FACTSHEET SPANJE Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com SPANJE: s WERELDS BELANGRIJKSTE EXPORTEUR VAN VERSE GROENTEN EN FRUIT In 2013 ging Spanje Nederland voorbij als belangrijkste exporteur van verse groenten Spanje is s wereld belangrijkste exporteur van verse groenten en fruit. In 2013 had de Spaanse export een waarde van 10,5 miljard euro. Hiermee had Spanje een aandeel van 13% in het totale grensoverschrijdende verkeer van verse groenten en fruit. Vorig jaar was Spanje naar waarde gezien zowel bij verse groenten als bij vers fruit s werelds nummer 1. Bij verse groenten stootte Spanje vorig jaar Nederland van de eerste positie. Naar hoeveelheid gezien is Spanje bij vers fruit wel de nummer 1 met vorig jaar een hoeveelheid van 7,2 miljoen ton. Bij verse groenten is Spanje met in 2013 een export van 4,4 miljoen ton na Mexico en China (beide 4,8 miljoen ton) de nummer drie op de lijst met miljoen ton. Net voor Nederland met een (re)export van 4,3 miljoen ton. 11.6 miljoen ton met een waarde van 10,6 miljard euro De hoeveelheid verse groenten en fruit die internationaal verhandeld wordt neemt nog steeds toe. Vorig jaar tot ca. 110 miljoen ton. Tien jaar terug was dat nog 80 miljoen ton. Het aandeel van Spanje was in 2004 ook 11% om de jaren daarna eerst te dalen tot onder de 10% maar vervolgens liep het aandeel weer op naar 11%. De wereldhandel in vers fruit is in tien jaar tijd gegroeid van 55 naar 75 miljoen ton. Het aandeel van Spanje daarin was in 2004 10% om daarna iets te dalen en vervolgens weer te stijgen naar 10%. Aan verse groenten werd tien jaar terug 25 miljoen ton internationaal verhandeld. Vorig jaar was dat gegroeid naar 35 miljoen ton. Tien jaar terug had Spanje een aandeel van 14% daarna zakte dat en schommelde rond de 12%. Dit jaar 11,6 miljoen ton De Spaanse export van verse groenten en fruit die t/m 2010 een periode kende waarin sprake van een stabiel niveau is in de jaren daarna steeds met een paar procent gegroeid. Ook in de eerste zeven maanden van dit jaar zette die groei (+ 3%) zich door. Door het wegvallen van de Russische markt zal de export in de tweede helft van het jaar waarschijnlijk niet groeien. Dit jaar zal de totale export in de buurt van de 11,5 miljoen ton gaan uitkomen waarvan 3,7 miljoen ton citrus, 3,0 miljoen ton ander vers fruit en 4,8 miljoen ton verse groenten. Als we de cijfers ontleden dan valt vooral de gestage groei van de export van verse fruit anders dan citrusfruit op. Op een paar jaar na waarin die export stabiel bleef groeide deze de afgelopen tien jaar van nog geen 2 miljoen ton naar meer dan 3 miljoen ton. De export van citrusfruit schommelde aanvankelijk rond de 3,5 miljoen ton om in 2011 en 2012 te groeien naar 4 miljoen ton. In 2013 was de Spaanse citrusexport stabiel en in de eerste zeven maanden van dit jaar werd er minder citrusfruit uitgevoerd. De export van Spaanse groenten was t/m 2010 ook redelijk stabiel op een niveau van 3,5 miljoen ton. Met een hapering in 2012 groeide deze door naar waarschijnlijk 4,8 miljoen ton dit jaar. Bijna een kwart naar Duitsland De Spaanse export van verse groenten en fruit is voor het overgrote deel gericht op EUlanden met Duitsland als belangrijkste afnemer. Vorig jaar ging 22% van de totale Spaanse export naar Duitsland en omgekeerd was het aandeel van Spaans product op de Duitse markt zo n 30%. Van de totale Franse import kwam zelfs 40% uit Spanje en van de import in buurland Portugal was meer dan de helft afkomstig uit Spanje. Van de Engelse import kwam 25% uit Spanje en van de import in Nederland was 20% Spaans product. In landen als Italië, Polen en Zwitserland leverden de Spanjaarden rond de 30% van de totale import. Op de belangrijke Russische markt had Spanje vorig 1
jaar een aandeel van maar 5% maar het ging incl. de handel via andere landen wel om 400 a 450.000 ton Spaans product. De groei van de Spaanse export in de afgelopen 10 jaar is voor een (1/6)deel gerealiseerd in Rusland. De Spaanse exportstatistiek geeft voor Rusland een groei in tien jaar tijd van 150% maar naar daarnaast is er ook veel Spaans product via Litouwen en Polen op de Russische markt terecht gekomen. Andre afnemers met een boven gemiddelde groei waren Italië (+46%), Denemarken (+5%) en Tsjechië (+43%). De groei naar Duitsland (+25%) liep aardig in de pas met de totale groei (+28%). Grote afnemers waar de groei duidelijk achterbleef bij het gemiddelde waren Engeland (+7%), Frankrijk (+17%), Nederland (+13%) en België (+6%) Citrus goed voor een derde van totaal. Citrusfruit met meer dan een derde van het totaal is wel de kurk waarop de Spaanse export drijft. Sinaasappelen is het belangrijkste product met Clementines als tweede. De export van deze beide producten is in de afgelopen tien jaar wel gegroeid maar de groei is duidelijk achtergebleven bij gemiddeld. Dat geldt in nog sterkere mate voor de export van het derde grote product, tomaten. Daarvan is de export zelfs iets gedaald. Die daling zette zich in de eerste zeven maanden van dit jaar versnel door. De export van paprika s en komkommers (het 4 de en 5 de exportproduct) groeide daarentegen wel boven gemiddeld. In de eerste helft van dit jaar liep de export van deze beide producten ook voorspoedig. De grootste groei liet de export zien van nectarines (+189%) en perziken (+159%). Andere boven modale groeiers waren: watermeloenen (+76%), slasoorten anders dan kropsla (+48%), Wilkings mandarijnen (+128%), druiven (+46%), aubergines (+89%), knoflook (+55%), en pruimen (+45%). Naast tomaten waren er nog een aantal andere producten waarvan de export ontwikkeling achter bleef bij de gemiddelde groei. Voorbeelden hiervan zijn: citroenen (+1%), meloenen (+5%), peren (+1%), wortelen (+10%). Meer info: Fruit & Vegetable Facts Jan Kees Boon +31 6 54 687 684 www.fruitandvegetablefacts.com fruitvegfacts@gmail.com 2
1000 ton of miljoen euro Factsheet Spanje november 2014 Tabel: Toppers in export verse groenten en fruit in 2013 HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Comtrade Nummer 1 Plaats Spanje Plaats Nederland WAARDE Groenten Spanje 1 2 Fruit Spanje 1 4 HOEVEELHEID Groenten Mexico 3 4 Fruit Spanje 1 11 Tabel: Spanje: Export verse groenten en fruit (in miljoen euro) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Comtrade Groenten & fruit Groenten Fruit Wereld 81.305 28.107 53.198 Spanje 10.583 4.233 6.350 Nederland 7.375 4.042 3.334 Overige 63.346 19.832 43.514 Spanje 13% 15% 12% Nederland 9% 14% 6% Overige 78% 71% 82% 12.000 Spanje: Export verse groenten en fruit 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2004 2006 2008 2010 2012 2014R Waarde ( mln) Hoeveelheid (1000 ton) 3
wereldhandel in 1000 ton Aandeel in % in 1000 ton Factsheet Spanje november 2014 Spanje: Export verse groenten & fruit (hoeveelheid in 1000 ton) 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 2004 2006 2008 2010 2012 2014R Citrusfruit Overige fruit Groenten Ontwikkeling wereldhandel verse groenten en fruit en aandeel van Spanje en Nederland daarin 120.000 20% 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 11% 9% 10% 6% 6% 7% 11% 6% 15% 10% 5% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 % Spanje % Nederland Wereldhandel 0% 4
wereldhandel in 1000 ton Aandeel in % wereldhandel in 1000 ton Aandeel in % Factsheet Spanje november 2014 40.000 Ontwikkeling wereldhandel verse groenten en aandeel van Spanje en Nederland daarin 20% 35.000 30.000 25.000 14% 13% 13% 12% 12% 11% 12% 12% 15% 20.000 10% 15.000 10.000 5% 5.000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 % Spanje % Nederland Wereldhandel 0% 80.000 Ontwikkeling wereldhandel vers fruit en aandeel van Spanje en Nederland daarin 20% 70.000 60.000 15% 50.000 40.000 10% 8% 9% 10% 10% 30.000 20.000 10.000 3% 3% 4% 3% 5% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 % Spanje % Nederland Wereldhandel 0% 5
Tabel: Wereldwijd 2013; Export verse groenten en fruit; totaal en vanuit Spanje 07020709 en 08030810 Bron: Comtrade Totaal Spanje IN 1000 TON Aandeel Spanje Groenten en fruit 97.476 11.624 12% Groenten 28.286 4.440 16% Citrusfruit 14.394 3.974 28% Overige fruit 54.796 3.211 6% Soft citrus 4.746 1.568 33% Sinaasappelen 6.955 1.811 26% Tomaten 7.476 1.004 13% Perziken/Nectarines 1.844 749 41% Paprika/pepers 2.776 584 21% Aardbeien 820 266 32% Citroenen 2.693 538 20% Komkommers 2.400 545 23% Perssimmon 655 401 61% Kropsla 856 419 49% Bloemkool/Broccoli 1.155 297 26% Meloenen 2.135 411 19% Pompoenen 1.129 302 27% Watermeloenen 2.837 542 19% Andere sla 932 261 28% Druiven 4.052 140 3% Frambozen, Bramen ed 165 19 11% Knoflook 1.952 98 5% Aubergines 425 134 32% Avocado s 1.203 63 5% Overige bessen 366 15 4% Uien (incl sjalotten) 7.347 287 4% Peren 2.485 119 5% Abrikozen 342 62 18% Pruimen 948 72 8% Appelen 8.577 109 1% Overige producten 30.205 807 3% 6
Tabel: Spanje en Nederland: Export verse groenten en fruit (in 1000 ton) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Comtrade 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 GROENTEN EN FRUIT Wereld 81,0 88,0 93,0 98,0 97,0 99,0 100,0 107,0 106,0 110,0 Spanje 9,0 8,7 9,5 9,2 9,2 9,5 9,8 10,2 10,9 11,6 Nederland 5,2 5,4 5,4 5,8 6,4 6,8 7,1 7,0 7,0 6,8 Overige 66,8 73,9 78,1 83,0 81,4 82,8 83,1 89,7 88,2 91,5 GROENTEN Wereld 26,0 27,0 30,0 30,0 32,0 32,0 35,0 36,0 34,0 36,0 Spanje 3,7 3,5 3,8 3,5 3,7 3,7 3,9 4,0 4,0 4,4 Nederland 3,5 3,5 3,5 3,7 4,1 4,3 4,6 4,6 4,4 4,3 Overige 18,9 20,0 22,7 22,8 24,2 24,0 26,5 27,4 25,6 27,2 FRUIT Wereld 55,0 61,0 63,0 68,0 65,0 67,0 65,0 71,0 72,0 74,0 Spanje 5,4 5,2 5,7 5,8 5,5 5,8 5,9 6,2 6,9 7,2 Nederland 1,7 1,9 1,9 2,1 2,2 2,5 2,5 2,4 2,5 2,5 Overige 47,9 53,9 55,4 60,1 57,3 58,7 56,6 62,4 62,6 64,3 Tabel: Spanje: Export verse groenten en fruit; landen (in 1000 ton) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Eurostat 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2013 janjul 2014 janjul 13/04 13>14 Totaal 9.029 9.508 9.189 9.345 11.181 11.600 7.164 7.370 28% 3% EU landen 8.525 8.937 8.643 8.695 10.291 10.696 6.657 6.753 25% 1% Niet EU landen 504 571 546 650 890 904 507 617 79% 22% Duitsland 2.251 2.249 2.202 2.243 2.608 2.805 1.707 1.788 25% 5% Frankrijk 1.853 1.922 1.830 1.859 2.119 2.167 1.387 1.330 17% 4% UK 1.228 1.285 1.169 1.120 1.259 1.317 814 856 7% 5% Nederland 877 916 820 802 972 987 617 623 13% 1% Italië 518 542 496 457 798 755 508 504 46% 1% Polen 293 387 438 485 585 611 378 366 108% 3% Portugal 343 371 405 400 414 470 271 301 37% 11% België 265 289 264 278 292 282 176 168 6% 5% Zweden 182 192 192 242 251 256 156 140 41% 10% Rusland 92 121 142 165 255 230 140 157 149% 12% Tsjechië. 156 184 170 215 217 222 144 141 43% 2% Denemarken 118 126 127 135 172 177 107 100 50% 7% Zwitserland 122 122 123 137 137 148 98 97 21% 1% Oostenrijk 119 112 105 109 138 142 85 86 19% 1% Noorwegen 79 80 76 85 89 97 60 62 23% 3% Finland 57 65 72 80 81 87 48 49 52% 3% Litouwen 17 29 41 40 65 71 42 49 319% 17% Overige 459 515 517 494 731 776 426 551 69% 30% 7
Tabel: Spanje: Export verse groenten en fruit; producten (in 1000 ton) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Eurostat 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2013. janjul 2014 janjul 13/04 13>14 Totaal 9.029 9.508 9.189 9.345 11.181 11.600 7.164 7.370 28% 3% Citrusfruit 3.527 3.427 3.212 3.305 4.087 4.030 2.414 2.224 14% 8% Overige fruit 1.858 2.298 2.272 2.522 3.023 3.022 1.845 2.080 63% 13% Groenten 3.643 3.782 3.705 3.517 4.070 4.548 2.905 3.066 25% 6% Sinaasappelen 1.497 1.238 1.230 1.266 1.623 1.714 1.281 1.063 15% 17% Clementines 1.086 1.233 1.195 1.180 1.319 1.172 368 390 8% 6% Tomaten 1.036 997 957 741 909 1.027 694 649 1% 6% Paprika's 392 465 437 441 517 574 344 420 46% 22% Komkommers 407 400 454 455 509 562 275 295 38% 7% Watermeloenen 311 363 317 492 512 546 415 403 76% 3% Citroenen 537 499 330 396 563 542 349 412 1% 18% Kropsla 371 360 356 391 394 431 285 290 16% 2% Meloenen 396 380 349 378 436 417 282 267 5% 5% Nectarines 142 297 316 353 361 412 231 368 189% 59% Perziken 134 248 249 236 287 347 186 221 159% 19% Aardbeien 251 217 218 229 288 308 302 287 23% 5% Bloemkool/Broccoli 251 273 244 255 278 302 232 256 20% 10% Uien, excl. plantuien 214 272 261 225 256 287 141 180 34% 28% Courgettes 215 218 225 244 271 286 197 196 33% 0% Sla (niet kropsla) 180 196 198 189 257 266 180 177 48% 1% Soft citrus Wilkings 80 83 97 97 134 182 133 111 128% 17% Druiven, tafel 94 115 130 120 125 138 33 46 46% 40% Aubergines 72 89 100 111 132 136 76 81 89% 8% Persimmons 252 131 21 21 0% Bittere sinaasapp. 24 113 103 88 134 121 92 87 406% 5% Peren 111 128 146 126 118 113 25 45 1% 84% Wortelen 94 99 90 69 80 104 79 69 10% 13% Knoflook 67 52 50 66 86 104 56 69 55% 24% Ov. soft citrus 80 72 100 97 109 103 91 68 28% 25% Appelen 109 132 109 104 112 98 46 61 10% 34% Selderij (excl. knol) 67 66 70 69 76 88 65 76 32% 16% Satsuma's 113 86 78 84 88 79 1 2 30% 31% Bananen 28 35 41 57 65 73 43 59 158% 39% Pruimen 50 81 95 86 107 72 28 43 45% 52% Avocado's 55 48 60 54 65 66 45 46 20% 2% Abrikozen 25 51 36 29 42 63 55 50 149% 9% Soft citrus,tangar. 75 71 44 45 66 59 58 55 22% 6% Andijvie ed. 37 50 29 40 47 58 41 42 59% 4% Grapefruits 35 32 34 47 48 56 39 33 60% 15% Overige producten 392 452 441 483 516 563 376 429 44% 14% 8
Tabel: Spanje: Export verse groenten en fruit naar Nederland (in 1000 ton) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Eurostat 2004 2006 2008 2010 2012 2013 2013 janjul 2014 janjul Totaal 876.751 915.624 820.111 801.971 972.028 986.543 616.635 623.049 Citrusfruit 271.352 266.555 233.216 240.374 267.737 274.513 175.002 165.880 Overige fruit 121.962 161.893 144.438 157.768 184.699 191.297 122.370 132.207 Groenten 483.437 487.177 442.458 403.829 519.592 520.733 319.264 324.963 Sinaasappelen 152.782 141.171 123.158 127.190 140.993 154.809 119.865 106.766 Tomaten 183.358 165.955 145.169 102.676 123.390 135.730 81.506 73.539 Komkommers 72.061 69.076 65.225 66.826 72.312 78.740 37.266 36.329 Watermeloenen 23.963 28.988 25.956 34.559 36.582 46.398 36.807 32.011 Meloenen 49.793 51.575 45.510 44.915 47.091 45.184 31.980 35.307 Paprika's 53.153 61.783 43.016 47.206 51.364 57.305 31.761 39.208 Bloemkool/Broccoli 32.265 35.900 32.453 32.730 37.873 39.742 31.177 33.055 Kropsla 36.765 36.393 40.744 43.359 45.053 45.811 29.696 32.151 Courgettes 22.214 23.795 20.894 23.656 32.308 32.918 19.694 23.338 Wortelen 8.794 9.617 9.626 7.121 9.952 16.250 15.017 10.440 Citroenen 29.992 25.769 15.841 15.499 24.003 21.818 14.768 16.795 Clementine 59.124 70.128 69.336 68.722 74.439 62.562 14.751 19.118 Nectarines 13.026 24.657 22.887 25.161 24.238 24.230 14.182 18.884 Sla (niet kropsla) 12.914 18.110 15.909 13.147 58.639 21.842 14.168 12.206 Wilkings 2.812 2.321 1.809 5.357 3.533 13.511 11.465 7.821 Selderij 6.645 7.262 9.942 11.441 11.889 15.379 9.289 14.369 Aardbeien 8.532 7.195 7.062 5.659 7.495 9.006 8.788 7.511 Perziken 5.404 9.969 10.126 11.382 17.863 17.567 8.655 12.976 Uien, ex. plant 14.428 13.769 17.620 15.135 14.244 14.693 7.893 7.692 Aubergines 9.728 10.791 11.051 10.212 14.322 13.992 7.202 7.597 Overieg 78.999 101.399 86.778 90.020 124.448 119.058 70.705 75.937 9
Tabel: Rusland: Import verse groenten en fruit uit Spanje (in tonnen) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Russische douane 2011 2012 2013 2013 janjul 2014 janjul 2013 augokt 2014 augokt 2013 novdec Groenten en fruit 378.202 414.896 412.071 244.425 262.550 77.641 11.963 90.005 Citrus 98.661 113.808 92.165 67.303 60.863 3.086 17 21.776 Overige fruit 193.487 188.939 165.657 85.772 102.259 60.806 11.729 19.080 Groenten 86.053 112.150 154.249 91.350 99.429 13.750 218 49.149 Perziken/Nectarines 129.096 122.623 111.821 63.457 76.390 48.337 10.201 28 Tomaten 26.640 42.451 70.331 46.394 45.775 4.258 70 19.680 Soft citrus 57.740 59.727 47.699 28.501 20.186 2.903 16.295 Sinaasappelen 22.404 25.008 27.518 22.473 17.825 123 15 4.922 Komkommers 15.909 20.890 25.776 11.515 9.939 3.961 10.300 Persimmons 16.997 18.747 5.781 5.297 1.263 11.703 Kropsla 10.003 13.063 17.890 11.621 13.834 922 43 5.348 Citroenen 17.801 28.694 16.510 15.964 22.552 57 2 489 Aubergines 9.303 12.189 12.628 6.839 7.724 1.757 11 4.032 Peren 14.023 15.353 12.371 1.838 2.314 8.325 840 2.209 Paprika/pepers 8.011 9.032 9.988 4.049 5.766 957 41 4.982 Pompoenen 5.351 6.513 3.742 4.841 1.057 13 1.715 Aardbeien 1.958 6.579 6.146 5.651 5.860 288 39 207 Bloemkool/Broccoli 1.702 2.551 3.579 2.570 3.880 394 12 616 Druiven 4.681 5.788 3.483 574 997 264 78 2.644 Appelen 12.027 3.262 1.176 330 319 610 44 236 Overig 46.905 25.339 19.897 13.127 19.052 2.168 555 4.602 10
Tabel: Belang Spanje voor Nederland en omgekeerd in 2013 (in tonnen) HScodes 07020709 en 08030810 Bron: Comtrade Nederlandse import uit Spanje Totale Spaanse export Totale Nederlandse import Aandeel Spaans prduct in Nederland Aandeel Nederland in Spaanse export Groenten en fruit 768.136 11.624.265 4.581.351 17% 7% Groenten 419.750 4.439.799 1.083.115 39% 9% Citrusfruit 190.665 3.973.889 1.026.838 19% 5% Overig fruit 157.721 3.210.577 2.471.398 6% 5% Sinaasappelen 95.755 1.810.994 485.705 20% 5% Soft citrus 75.989 1.567.849 180.100 42% 5% Tomaten 113.562 1.003.772 191.203 59% 11% Perziken/Nectarines 33.283 748.963 49.704 67% 4% Paprika/pepers 44.671 583.748 105.767 42% 8% Komkommers 68.843 545.337 95.942 72% 13% Watermeloenen 26.372 542.244 87.909 30% 5% Citroenen 17.032 537.830 180.441 9% 3% Kropsla 13.375 419.260 17.103 78% 3% Meloenen 47.230 410.535 163.194 29% 12% Persimmons 3.971 400.844 4.655 85% 1% Pompoenen 36.240 302.400 58.387 62% 12% Bloemkool/Broccoli 15.383 297.049 39.494 39% 5% Uien (incl slalotten) 5.832 287.357 149.730 4% 2% Aardbeien 8.157 266.408 22.285 37% 3% Andere sla 34.851 260.564 54.131 64% 13% Druiven 6.592 140.439 358.378 2% 5% Aubergines 11.152 134.147 13.155 85% 8% Peren 1.691 119.392 164.330 1% 1% Appelen 3.098 109.137 325.403 1% 3% Knoflook 582 98.467 29.466 2% 1% Wortelen 7.122 98.030 55.009 13% 7% Selderij 13.212 87.695 18.273 72% 15% Bananen 22 76.713 412.224 0% 0% Pruimen 3.224 71.885 46.651 7% 4% Sluitkool 22.781 67.929 52.078 44% 34% Avocados 7.251 63.494 143.178 5% 11% Abrikozen 2.846 61.764 6.979 41% 5% Andijvie ed 5.363 58.010 8.005 67% 9% Grapefruits 1.229 54.891 180.592 1% 2% Overige vers fruit 41.425 397.118 881.880 5% 10% 11
in tonnen in tonnen in tonnen Factsheet Spanje november 2014 350.000 Spanje en Nederland: Export tomaten (Nederland excl. reexport) 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Ned 12 Ned 13 Ned 14 Spanje 12 Spanje 13 Spanje 14 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 Spanje en Nederland: Export komkommer (Nederland excl. reexport) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Ned 12 Ned 13 Ned 14 Spanje 12 Spanje 13 Spanje 14 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 Spanje en Nederland: Export paprika (Nederland excl. reexport) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Ned 12 Ned 13 Ned 14 Spanje 12 Spanje 13 Spanje 14 12