Schouderoperatie Neerplastiek
In overleg met de orthopedisch chirurg heeft u besloten tot een schouderoperatie. Door u goed voor te bereiden op de ingreep kunt u bijdragen aan een vlot herstel. Het lezen van deze folder kan daarbij helpen. Het schoudergewricht Het schoudergewricht wordt gevormd door een kom, dat een deel van het schouderblad is en de kop van de bovenarm. Om het gewricht bevindt zich een gewrichtskapsel. Daar omheen lopen spieren en pezen. Het gewrichtskapsel, de spieren en pezen vormen samen de 'cuff' (manchet). De beweging in het schoudergewricht is afhankelijk van een groep van vier spieren (rotatoren). Deze spieren liggen als een soort manchet om de kom van het schoudergewricht. De spieren monden uit in pezen, waarvan de uiteinden aan de bovenarm vastzitten. Om de bovenarm soepel te laten bewegen, functioneren slijmbeurzen rondom de pezen als een soort stootkussen. Normaal glijden zo de pezen gladjes tussen het schouderdak en bovenarm. Wanneer de rotatorspieren aanspannen, kan de schouder verschillende kanten op bewogen worden. Door de vorm van het schouderblad is de ruimte die de spieren en pezen hebben om te bewegen heel klein. Wanneer een Neerplastiek? De arts kan deze operatie bij u doen als er onvoldoende ruimte is voor de spieren en pezen rondom de schouderkop. Dit geeft aanleiding tot chronische ontstekingsverschijnselen en pijn bij het 2
optillen van de arm. Wanneer dit langer blijft bestaan, kan er een scheurtje ontstaan in de cuff. Als medicijnen en injecties niet tot genezing leiden, kan deze operatie worden overwogen. Welke verdoving? Een goede verdoving bij een operatie is belangrijk. Een Neerplastiek wordt onder algehele narcose uitgevoerd, vaak gecombineerd met regionale anesthesie (plexusblokkade). De regionale anesthesie zorgt ervoor dat u na de operatie minder pijn heeft. Over de wijze van verdoving kunt u meer lezen in de folder Anesthesiologie van het Maasziekenhuis Pantein. Tijdens het preoperatief spreekuur ter voorbereiding op de operatie kunt u de verdoving met de anesthesioloog bespreken. Opname en verblijf in het ziekenhuis Voorbereiding De anesthesioloog vertelt u vanaf welk tijdstip vóór de operatie u nuchter moet blijven. Wij raden u ook aan gedurende 24 uur vóór uw opname geen alcohol te gebruiken en niet te roken, ook niet gedurende de dag van de operatie. Voor de operatie moet uw huid schoon zijn. Wij verzoeken u voor u naar het ziekenhuis komt te douchen of te baden, eventuele nagellak te verwijderen en geen crème of make-up te gebruiken. Tijdens de ingreep mag u geen lenzen, piercings of sieraden dragen. U kunt wel een bril meenemen, die u tijdens de operatie kunt dragen. Heeft u de dag voor de ingreep griep, koorts of een infectie? Neemt u dan contact op met uw behandelend arts via de poli Orthopedie. Deze bekijkt of het nodig is om een nieuwe afspraak te maken. Volgt u verder de instructies en voorbereidingen op, zoals afgesproken met uw behandelend arts en de anesthesioloog (zie ook de folder Anesthesiologie ). In de folder Wegwijzer bij opname kunt u meer 3
lezen over de opname en de voorbereiding hierop. Medicatie De anesthesioloog vertelt u tijdens het preoperatief spreekuur welke medicijnen u mag doorgebruiken en met welke u tijdelijk dient te stoppen. Bloedverdunners zoals clopidogrel (Plavix ), dipyridamol (Persantin ), acenocoumarol (Sintrommitis ) of fenprocoumon (Marcoumar ) moeten enkele dagen voor de operatie worden gestopt. Acetylsalicylzuur (Ascal, Acetosal ) mag u gewoon blijven gebruiken. De dag van opname In het ziekenhuis meldt u zich op het afgesproken tijdstip bij de balie van de verpleegafdeling. Een verpleegkundige wijst u uw kamer en bed. Zij stelt u een aantal vragen en beantwoordt mogelijke vragen van u. Tussen de aankomst op de afdeling en de operatie moet u enige tijd wachten. Wij proberen deze tijd zo kort mogelijk te houden. U zou wat kunnen lezen of televisie kijken. Wij vragen u om de afdeling niet meer te verlaten. De operatie De verpleegkundige komt ongeveer een half uur voor de ingreep plaatsvindt bij u met een operatiejasje. Voordat u zich omkleedt, raden wij u aan nog even naar het toilet te gaan. Als u het operatiejasje aantrekt, kleedt u zich eerst helemaal uit. U mag uw onderbroek aanhouden. U trekt het jasje aan en neemt plaats in bed. Als u nog sieraden of contactlenzen draagt, doet u die nu uit. U krijgt nu de premedicatie (dit is voorgeschreven door de anesthesioloog). Meestal is dit een combinatie van een pijnstiller en een slaaptablet. De verpleegkundige brengt u in bed naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer. Hier wordt het infuus ingebracht en wordt de regionale anesthesie gegeven. Ook krijgt u een muts op om uw haren te bedekken. 4
Van hieruit gaat u naar de operatiekamer waar u vanaf uw bed plaats neemt op een operatiebed. U krijgt een molton deken over u heen gelegd. Tijdens de operatie maakt de orthopedisch chirurg aan de voor-bovenzijde van de schouder een huidsnede, waarna het naar voren uitstekende deel van het schouderblad (het afdak boven de schouderkop) vrij wordt gemaakt. Van de onderkant van het afdak wordt een plakje bot verwijderd, zodat de schouderkop en de omhullende spieren meer ruimte krijgen. In sommige gevallen verwijdert de orthopedisch chirurg ook wat kalkafzetting. Wanneer de spier gescheurd of beschadigd is, kan dat worden gerepareerd. Dit wordt ook wel cuff-repair genoemd. Dit laatste is echter niet altijd mogelijk. Na de operatie Via de uitslaapkamer (verkoeverkamer) gaat u weer terug naar de verpleegafdeling. Een verpleegkundige voert de wondcontrole uit en u krijgt wat te eten en te drinken. Bij pijn kunt u gerust om een pijnstillend middel vragen (soms heeft u een pompje met continue pijnstilling). Na de operatie heeft u een infuus. Als u weer in staat bent om zelf te drinken en eventueel wat te eten en u voelt zich goed, dan zal het infuus gewoonlijk verwijderd worden. Meld aanhoudende pijn en/of misselijkheid aan een verpleegkundige. Zodra u zich goed voelt, mag u weer uit bed. Uw arm ligt dan in een draagband (collar n cuff). Tijdens de visite van de orthopedisch chirurg krijgt u informatie over het verloop van de operatie, de nazorg en het ontslag. Als u een drain in de wond heeft, zal de verpleegkundige deze de eerste dag na de operatie ook verwijderen. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u de afspraak voor poliklinische controle mee. Als u alleen een open Neerplastiek operatie krijgt, start u met de fysiotherapie in de thuissituatie 2 weken na de operatie. De eerste twee weken is het vanwege de nog aanwezige pijn niet zinvol om al te oefenen. Wanneer er naast een open Neerplastiek operatie ook een cuff repair uitgevoerd wordt, start u pas drie tot vier weken na de operatie met de fysiotherapie. 5
Adviezen voor thuis Gaat u door met de voorgeschreven oefeningen tot aan de poliklinische controle. Ontzie uw arm en schouder (met uitzondering van de oefeningen). U kunt met de orthopedisch chirurg tijdens de poliklinische controle bespreken wanneer u uw werk weer kunt hervatten. Meestal is dat na zes weken. De wond heeft geen speciale verzorging nodig. De eerste dagen moet u de wond droog houden. Daarna kunt u zich gewoon wassen en douchen. Zonodig bedekt u de wond met een gaas of pleister. Neem voldoende pijnstilling. U mag 8 tabletten paracetamol per 24 uur innemen. Zonodig krijgt u nog een recept mee van de behandelend arts. Oefeningen en adviezen bij een open Neerplastiek zonder cuff-repair Na deze ingreep is het belangrijk dat de arm meteen regelmatig bewogen wordt. Het belasten van de arm mag op geleide van de pijn. Als u teveel pijn heeft bij het belasten, dan kunt u uw arm bewegen op een onbelaste manier, dat wil zeggen met wat hulp van buitenaf. Uw gezonde arm kan dan samen met de aangedane arm oefenen. Het is verstandig om de geleerde oefeningen elk uur te herhalen. Na twee weken krijgt u hulp van de fysiotherapeut. Doe de eerste weken niet meer dan u zonder pijn aankunt. Pijn is niet bevorderend voor het herstel. Na verloop van tijd kunt u uw aangedane arm steeds meer actief betrekken zonder dat dat pijn doet. Als de pijnklachten het toelaten, is het dragen van de draagband (collar 'n cuff) niet nodig. De eerste drie weken is het verstandig de geopereerde arm alleen te gebruiken voor lichte activiteiten onder schouderhoogte (bijvoorbeeld eten, wassen, schrijven). Activiteiten met uw arm boven schouderhoogte en zwaardere activiteiten onder schouderhoogte (bijvoorbeeld tillen van zware voorwerpen) dient u nu nog te vermijden. Als u voldoende spierkracht en beweeglijkheid heeft opgebouwd, mag u vanaf drie weken na de operatie geleidelijk deze bewegingen weer gaan uitvoeren. Overleg dit altijd met uw fysiotherapeut. 6
Hervatten van het dagelijks leven en werkzaamheden U gaat steeds beter bewegen. Ook de kracht en coördinatie van de spieren nemen toe. Wanneer u de draagband niet meer nodig heeft en u voldoende controle over u arm heeft, kunt u weer gaan autorijden en fietsen. Laat uw fysiotherapeut dit mede beoordelen. U kunt na vier tot vijf weken weer beginnen met werken. Dit is afhankelijk van de inhoud van het werk. Zittend werk kan vaak na vier weken hervat worden. Zwaarder lichamelijk werk kan vaak pas na zes tot acht weken hervat worden. Uw schouder en/of arm kan nog enige tijd gevoelig blijven. De hervatting van uw werk wordt begeleid door uw bedrijfsarts. Neem daarover met hem of haar contact op. De terugkeer naar zwaardere belasting en sport De meeste sporten kunnen vaak na drie maanden weer uitgeoefend worden. Oefeningen en adviezen bij een open Neerplastiek met cuff-repair Wat betreft de open Neerplastiek zou het mogelijk zijn uw arm direct te bewegen. De hechting van de cuff moet echter eerst genezen. Door actief te bewegen worden de spieren aangespannen, die daardoor trekkracht op de hechtingen uitoefenen. Om deze reden mag u de arm minimaal vier weken niet actief gebruiken. Het is wel belangrijk dat u uw elleboog en pols oefent, evenals het pendelen van de arm zoals u geleerd heeft van de fysiotherapeut in het ziekenhuis. Gedurende deze vier weken moet u een draagband (shoulder immobilizer = soort mitella) blijven dragen. Bij het douchen mag deze af, de arm laat u dan afhangen. Na deze tijd start u onder begeleiding van een fysiotherapeut met actief oefenen. 7
Hervatten van het dagelijks leven en werkzaamheden In geval van een cuffruptuur, waarbij de scheur is gehecht en u vier weken een shoulder immobilizer heeft gedragen, start u na controle op de polikliniek met fysiotherapie. De revalidatie na hechten van de cuff duurt gemiddeld twee tot drie maanden. De schouder kan daarna nog enige tijd gevoelig blijven. Bovengenoemde termijnen verschillen per patiënt. Als u weer wilt gaan werken of sporten is het verstandig dit te bespreken met uw arts en bedrijfsarts. Complicaties Ondanks alle zorg die besteed wordt aan de operatie, kunnen er soms toch nog complicaties optreden, zoals: nabloeding infectie trombose het stijf worden van de schouder Wanneer neemt u contact op met het ziekenhuis? In de volgende gevallen dient u met de behandelend arts contact op te nemen: als de operatiewond gaat lekken als de wond steeds dikker wordt als u meer pijn krijgt, ook al bent u minder gaan bewegen bij koorts Wanneer zich thuis bovenstaande problemen voordoen, neem dan contact op met de poli Orthopedie, via 0485-84 53 50. Buiten kantooruren kunt u contact opnemen met Spoedeisende Hulp op telefoonnummer 0485-84 53 31. 8
Poliklinische controle De poliklinische controle vindt plaats ongeveer 2 weken na de ingreep, op advies van uw arts. Soms is er een tweede controle nodig, als de genezing nog niet optimaal is. Als u bij de fysiotherapeut op controle moet komen, dan krijgt u een afspraak voor ongeveer 1 week na de ingreep. Tot slot Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, stelt u deze dan aan uw behandelend arts of neem contact op met de poli Orthopedie op telefoonnummer (0485) 845 350. Relevante websites www.maartenskliniek.nl www.zorgvoorbeweging.nl Sint Maartenskliniek De Sint Maartenskliniek is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. U kunt op verschillende locaties in het land bij ons terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie en revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel. Doordat we ons volledig richten op aandoeningen aan het houding- en bewegingssysteem is onze ervaring en kennis groot. We staan dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruikmaakt van de laatste inzichten. Op onze onderzoeksafdeling ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. De Sint Maartenskliniek beschikt verder onder meer over een gespecialiseerde apotheek, een sportmedisch centrum en een pijnbehandelcentrum. 9
Bij de Sint Maartenskliniek staat de patiënt centraal. U wordt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en u kunt rekenen op onze uitgebreide voorzieningen. Wij staan klaar om u gastvrij te ontvangen. Voor meer informatie over onze behandelingen en een overzicht van al onze behandellocaties, kunt u terecht op onze website www.maartenskliniek.nl. 10
11
Meer informatie of vragen Colofon Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, stelt u deze dan aan uw behandelend arts of neemt u contact op met de poli Orthopedie op telefoonnummer (0485) 845 350. Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. Orthopedie. November 2015 Bestelcode 001604675 Bezoekadres Dokter Kopstraat 1, 5835 DV Beugen Postadres Postbus 55, 5830 AB Boxmeer Telefoon (0485) 845 000 Telefax (0485) 845 300 Internet www.maartenskliniek.nl