FACTSHEET BANANAS GESTAGE GROEI WERELDHANDEL BANANEN

Transcriptie

1 EXPORT in 1000 ton PRODUCTIE IN 1000 TON Factsheet bananen februari 2016 FACTSHEET BANANAS Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; ; GESTAGE GROEI WERELDHANDEL BANANEN Onderhuids wel veel aan de hand De wereldhandel in bananen is in 2015 verder ged naar ruim 20,5 miljoen ton. In de afgelopen jaren is de wereldhandel (excl. dubbeltellingen voor re-export) ged van een kleine 15 miljoen ton in 2005 via 17 miljoen ton in 2011 naar vorig jaar dus 20,5 miljoen ton. Naar schatting wordt er daarnaast zeker nog zo n 3 miljoen ton bananen door diverse, meest EU-landen, gere-exporteerd. Het gaat hierbij steeds om alle bananen dus incl. plantains ( bakbananen ). In de totale wereldhandel is het aandeel van plantains beperkt. Het gaat om 4 a 5% van de totale wereldhandel. De (fob)exportwaarde van de internationale bananenhandel heeft een omvang van rond de 11 miljard dollar. Dit is incl. dubbeltellingen voor re-export. Er is dus weliswaar sprake van een gestage van de wereldhandel maar op de achtergrond is er heel wat aan de hand in de banenwereld. Zo is er sprake van de gebruikelijke ziektes en schades door weersomstandigheden. Verder zagen de big five bananenbedrijven hun marktaandeel terug lopen tot minder dan de helft. Parallel hieraan is er de ontwikkeling van export in containers in plaats van met de traditionele bananenboten. En meer dan voorheen wordt er door supermarkten gestunt met bananen. Productie meer dan 100 miljoen ton De productie van bananen t wereldwijd volgens cijfers van de FAO nog steeds. Inmiddels gaat het om meer dan 100 miljoen ton. India is veruit de grootste met een productie van een kleine 30 miljoen ton. China is de andere grootmacht met een productie van meer dan 12 miljoen ton. Dan volgen de Filippijnen (ruim 9 miljoen ton), Brazilië (7), Ecuador (6). De belangrijkste vijf landen vertegenwoordigen tegenwoordig een kleine 60% van het totaal. Tien jaar terug was dat ook al zo. Van de grote landen t de laatste jaren alleen in China de productie in de andere belangrijke productie landen t de productie vrijwel niet meer. Bananen: Werldwijde productie en export (in ton) Export Productie

2 Exportlanden bananen in 2015 (basis: hoeveelheid) Ivoorkust 2% Mexico 2% Dom Rep 3% USA 3% Overige 10% Ecuador 30% Filippijnen 17% Honduras 3% Costa Rica 9% Columbia 10% Guatemala 11% Grootste vijf exportlanden goed voor driekwart van totaal Ecuador is en blijft veruit de belangrijkste bananenexporteur met een marktaandeel van 30%. De Filippijnen is s werelds tweede exportland met in 2015 een aandeel van 17%. Dan volgen Guatemala (11%), Columbia (10%) en Costa Rica (9%). De grote vijf waren in het afgelopen jaar derhalve goed voor 77% van de totale wereldhandel in bananen. Dat is in eigenlijk al heel veel jaren niet veel anders. Ecuador goed voor 30% De export van Ecuador laat nog steeds een zien. Deze is wel iets kleiner dan die van de totale wereldhandel. In 2015 was het aandeel van Ecuador in de wereldhandel met 6,25 miljoen ton 30%. Bananen is na olie het tweede exportproduct voor Ecuador. Vorig ging het om waarde van 2,8 miljard dollar. Dat is zo n 10% van de totale Ecuadoraanse export. Ecuador is praktisch monopolist op de Russische bananenmarkt. Rusland is ook de belangrijkste afnemer van Ecuador. Volgens cijfer van de Central Bank of Ecuador (CBE) is vorig jaar de export naar Rusland wat gedaald maar volgens de Russische importstatistiek is er in 2015 nog wal wat meer uit Ecuador ingevoerd dan in De Verenigde Staten zijn de tweede afnemer van Ecuador. Jaarlijks gaat er ca. een miljoen bananen naar de Verenigde Staten. Turkije is ook een belangrijke afnemer voor Ecuador. Vorig jaar was het al een half miljoen ton. Sterk in opkomst is China als afnemer van bananen uit Ecuador. Hoe de handel van Ecuador naar de EU er in omvang precies uit is uit officiële statistieken niet goed op te maken. Op basis van cijfers van de Central Bank of Ecuador (CBE) is er vorig jaar 1,8 miljoen naar EU-landen uitgevoerd. Eurostat-cijfers geven een import uit Ecuador in 2015 van 1,4 miljoen ton. Volgens de CBE is Duitsland de derde afnemer van Ecuador. Het zou in 2015 gaan om een hoeveelheid van ton. Het Duitse Statistiek Bureau (SBA) komt voor het afgelopen jaar op een import uit Ecuador van ton. Minder via België De ondoorzichtigheid van de handel tussen Ecuador en de EU is exemplarisch voor de diverse statistieken over bananen in de EU. Vooral de onderlinge handel in bananen is niet goed in beeld te krijgen. België (Antwerpen) is belangrijk voor als land (haven) waar bananen sinds midden jaren 80 in Europa aankomen. De afgelopen jaren is de import van België echter wel aan het dalen. In 2015 was de daling zelfs groot te noemen, nl. 8% naar 1,26 miljoen ton tegen nog 1,38 miljoen ton in In 2008 was het al eens meer dan 1,5 miljoen ton. De import uit de belangrijkste leverancier Columbia de wel maar die uit Ecuador en vooral Costa Rica liep fors terug. In totaal importeerde België in % minder uit derde landen dan in

3 Importlanden bananen in 2015 (basis: hoeveelheid) Saoedi Arabië 2% Korea 2% Overige 17% EU extra 28% Argentinië 2% Canada 3% Japan 5% China 7% Rusland 7% USA 27% Duitsland binnen EU de belangrijkstee afzetmarkt Duitsland is binnen de EU de grootste afzetmarkt voor bananen. De afgelopen drie jaar ging het om bijna 1,4 miljoen ton. De meeste komen uit Ecuador, deels rechtstreeks en deels via België en Nederland. Het Verenigd Koninkrijk is ook een grote importeur van bananen. De afgelopen drie jaar ging het om ruim 1 miljoen ton import van landen buiten de EU. Gezien de ligging gaat het grotendeels om rechtstreekse import uit de productielanden. Het Verenigd Koninkrijk haalt de meeste bananen uit Columbia maar naar verhouding ook veel uit de Dominicaanse Republiek. Italië is binnen de EU de vierde afzetmarkt. Italië betrekt z n bananen grotendeels rechtstreeks uit de productielanden. Ecuador, Columbia en Costa Rica zijn de belangrijkste leveranciers. Frankrijk, de vijfde afzetmarkt binnen de EU, betrekt de bananen deels via België en deels rechtstreeks uit de productielanden. In dit geval gaat het om import uit voormalige Franse koloniën Ivoorkust, en Kameroen. Vorig jaar werden zowel in Italië als in Frankrijk minder bananen ingevoerd dan daarvoor. Forse Nederlandse import De import in Nederland van bananen de vorig jaar (volgens Eurostat-cijfers) fors, nl. van ton in 2014 naar ton in het afgelopen jaar. De keuze van een grote partij (Chiquita) voor Vlissingen in plaats van Antwerpen heeft hieraan voor een deel bijgedragen. De import via Duitsland en België de in dezelfde mate als die uit niet-eu landen. Het meest in het oog springt de sterke van de import uit Panama, van ruim naar bijna ton. De re-export van bananen uit Nederland de (vanzelfsprekend) vorig jaar ook fors, nl. van naar ton. Die bananen gingen vooral naar Duitsland, in 2015 maar liefst ton. Ook opvallend was de spectaculaire van de Nederlandse re-export naar België, van ton in 2014 naar ton vorig jaar. EU als geheel belangrijkste importeur De EU als geheel gezien is de belangrijkste importeur van bananen. In 2015 is er 5,25 miljoen bananen in de EU ingevoerd. De afgelopen tien jaar is de import van bananen in de EU gemiddeld met 3% ged. Na de EU zijn de Verenigde Staten de tweede afzetmarkt voor bananen. De Amerikaanse bananen import t de laatste jaren ook met gemiddeld zo n 3%. In 2015 ging het om een hoeveelheid van bijna 5 miljoen ton. 3

4 10-Q4 11-Q1 11-Q2 11-Q3 11-Q4 12-Q1 12-Q2 12-Q3 12-Q4 13-Q1 13-Q2 13-Q3 13-Q4 14-Q1 14-Q2 14-Q3 14-Q4 15-Q1 15-Q2 15-Q3 INDEX Factsheet bananen februari 2016 Rusland is s werelds nummer drie. Vorig jaar importeerde Rusland 1,32 miljoen ton bananen. Ondanks de economische problemen in Rusland de de import met een mooie 4%. Ook de jaren daarvoor de de Russische import met een dergelijk percentage. China als s werelds tweede producent importeert ook veel bananen. Vorig jaar 1,3 miljoen ton. Vergeleken met 2014 was dat 16% meer. In de afgelopen vijf jaar de de Chinese import gemiddeld met bijna 25%. Japan is de vijfde importeur met vorig jaar een hoeveelheid van bijna een miljoen ton. De belangrijkste vijf importeurs (incl. de EU als geheel) vertegenwoordigden vorig jaar driekwart van de totale wereldimport. Dat is al jaren niet veel anders. De (cif) importwaarde van alle landen bij elkaar opgeteld (incl. re-export) heeft een omvang van een kleine 15 miljard dollar. De Verenigde Staten zijn de grootste met een import ter waarde van meer dan 2 miljard dollar. België is de tweede met een import van rond de 1,5 miljard dollar. Duitsland is met ruim een miljard dollar de nummer drie en Rusland is de vierde met een kleine miljard dollar importwaarde België: Importprijzen bananen per kwartaal; index basis dollar 2014=100 Total Colombia Ecuador Importprijzen dalen sinds halverwege 2014 In de loop van 2014 is de prijs (uitgedrukt dollars) waarvoor bananen in Europa werden ingevoerd gaan dalen. Al een aantal jaren liep de prijs heel licht naar beneden maar dat ging vanaf de tweede helft van 2014 versneld door. De daling is in 2015 door gegaan. Aan het eind van 2015 was de gemiddelde prijs waarvoor bananen in België werden ingevoerd 20% lager dan in Vooral de bananen uit Ecuador waren in prijs gedaald. Consumentenprijs in Nederland gedaald en in Duitsland gestegen, beide naar ca. 1,30 per kilo in 2014 De prijs die die de Nederlandse consument in de winkel voor een kilo bananen betaalde was in de jaren 2011 en 2012 gemiddeld rond de 1,50 per kg. In 2013 zakte deze iets naar gemiddeld 1,47 om in 2014 met 10% te zakken nar gemiddeld 1,32. In Duitsland liep de prijs in de winkel voor een kilo bananen juist wat op om in 2014 uit komen op hetzelfde niveau als in Nederland. Nederlandse consumenten zijn (door de lagere prijs?) wel meer bananen gaan eten. In 2014 kocht een gemiddelde Nederlandse huishouding 14,3 kilo bananen. In Duitsland ligt de consumptie wat hoger. In 2014 kocht een gemiddeld Duits gezin 15,6 kilo bananen. 4

5 PRIJS IN EURO PER KILO AANKOOPVOLUME PER HUISH. IN KG Factsheet bananen februari ,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 Bananen Duitsland en Nederland: Aankoop in kg per huish. en betaalde prijs per kilo ( GroentenFruit Huis) 1,46 1,49 1, ,47 1,32 1,21 1, ,28 1,32 1,31 12,9 16,6 13,1 13,0 13,5 14, ,1 15,6 15,6 15, , Nederland (kg) Duitsland (kg) Nederland (euro) Duitsland (euro) 0 More info: Fruit & Vegetable Facts Jan Kees Boon fruitvegfacts@gmail.com 5

6 TABELLEN: Productielanden bananen (in 1000 ton)... 7 Bananen exportlanden (excl. re-export, in 1000 ton)... 7 Ecuador Export bananen (in 1000 ton)... 8 Filippijnen: Export bananen (in 1000 ton)... 8 België export bananen (in 1000 ton)... 9 Bananen importlanden (excl. EU-intra handel, in 1000 ton) EU: Import bananen (excl. intra EU-handel, in 1000 ton) EU: Import bananen (excl. intra EU-handel, in 1000 ton) Nederland import bananen (in 1000 ton) België import bananen (in 1000 ton) Duitsland import bananen (in 1000 ton) Ver Koninkrijk import bananen (in 1000 ton) Rusland import bananen (in 1000 ton) Import bananen in EU-landen in 2014 (in 1000 ton) Export bananen in 2014 (in 1000 ton)

7 Productielanden bananen (in 1000 ton) FAO Total % 2% India % 1% China % 9% Rest % 1% Filippijnen % 0% Brazilië % 0% Ecuador % -2% Indonesië % -2% Guatemala % 6% Angola % 13% Tanzania % 3% Burundi % 12% Costa Rica % 1% Mexico % 0% Columbia % 1% Vietnam % 6% Overge % 3% Bananen exportlanden (excl. re-export, in 1000 ton) Comtrade/FVFF R Totaal (excl. EU) % 6% 1% Ecuador % 4% 4% Filippijnen % 18% -1% Guatemala % 9% 2% Colombia % 2% 11% Costa Rica % 0% -13% Honduras % 38% 2% USA % 3% 0% Dom Rep % 13% -4% Mexico % 25% 8% Ivoorkust % 3% -5% Overige % 2% 5% 7

8 Ecuador Export bananen (in 1000 ton) Centalbank of Ecuador R Totaal % 4% 4% EU % 0% 2% Golfstaten % 54% 62% Amerika % 0% 4% Voorm. Sovjet U % 5% -15% Rest Azië % 53% 22% Rest % 4% 47% Rusland % 3% -4% USA % -2% 6% Duitsland % 14% 2% % 92% 15% China % 271% 8% België % -4% -5% Argentinië % 47% -2% Ver Koninkrijk % 25% 21% Chili % 7% 0% Italië % -24% -25% Nederland % 8% -1% Oekraïne % 138% -37% Overige % 13% 25% Filippijnen: Export bananen (in 1000 ton) Comtrdae Totaal % 17% Zuid & oost Azië % 17% Midden Oosten % 22% Rest % 23% Japan % 3% China % 69% Korea % 31% Iran % 10% Ver. Arab Em % 44% Saoedi Arabië Singapore % 6% Hong Kong % 97% Koeweit % Maleisië Taiwan % +++ Nieuw Zeeland % 1% Rusland % +++ Overige % +++ 8

9 België export bananen (in 1000 ton) Eurostat R in % Total % -2% -14% Duitsland % -2% -27% France % 4% 29% Nederland % -4% -24% Tsjechië % 0% Polen % -16% Oostenrijk % 8% 23% Roemenië % -17% Ver. Koninkrijk % 3% 48% Spanje % 39% 5% Letland % 2% Slowakije % 13% Italië % -12% -50% Hongarije % -11% Denemarken % -7% -51% Kroatië % Luxemburg % 12% 1% Zweden % -33% -27% Litouwen % 0% Finland % 7% -93% Overige % 68% 56% 9

10 Bananen importlanden (excl. EU-intra handel, in 1000 ton) Comtrade/FVF Totaal % 3% 2% EU extra % 3% 2% USA % 3% 2% Rusland % 5% 4% China % 23% 16% Japan % -3% 1% Canada % 3% 1% Argentinië % 4% 2% Korea % 2% 2% Saoedi Arabië % 23% 7% Algeria % 6% 1% United Arab Em % 34% 0% Turkije % 2% 6% Iran % 8% -29% Chili % 1% -4% Oekraïne % -5% -30% Koeweit % 10% 0% El Salvador % 3% 2% Zuid Afrika % 25% 2% Overige % 3% 2% EU: Import bananen (excl. intra EU-handel, in 1000 ton) Eurostat/FVF R EU extra % 3% 2% Latijns Amerika % 3% 3% Rest % 1% -1% Ecuador % 2% -8% Columbia % 3% 19% Costa Rica % 4% 0% Dom Rep % 2% -4% Kameroen % 3% 7% Ivoorkust % 0% -5% Panama % 4% -9% Belize % 7% 4% Peru % 16% 3% Guatemala Overige % -3% -11% 10

11 EU: Import bananen (excl. intra EU-handel, in 1000 ton) Eurostat R EU % 3% 2% België % -2% -10% Ver Koninkrijk % 2% 0% Duitsland % -1% -5% Italië % 3% 1% Frankrijk % 0% -10% Nederland % 40% 54% Spanje % 5% -22% Zweden % 10% 13% Greece % 8% 5% Ireland % 13% 3% Slovenië % 11% 40% Polen % 52% 206% Kroatië % -13% -26% Portugal % 6% 120% Bulgarije % 27% 16% Denemarken % 41% 21% Litouwen % 92% 67% Finland % 110% 204% Roemenië % 27% 35% Overige % -19% -107% Nederland import bananen (in 1000 ton) Eurostat R Total % 23% 55% EU extra % 40% 54% EU landen % 9% 56% Colombia % Ecuador % 12% -9% Duitsland % 40% 27% Panama België % 5% +++ Costa Rica % Peru % 22% 11% Mexico % % Dom Rep % 80% -44% Guatemala Brazilië % 334% -47% Overige extra EU % 72% +++ Overige EU % 16%

12 België import bananen (in 1000 ton) Eurostat R Total % -2% -8% EU extra % -2% -10% EU landen % 20% 37% Colombia % -1% 7% Ecuador % -3% -6% Costa Rica % -6% -42% Kameroen % 21% 19% Ivoorkust % 2% -4% Panama % 155% -96% Dom. Rep % -2% 32% Peru % 6% -8% Nederland % 40% 75% Ghana % -19% -25% Overige % -5% 23% Duitsland import bananen (in 1000 ton) SBA Total % -1% Ecuador % -15% Columbia % 18% Costa Rica % 1% Panama % Dom Rep % 1% Peru % 24% Ivoorkust % 75% Guatemala % Overige % 7% 12

13 Ver Koninkrijk import bananen (in 1000 ton) Eurostat R Total % 2% 0% EU extra % 2% 0% EU landen % 9% -5% Colombia % 6% 7% Costa Rica % -1% -19% Dom. Rep % 1% 6% Ecuador % -2% Ierland % 48% 4% Belize % 1% -4% Kameroen % -10% -11% Ivoorkust % -8% 6% Panama % 75% 1% Ghana % 41% 42% Nederland % -24% -43% Brazilië % -3% -30% België % 2% 28% Saint Lucia % -1% -1% Frankrijk % -21% -78% Overige % 25% 151% Rusland import bananen (in 1000 ton) Russ douane R +/- in % Total % Ecuador % Costa Rica % Filippijnen % Mexico % Colombia % Overige % More info: Fruit & Vegetable Facts Jan Kees Boon fruitvegfacts@gmail.com 13

14 Import bananen in EU-landen in 2014 (in 1000 ton) Eurostat EU Duits land Bel gië United King dom Italië Fran krijk Neder land IMPORT COUNTRIES Polen Spanje Zweden Tsjechië Totaal EU extra 66% 53% 96% 89% 87% 55% 71% 11% 62% 65% 0% 92% 21% 1% 6% 17% 14% 81% 35% EU intra 34% 47% 4% 11% 13% 45% 29% 89% 38% 35% 100% 8% 79% 99% 94% 83% 86% 19% 65% Grieken land Portu gal Oosten rijk Roeme nië Dene marken Fin land Ier land Overig EU L E V E R A N C I E R S Ecuador Colombia Costa R België Duitsland Nederland Dom Rep Frankrijk Cameroon Ivoorkust Panama Spanje Belize Peru Italië Ierland Overige 1) )Totaal: VK 82, Suriname 72, Mexico 71 Duitsland: Guatemala 14 België: Ghana 14 UK: Ghana: 20, Brazilië 11 Italië: Mexico: 15 Frankrijk: Suriname 73, UK 41 Nederland: Mexico: 15 Polen: Tsjechië. 13 Spanje: Mexico: 31 14

15 Export bananen in 2014 (in 1000 ton) Comtrade Totaal Ecua dor Fillip pijnen Guate mala Colum bia EXPORT COUNTRIES Bel gië Hondu ras USA Dom Rep Mexico Duits land Ivoor kust Fran krijk Pana ma Kame roen Neder land Overige A F N E M E R S Totaal USA Duitsland Rusland China Japan België Ver. Koninkrijk Italië Nederland Canada Korea Turkije Franckrijk Argentinië Iran Saoedi Arabië Ver Arab Em Spanje Polen Chii Tsjechië Oekraine Koeweit Georgië Overige