Turkije: Grote producent en exporteur van groenten en fruit

Transcriptie

1 1000 TON FACTSHEET TURKIJE Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; ; Turkije: Grote producent en exporteur van groenten en fruit Export vooral naar Rusland en buurlanden Turkije is een grootmacht als het gaat om de productie van groenten en fruit met wereldwijd gezien een plek in de top-5. Als exportland telt Turkije ook mee. Met een export van 3,3 miljoen ton vers fruit en ruim een miljoen ton verse groenten staat Turkije net binnen de top-10 export landen. De export is in de eerste plaats gericht op Rusland en landen in het midden oosten, de laatste jaren gaat er veel Turkse verse groenten en fruit naar Irak. Rond een vijfde van de Turkse export van verse groenten en fruit is gericht op de EU. De belangrijkste EU landen voor de Turkse export zijn Roemenië, Duitsland en Bulgarije. Vooral meer fruit De afgelopen jaren is er vooral meer vers fruit uitgevoerd. De gedeeltelijke boycot van Turkse producten door Rusland in 2016 heeft die trend niet kunnen keren. De export naar Rusland gaf in de afgelopen jaren weer een herstel te zien maar is nog niet op het niveau van voor die boycot. Ook voor Turkse producten bood de route via Wit Rusland een mogelijkheid om de pijn te verzachten. Turkije ziet wel kans om naar veel landen steeds meer verse groenten en fruit af te zetten. Het gaat hierbij vooral om afzet naar landen in de eigen regio. De export naar verder weg gelegen bestemmingen zoals zuid en oost Azië is heel bescheiden van omvang. Turkije is vooral een citrus exporteur. Mandarijnen en citroenen zijn de belangrijkste producten, gevolgd door tomaten en sinaasappelen. Granaatappels de grootste groeier De Turkse productie van zowel verse groenten als die van vers fruit breidt zich gestaag uit. Die van verse groenten groeide van bijna 19 miljoen ton in 2010 naar rond de 25 miljoen ton nu. In diezelfde periode naam de productie van vers fruit van 17 naar een kleine 24 miljoen ton Turkije: Export verse groenten en fruit S Groenten Fruit 1

2 1000 TON TURKIJE: Export verse groenten en fruit S Rusland Irak EU Rest Grote groenten producten voor de vers markt zijn: tomaten 8,8 miljoen ton, uien 2,1, komkommers 1,8, pepers 0,95 en paprika s 0,55. Belangrijke Turkse fruitproducten zijn: watermeloenen 4,0 miljoen ton, appels 3,0, tafel druiven 2,1, sinaasappels 2,0, meloenen 1,8, mandarijnen 1,5 en citroenen 1,0 miljoen ton. Grootste groeier in het fruitassortiment is granaatappels. Van ton in 2010 naar ton nu.ook de teelt van aardbeien, abrikozen, perziken en kersen groeit fors. De teelt van kiwi s neemt ook snel toe maar is met ton nog van bescheiden omvang. Bij de productie van verse groenten valt vooral de groei bij de beschermde teelt op. Die groeide sinds 2010 van ruim 3 naar bijna 7 miljoen ton. Vooral de beschermde teelt van tomaten groeide, nl. van 1,4 naar bijna 4 miljoen ton. Zwaartepunt export aan eind van het jaar Het zwaartepunt van de Turkse buitenlandse handel in verse groenten en fruit valt in de laatste maanden van het jaar. In november en december bereikt de export van mandarijnen een absolute piek met hoeveelheden in beide maanden van meer dan ton. Rond die periode valt ook de piek van de andere grote citrusexport producten citroenen, sinaasappelen en grapefruit. De export is dan ook groot van granaatappels. Turkse tomaten worden jaarrond uitgevoerd. Alleen hartje zomer is de export kleiner. Het Griekse druivenseizoen gaat in juli goed van start en loopt door tot in december. Perziken en nectarines zijn aan de markt van eind april tot in september. De maanden mei en juni zijn veruit de belangrijkste maanden voor de export van kersen, abrikozen en watermeloenen. TURKIJE: Export verse groenten en fruit in 2018 Wit Rusland 3% Georgië 3% Bulgarije 3% Duitsland 3% Syrië 3% Roemenië 5% Overige 20% Rusland 26% Saoedi Arabië 5% Oekraine 7% Irak 22% 2

3 TONNEN Turkije: Export verse groenten en fruit in 2018; in 1000 ton Uien; 124 Overige; 876 Paprika; 125 Grapefruit; 189 Druiven; 190 Mandarijnen; 792 Granaatappelen; 196 Appelen; 231 Sinaasappelen; 476 Tomaten; 514 Citroenen; 613 Afzet naar Rusland in afgelopen jaar weer op niveau maar dit geldt niet voor tomaten Nadat in augustus 2014 de Russische markt op slot ging voor verse groenten en verse fruit uit vooral EU landen volgde in 2016 ook een boycot voor een groot aantal Turkse groenten- en fruitproducten. Die boycot werd in 2017 weer zo goed als opgeheven maar dat gold niet voor Turkse tomaten. De afgelopen jaren werd de toegang wel verruimd maar in 2018 ging er nog maar ton Turkse tomaten naar Rusland tegen nog ton in Dit boycot leidde er toe dat de Turkse export van verse groenten en fruit in 2016 meer dan halveerde. Turkse mandarijnen en citroenen mochten Rusland wel in. Overigens werd de boycot van Turkse producten ook voor een deel omzeilt door gebruik te maken van de route via Wit Rusland. Door de restricties bij de import van Turkse tomaten is de export nog steeds niet op het niveau van voor de boycot. Van alle andere producten tezamen was de export in 2018 zelfs van recordomvang. Van de meeste andere producten kon in 2018 meer dan ooit aan Rusland worden geleverd. Dit geldt vooral perziken/nectarines en appelen. Uitzonderingen zijn naast tomaten ook druiven en abrikozen. Afzet is golfstaten stagneert Rusland en andere voormalige Sovjet Republieken (excl. de Baltische staten) zijn als groep de belangrijkste. Vorig jaar ging het naast Rusland (1,10 miljoen ton) hierbij vooral ook om Oekraïne ( ton), Georgië ( ton) en Wit Rusland ( ton) Turkije: Export verse groenten en fruit in 2018 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Overge Paprika Perzi/Nect Grapefruit Druiven Granaatapp Appelen Sinaasapp Tomaten Citroenen Mandarijnen 3

4 1000 TON De grootste stijging laat de export naar landen in het Midden Oosten zien. Het zou hier volgens het Turkse statistisch bureau vooral gaan om Irak. De export naar de koopkrachtige Golfstaten groeit wel maar niet meer zo snel als voorheen. Saudi Arabië is voor Turkije de belangrijkste golfstaat met de laatste jaren een export van ca ton. Naar verhouding gaan er vooral veel tomaten naar dat land. Naar de Verenigde Arabische Emiraten gaat de laatste jaren steeds zo n ton en naar Katar groeit de export wel, vorig jaar naar ton. Nauwelijks export naar verre bestemmingen Daar waar andere landen proberen voet aan de grond te krijgen in landen in zuid en oost Azië exporteert Turkije nauwelijks verse groenten en fruit naar die regio. India is het belangrijkste land in die regio. Vorig jaar is er ton groenten en fruit vanuit Turkije naar dat land gegaan. Voor het overgrote deel gaat het om appelen. Naar Hong Kong en China ging resp en ton, vooral vijgen. 20% van export naar EU landen De export van Turks product naar de EU was in het afgelopen jaar de grootste van de laatste jaren maar over langere periode gezien heeft de afzet naar de EU steeds tussen de 700 en de ton geschommeld. Volgens het Turkse CBS ging in 2018 om ton. Dat was bijna 30% meer dan in Volgens de Turkse CBS was Roemenië met ruim ton de belangrijkste bestemming. Gevolgd door Duitsland en Bulgarije met beide ton. Naar Nederland werd volgens deze bron ruim ton uitgevoerd. Naar de EU gaan vooral citroenen, tomaten, grapefruits en paprika s. Bij de export naar Nederland ging in het in het afgelopen jaar om ton grapefruits, ton tomaten, ton tomaten, ton paprika s ton mandarijnen en ton granaatappels. Jan Kees Boon Fruit and Vegetable Facts fruitvegfacts@gmail.com Turkije: Productie groenten en fruit; excl. industrie Groenten Fruit 4

5 TABELLEN: Turkije: Productie verse groenten en fruit (in 1000 ton)... 6 Turkije: Productie verse groenten, excl. industrie (in 1000 ton)... 6 Turkije: Productie vers fruit (in 1000 ton)... 7 Turkije: Export verse groenten en fruit per product per maand in 2018 (in 1000 ton)... 7 Turkije: Export verse groenten en fruit naar product (in 1000 ton)... 8 Turkije: Export verse groenten en fruit naar regio (in 1000 ton)... 9 Turkije: Export verse groenten en fruit naar land (in 1000 ton)... 9 Turkije: Export verse groenten en fruit naar Nederland (in tonnen) Turkije: Export verse groenten en fruit naar Rusland (in tonnen) Turkije: Export verse groenten en fruit per product per land in 2018 (in tonnen) Rusland: Import verse groenten en fruit (in 1000 ton) Turkije: Export mandarijnen (in tonnen) Turkije: Export citroenen (in tonnen) Turkije: Export sinaasappels (in tonnen) Turkije: Export tomaten (in tonnen) Turkije: Export appels (in tonnen) Turkije: Export granaatappels (in tonnen) Turkije: Export druiven (in tonnen) Turkije: Export grapefruits (in tonnen) Turkije: Export uien (in tonnen) Turkije: Export paprika (in tonnen) Turkije: Export kersen (in tonnen)

6 Turkije: Productie verse groenten en fruit (in 1000 ton) Bron: Turk stat Groenten totaal verse markt beschermd open grond industrie Fruit totaal druif niet vers verse markt Turkije: Productie verse groenten, excl. industrie (in 1000 ton) Bron: Turk stat Verse markt Tomaten - Beschermd open grond Uien ex. groen Komkommers - Beschermd open grond Pepers - beschermd open grond Paprika's - Bell - - beschermd open grond langwerpig Aubergines - beschermd open grond Bonen Peen Witte kool Squash Sla cos Spinazie Prei Bloemkool Rode kool Krulsla Radijs Uien groen Knoflook Erwten Kidneybonen Pompoenen IJsbergsla Peterselie Boerenkool Broccoli Paddenstoelen Overige

7 Turkije: Productie vers fruit (in 1000 ton) Bron: Turk stat Fruit vers Watermeloenen Appels Druiven, tafel Sinaasappelen Meloenen Mandarijnen Citroenen Abrikozen Perziken Zoete kersen Peren Granaatappels Aardbeien - beschermd open grond Bananen Vijgen Pruimen Grapefruits Kweeperen Bessen Kiwi's Kaki's Wilde abrikozen Avocado's Overige Turkije: Export verse groenten en fruit per product per maand in 2018 (in 1000 ton) Bron: Turk stat jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Totaal Mandarijnen Citroenen Tomaten Sinaasappels Appelen Granaatapp Druiven Grapefruit Perzi/Nect Paprika Kersen Abrikozen Watermeloen Aardbeien Overige

8 Turkije: Export verse groenten en fruit naar product (in 1000 ton) Bron: Turk stat S +/- in % Totaal % Groenten % Fruit % Mandarijnen % Citroenen % Tomaten % Sinaasappelen % Appelen % Granaatappels % Druiven % Grapefruit % Paprika % Uien % Peen % Zoete kersen % Abrikozen % Pruimen % Perziken % Komkommers % Nectarines % Watermeloenen % Vijgen gedroogd % Peren % Courgettes % Pompoenen % Aubergines % Kweeperen % Aardbeien % Augurken % Meloenen % Vijgen % Dadels % Wittekool % Knoflook % Peterselie % Rode kool % Bloemkool % Broccoli % Uien groen % Overige % 8

9 Turkije: Export verse groenten en fruit naar regio (in 1000 ton) Bron: Turk stat S +/- in % Totaal % Voorm Sovjet Rep % Midden Oosten % EU % Aandeel EU 29% 22% 20% 19% 18% 18% 20% 17% 20% Zuid & Oost Azië % Noord Amerika % Rest % Turkije: Export verse groenten en fruit naar land (in 1000 ton) Bron: Turk stat S +/- in % Totaal % Rusland % Rest % Irak % Oekraïne % Saoedi Arabië % Roemenië % Syria % Duitsland % Bulgarije % Georgië % Wit Rusland % Polen % Servië % Nederland % Ver Arab Em % Israël % Azerbeidzjan % Bosnië % Moldavië % Ver Kon % Katar % Tsjechië % Frankrijk % Macedonië % Italië % Oostenrijk % Cyprus % Turkmenistan % Jordanië % Hongarije % India % Letland % Griekenland % Overige % 9

10 Turkije: Export verse groenten en fruit naar Nederland (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Grapefruits Tomaten Citroenen Paprika Mandarijnen Granaatappels Sinaasappelen Vijgen Druiven Kersen Overige Turkije: Export verse groenten en fruit naar Rusland (in tonnen) Bron: Turk stat S Totaal Tomaten Rest Mandarijnen Citroenen Sinaasappelen Druiven Perziken/Nect Granaatappels Grapefruits Appelen Kersen Abrikozen Paprika's Peren Uien Peen Overige

11 Turkije: Export verse groenten en fruit per product per land in 2018 (in tonnen) Bron: Turk stat Totaal Toma ten Citroe nen Manda rijnen Sinaas app. Appelen Grapefruit Druiven Granaat app Paprika Uien Overige Totaal Rusland Irak Oekraïne Saoedi Arabië Roemenië Syria Duitsland Bulgarije Georgië Wit Rusland Polen Servië Nederland Ver Arab Em Israel Azerbeidzjan Bosnië Moldavië Ver Kon Katar Tsjechië Frankrijk Macedonië Italië Oostenrijk Cyprus Overige

12 Rusland: Import verse groenten en fruit (in 1000 ton) Bron: Russ. Douane S Totaal % Boycot landen Ecuador % Turkije % Wit Rusland % Rest % +/- in % China % Azerbeidzjan % Egypte % Moldavië % Iran % Marokko % Zuid Afrika % Oezbekistan % Israël % Servië % Argentinië % Kazachstan % Chili % Overige % Boycot landen % Nederland % Polen Spanje België Overige boycot Turkije: Export mandarijnen (in tonnen) Bron: Turk stat S Totaal Rusland Irak Oekraïne Saudi Arabië Roemenië Servië Bulgarije Moldavië Wit Rusland Azerbeidzjan Tsjechië Syrië Macedonië Nederland Georgië Polen Ver Kon Bosnië Turkmenistan Duitsland Ver Arab Em Hongarije Overige

13 Turkije: Export citroenen (in tonnen) Bron: Turk stat S Totaal Rusland Irak Saudi Arabië Roemenië Oekraïne Bulgarije Polen Servië Ver Arab Em Azerbeidzjan Tsjechië Bosnië Syrië Katar Duitsland Nederland Macedonië Wit Rusland Italië Georgië Hongarije Slovenië Kroatië Canada Moldavië Overige Turkije: Export sinaasappels (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Irak Rusland Oekraïne Georgië Azerbeidzjan Roemenië Servië Saudi Arabië Bulgarije Katar Wit Rusland Ver Arab Em Moldavië Polen Turkmenistan Nederland Oezbekistan Iran Overige

14 Turkije: Export tomaten (in tonnen) Bron: Turk stat S Totaal Irak Saudi Arabië Wit Rusland Oekraïne Roemenië Syrië Georgië Rusland Israël Bulgarije Polen Moldavië Nederland Ver Arab Em Servië Bosnië Katar Duitsland Macedonië Kazachstan Letland Litouwen Azerbeidzjan Overige Turkije: Export appels (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Irak Rusland Syrië Saudi Arabië India Ver Arab Em Turkmenistan Libië Cyprus Jordanië Egypte Georgië Maleisië Overige

15 Turkije: Export granaatappels (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Irak Rusland Duitsland Oekraïne Georgië Wit Rusland Ver Kon Saudi Arabië Nederland Roemenië Italië Zweden Servië Oostenrijk Turkmenistan Polen Kroatië Bosnië Moldavië Frankrijk Bulgarije Denemarken Letland Ver Arab Em Kazakhstan Overige Turkije: Export druiven (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Rusland Oekraïne Saudi Arabië Wit Rusland Duitsland Irak Polen Georgië Syrië Ver Arab Em Roemenië Bulgarije Letland Ver Kon Nederland Oostenrijk Litouwen Overige

16 Turkije: Export grapefruits (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Rusland Polen Roemenië Oekraïne Bulgarije Nederland Irak Italië Tsjechië Servië Duitsland Frankrijk Saudi Arabië Ver Kon Wit Rusland Ver Arab Em Georgië Hongarije Azerbeidzjan Bosnië België Macedonië Hong Kong Overige Turkije: Export uien (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Irak Israël Georgië Jordanië Bulgarije Cyprus Ver Arab Em Saudi Arabië Katar Oman Griekenland Syrië Koeweit Rusland Pakistan Overige

17 Turkije: Export paprika (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Duitsland Roemenië Bulgarije Rusland Nederland Oostenrijk Oekraïne Bosnië Servië Georgië Ver Kon Wit Rusland Azerbaijan Frankrijk Zwitserland Irak Moldavië Zweden Tsjechië Kroatië Griekenland Denemarken Macedonië België Noorwegen Overige Turkije: Export kersen (in tonnen) Bron: Turk stat s Totaal Rusland Duitsland Irak Noorwegen Italië Denemarken Nederland Zweden Syrië Ver Kon Oostenrijk Hong Kong Wit Rusland Georgië Cyprus Bulgarije België Saudi Arabië Overige