Samenvatting Basistraining Netwerkcoach voor vrijwilligers HET ~ NET ~ WERK ~ T
Inleiding De maatschappij, dat ben jij! Iedereen moet mee kunnen doen. Dat is alleen mogelijk als we het samen doen, ieder vanuit zijn eigen kracht, naar eigen vermogen. En samen nog sterker! Overdenking In principe maken mensen niet de keuze voor een eenzaam bestaan. Toch zijn er in Nederland drieënhalf miljoen mensen eenzaam en heeft 10% van onze bevolking last van ernstige eenzaamheid (2007 bron: www.stichtingeenzaamheid.info). Sociaal isolement of alleen zijn is niet hetzelfde als eenzaamheid. Eenzaamheid is een individuele zaak: een kluizenaar kan zielsgelukkig zijn en een drukbezette knul met een uitgebreid sociaal netwerk kan zich eenzaam voelen. Eenzaamheid heeft nadelige gevolgen voor de gezondheid, denk hierbij aan verhoogde bloeddruk en een verzwakt afweersysteem. Eenzaamheid maakt mensen meer kwetsbaar. Het bezoeken van eenzame mensen maakt hen niet minder eenzaam. Een succesvolle aanpak van eenzaamheid staat of valt met het eigenaarschap van de klant om hier iets mee te doen. De belangrijke uitgangspunten in de samenwerking tussen klant en coach zijn: 1. Alle informatie die besproken wordt is vertrouwelijk. 2. De klant bepaalt: hij gaat over acties, tempo en het plan. Niet voor alle klanten hoeven alle stappen doorlopen te worden. De kern van MEE Netwerkverkenning is: ieder mens heeft regie (lees: grip) op zijn eigen bestaan en eigen keuzes. 3. De stappenvolgorde en de werkbladen zijn instrumenten. Het kan zo, maar mag ook anders! 4. Als netwerkcoach bent u degene die verbindt, assisteert en de eigen kracht van de klant versterkt. Samen ondernemen waar nodig, maar vooral de klant stimuleren tot zelf (samen met een steunfiguur) ondernemen waar dat mogelijk is. In deze training worden stappen doorlopen die klanten kunnen maken om regie te nemen voor verkenning, versterking en eventueel uitbreiding van hun sociaal netwerk. De werkbladen ondersteunen dit proces op praktische wijze. Rol en positie van de netwerkcoach In het proces van het verkennen, versterken en uitbreiden van het netwerk is de coach een passant. Hij komt én gaat. Contact kan bestaan uit twee gesprekken, ook uit veel meer, maar uiteindelijk stopt het. Hoe gaat de klant vervolgens verder? Het doel is dat de klant inzicht krijgt en aan de slag gaat met zijn eigen netwerk. De coach maakt géén deel uit van dit netwerk, maar begeleidt de klant in het proces dit te verkennen, versterken en mogelijk uit te breiden.
Basistraining Netwerkcoach De vier stappen 1. Kennismaking 2. Netwerkatlas 3. Netwerkversterking 4. Netwerkuitbreiding In deze stappen worden instrumenten en handvatten aangereikt om de klant te helpen bij het verkennen, versterken en eventueel vergroten van zijn sociaal netwerk. 1. Kennismaking De focus ligt bij de eerste ontmoeting op het contact met de klant en zijn aanwezige krachten, en is niet gericht op het onderzoeken van een mogelijke hulpvraag. Wat lukt al wel? Ieder mens heeft een verhaal. Zónder pen, papier, dossier- of voorkennis luistert de coach bij het eerste contact zo open mogelijk naar dit verhaal. Belangrijke mensen in het leven van de klant kunnen aan de hand van hun perspectieven het verhaal aanvullen en verrijken. Vervolgens krijgen alle stappen kaarten. Deze zijn een visueel hulpmiddel voor de klant en zijn omgeving om zijn wensen omtrent het netwerk verder te verkennen en uit te voeren. De kennismaking wordt ondersteund met de startkaart. b. De familiekaart c. De relatiekaart d. Het contactschema e. De gebeurteniskaart 3. Netwerkversterking Vanuit de voorgaande kaarten kan geïnventariseerd worden wat de wens is van het huidige netwerk, of het netwerk uit het verleden. Om hierop constructief in te kunnen steken, kan het voor de klant soms goed zijn even in de spiegel te kijken, en anderen mee te laten kijken. Het zoeken naar positieve eigenschappen van zichzelf of de ander en eventuele leerpunten en wensen is één van de mogelijkheden voor de klant om zijn relatie met zijn bestaande netwerk versterken. f. Wensenkaart g. Talentenkaart 4. Netwerkuitbreiding en afronding Door het invullen van de buurtkaart onderzoekt de klant mogelijkheden om mensen te ontmoeten en (nieuwe) contacten te leggen. Ontmoetingsplekken worden inzichtelijk. De kaart wordt door de klant, eventueel samen met een steunfiguur, ingevuld. De ideeënkaart vult de klant in met drie verschillende mensen uit zijn omgeving. Aan de hand van alle informatie die is opgetekend, ontstaan er ideeën om mensen te ontmoeten. h. Buurtkaart i. Ideeënkaart j. Finishkaart a. Startkaart 2. Netwerkverkenning Binnen de stap netwerkverkenning komen de vier kaarten uit de netwerkatlas (onderdeel van de werkwijze Sociale Netwerk Versterking) aan de orde:
Module Netwerkcoach De vier stappen Stap 1 Kennismaking Doel: Aansluiting en vertrouwen creëren tussen coach en klant. Resultaat: Kunnen starten met het stappenplan naar netwerkverkenning en -versterking. Stap 2 Netwerkverkenning Doel: Vroegere, huidige en wenselijke netwerk in beeld brengen. Krachten en steunbronnen in beeld brengen. Resultaat: De klant heeft de kwantiteit en kwaliteit van eigen netwerk in beeld. Stap 3 Netwerkversterking Doel: Inzichtelijk maken van keuzemogelijkheden voor versterking van het bestaande netwerk. Resultaat: De klant maakt stappen ten behoeve van netwerkversterking. Stap 4 Netwerkuitbreiding Doel: Inventarisatie van mogelijkheden om nieuwe personen te leren kennen en mogelijke steunbronnen aan te boren. Resultaat: De klant weet waar en hoe hij mogelijk zijn netwerk kan uitbreiden en zet hierin concrete stappen.