Ontwikkelingsperspectiefplan Deze informatie is onder andere gebaseerd op een memo, die is opgesteld in samenwerking met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Inspectie van het Onderwijs en de VO-raad. 1. Voor welke leerlingen moet een VO-school een OPP opstellen? Scholen zijn verplicht een ontwikkelingsperspectiefplan op te stellen voor: leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs; leerlingen in het praktijkonderwijs; leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het regulier voortgezet onderwijs. Het ontwikkelingsperspectief is voor lwoo-leerlingen niet verplicht. Als de leerling naast leerwegondersteuning ook extra ondersteuning krijgt of als de leerling tijdelijk onderwijs volgt in een orthopedagogisch didactisch centrum (opdc), moet echter wél een ontwikkelingsperspectief worden opgesteld. Onze Schakelvoorziening is geen OPDC. Binnen ons samenwerkingsverband is afgesproken dat voor een plaatsing in de schakelvoorziening, voor de aanvraag van een TLV Speciaal Onderwijs, voor de aanvraag van een TLV PRO en voor een aanvraag arrangement VSO er eerst door de reguliere VO-school gewerkt moet zijn met en conform een door het bevoegd gezag vastgesteld OPP. Scholen voor voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs zijn verplicht om voor alle leerlingen binnen zes weken na plaatsing een ontwikkelingsperspectief vast te stellen. Voor scholen in het voortgezet onderwijs geldt dat de school het ontwikkelingsperspectief vaststelt binnen zes weken nadat er afspraken zijn gemaakt over extra ondersteuning. Daarbij wordt afgestemd met ouders. VASTGESTELD OPP 1
2. Wat moet in ieder geval in een OPP staan? Een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) bestaat in ieder geval uit een aantal wettelijk verplichte onderdelen. Een OPP voor regulier voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief zijn: De te verwachten uitstroombestemming van de leerling. In het voortgezet onderwijs heeft de uitstroombestemming betrekking op uitstroom die naar middelbaar of hoger beroepsonderwijs of wetenschappelijk onderwijs of in geval van het praktijkonderwijs naar welk soort functie op de arbeidsmarkt uitstroom wordt verwacht. De onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling. Deze onderbouwing bevat de samenhangende argumenten die relevant zijn voor het onderwijs en die daarmee de keuze onderbouwen voor een uitstroombestemming. Daarbij wordt rekening gehouden met de mogelijkheden van de leerling in relatie tot de voor de uitstroombestemming vereiste kennis en vaardigheden. De onderbouwing bevat ten minste een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. Het gaat hier om kindgebonden factoren en omgevingsfactoren die het onderwijsproces kunnen beïnvloeden en die (mede) bepalen of een leerling een bepaalde uitstroombestemming kan bereiken. Motivatie, doorzettingsvermogen, een stimulerende thuisomgeving en/of kenmerken van het onderwijs zijn voorbeelden van dergelijke factoren. Wanneer het bevoegd gezag het ontwikkelingsperspectief voor de eerste keer na inschrijving vaststelt, zal de onderbouwing een weergave zijn van de voor de uitstroombestemming relevante gegevens in de beginsituatie van de leerling, zoals die bijvoorbeeld blijkt uit het onderwijskundig rapport indien de leerling eerder onderwijs heeft gevolgd. De te bieden ondersteuning en begeleiding en, indien aan de orde, de afwijkingen van het onderwijsprogramma. VASTGESTELD OPP 2
Een OPP voor voortgezet speciaal onderwijs Voor een leerling in het voortgezet speciaal onderwijs bevat het ontwikkelingsperspectief ten minste informatie over het vervolgonderwijs, de soort arbeid of de vorm van dagbesteding waar de leerling naar verwachting zal uitstromen. Ook de onderbouwing van het uitstroomprofiel maakt onderdeel uit van het ontwikkelingsperspectief. De onderbouwing bevat ten minste een weergave van de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. 3. Door wie opgesteld? Door wie vastgesteld? Scholen bepalen zelf welke functionarissen binnen de school verantwoordelijk zijn voor het opstellen ervan. Een op overeenstemming gericht overleg met ouders is verplicht. Als de leerling meerderjarig en handelingsbekwaam is wordt dit overleg ook met de leerling gevoerd. In de praktijk komen wij regelmatig OPP s tegen, die niet ondertekend zijn door ouders (is wettelijk ook niet verplicht) of het niet duidelijk is of er een OOGO met ouders is gevoerd. Binnen het samenwerkingsverband zal het OPP uitsluitend met handtekening als onderliggend document bij aanvraag plaatsing schakelvoorziening, bij aanvraag TLV-VSO, bij aanvraag TLV-PRO en bij aanvraag arrangement VSO meegenomen worden. Ouders tekenen minimaal voor het gegeven dat er met hen OOGO gevoerd is. Waar mogelijk tekenen ouders voor akkoord, maar is niet verplicht. 4. Evaluatie en monitoring Ten minste jaarlijks evalueert de school met de ouders het OPP. Mede op basis van deze evaluatie neemt de school, indien nodig, extra maatregelen om de leerling op koers te houden richting de uitstroombestemming of stelt de school het OPP bij. Het spreekt vanzelf dat de school in het voortraject en bij het opstellen van het OPP zelf zoveel mogelijk samen optrekt met de ouders van een leerling en indien mogelijk, met de leerling zelf. De inspectie zal bij het toezicht dat zij uitoefent op de scholen voor voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs vragen naar de leerlingen die extra ondersteuning hebben en toetsen of voor hen een ontwikkelingsperspectief is opgesteld en of deze voldoet aan de wettelijke eisen (zoals in dit memo weergegeven). VASTGESTELD OPP 3
5. Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) Op het ontwikkelingsperspectief is de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) van toepassing. De wet maakt het mogelijk dat in het OPP bijzondere persoonsgegevens worden verwerkt, zoals over iemands gezondheid. Hoewel dat in de regel verboden is (artikel 16), maakt de wet voor scholen een uitzondering (artikel 21, eerste lid, onder c). Uit de Wbp volgt onder meer dat niet meer gegevens in het ontwikkelingsperspectief mogen worden opgenomen dan nodig (artikel 11). Bij de onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming zal daar rekening mee moeten worden gehouden. Tevens zullen scholen technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen moeten nemen. Die maatregelen moeten mede gericht zijn op het voorkomen van onnodige verzameling en verdere verwerking van persoonsgegevens. 6. Registratie De wetgeving over de registratie van het ontwikkelingsperspectief gaat op 1 augustus 2015 in. Deze wetgeving regelt dat scholen in de leerlingenadministratie moeten registreren voor welke periode een leerling een ontwikkelingsperspectief heeft. De inhoud van het ontwikkelingsperspectief hoeft niet te worden geregistreerd. Ook regelt de wet welke leerlingen op een orthopedagogisch didactisch centrum zijn geplaatst. Voor het voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs geldt de registratieplicht niet; daar hebben immers alle leerlingen een ontwikkelingsperspectief. 7. Format OPP Binnen ons samenwerkingsverband is afgesproken dat vanaf 1 augustus 2016 binnen de reguliere VO-scholen (met uitzondering voor Praktijkonderwijs) er gewerkt wordt met één Format OPP. Dit format is als bijlage toegevoegd. VASTGESTELD OPP 4
Ontwikkelingsperspectiefplan LOGO STICHTING/SCHOOL Schooljaar 2016-2017 School Klas Begindatum Opgesteld door Leerjaar en niveau Mentor Einddatum Laatst gewijzigd Formulier 1: Gegevens leerling 1. Personalia Naam Geboortedatum Woonsituatie woont bij vader en moeder woont bij vader woont bij moeder woont in pleeggezin Andere woonsituatie, namelijk Gezag vader en moeder vader moeder voogd 2. Schoolgegevens Schoolloopbaan Afgeronde extra ondersteuning incl. resultaat (bijv. op de basisschool en/of voorgaande schooljaren) Aanvullende informatie 3. Beschikbare gegevens (voorzien van datum en test) Didactische gegevens (waaronder leerachterstanden op technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen en uitkomst CITO) Intelligentieonderzoek Sociaal emotionele gegevens (waaronder uitkomsten sociaal emotionele vragenlijsten bij toelatingsonderzoek) Psychodiagnostisch onderzoek (voorzien van datum, instelling en indien aanwezig DSM classificatie en advies) Inzet externe hulpverlening (voorzien van datum, instelling en naam betrokken hulpverlener) VASTGESTELD OPP 5
Formulier 2: Ontwikkelingsperspectief 1. Aanleiding tot opstellen OPP (waaronder hulpvraag leerling, ouder(s)/verzorger(s) en mentor/docenten) 2. Analyse van bevorderende en belemmerende factoren (waaronder lessituatie, vrije situatie, stage) Ontwikkelingsgebied Let op: alleen die domeinen en punten invullen die relevant zijn! Cognitief/didactisch (denk aan: intelligentie, didactische prestaties, leerproblematiek, cijfers) Werkhouding (denk aan: motivatie, concentratie, huiswerkdiscipline, zelfstandigheid, plannen/organiseren) Gedrag, sociaal emotionele ontwikkeling en zelfredzaamheid (denk aan: zelfbeeld, interactie medeleerlingen, omgang met volwassenen, omgang met druk/gezag/regels) Gezondheid Bevorderende factoren Wat zijn de sterke kanten van de leerling? Wat helpt bij het behalen van uitstroomniveau? Belemmerende factoren Wat belemmert de leerling om het verwachte uitstroomniveau te behalen? Verzuim en veiligheid Thuissituatie en vrije tijd 3. Ontwikkelingsperspectief Verwacht uitstroomniveau huidige school Verwacht vervolgonderwijs Onderbouwing Wat vindt de leerling? Wat vinden ouders? VASTGESTELD OPP 6
Formulier 3: Handelingsgedeelte 1. Doelen komend schooljaar (SMART) Wat zijn de doelen om uiteindelijk het ontwikkelingsperspectief te kunnen behalen? 2. Ondersteuningsbehoeften * Wat heeft de leerling nodig om bovenstaande doelen te bereiken? 3. Inzet extra ondersteuning en afspraken Wat wordt er ingezet om tegemoet te komen aan bovenstaande ondersteuningsbehoeften? (Minimaal dient het volgende beschreven te staan: wat er concreet wordt ingezet, met welke termijn en wanneer er geëvalueerd gaat worden) VASTGESTELD OPP 7
Formulier 4: Ondertekening Ondertekening leerling Naam Datum Handtekening Ondertekening wettelijke vertegenwoordiger(s) Naam Datum Handtekening OOGO* Akkoord Naam Datum Handtekening OOGO* Akkoord Ondertekening verantwoordelijke op school Naam en functie Datum Handtekening * Er is op overeenstemming gericht overleg gevoerd en de wettelijke vertegenwoordigers tekenen hiervoor. Tekenen voor akkoord is niet wettelijk verplicht. VASTGESTELD OPP 8