^psterland WW COMMERCIËLE CLUB GORREDIJK Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk Gemeente Opsterland College van B&W van de gemeente Opsterland Postbus 10.000 9244 ZP Beetsterzwaag Registratienr.: 2015-39305 (Reg.dat: 26/10/2015) Afd./cluster: Gorredijk, 23 oktober 2015 Betreft: verzoek tot het invoeren van een ondernemersfonds Gorredijk op basis van reclamebelasting Geacht college, Op 28 juli 2015 hebben wij u als college en raad geïnformeerd over het initiatief van de verschillende ondernemersverenigingen om te komen tot een Ondernemersfonds Gorredijk op basis van reclamebelasting. Hiertoe is een werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk opgericht, bestaande uit de WHI Gorredijk, Ondememerskring Opsterland (OKO), STIBEGO, de Commerciële Club Gorredijk (CCG) aangevuld met vertegenwoordigers vanuit de gemeente Opsterland. In deze brief hebben wij aangegeven wat een ondernemersfonds is, wat de aanleiding is, wat het doel is en welk proces van plannen, onderzoek en draagvlak zal worden doorlopen om tot invoering van het Ondernemersfonds Gorredijk te komen. Met deze brief willen wij u vragen om een Ondernemersfonds Gorredijk mogelijk te maken op basis van het opgestelde businessplan Ondernemersfonds Gorredijk 2016-2018 (zie bijlage) en de genomen stappen voor onderzoek en draagvlak door de werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk. Het doel van het ondernemersfonds Gorredijk is om het vestigings- en ondernemersklimaat van Gorredijk te stimuleren en daarmee de economische positie van geheel Gorredijk te verbeteren. Het ondernemersfonds zorgt voor een nieuwe basis voor de lokale collectieve activiteiten van ondernemers, voor versterking van het organiserend vermogen en daarmee voor een steviger private bijdrage aan het ondernemersklimaat in Gorredijk. Businessplan Ondernemersfonds Gorredijk 2016-2018 Op basis van het plan van aanpak heeft de werkgroep allereerst een businessplan opgesteld. Hierin staat alle achtergrondinformatie over wat een ondernemersfonds is, wat de aanleiding is voor Gorredijk, de doelstelling en resultaten, de afbakening van het gebied, mogelijke bestedingen, de organisatiestructuur en de financiering en begroting, inclusief keuze van de reclameheffing. Dit businessplan is vervolgens gebruikt voor de informatiebijeenkomsten en de draagvlakpeilingen over de oprichting van een Ondernemersfonds Gorredijk vooralle ondernemers uit Gorredijk.
ondernemersknrtg I M ă. «Opsterland Wh/ Conclusies informatieavonden en draagvlakpeiling De werkgroep heeft aangegeven een eerlijk en transparant informatie- en draagvlakproces te willen doorlopen, voordat definitief een verzoek tot invoering van een Ondernemersfonds Gorredijk bij de gemeente wordt ingediend. Wat betreft de draagvlakmeting heeft de werkgroep afgesproken zich te willen richten op de criteria conform gesteld in de wet op de Bedrijveninvesteringszones (BIZ). Deze wet gaat uit van de criteria dat circa 5096 van de ondernemers die in het reclamegebied vallen zich moet hebben uitgesproken over een ondernemersfonds en hiervan moet 2/3 van de ondernemers voorstander zijn. Dit betekent in Gorredijk dat in ieder geval 100 ondernemers zich moet hebben uitgesproken voor een ondernemersfonds op basis van ongeveer 150 geraadpleegde ondernemers. Het draagvlakonderzoek bestond uit een aantal gesprekken met de ondernemersverenigingen, individuele leden en niet-leden en ledencommunicatie middels nieuwsflitsen of terugkoppelingen op ledenvergaderingen. Communicatie met heel ondernemend Gorredijk heeft plaatsgevonden via twee uitgebreide berichten in de SA!, een nieuwsbrief voor alle ondernemers in Gorredijk en twee informatieavonden (aangevuld met externe vertegenwoordigers van het Ondernemersfonds Surhuisterveen en Meppel) met draagvlakpeiling over invoering van een Ondernemersfonds Gorredijk. Daarnaast hebben de initiërende verenigingen na de informatieberichten en -avonden nog individueel ondernemers benaderd met de vraag of ze voor of tegen een Ondernemersfonds Gorredijk zijn. De conclusie van ruim een half jaar informatie verspreiden en discussiëren met verenigingen, leden en niet-leden, individuele bedrijven en bestuursleden van ondernemersfondsen in andere plaatsen (Burgum, Wolvega, Heerenveen, Surhuisterveen en Meppel) luidt dat de komst van een ondernemersfonds op basis van reclamebelasting in ondernemend Gorredijk voldoende positief is ontvangen om een driejarig experiment te starten. Tot op heden hebben 123 ondernemers in het gebied hun stem uitgebracht. Hiervan is ruim 8096 voor de invoering van een ondernemersfonds in Gorredijk, 1496 tegen en heeft 496 zich onthouden van een stem. Van de voorstemmers is 4696 afkomstig van de bedrijventerreinen en 5496 uit het centrum en overig Gorredijk. Dit betekent dat het aantal voorstemmers op basis van de criteria uit de BIZ zijn gehaald op het tot nu toe aantal geraadpleegde ondernemers. Duidelijk is dat het ondernemersfonds ook in Gorredijk een nieuw experiment is. Tijdens de discussieavonden is meerdere malen de vraag gesteld "wat heb ik daar als individuele ondernemer aan?". Deze vraag is terecht, omdat het fonds een zakelijke propositie is, die tot rendement mag leiden. Dit rendement bij fondsvorming moet echter gezien worden in het algemeen belang en niet direct individueel belang; wat is goed voor de plaats Gorredijk? Tevens gaat het naast rendement ook om solidariteit en verbinding.
Opsterland Whļ COMMEKOCU CLUB GORREDIJK Cl Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk Vervolg: politiek aan zet De gemeenteraad heeft de bevoegdheid tot het vaststellen van (belasting-)verordeningen en bijbehorende belastingtarieven. Concreet vragen we u om:» In te stemmen met het businessplan 2016-2018 als uitgangspunt voor de reclamebelastingverordening (o.a. staffel, trekkingssystematiek en vrijstellingen);» De gemeenteraad voor te stellen tot het invoeren van een reclamebelastingverordening op basis van de WOZ-waarde voor alle ondernemers in Gorredijk en daarbij de tarieven te hanteren die zijn aangegeven in het businessplan Ondernemersfonds Gorredijk 2016-2018; «De totale opbrengst als subsidie uit te keren aan de nog op te richten Stichting Ondernemersfonds Gorredijk;» Het fonds als experiment mogelijk te maken voor drie jaar, waarna uit evaluatie moet blijken of het fonds voor Gorredijk een passende vorm is;» Te zijner tijd de onderlinge afspraken met het stichtingsbestuur in een convenant vast te leggen. Tot slot Wij hebben veel vertrouwen in de mogelijkheden en voordelen van het Ondernemersfonds Gorredijk en daarom zien wij de beraadslaging over ons voorstel in uw college en gemeenteraad met vertrouwen tegemoet. Mocht u nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de voorzitter van de werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk, de heer Jappie Veenstra (i.veenstra.centrummanager@gmail of 06-33956461) Met vriendelijke groet, /~ namens WHI Gorredij Com ële Club Gorredijk (CCG), Rogi J Ondernemerskring Opsterland (OKO) Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk (STBEGO)
Businessplan Ondernemersfonds Gorredijk 2016-2018 September 2015 Onder de vlag van een ondernemersfonds Gorredijk willen de ondernemersorganisaties WHI, OKO, STIBEGO en de CCG werken aan het vergroten van het economisch functioneren van Gorredijk, het centrum en de bedrijventerreinen. Dit businessplan legt daarvoor de basis. Er worden voorstellen gedaan voor op te starten activiteiten/projecten, de organisatie, de financiering en de begroting. Opgesteld doorjanko Lolkema, Jalliantie: Netwerkcoördinatie I Projectmanagement/Advies Vastgesteld door de werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk op 24 september 2015, bestaande uit de WHI Gorredijk, Ondernemerskring Opsterland (OKO), Commerciële Club Gorredijk (CCG), Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk (STIBEGO) en de gemeente Opsterland.
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Wat is een ondernemersfonds? 3 1.3 Waarom een Ondernemersfonds Gorredijk? 3 1.4 Wat is de stand van zaken en hoe nu verder? 4 1.5 Stem ondernemers is doorslaggevend 5 Hoofdstuk 2 Doelstelling en resultaten Ondernemersfonds Gorredijk 6 Hoofdstuk 3 Afbakening gebied 7 Hoofdstuk 4 Voorgestelde activiteiten/projecten 2016-2018 8 Hoofdstuk 5 Organisatiestructuur Ondernemersfonds Gorredijk 10 5.1 Stichting als rechtsvorm 10 5.2 Rol en samenstelling Stichtingsbestuur 10 5.3 Trekkingsrechten 10 5.4 Lidmaatschap huidige ondernemersorganisaties 11 Hoofdstuk 6 Financiering en begroting 12 6.1 Algemene toelichting 12 6.2 Keuze reclameheffing 12 6.3 Hoogte van het bedrag per ondernemer 12 6.4 Begroting 2016-2018 13 Bijlage I Ambities en doelstellingen ondernemersorganisaties Gorredijk 14 Bijlage II Drie systematieken voor de vorming van een ondernemersfonds: reclamebelasting, OZB opslag en een Bedrijven Investeringszone (BIZ) 17 2
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In omliggende plaatsen (o.a. Oosterwolde, Heerenveen en Surhuisterveen) maar ook elders in Nederland (o.a. Leiden, Steenwijk, Baarn, Gouda) worden de laatste jaren door winkeliers- en ondernemersverenigingen veel ondernemersfondsen opgericht. Het is een beweging van onderop, vanuit de lokale omstandigheden. Er zijn altijd en overal gezamenlijke activiteiten en taken van bedrijven te verrichten. Dat kan gaan om fysieke dingen, zoals schoon, heel en veilig houden van de omgeving of om verbetering van het verblijfsklimaat. De druk op wat bedrijven gezamenlijk moeten doen, wordt steeds groter. Dit komt onder andere doordat consumenten en bezoekers steeds hogere eisen stellen aan een winkelgebied of bedrijfsomgeving, de overheid steeds meer de medeverantwoordelijkheid vraagt van bedrijven voor hun (bedrijfs)omgeving en bedrijven ook steeds meer eikaars partner moeten zijn in plaats van eikaars concurrent. 1.2 Wat is een ondememersfonds Een ondernemersfonds wordt gevuld door een verplichte bijdrage van alle ondernemers in een bepaald gebied. Hiermee biedt een ondernemersfonds de mogelijkheid om tot een collectieve, structurele financiering te komen waaraan alle ondernemers in dat gebied verplicht meebetalen. Er wordt een regeling ingevoerd betreffende de individuele bijdrage van ondernemers aan gezamenlijk te financieren activiteiten. Het telkens "met de pet rondgaan" en het onevenredig belasten van de huidige leden van de bestaande winkeliers- en ondernemersverenigingen is hierdoor verleden tijd. Door middel van een structurele bijdrage wordt er een grotere en structurele inkomstenstroom gegenereerd waarmee geïnvesteerd kan worden in het centrum en/of bedrijventerreinen. Het ondernemersfonds is er voor en door ondernemers: de ondernemers bepalen zelf waar zij het geld aan uit willen geven. Het ondernemersfonds is ook een middel om de organisatiegraad, de belangenbehartiging en de lobbykracht van ondernemers te versterken en om hun verantwoordelijkheid voor de bedrijfsomgeving vorm te geven. Feitelijk gaat het om een nieuwe vorm van gezamenlijk en lokaal ondernemerschap. Naast jaarlijkse evenementen en activiteiten kunnen ook meer structurele zaken zoals centrum- en parkmanagement, onderhoud en beveiliging uit fondsgelden worden betaald. Het bijzondere aan een ondernemersfonds is dat niet de gezamenlijke ondernemers of hun vereniging, maar de gemeente de gelden ophaalt via een voor alle ondernemers in een bepaald gebied verplichte gemeentelijke belasting, heffing of andersoortige financiering. 1.3 Waarom een Ondernemersfonds Gorredijk De projecten en activiteiten ten gunste van ondernemers die nu in het dorp, het centrum en op de bedrijventerreinen worden georganiseerd, worden steeds vaker gedragen door de ondernemers die lid of deelnemer zijn van de WHI Gorredijk, OKO Opsterland, STIBEGO of de Commerciële Club Gorredijk (CCG) of door vrijwillige bijdragen. Steeds minder ondernemers zijn namelijk bereid om, op vrijwillige basis, bij te dragen aan de kosten voor gezamenlijke projecten/evenementen/activiteiten. Daar komt bij dat vooral grote, landelijke winkelketens een lidmaatschap van een winkeliers- of ondernemersvereniging vaak niet toestaan. 3
Conclusie is dat er steeds minder ondernemers in Gorredijk betalen voor collectieve activiteiten die het economisch functioneren van Gorredijk vergroten en dat het aantal "freeriders" groeit (ondernemers die niet betalen, maar wel profiteren van collectief georganiseerde activiteiten). Om hier verandering in aan te brengen, hebben de winkeliers- en ondernemersverenigingen WHI, OKO, STIBEGO en de CCG de handen ineen geslagen. Zij willen blijvend gezamenlijk investeren in de aantrekkingskracht van Gorredijk, het centrum en de bedrijventerreinen. Collectief investeren om publiek aan te trekken en de bestedingen te verhogen en de uitstraling en veiligheid van het dorp, het centrum en de bedrijventerreinen te verbeteren 1. In overleg met de gemeente hebben de initiërende ondernemersorganisaties daarom besloten tot de oprichting van een gezamenlijk ondememersfonds. Dit fonds wordt gevuld door een verplichte bijdrage van alle ondernemers in Gorredijk en ondergebracht in de Stichting Ondernemersfonds Gorredijk i.o.. Op basis hiervan is een werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk is het leven geroepen, bestaande uit vertegenwoordigers van de WHI Gorredijk, Ondernemerskring Opsterland (OKO), Commerciële Club Gorredijk (CCG), de stichting Bedrijventerreinen Gorredijk (STIBEGO), de en centrummanager Gorredijk en parkmanager Gorredijk. Ambtenaren van de gemeente Opsterland hebben hierin een faciliterende rol. Deze werkgroep heeft een plan van aanpak opgesteld om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor de invoering van een Ondernemersfonds Gorredijk (bebouwde kom). 1.4 Wat is de stand van zaken en hoe nu verder De werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk wil een eerlijk en transparant proces om het ondernemersfonds te kunnen invoeren. Hiertoe hebben zij dit businessplan Ondernemersfonds Gorredijk 2016-2018 opgesteld, met daarin een aantal belangrijke draagvlakstappen:» In juli is een informatiebrief verstuurd aan het college en de raad met betrekking tot het initiatief om te komen tot een ondernemersfonds en het proces van invoering» In september en oktober zullen verschillende communicatiemiddelen worden ingezet (gedacht wordt aan SA, Woudklank, nieuwsbrief EZ gemeente en de websites van de winkeliers- en ondernemersverenigingen) om het initiatief om te komen tot een ondernemersfonds kenbaar te maken.» Op dinsdag 15 september zullen tijdens de ledenvergadering van de WHI alle leden en nietleden in het centrum en overig Gorredijk worden geïnformeerd over het initiatief om te komen tot een Ondernemersfonds Gorredijk» Op maandag 28 september worden alle ondernemers op de bedrijventerreinen in Gorredijk uitgenodigd voor een algemene informatieavond om hen te informeren over de uitgangspunten van het fonds op basis van dit voorliggende businessplan. 1 Al in 2009 is vanuit de ondernemers in Gorredijk een initiatiefgroep ontstaan om te komen tot een gemeente breed ondernemersfonds op basis van een opslag op de OZB. Door het ontbreken van draagvlak bij de agrarische sector is de oprichting hiervan destijds niet door gegaan. Sindsdien hebben de ondernemers in Gorredijk het idee van een gezamenlijk Ondernemersfonds niet laten rusten en is nu op basis van de ervaringen in het verleden gekozen voor het gebied Gorredijk (bebouwde kom) in plaats van de hele gemeente. 4
» Afhankelijk van de uitkomsten van de vragen, opmerkingen en draagvlakmeting op de informatieavonden zal worden bekeken of er meer draagvlakstappen nodig zijn voor invoering. 1.5 Stem ondernemers is doorslaggevend Uiteindelijk beslist de gemeenteraad in november of het ondernemersfonds er komt. Wat betreft de criteria voor de draagvalkmeting heeft de werkgroep afgesproken dat minimaal 5096 van de ondernemers die in het reclamegebied vallen moeten reageren op een draagvlakpeiling en hiervan moet 2/3 van de ondernemers voor zijn, conform gesteld in de nieuwe wet BIZ per 1 januari 2015. Dit betekent in Gorredijk dat 150 ondernemers hun stem moeten uitbrengen en daarvan moet minimaal 100 voor zijn. 5
2. Doelstelling en resultaten Ondernemersfonds Gorredijk Het doel van het ondernemersfonds Gorredijk is om het vestigings- en ondernemersklimaat van Gorredijk te stimuleren en daarmee de economische positie van geheel Gorredijk te verbeteren. Dit wil de werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk bereiken door invoering van reclamebelasting als voeding voor het Ondernemersfonds Gorredijk voor alle ondernemers in Gorredijk met de volgende resultaten:» Het aantrekkelijker maken en houden van Gorredijk als plaats voor winkelend publiek en ondernemend Gorredijk voor zowel inwoners en bedrijven uit Gorredijk als daarbuiten.» Het professionaliseren van bestaande evenementen/initiatieven en het stimuleren van nieuwe evenementen/initiatieven om Gorredijk aantrekkelijk te houden als bruisend/gezellig centrum voor dagelijkse en niet-dagelijkse aankopen en recreatie. * Het verbeteren van de routing en de aankleding van de openbare ruimte in het centrum van Gorredijk, waardoor de sfeer en de verblijfswaarde worden verbeterd.» Het versterken van de contacten en samenwerking tussen de ondernemers in de vorm van netwerkbijeenkomsten of anderszins.» Het versterken van de contacten tussen de ondernemers en diverse maatschappelijke instanties, in het bijzonder de gemeente Opsterland.» Het initiëren en steunen van onderscheidende initiatieven die ten doel hebben "Ondernemend Opsterland" op een hoger plan te brengen.» Het realiseren van veiligheid op de bedrijventerreinen met blijvend resultaat.» Het realiseren van duurzaamheid op de bedrijventerreinen met blijvende functionaliteit.» Het realiseren en behouden van een hoog voorzieningenniveau op de bedrijventerreinen in Gorredijk.» Het realiseren en behouden van de representativiteit van de bedrijventerreinen in Gorredijk» Het realiseren van een hogere participatiegraad onder ondernemers in Gorredijk voor collectieve activiteiten in het dorp, het centrum en de bedrijventerreinen.» Het realiseren van een structurele samenwerking tussen alle ondernemers in Gorredijk onder de vlag van het Ondernemersfonds Gorredijk i.o., die de onderlinge communicatie, samenwerking en samenhang en enthousiasme stimuleert. 6
Hoofdstuk 3 Afbakening gebied De gebiedsafbakening voor het ondernemersfonds Gorredijk is weergegeven in bijgaande kaart. Het betreft de gehele bebouwde kom van Gorredijk, waarbij een onderscheid is gemaakt in het centrum en overig Gorredijk (gele gebied) en de bedrijventerreinen (paarse gebied). Tolbaas Overtoom u w. \ 7 Gorredijk Kom ś *1 Loevestein \ 7
Hoofdstuk 4 Voorgestelde activiteiten/projecten 2016-2018 In dit hoofdstuk worden diverse mogelijke activiteiten/projecten aangehaald die onder de vlag van het Ondernemersfonds Gorredijk de komende jaren kunnen worden opgepakt. De activiteiten/projecten komen voort uit de centrale doelstelling en resultaten van het Ondernemersfonds Gorredijk (hoofdstuk 2) en de doelstellingen en ambities van de huidige actieve ondernemersorganisaties uit Gorredijk (zie bijlage I). Daarnaast biedt de aktielijst van de gemeente Opsterland die is opgesteld naar aanleiding van Detailhandelsvisie Opsterland (maart 2015) ook input voor mogelijke nieuwe activiteiten en projecten die gezamenlijk met de gemeente kunnen worden opgepakt in het kader van het Ondernemersfonds. Deze acties zijn in dit kader nog niet opgenomen, omdat over de invulling hierover nog nader overleg moet plaatsvinden tussen de gemeente en de ondernemersorganisaties. De keuze voor de daadwerkelijke projecten vanaf 2016 zal worden bepaald door de representatieve ondernemersorganisaties (trekkingsgerechtigden; voor een nadere verdeling van de gelden zie hoofdstuk 5 en 6). Gedacht kan worden aan de volgende activiteiten:» Gorredijk kent een aantal sterke, jaarlijks terugkerende evenementen/activiteiten met een (boven)regionale aantrekkingskracht, zoals de Kerstmarkt, Midzomeractiviteiten (o.a. Gorredykster dagen), Turfroute-activiteiten, maar ook Sinterklaas, de Winkel- en winactie en de Pasen- en restantenmarkt. Omdat de bezoekers ieder jaar opnieuw verrast wensent te worden, is het de uitdaging de bestaande evenementen te versterken. Daarnaast is het zaak enkele nieuwe, aansprekende evenementen te organiseren. Van belang is dat de evenementen herkenbaar zijn, een gelijkmatige spreiding hebben over het jaar en jaarlijks terugkeren zodat ze ook de mogelijkheid krijgen om te groeien en daarmee extra bezoekers en dus extra bestedingen genereren.» Versterken van de routing in het centrum door attractieve invulling winkelbestand, bestrijding leegstand en organisatie van activiteiten op strategische momenten en plaatsen.» Het uitdragen en versterken van de openbare ruimte en koppeling maken met de turfroute door activiteiten en communicatie.» Het opstellen van een marketingstrategie voor Gorredijk in de breedste zin van het woord (dus ook een online-strategie ontwikkelen).» Het organiseren van netwerkbijeenkomsten voor leden van de actieve ondernemersorganisaties om de onderlinge band te versterken en het netwerk uit te breiden en te behouden. «Het in stand houden van het KVO-B certificaat; dit is het Keurmerk Veilig ondernemen en staat voor veiligheid op de bedrijventerreinen in Gorredijk. «Het realiseren van besparingen voor de ondernemers door collectieve inkoop op onder andere afval, beveiliging, automatisering, verzekeringen, energie, telecommunicatie en schoonmaak.» Het behartigen van de belangen van ondernemers in Gorredijk op de bedrijventerreinen en het centrum. 8
«Het onderzoeken en vormgeven van een nieuwe organisatiestructuur van alle actieve ondernemersorganisaties in Gorredijk in relatie tot het Ondernemersfonds Gorredijk i.o., om daarmee een betere samenhang, samenwerking, afstemming, onderlinge communicatie en draagvlak te creëren voor de gezamenlijke gefinancierde collectieve activiteiten voor ondernemers in Gorredijk. 9
Hoofdstuk 5 Organisatiestructuur Ondernemersfonds Gorredijk 5.1 Stichting als rechtsvorm De rechtsvorm van het ondernemersfonds Gorredijk wordt een stichting. De stichting neemt zelf geen uitvoering van activiteiten op zich, maar dient jaarlijks een schriftelijk verzoek in om subsidie bij de gemeente op basis van een activiteitenplan en begroting op hoofdlijnen. De daadwerkelijke besteding gebeurt door de actief opererende ondernemersorganisaties per gebied zelf. Jaarlijks dienen ze hiervoor een activiteitenplan in bij de Stichting, die is voorgelegd en goedgekeurd door de leden van de betrokken ondernemersorganisaties. 5.2 Rol en samenstelling Stichtingsbestuur Het bestuur van de stichting is eindverantwoordelijk voor het fonds. Het fondsbestuur gaat niet over de inhoud van de aanvragen. Dit is een verantwoordelijkheid van de ondernemersorganisaties die trekkingsrechten hebben (zie 5.3). De gemeente organiseert de reclameheffing en keert het bedrag, na aftrek van de perceptiekosten, uit als subsidie uit aan de stichting Ondernemersfonds. Hiertoe wordt een convenant subsidieverstrekking Ondernemersfonds Gorredijk ondertekend door de gemeente Opsterland en de Stichting. De rol van het bestuur is het bewaken van alle afspraken die de gemeente en het fonds in het op te stellen convenant maken. Ook legt zij jaarlijks rekening en verantwoording af over de uitgaven op basis van de afspraken uit het nog op te stellen convenant. Jaarlijks evalueert het stichtingsbestuur het ondernemersfonds in afstemming met de trekkingsgerechtigde ondernemersorganisaties. Na drie jaar vindt er een definitieve evaluatie plaats om te kijken of het ondernemersfonds al dan niet succesvol is en of dit een basis vormt om het ondernemersfonds voort te zetten. Vooralsnog wordt voorgesteld dat het stichtingsbestuur 3 zetels heeft:» één zetel namens (WHI) in het centrum overig Gorredijk,» één zetel namens (OKO) op de bedrijventerreinen,» en één zetel voor een onafhankelijke voorzitter. 5.3 Trekkingsrechten In de filosofie van een ondernemersfonds gaat het niet alleen om het scheppen van een financiële positie. Het gaat ook om het organiseren van betrokkenheid. Er moet in het fonds een werkstructuur komen die het mogelijk maakt dat iedereen die meebetaalt, ook kan deelnemen aan de besluitvorming. In de praktijk blijkt daarvoor de trekkingsrechtensystematiek per gebied goed te werken. Met betrekking tot de trekkingsrechten gelden de volgende algemene voorwaarden: 1. Een actieve ondernemersorganisatie (een ondernemersvereniging) voor een gebied krijgt een trekkingsrecht op het fonds naar rato van de eigen inleg. De ondernemersvereniging kan vrijelijk beschikken over dat trekkingsrecht op basis van de ingediende plannen. 2. Het ondernemersfonds is een stichting met een bestuur. Dat bestuur erkent slechts één partij per werkgebied. Die partij wordt getoetst op democratisch karakter en transparantie. Daarmee is optimaal 'eigenaarschap' van het fonds gewaarborgd. Maar tegelijkertijd werken alle partijen wel samen in de structuur van het fonds. Ze kijken, met behoud van hun eigen financiële positie, naar elkaar. Dat bevordert de integratie. 3. Elke ondernemer die reclamebelasting betaalt, heeft toegang tot het lidmaatschap van die vereniging en kan dus meepraten over de plannen. 10
Zoals aangegeven in bijlage I zijn er in Gorredijk op dit moment vier actieve ondernemersorganisaties actief; WHI, OKO, STEBEGO en de CCG. Deze representeren niet allemaal een gebied en daarnaast zijn een aantal ondernemers lid van meerdere ondernemersorganisaties. Daarom is de volgende trekkingsrechtensystematiek afgesproken:» De WHI, als ondernemersvereniging voor de ondernemers in het centrum, krijgt het aandeel reclamebelasting op basis van het afgebakende gebied centrum.» De WHI, als ondernemersvereniging ook actief in het gebied overig Gorredijk (aanloopstraten e.d.) krijgt ook het trekkingsrecht voor overig Gorredijk. Zij zal in gesprek met de ondernemers in dit gebied over de besteding van deze gelden, met behoud van aandacht van de afzonderlijke belangen van deze ondernemers.» De OKO, als democratische vertegenwoordiger namens de ondernemers op de bedrijventerreinen, krijgt het trekkingsrecht van alle bedrijven gevestigd op de bedrijventerreinen in Gorredijk. In afstemming met STIBEGO worden deze gelden ingezet voor haar eigen lobby- en netwerkactiviteiten en voor de parkmanagementactiviteiten van STIBEGO.» De CCG heeft aangegeven geen trekkingsrechten te hoeven hebben, omdat zij geen specifiek gebied vertegenwoordigen en daarnaast een aantal leden ook lid zijn van de WHI of deelnemer zijn bij STIBEGO.» De STIBEGO heeft aangeven ook geen trekkingsrechten te hoeven. Zij functioneert als een soort werkorganisatie onder de OKO, voor de uitvoering van parkmanagementactiviteiten.» Circa 1094 van de totale opbrengsten uit het ondernemersfonds zullen worden ingezet voor brede promotie en marketing van geheel Gorredijk. Wat betreft organisatie en uitvoering zullen hier nog nadere afspraken over worden gemaakt tussen de trekkingsgerechtigde ondernemersorganisaties en de Stichting. «Circa 696 van de totale opbrengsten uit het Ondernemersfonds zullen worden gebruikt voor de financiering van de beheers- en ondersteuningskosten van de Stichting Ondernemersfonds Gorredijk i.o. en perceptiekosten voor de gemeente.» Het trekkingsrecht is een jaarlijkse voeding van het fonds. Het is niet het bedrag dat de rechthebbende verenigingen jaarlijks moeten uitgeven. Trekkingsrecht kan meerjarig gespaard worden. «De gemeente Opsterland doet niet mee aan het fonds en wordt vrijgesteld van reclameheffing, evenals (semi-)overheden, culturele of maatschappelijke instellingen en scholen, zorginstellingen, ziekenhuizen, kerken, sportaccommodaties en tijdelijke te koop borden van makelaars en bouwborden op bouwterreinen etc. 11
5.4 Lidmaatschap huidige ondernemersorganisaties Via een lidmaatschap van één van de trekkingsgerechtigde ondernemersverenigingen kunnen ondernemers meedenken en praten over de projecten en activiteiten van het Ondernemersfonds. Het lidmaatschap van de trekkingsgerechtigde ondernemersverenigingen WHI en OKO wordt teruggebracht naar C 25 per jaar voor ondernemers die reclamebelasting betalen en gevestigd zijn in één van de twee heffingsgebieden. Dubbelleden (ondernemers die lid zijn van zowel WHI als OKO) krijgen alleen korting op de contributie(naar C 25) voor de betreffende trekkingsgerechtigde ondernemersvereniging die actief is in het gebied waar de ondernemer is gevestigd. Voor ondernemers die binnen of buiten het heffingsgebied vallen en geen reclamebelasting betalen verandert er niets. Zij blijven gewoon de huidige contributie betalen. Ook (semi) overheden en culturele instellingen die geen reclamebelasting betalen, kunnen gewoon lid blijven van een ondernemersvereniging. Hun (contributie)bijdrage blijft onveranderd. STIBEGO heeft aangegeven de ledenbijdrage terug te brengen naar C 0 per jaar. 12
Hoofdstuk 6 Financiering en begroting 6.1 Algemene toelichting De financiering vindt plaats via de reclameheffing op basis van de WOZ-waarde. Het totale budget wordt, na aftrek van de perceptiekosten, als subsidie uitgekeerd aan de Stichting Ondernemersfonds Gorredijk i.o.. De gemeente heft de reclamebelasting bij alle ondernemers in de aangewezen gebieden, die een openbare aankondiging hebben, zichtbaar vanaf de openbare weg (zie hoofdstuk 3). Voor de gemeente is en blijft in de toekomst, de invoering van de reclameheffing budgettair neutraal. Het uitkeren van de geïnde belasting in de vorm van een subsidie wordt gedaan op basis van een verordening. Nadat de verordening is vastgesteld sluit de gemeente een uitvoeringsovereenkomst (convenant) met de Stichting Ondernemersfonds Gorredijk i.o.. 6.2 Keuze reclameheffing Er zijn op dit moment drie financieringsmogelijkheden in omloop voor een ondernemersfonds: de BIZ, de Reclamebelasting en een gemeente breed Ondernemersfonds op basis van de WOZ (zie bijlage II). Als financieringsinstrument voor het ondernemersfonds in Gorredijk heeft de werkgroep Ondernemersfonds Gorredijk gekozen voor een reclameheffing op basis van de WOZ-waarde. In het land, maar ook in omliggende plaatsen is er ruime ervaring met deze methode (Veldhoven, Tiel en Veenendaal). Belangrijk voordeel hiervan is dat de belasting gebiedsgericht toepasbaar is en dat alleen ondernemers in de kern Gorredijk worden belast. Dit betekent dat ondernemers bijdragen, die ook belang hebben bij de activiteiten. Wat iedere ondernemer gaat bijdragen is afhankelijk van de WOZ-waarde van het bedrijfspand. Dit betekent dat een kleinere ondernemer minder betaalt dan een grotere, waardoor een eerlijke verdeling ontstaat. 6.3 Hoogte van het bedrag per ondernemer Het bedrag dat iedere ondernemer gaat bijdragen is afhankelijk van de WOZ-waarde van het pand (zowel woningen als niet-woningen). Afhankelijk van de waarde van het pand betalen ondernemers minimaal C 150 en maximaal C 750. Dit levert op een totaal van circa 300 betalende ondernemers in Gorredijk die reclame voeren een jaarbudget op van circa C 120.000. De volgende staffel wordt voorgesteld op basis van de WOZ-waarde: WOZ-waarde Bedrag 0-50.000 C 150 50-100.000 C250 100-200.000 C350 200-350.000 C450 350-500.000 C550 500-750.000 C650 > 750.000 C750 13
6.4 Begroting 2016-2018 Ten behoeve van deze businesscase is een indicatieve begroting gemaakt voor de periode 2016-2018. De Stichting Ondernemersfonds i.o. gaat uit van een jaarlijkse begroting van C 120.000, - aan uitgaven en stemt de heffing af op dit bedrag. Dit is een verdubbeling ten opzichten van de huidige begrotingen van WHI, OKO (en STIBEGO). Maximaal 696 van het totaal is beschikbaar voor de beheerskosten van de stichting en perceptiekosten voor de gemeente en 1096 voor algemene promotie en marketing Gorredijk. Inkomsten 2016 2017 2018 Reclameheffing op basis van de WOZ-waarde C 120.000 C 120.000 C 120.000 Totale inkomsten C 120.000 C 120.000 e 120.000 Uitgaven Beheerkosten Stichting «Oprichting en organisatie (max. 296 van totaal)» Perceptiekosten (voor gemeente) C 2.000 C 5.000 C 2.000 C 5.000 C 2.000 C 5.000 Subtotaal C 7.000 C 7.000 C 7.000 Trekkingsrechten» WHI (centrum en overig Gorredijk)» OKO (bedrijventerreinen) C 42.000 C 59.000 C 42.000 C 59.000 C 42.000 C 59.000 Subtotaal C 101.000 C 101.000 C 101.000 Promotie en Marketing Gorredijk (circa 1096 van totaal) C 12.000 C 12.000 C 12.000 Subtotaal C 12.000 C 12.000 C 12.000 Totale kosten C 120.000 C 120.000 C 120.000 14
Bijlage I Ambities en doelstellingen ondernemersorganisaties Gorredijk Op dit moment zijn in Gorredijk vier ondernemersorganisaties actief. Het betreft de 1. Ondernemersorganisatie WHI Gorredijk 2. Ondernemerskring Opsterland (OKO) 3. Commerciële Club Gorredijk (CCG) 4. Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk (STIBEGO) Iedere ondernemersorganisaties heeft een eigen achterban, ambitie en doelstellingen. In dit hoofdstuk brengen we de afzonderlijke ambities en doelstellingen van de ondernemersorganisaties in beeld, om vervolgens te komen tot een centrale ambitie en doelstellingen voor het ondernemersfonds Gorredijk. 1. Ondernemersorganisatie WHI Gorredijk De ondernemersvereniging WHI is een ondernemersorganisatie met circa 70 leden en heeft ten doel om Gorredijk op de kaart te zetten als aantrekkelijke plaats voor winkelend publiek en ondernemend Gorredijk. Dit doet zij door jaarlijks evenementen te organiseren zoals de Paasactiviteit, de opening van de Turfroute in mei, de intocht van Sinterklaas en de Winterfair. De WHI heeft de volgende ambities voor de komende jaren:» Versterken van de routing in het centrum door attractieve invulling winkelbestand, bestrijding leegstand, organisatie van activiteiten op strategische momenten en plaatsen.» Het uitdragen en versterken van de openbare ruimte, koppeling maken met de turfroute door activiteiten en communicatie. «Het opstellen van een marketingstrategie voor (centrum) Gorredijk in de breedste zin (dus ook een online-strategie ontwikkelen)» Meer vorm geven aan de samenwerking van ondernemers. Het benutten van eikaars sterkte, waarbij het startpunt moet liggen in het organiseren van netwerkbijeenkomsten. 2. Ondernemerskring Opsterland (OKO) De Ondernemerskring Gorredijk is een ondernemersorganisatie voor ondernemers uit Opsterland met circa 50 leden en heeft de volgende doelen:» De contacten tussen de leden onderling versterken» De contacten tussen de leden en diverse maatschappelijke instanties te versterken, in het bijzonder de gemeente Opsterland» Onderscheidende initiatieven te initiëren en te steunen, die ten doel hebben "ondernemend Opsterland" op een hoger plan te brengen. Om bovenstaande doelstellingen te bereiken organiseert zij netwerkbijeenkomsten, komt zij op voor de belangen van de Opsterlandse ondernemers bij onder andere de gemeente Opsterland en draagt daarbij bij aan een optimaal ondernemersklimaat in een veilige, duurzame en goed bereikbare omgeving en ontwikkelt zij nieuwe initiatieven om Ondernemend Opsterland onderscheidend op de kaart te zetten. OKO heeft de ambitie om te groeien en zoekt doorlopend nieuwe leden. 15
3. Commerciële Club Gorredijk (CCG) De CCG is een netwerk voor hardwerkende kleine zelfstandigen (tot 10 werkzame personen) in Gorredijk, met als doel kleine zelfstandigen bij elkaar te brengen om kennis te delen, ideeën op te doen en iets van elkaar te leren rondom het ondernemerschap. Dit doet zij door het organiseren van netwerkbijeenkomsten. 4. Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk (STIBEGO) De Stichting Bedrijventerreinen Gorredijk is actief op het gebied van parkmanagement op de bedrijventerreinen in Gorredijk. Het doel van de STIBEGO is het structureel verbeteren van het ondernemersklimaat op de bedrijventerreinen in Gorredijk. Vanuit de slogan "Efficiënt - Schoon- Veilig " zijn de volgende onderliggende kwalitatieve doelstellingen geformuleerd:» Realisatie van duurzaamheid met blijvende functionaliteit.» Realisatie en behoud van een hoog voorzieningenniveau. «Realisatie en behoud van representativiteit van onze bedrijventerreinen.» Het in stand houden van het KVO-B certificaat. Dit is het Keurmerk Veilig ondernemen en staat vooral voor veiligheid op de terreinen. Op dit moment wordt voor een aantal deelnemers collectieve beveiliging uitgevoerd op de bedrijventerreinen, wordt nagedacht met de gemeente over collectief sneeuwruimen, gladheid bestrijden en groen onderhoud (werkgroep groen) en wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de aanleg van glasvezel (werkgroep glasvezel). Daarnaast worden er jaarlijks ook netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor de deelnemers. Het is de ambitie van STIBEGO om een zo groot mogelijke deelname en betrokkenheid van de gebruikers van de bedrijventerreinen te organiseren. Op deze manier zal parkmanagement stevig kunnen worden verankerd en zullen de voordelen voor de gebruikers op de bedrijventerreinen het grootst zijn. 16
Bijlage II: Drie systematieken voor de vorming van een ondernemersfonds: reclamebelasting, OZB opslag en een Bedrijven Investeringszone (BIZ) 1. Reclamebelasting Voor openbare aankondigingen die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg kan de gemeente een reclamebelasting heffen (artikel 227 Gemeentewet). Daarbij gaat het dus om alle openbare aankondigingen, en dus niet alleen reclame. Het tarief kan afhankelijk zijn van de afmetingen van de reclame, maar ook van de locatie. Het maakt niet uit of de reclame zich op eigen terrein bevindt of op of boven gemeentegrond (bijvoorbeeld de straat) is geplaatst. Gemeenten kunnen de inkomsten uit de reclamebelasting vrij besteden. Deze kan bijvoorbeeld geheel of gedeeltelijk in een ondernemersfonds worden gestort. Dat gebeurt al in een aantal gemeenten in Nederland. Daar blijkt het een effectief middel te zijn om alle ondernemers mee te laten betalen aan collectieve ondernemersactiviteiten die een groot draagvlak kennen onder de ondernemers die door de reclamebelasting worden aangeslagen. De inzet daarvan vraagt echter wel een grondige voorbereiding. Vóór de invoering moeten vele vragen worden beantwoord, keuzes worden gemaakt en afspraken goed worden vastgelegd. De wet geeft aan de gemeente de bevoegdheid om een reclamebelasting in te voeren om elke moverende reden, ook om de algemene middelen aan te vullen. Er is wettelijk geen enkele draagvlaktoets nodig. De enige beperking is dat een bedrijf wel echt reclame moet voeren, wil het belast mogen worden. Een gemeente die een reclamebelasting invoert, doet dat tegenwoordig doorgaans op verzoek vanuit een winkelgebied of bedrijventerrein en de opbrengst wordt na inhouding van kosten uitgekeerd aan een ondernemersvertegenwoordiging, ter bestrijding van de kosten voor gezamenlijke marketing of belangenbehartiging. Het is aan de gemeente zelf om af te wegen of er nog een draagvlakpeiling nodig is. Ook de belastinggrondslag is een gemeentelijke keuze. Het kan gaan om een vast bedrag per winkel, een bedrag per woz-eenheid of een bedrag per metrage van de reclamevoering. De belasting wordt alleen door de gebruikers opgebracht. 2. OZB Opslag De Onroerende Zaakbelasting (OZB) is een belasting die gemeenten in Nederland kunnen heffen om gemeentelijke activiteiten te financieren. De gemeente bepaalt zelf waaraan zij de inkomsten besteedt. Dit maakt het mogelijk een deel van de inkomsten te gebruiken voor de financiering van collectieve ondernemersactiviteiten. Een aantal gemeenten in Nederland maakt op verzoek van de ondernemers gebruik van deze mogelijkheid dooreen opslag op het OZB-tarief te zetten voor de categorie niet-woningen en de inkomsten die daaruit voortvloeien over te dragen aan de ondernemers. In 2005 was de gemeente Leiden de eerste gemeente die hiervan gebruik heeft gemaakt. Zij heeft op verzoek van de ondernemers het OZB-tarief voor nietwoningen verhoogd met een opslag. De extra inkomsten die daaruit voortvloeien stort de gemeente in een fonds dat wordt beheerd door de ondernemers. Uit dit ondernemersfonds financieren zij gezamenlijke activiteiten. 17
3. Een Bedrijven Investeringszone (BIZ) Een Bedrijven Investeringszone (BIZ) is een afgebakend gebied waarbinnen ondernemers samen investeren in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. Dit is bijvoorbeeld een winkelgebied of een bedrijventerrein. Alle ondernemers in het BIZ-gebied betalen een bijdrage. In een Bedrijven Investeringszone bepalen ondernemers zélf hoe en waarmee hun winkelgebied of bedrijventerrein aantrekkelijker wordt gemaakt. Zij schrijven daarvoor een plan en betalen zelf mee aan de uitvoering. Het gaat dan bijvoorbeeld om: «organiseren van evenementen» ophangen van feestverlichting» meer groen in de wijk» extra activiteiten zoals schoonmaak en veiligheid. De bijdragen voor de BIZ worden geïnd door de gemeentelijke belastingdienst. Voorwaarde is dat de meerderheid van de ondernemers achter het plan staat. Een BIZ is dus een instrument vóór en dóór ondernemers. De huidige Bedrijven Investeringszones (BIZ'en) zijn gebaseerd op de Experimentenwet Bl-zones. De ervaringen met deze BIZ'en zijn zo positief dat de regering heeft besloten de BIZ in een definitieve wet (BIZ-wet) te regelen. Deze BIZ-wet is vanaf 1 januari 2015 van kracht. 18
r 3 N7 r 0- ŝ C: 5' (X, r O n I Cf L71
6ť26K)0»OSd sasjnos efqisuodssj LUOJ; sdoiaauĵ xm ţ"*" "~'««SI