Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 6/2015 Datum : 16 januari 2015 B&W datum : 20 januari 2015 Beh. ambtenaar : A.S.Fukkink Portefeuillehouder : H. Rijks Onderwerp : Toekenning Plan Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) Aanleiding Het ministerie van VWS heeft in het kader van behoud van de werkgelegenheid in de thuiszorg (hulp bij het huishouden) voor de periode 2015-2016 75 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor Aalten is een bedrag van 148.114,- beschikbaar gesteld per jaar. Om voor dit bedrag in aanmerking te komen dienden gemeenten voor 1 december 2014 een plan in te dienen waarbij minimaal één thuiszorgaanbieder de aanvraag mede moet ondertekenen. Het gaat hier nadrukkelijk om behoud van werkgelegenheid bij thuiszorgorganisaties. (Voor 15 oktober jl. hebben wij als gemeente verklaard een plan te willen indienen. Deze verklaring is destijds mede ondertekend door thuiszorg aanbieder TSN, maar uiteraard kunnen alle gecontracteerde aanbieders deelnemen). Zie hierover ook de Raadsmededeling 150/2014. Inhoud mededeling Samen met de gemeenten Oost Gelre en Winterswijk (en in overleg met onze gecontracteerde zorgaanbieders) is een plan opgesteld en vervolgens separaat ingediend bij het ministerie. Het plan is door alle gecontracteerde thuiszorgaanbieders mede ondertekend. De toelage is er voor drie doelgroepen: 1. Cliënten die door de hoge eigen bijdrage afzien van de maatwerkvoorziening terwijl zij daarvoor op grond van hun beperkingen wel in aanmerking zouden komen; 2. Cliënten die bij een herindicatie de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden verliezen. 3. Mantelzorgondersteuning. Mantelzorgers die op grond van bijvoorbeeld gebruikelijke zorg geen HH ontvangen, in aanmerking te laten komen voor de toelage voor speciale huishoudelijke klussen. Hierdoor worden zij als mantelzorger ontlast en kunnen daardoor de taak als mantelzorger inhoud blijven geven. Om het cliënten aantrekkelijk te maken vervangende hulp niet in het zwarte circuit te zoeken wordt hen een toelage aangeboden van 12,50 per uur voor max 2 uur per week. Het verschil tussen deze toelage en het gecontracteerde uurtarief dient de cliënt zelf bij te betalen. De toelage kan maximaal gelden voor de duur van 2 jaar. Positief besluit van het ministerie. Op 22 december 2014 ontvingen wij (en ook Oost Gelre en Winterswijk) van het ministerie het positieve besluit op ons ingediende plan zowel voor het jaar 2015 als 2016. Eind januari gaan wij als drie gemeenten verder in overleg met de thuiszorgaanbieders om de uitvoering van de HHT-regeling te bespreken. Waarschijnlijk zal daarbij gebruik worden gemaakt van een vouchersysteem. Van de verdere ontwikkelingen en resultaten over deze regeling blijven wij uw raad informeren. Het ministerie heeft namelijk de gemeenteraad aangewezen als toezichthoudend orgaan. De volgende stukken zijn voor u bijgevoegd:
Waarom deze toelage Het ministerie heeft in het kader van behoud van de werkgelegenheid in de thuiszorg (hulp bij het huishouden) voor de periode 2015-2016 75 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor Aalten is een bedrag van 148.114,- beschikbaar gesteld per jaar. Om voor dit bedrag in aanmerking te komen moeten gemeenten voor 1 december 2014 een plan indienen waarbij minimaal één thuiszorgaanbieder de aanvraag mede moet ondertekenen. Het gaat hier nadrukkelijk om behoud van werkgelegenheid bij thuiszorgorganisaties en niet om de alfahulpconstructie. (Voor 15 oktober jl. hebben wij als gemeente verklaard een plan te willen indienen. Deze verklaring is destijds mede ondertekend door thuiszorg aanbieder TSN, maar uiteraard kunnen alle gecontracteerde aanbieders deelnemen). Eisen waaraan voldaan moet worden om voor de toelage in aanmerking te komen Het plan moet voldoen aan de volgende eisen: 1 De inzet van de extra middelen draagt bij aan het langer behoud van volwaardige werkgelegenheid bij aanbieders die voor 2015 door gemeenten worden of zijn gecontracteerd; 2. De inzet van de extra middelen leidt tot extra door betrokken aanbieders geleverde uren; 3. De inzet van extra middelen leidt tot een multipliereffect. Per uur extra huishoudelijke hulp of ondersteuning waar huishoudelijke hulp onderdeel van is, legt de gemeente een vast, uniform bedrag bij tussen de 7,50 en 12,50 uit de HHT. De rest, namelijk het verschil tussen de door de gemeente betaalde inkoopprijs en de waarde van de huishoudelijke hulp toelage wordt betaald door de cliënt of een andere derde; 4. De gemeente en aanbieders bespreken hoe ze de toegang tot de huishoudelijke hulp toelage willen organiseren; 5. De inzet van de extra middelen gebeurt op basis van een plan dat in overleg met betrokken aanbieders tot stand is gekomen en kan rekenen op voldoende draagvlak onder deze betrokken aanbieders in de gemeente of regio. (voldoende draagvlak betekent dat het plan is ondertekend door tenminste één wethouder en één aanbieder (al dan niet vertegenwoordigd door een regionaal werkgeversverband.) 6. Uitvoeringskosten mogen niet ten laste van het HHT budget worden gebracht maar komen ten laste van de algemene Wmo-middelen. Voorstel De gemeente Aalten heeft voor 2015 er voor gekozen om huishoudelijke hulp als maatwerkvoorziening voort te zetten en in te zetten op een zachte landing. Wij verwachten dat een deel van de nieuwe cliënten en de cliënten die in 2015 en 2016 geherindiceerd moeten worden zullen afzien van de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden. Reden zal zijn de hoge eigen bijdrage die er vanaf 2015 via het CAK betaald moet worden als gevolg van de afschaffing van de 33% korting op deze bijdrage. Cliënten die in principe wel voor de maatwerkvoorziening in aanmerking komen, maar er wegens deze financiële reden van af zien willen wij door middel van het beschikbaar stellen van de toelage ondersteunen bij het inkopen van hulp bij het huishouden. Ook willen wij mantelzorgers extra ondersteunen om speciale huishoudelijke klussen te laten uitvoeren (zoals voorjaars- najaarsschoonmaak, opruimen bepaalde ruimtes enz). De toekenning loopt via de gemeente. De tegemoetkoming is een algemene voorziening in het kader van de Wmo (art. 1.1.1). Hiermee zijn wij van mening dat hiermee de ondersteuning is vrijgesteld van BTW. Naast deze groep willen wij de toelage ook beschikbaar stellen voor cliënten die nu nog de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden ontvangen, maar er na een herindicatie geen recht meer op hebben vanwege de kanteling. Door meer uit te gaan van eigen kracht en het eigen netwerk 1
verwachten we dat ongeveer 10% van de mensen na een herindicatie geen recht meer hebben op hulp bij het huishouden. Hiermee anticiperen wij mede op de maatschappelijke trend dat de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden mogelijk op den duur zal verdwijnen en als algemene voorliggende voorziening wordt gezien Door cliënten die in principe hulp bij het huishouden nodig hebben door middel van de toelage te ondersteunen dit zelf in te kopen, behouden wij werkgelegenheid. Wij willen stimuleren dat mensen zelf hun huishoudelijke hulp inkopen bij de aanbieders van huishoudelijke hulp en zien het jaar 2015 als pilot om deze constructie verder in te zetten. De toelage mag uitsluitend worden gebruikt voor de inzet van huishoudelijke hulp geleverd door huishoudelijke hulpen die in loondienst van de aanbieders zijn. In 2015 krijgen wij een beeld van het gebruik van deze regeling. De verwachting is dat minimaal hetzelfde aantal cliënten in 2016 ook van de regeling gebruik wil maken. Wij stellen de toelage beschikbaar voor de inkoop van maximaal 2 uur hulp bij het huishouden per week. De cliënt blijft dus zelf een bijdrage betalen voor huishoudelijke hulp (het multipliereffect), zijnde het verschil tussen de toelage en het gecontracteerde tarief met de thuiszorgaanbieder. Samengevat: De toelage is er voor drie doelgroepen: 1. Cliënten die door de hoge eigen bijdrage afzien van de maatwerkvoorziening terwijl zij daarvoor op grond van hun beperkingen wel in aanmerking zouden komen; 2. Cliënten die bij een herindicatie de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden verliezen. 3. Mantelzorgondersteuning. Mantelzorgers die op grond van bijvoorbeeld gebruikelijke zorg geen HH ontvangen, in aanmerking te laten komen voor de toelage voor speciale huishoudelijke klussen. Hierdoor worden zij als mantelzorger ontlast en kunnen daardoor de taak als mantelzorger inhoud blijven geven. Met dit plan bereiken we dat de werkgelegenheid wordt behouden en wordt gestimuleerd. Daarnaast is er sprake van een multipliereffect, omdat mensen door het inzetten van HHT niet langer zullen afzien van hulp bij het huishouden maar dit zelf, met een bijdrage vanuit de HHT gelden, zullen inkopen. Onderbouwing cijfers: Wij gaan er van uit dat cliënten met een inkomen vanaf modaal door de hoge eigen bijdrage zullen afzien van de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden. Deze groep bestaat in onze gemeente uit ongeveer 9% van de huidige cliënten. Door meer uit te gaan van eigen kracht en het eigen netwerk verwachten we dat ongeveer 10% van de mensen na een herindicatie geen recht meer hebben op hulp bij het huishouden. De groep mensen die in 2015 de toelage ontvangt, zal hierop naar verwachting ook in 2016 een beroep blijven doen. Voor 2015 betekent dit voor de gemeente Aalten: Aangevraagd bedrag 148.114,-, Aantal uren in te zetten HHT 11.849 uur HHT (maximaal 2 uur per week per persoon). Dit is geschat op het aantal personen dat zal afzien van HH in verband met de hoge eigen bijdrage, of na herindicatie niet meer in aanmerking komt voor de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden en de ondersteuning aan mantelzorgers. Het betreft ongeveer 115 personen. Bijdrage HHT van de gemeente per uur 12,50-, HHT bijdrage per uur per persoon. Werkgelegenheid 14 extra parttime banen van 16 uur per week of 25 extra parttime banen van 9 uur per week of 2
6 extra fulltime banen van 36 uur per week. Voor 2016 betekent dit voor de gemeente Aalten: Aangevraagd bedrag 148.114,- Aantal uren in te zetten HHT 11.849 uur HHT (maximaal 2 uur per week per persoon). Dit is geschat op het aantal personen dat zal afzien van HH in verband met de hoge eigen bijdrage, of na herindicatie niet meer in aanmerking komt voor de maatwerkvoorziening hulp bij het huishouden en de ondersteuning aan mantelzorgers. Het betreft ongeveer 115 personen. Bijdrage HHT van de gemeente per uur 12,50-, HHT bijdrage per uur per persoon. Werkgelegenheid 14 extra parttime banen van 16 uur per week of 25 extra parttime banen van 9 uur per week of 6 extra fulltime banen van 36 uur per week. Uitwerking met de lokale aanbieders en buurgemeenten De voorbereiding en verdere uitwerking van dit plan hebben wij overlegd onze buurgemeenten Oost Gelre en Winterswijk en onze lokale zorgaanbieders. De deelnemende zorgaanbieders: Mede namens de deelnemende aanbieder Vitaal Thuiszorg te Didam, Careaz te Lichtenvoorde Zorgkompas te Leeuwarden 3
St. Zorgcombinatie Marga Klompé te Groenlo TSN Thuiszorg te Almelo 4