Buurtteams als vliegwiel verandering Toke Tom Voorjaarscongres Divosa 16 mei 2014
Filmpje! 21-5-2014 2
Ambitie Hulp en zorg anders organiseren: dichtbij huis snel beschikbaar minder versnipperd meer preventie, minder zware zorg Groter beroep op eigen kracht en samenleving meedoen staat centraal, iedereen heeft iets te bieden Gemeente vervult nieuwe taken effectief in meerdere rollen...
Veranderstrategie Gaat om: ingrijpende omslag in denken en doen innovatie van het systeem het raakt iedereen Daarom: lerend veranderen, stap voor stap principe is 'nieuw voor oud' samen met burgers en (zorg)instellingen meer preventie, minder zware zorg 4
Reclassering Wolvenplein Van de Hoevekliniek Forensisch Bewonerscommissie Belangenbehartigers Buurtbewoners Buurt/omgeving Buurtcentra Altrecht Talent Atelier Spat Lapso Dagbesteding Abrona Agis Voedselbank Pastoraal medewerker Stichting exodus Tussenvoorz iening SGB Zorgverzekering Stichting VieJa Mantelzorg en vrijwilligers MO/OGGZ Kerk Tussenvoorziening SBWU/RIB W Altrecht PsyQ Aveant Thuiszorg GGZ Centrum Malibaan Middenstand Altrecht FACT Cliënt Altrecht De Es Altrecht ACT Doenja Dienstverlening De Nieuwe Jutter WWO Politie en justitie Werk en opleiding Portaal Doenja Dienstverlening OMW Wijkagent Familie en vrienden SSH Woningbouw GG&GD Utrecht Bureau dagloon Apotheek Pruimakers Huisarts/apothe ek Gemeente Wijkbureau Zuidwest Groepspraktijk de Greef Mitros Bo-Ex DMO Wethouder RiDi
Utrechtse model: principes Eigen verantwoordelijkheid en wederkerigheid Focus op mogelijkheden, niet problematiseren Eenvoud van het systeem Hoogwaardige generalistische professionals in buurtteams (voorkant) Ruimte voor professionals voor afwegingen en beslissingen Veiligheid is altijd de ondergrens
Werkwijze buurtteams Gaan uit van wat mensen wel kunnen Benutten eigen kracht en eigen netwerk Activeren naar (vrijwilligers)werk of andere vormen van zinvolle dagbesteding Zoeken naar: - informele oplossingen (maatjes, vrijwilligers, burenhulp) - collectieve oplossingen (ontmoetingen, scootmobielpool) Uitgangspunten werkwijze: generalistische begeleiding waar mogelijk, specialistisch waar nodig passende hulp: ondersteuning sluit precies aan bij wat iemand nodig heeft
Professionals in buurtteams Binnen buurtteam twee teams: team Sociaal (voor volwassenen) team Jeugd en Gezin (voor gezinnen en jeugd) Hoogwaardige kennis in teams, o.m.: ambulante (gezins)begeleiding begeleiding mensen met verstandelijke beperking begeleiding GGZ-cliënten begeleiding multi-probleem huishoudens hulpverlening bij schulden jeugdbescherming en schoolmaatschappelijk werk pilots met ervaringsdeskundigen en gedragswetenschappers in teams
Straks: buurtteams in hele stad In elke wijk één duidelijke ingang (laagdrempelig, geen indicatie) Via deze ingang ook: verstrekkingen hulpmiddelen, huishoudelijke hulp informatie en advies voor enkelvoudige vragen doorverwijzing of inschakelen zwaardere advies en zorg Afhankelijk van vraag: ondersteuning door teamwerker Sociaal of teamwerker Jeugd en Gezin Buurtteam onderhoudt groot netwerk in de buurt (samenwerking met partners, organisaties, vrijwilligers) Buurtteam is aanwezig op scholen, huisartsenposten e.d.
Vliegwiel van verandering?! Eigen kracht (=> andere methodiek en reflectie) Collectieve oplossingen in wijk Preventie Participatie/meedoen Toegang tot en invloed op zwaardere zorg Samenwerking met leerplicht, huisarts, schuldhulp e.d. (feedback op het systeem/bureaucratie)
Onderzoek naar buurtteams Conclusie: effectief en goedkoper Succesfactoren: toegankelijkheid en snelheid hulp, nabijheid (aan keukentafel), één hulpverlener die hele leefsituatie bestrijkt, ontbreken van bureaucratie Hoge cliënttevredenheid: mensen voelen zich gesteund, hebben meer grip op eigen leven, kleine stapjes voorwaarts op zelfredzaamheidsmatrix Goedkoper: preventief/voorkomt escalatie, minder hulpverleners, minder doorverwijzen
Opdrachtgeversrol gemeente Nu: - regie bij gemeente, langzaam meer naar opdrachtgeversrol - open proces waarin meerdere instellingen bijdragen leveren Straks: - zelfstandige organisatie(s) 'runnen' buurtteams - in goede samenwerking met de andere organisaties Opdrachtgeversrol gemeente: - doorontwikkelen en leren staat centraal - eenvoud, geen bureaucratie - kaders, monitoren, leerproces - populatiegerichte bekostiging - budget aanvullende zorg
Vraagstukken 1. Opdrachtgeverschap: - zelfstandige organisatie(s) buurtteams, met toegang tot aanvullende zorg, eigen expertise (?) - goede relatie aanvullende zorg 2. Ruimte civil society en burgerkracht: - rol gemeente: actieve waakzaamheid, ontvankelijkheid, maatwerk - buurtteams: eigenaarschap van de buurt?