebrochure Oncologisch Centrum Informatiebrochure Oncologisch Centrum Oncologisch Centrum 3 We werken samen aan uw gezondheid De laatste jaren is de kennis over de behandeling van kanker sterk toegenomen. Enerzijds heeft dit geleid

Nadere informatie

Zorgcontinuüm en rollen m.b.t. voorschrijven van stomahulpmiddelen

Zorgcontinuüm en rollen m.b.t. voorschrijven van stomahulpmiddelen Het voorschrijven van stoma, kan alleen in context gehele (stoma)zorg worden gezien. Het is geen eenmalig maar meer een cyclisch gebeuren. Door evaluatie hulpmiddel maar vooral door de veranderde omstandigheden

Nadere informatie

Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt

Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt Op weg naar herstel Consensus over een zorgpad geriatrische revalidatiezorg: een Delphi studie Irma Everink & Jolanda van Haastregt 12-02-2016 Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing

Nadere informatie

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014

Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning

Nadere informatie

Inleiding. Doelstelling

Inleiding. Doelstelling Inleiding De voor de cliënt en zijn omgeving zeer ingrijpende diagnose dementie roept veel vragen op. Zo vraagt men zich af waar men terecht kan voor hulp en begeleiding. Cliënten en mantelzorgers hebben

Nadere informatie

Remote Patient Management

Remote Patient Management Remote Patient Management Telemonitoring voor patiënten met hartfalen én COPD Dr. R. Spee, cardioloog MMC Mw. drs. L. Oostveen, manager Flow Centrum voor preventie en (tele)revalidatie van chronische ziekten

Nadere informatie

Visie op verpleegkundige professionaliteit

Visie op verpleegkundige professionaliteit Visie op verpleegkundige professionaliteit Verpleegkundige professionaliteit en trots Verpleegkundigen zijn van cruciaal belang voor het leveren van kwalitatief hoogstaande zorg in het MCL. De afgelopen

Nadere informatie

OPNAME IN EEN COPD ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND

OPNAME IN EEN COPD ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND OPNAME IN EEN COPD ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Welkom in het Vlietland ziekenhuis en op afdeling longgeneeskunde. U bent opgenomen op de afdeling longgeneeskunde omdat uw klachten van de COPD

Nadere informatie

Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg.

Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg. Gezondheid s zorg Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg. Z o r g s Zorgstandaarden geven antwoorden Patiënten: weten welke zorg zij kunnen verwachten en hun bijdrage daarin Zorgverleners:

Nadere informatie

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker Opbouw Wat betekent nazorg in de eerste lijn? Ervaringen en ideeën van huisartsen

Nadere informatie

Begeleid zelfstandig wonen. Voor jongeren met een (lichte) verstandelijke beperking

Begeleid zelfstandig wonen. Voor jongeren met een (lichte) verstandelijke beperking Begeleid zelfstandig wonen Voor jongeren met een (lichte) verstandelijke beperking Melius Zorg - Tel: 010 842 2526 - Email: info@meliuszorg.nl - Kenmerken begeleiding (LVB-) Jongeren Melius Zorg biedt

Nadere informatie

Werkwijze kinderen met een aangeboren darmafwijking

Werkwijze kinderen met een aangeboren darmafwijking Werkwijze kinderen met een aangeboren darmafwijking Algemeen Bij kinderen die geboren worden met een darmafwijking (anorectale malformatie of ziekte van Hirschsprung) zijn er direct na de geboorte vaak

Nadere informatie

Kwaliteitsstandaard complexe wondzorg

Kwaliteitsstandaard complexe wondzorg Kwaliteitsstandaard complexe wondzorg Wondzorg Nederland Wondzorg Nederland De patiënt Wondzorg Nederland De zorgverlener 2012 Knelpunten wondzorg Gebrek aan regie tussen de diverse verschillende zorgverleners

Nadere informatie

Casemanagement bij dementie. Folder over casemanagement bij dementie in Twentse gemeenten

Casemanagement bij dementie. Folder over casemanagement bij dementie in Twentse gemeenten Casemanagement bij dementie Folder over casemanagement bij dementie in Twentse gemeenten Vóór en na de diagnose dementie zijn er vaak veel vragen en is er veel onzekerheid over de toekomst. Kunt u nog

Nadere informatie

(Medisch specialistische) oncologische revalidatie

(Medisch specialistische) oncologische revalidatie (Medisch specialistische) oncologische revalidatie MSOR Duodagen12-13 april 2018, Anky Hendriks/ Mark Hofhuis Marie-Jose de Gier Leerdoelen Op het einde van deze presentatie weet u : - wat eenlastmeteris

Nadere informatie

Zelfmanagement bij Parkinson

Zelfmanagement bij Parkinson Zelfmanagement bij Parkinson Parkinson café Breda 30 September 2016 Voorstellen Inge Franken Maatschappelijk werker Revant Nicolle van Hoof Ergotherapeut en Knowledgebroker Parkinson Revant Zelfmanagement

Nadere informatie

BELEIDSNOTA ZORG NA KANKER IN BELGIË: UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN VOOR DE KOMENDE REGEERPERIODE

BELEIDSNOTA ZORG NA KANKER IN BELGIË: UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN VOOR DE KOMENDE REGEERPERIODE BELEIDSNOTA ZORG NA KANKER IN BELGIË: UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN VOOR DE KOMENDE REGEERPERIODE 1 I. Context De vroegere opsporing en de betere behandeling van kanker maken dat meer en meer patiënten

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

VROEG VOORTDUREND INTEGRAAL

VROEG VOORTDUREND INTEGRAAL Casemanagement en trajectondersteuning Uitwerking bouwsteen 4 van Vroeg, Voortdurend, Integraal december 2011 VROEG VOORTDUREND INTEGRAAL PARTNERS Vroeg, Voortdurend, Integraal Ketens van vroege signalering,

Nadere informatie

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen

Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Praten over palliatieve zorg in een oncologische context in Vlaanderen Melissa Horlait, PhD CHI-Congres 11 december 2017 Mechelen Palliatieve zorg Palliatieve zorg Vroege palliatieve zorg Overlijden Model

Nadere informatie

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur

Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Inleiding Dat goede voeding een bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, is algemeen bekend. Toch eet slechts een klein percentage van

Nadere informatie

OPNAME IN EEN ASTMA ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND

OPNAME IN EEN ASTMA ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND OPNAME IN EEN ASTMA ZORGPAD FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Welkom op de afdeling longgeneeskunde. U bent opgenomen op deze afdeling omdat uw klachten van uw astma onverwacht erger zijn geworden. Vaak is

Nadere informatie

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten

5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen

Nadere informatie

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0

Visie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0 Visie op integrale geboortezorg in Almere Aanleiding Met het verschijnen van het Stuurgroep rapport Een goed begin is de organisatie van de verloskundige zorg in Nederland in de aandacht komen te staan.

Nadere informatie

Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016

Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016 Galwegcarcinoom: ontwikkeling van een multidisciplinair, ziekenhuis overstijgend zorgpad 7 oktober 2016 Annuska Schoorlemmer, Verpleegkundig Specialist Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Inhoud Het

Nadere informatie

Nationaal Plan Zeldzame Ziekten

Nationaal Plan Zeldzame Ziekten Nationaal Plan Zeldzame Ziekten (Mijn) achtergrond Voormalig Secretariaat Stuurgroep Weesgeneesmiddelen (2001-2011) EUROPLAN (2010-2011) Consultatie expertise voor zeldzame ziekten (2010-2011) Algemeen

Nadere informatie

Wat maakt een goede diagnose?

Wat maakt een goede diagnose? Wat maakt een goede diagnose? 1) Relevante kenmerken in kaart brengen 2) Op een betrouwbare manier 3) Eenvoudig als het kan, verdiepend als het moet 4) Staat niet op zichzelf, maar is de start van een

Nadere informatie

Behandeling Kanker aan een spijsverteringsorgaan (anus, darm, lever, alvleesklier, maag en slokdarm)

Behandeling Kanker aan een spijsverteringsorgaan (anus, darm, lever, alvleesklier, maag en slokdarm) Behandeling Kanker aan een spijsverteringsorgaan (anus, darm, lever, alvleesklier, maag en slokdarm) Polikliniek Oncologie Telefoon 020 510 8880 Route 06 Oncologisch Centrum Amsterdam Oncologisch Centrum

Nadere informatie

Spreken over vergeten In gesprek over wensen en behoeften bij dementie Paul-Jeroen Verkade

Spreken over vergeten In gesprek over wensen en behoeften bij dementie Paul-Jeroen Verkade Spreken over vergeten In gesprek over wensen en behoeften bij dementie Paul-Jeroen Verkade Voorstellen Paul-Jeroen Verkade Verpleegkundige, verpleegkundig specialist n.p., verplegingswetenschapper Regiomanager

Nadere informatie

GEBROKEN HEUP MET ELKAAR WERKEN AAN HERSTEL

GEBROKEN HEUP MET ELKAAR WERKEN AAN HERSTEL GEBROKEN HEUP MET ELKAAR WERKEN AAN HERSTEL 288 Deze folder is een samenwerking van: Inleiding U bent via de Spoedeisende Hulp opgenomen in het Sint Franciscus Gasthuis met een gebroken heup. Waarschijnlijk

Nadere informatie

ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie -

ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE. - Patiëntinformatie - ZORGPAD ORALE ANTITUMORALE THERAPIE - Patiëntinformatie - Inhoudsopgave Inleiding Zorgpad Multidisciplinair team Bij problemen of vragen 1 Inleiding Uw arts heeft samen met u besloten om een antitumorale

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

Opleiding Praktijkondersteuner Huisartsenzorg GGZ (POH-GGZ)

Opleiding Praktijkondersteuner Huisartsenzorg GGZ (POH-GGZ) Opleiding Praktijkondersteuner Huisartsenzorg GGZ (POH-GGZ) Als praktijkondersteuner ggz ben je op een laagdrempelige manier van grote betekenis in het leven van patiënten met psychische problemen. In

Nadere informatie

(ernstige) psychische aandoeningen

(ernstige) psychische aandoeningen Titel Herstelondersteuning Titel van van deze deze presentatie bij presentatie (ernstige) psychische aandoeningen Subtitel van de presentatie Subtitel van de presentatie Symposium GGZ / JGZ Papendal Nicole

Nadere informatie

Voor substitutie komt binnenkort een ander aanvraagformulier beschikbaar. Voor wijkgerichte zorg is het budget voor 2016 & 2017 reeds gealloceerd.

Voor substitutie komt binnenkort een ander aanvraagformulier beschikbaar. Voor wijkgerichte zorg is het budget voor 2016 & 2017 reeds gealloceerd. PROJECTAANVRAAG REGIOTAFEL ONDERDEEL: ZORGVERNIEUWING 1 INLEIDING - Deadline voor het indienen van uw projectvoorstel is 24 juni 2016 - Voor 1 oktober 2016 krijgt u bericht over toekenning of afwijzing

Nadere informatie

Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie

Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie 1. De verpleegkundig consulenten pelviene oncologie: wie zijn we? De verpleegkundig consulenten organiseren het verpleegkundig spreekuur in de multidisciplinaire

Nadere informatie

Startnotitie Amsterdams Netwerk Oncologische Zorg in de eerste lijn

Startnotitie Amsterdams Netwerk Oncologische Zorg in de eerste lijn Startnotitie Amsterdams Netwerk Oncologische Zorg in de eerste lijn Inleiding Sinds 2017 is een groep van zorgverleners vanuit de fysiotherapie, ergotherapie, diëtetiek en psychologie bezig met het oprichten

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase beslisschijf palliatieve zorg Begin 2006 zijn de VIKC-richtlijnen voor de palliatieve zorg en het zakboekje verschenen. Het IKMN en het UMC Utrecht

Nadere informatie

COÖRDINATOR ONDERSTEUNENDE ZORG

COÖRDINATOR ONDERSTEUNENDE ZORG COÖRDINATOR ONDERSTEUNENDE ZORG WEGWIJZER OP MAAT! Ellen Passchier Anke van der Pol-Koemans Marit van de Water 16 juni 2016 Doel presentatie Aanleiding pilot Doel/inhoud pilot Toekomst Aanleiding Gemis

Nadere informatie

PATIËNTENBROCHURE Sociale Dienst

PATIËNTENBROCHURE Sociale Dienst PATIËNTENBROCHURE Sociale Dienst Werkwijze en Missie De inschakeling van de sociaal werker kan ofwel gebeuren op eigen initiatief ofwel op vraag van een andere hulpverlener, de patiënt en/of zijn omgeving.

Nadere informatie

Naar een patiëntvriendelijke zorgorganisatie Een discussienota van Zorgbelang Fryslân

Naar een patiëntvriendelijke zorgorganisatie Een discussienota van Zorgbelang Fryslân Naar een patiëntvriendelijke zorgorganisatie Een discussienota van Zorgbelang Fryslân De start van een discussie Vier redenen voor deze discussienota 1. Geen financiële groei meer 2. Patiënten weten meer

Nadere informatie

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014

Congres Samen Kiezen: beslist! 30 januari 2014 Congres Samen Kiezen: beslist! januari 1 in de praktijk Samen kiezen: beslist! 1 Opbouw Ontwikkeling van keuzehulp Julia van Tol, onderzoeker Radboud UMC, Nijmegen Gebruik van keuzehulp Astrid Albers,

Nadere informatie

Je bent jong, krijgt kanker en dan

Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade 03 oktober 2014 Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade

Nadere informatie

Verantwoording januari 2018

Verantwoording januari 2018 Verantwoording 2017 29 januari 2018 Ambitie Ambitie is een populatiegericht programma Integrale Ondersteuning en Zorg voor Ouderen te ontwikkelen. Kern van een populatiegericht programma is om van ketenzorg

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Herstel en nazorg. COLONCARE Herstel en nazorg. Herstel en nazorg 1

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Herstel en nazorg. COLONCARE Herstel en nazorg. Herstel en nazorg 1 Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel Herstel en nazorg Herstel en nazorg 1 COLONCARE Herstel en nazorg Herstel en nazorg 2 INHOUDSOPGAVE Herstel en nazorg... 4 Thuiszorg... 4 Uiterlijke

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker Revalidatie Revalidatie bij kanker Vermoeidheid bij kanker BEHANDELING Revalidatie bij kanker Tijdens en na de behandeling van kanker kunt u allerlei klachten krijgen. Zo gaat onder andere uw conditie

Nadere informatie

VERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT

VERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl info@zinl.nl T +31 (0)20 797 85 55 Contactpersoon drs. A.M. Hopman T +31 (0)20 797 86 01 VERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT

Nadere informatie

Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie

Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie 21 sept 2012 3 e congres GGzE Centrum autisme volwassenen Ervaringen met Autisme Presentatie casemanagement Eindhovens model Huidige ontwikkelingen Discussie Kenmerken Casemanagement is een vorm van hulpverlening.cliënten

Nadere informatie

Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts

Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten 16-06-2016 Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Inhoud Toelichting revalidatiegeneeskunde Revalidatiegeneeskunde in de oncologie Werkwijze revalidatiearts

Nadere informatie

EXPERIMENT UITVOERING UITBOUW/ MONITORING

EXPERIMENT UITVOERING UITBOUW/ MONITORING KWALITEIT VAN ZORG ORGANISATIE PATIENT- EN WERKPROCES BESTUURLIJKE BORGING STUREN OP RESULTATEN KWALITEIT VAN ZORG Zorgstandaarden en protocollen algemeen beeld van verbeter- potentieel opgesteld tbv.

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

PROGRAMMA scholing Oncologische revalidatie (CONCEPT)

PROGRAMMA scholing Oncologische revalidatie (CONCEPT) PROGRAMMA scholing Oncologische revalidatie (CONCEPT) Hierbij vindt u het programma van de IKNL-scholing oncologische revalidatie. De scholing is bedoeld voor de professionals die werkzaam (gaan) zijn

Nadere informatie

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en?

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en? Achtergrond Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een groeiend gezondheids(zorg)probleem. Vooral voor de patiënt zelf is COPD een grote last die in toenemende mate de kwaliteit van leven beperkt.

Nadere informatie