Macht- en krachtrelaties in de palliatieve zorg

Macht- en krachtrelaties in de palliatieve zorg Naomi Van De Moortele, psychologe hematologie en palliatieve zorgen UZ Gent An Lievrouw, psychologe digestieve oncologie UZ Gent

Workshop: 1. Palliatieve zorg: een kader 2. Casus 3. Casus Thérèse : teamoverleg

Palliatieve zorg: een kader Palliatieve zorg is de continue en integrale zorg voor patiënten en hun nabestaanden op het moment dat er medisch gezien geen genezing meer mogelijk is met als doel de hoogst mogelijke levenskwaliteit door een multidisciplinair team aan te bieden.

palliatieve zorg supportieve zorg rouwzorg hoofdoel curatieve behandeling palliatieve behandeling terminale zorg diagnose overlijden

Palliatieve zorg: een kader Alle beslissingen met betrekking tot einde leven: 1. advanced care planning (NTR) 2. comfortzorg (goede pijn- en symptoomcontrole) 3. euthanasie 4. palliatieve sedatie

Euthanasie als onderdeel van palliatieve zorg: - Euthanasie is een onderdeel van goede palliatieve zorg, waarvan opheffen van het lijden de hoeksteen is. - De wet verzekert de inspraak van de patiënt bij beslissingen rond zijn eigen levenseinde en nodigt alle betrokkenen uit tot grondige reflectie over deze problematiek. - De wet beschermt de rechten van de patiënt door een schriftelijk verslag te eisen van de procedure.

Euthanasie: wettelijke bepalingen Wet betreffende euthanasie (28 mei 2002) Hoofdstuk 1: definitie euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens verzoek

Euthanasie: implicaties 1. Handeling stellen die als intentie heeft het leven te beëindigen 2. Andere dan zichzelf: arts 3. Enkel patiënt zelf kan dit vragen

Euthanasie: zorgvuldigheidscriteria 1. Meerderjarig, handelingsbekwaam en bewust op het moment van het verzoek 2. Verzoek is vrijwillig, overwogen en herhaald 3. Medisch uitzichtloze situatie van aanhoudend en ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden; is het gevolg van ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening 4. Voorwaarden en procedures moeten worden nageleefd

Euthanasie bij patiënten met ondraaglijk lijden ten gevolge van een psychiatrische aandoening: Euthanasie is wettelijk mogelijk bij patiënten met ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet gelenigd kan worden en het gevolg is van een ongeneeslijke psychiatrische aandoening. Moeilijkheid: de ongeneeslijkheid van de psychiatrische aandoening + de onlenigbaarheid van het lijden

1. Doodswens als weloverwogen existentiële keuze versus doodswens als symptoom. 2. Beslissingsbekwaamheid? 3. Expliciete vraag versus impliciete betekenis en boodschap. 4. Evolutie en prognose van de aandoening

Langer proces Extra zorgvuldigheidscriteria Zorgethiek Extra evaluaties Multidisciplinair!

Palliatieve zorg: een kader Alle beslissingen met betrekking tot einde leven: 1. advanced care planning (NTR) 2. comfortzorg (goede pijn- en symptoomcontrole) 3. euthanasie 4. palliatieve sedatie

- geen wettelijke bepalingen - eigen invullingen - geen wetenschappelijke consensus - verschil met goede stervensbegeleiding?

Continu en diep sederentot Euthanasie moment van overlijden Doel Lijdensverlichting Opheffen van lijden Wijze waarop Verlaging van bewustzijn Levensbeëindiging Medisch handelen Normaal medisch handelen Bijzonder medisch handelen Indicatie Anderszins niet te verlichten (overwegend Uitzichtloos en ondraaglijk lijden somatische)symptomen die ondraaglijk lijden veroorzaken Alleen in de laatste levensfase Ja, een stervende patiënt die naar verwachting Nee binnen 1 tot 2 weken overlijdt (voorwaarde) Toestemming patiënt Indien mogelijk Altijd (weloverwogen verzoek) Consultatie Nee, tenzij ondeskundig Verplicht Besluitvorming Indien mogelijk consensus patiënt, naasten en hulpverleners Primair patiënt en arts

Continu en diep sederentot Euthanasie moment van overlijden Medicatie Sedativa (in het bijzonder benzo s) Barbituraten en spierrelaxantia Dosering Titratie op basis van lijdensverlichting Snelle overdosering Uitvoering Arts en verpleegkundigen Arts In principe reversibel Ja Nee Verkort het leven Nee Ja Natuurlijk overlijden Ja Nee Wettelijke regelgeving Zoals bij elk medisch handelen Aparte wetgeving Melding en toetsing Nee Verplicht

Workshop: 1. Palliatieve zorg: een kader 2. Casus 3. Casus Thérèse : teamoverleg