VERGADERDATUM 27 oktober 2011 CCBO SECTOR/AFDELING STUKDATUM NAAM STELLER 13 oktober 2011 J. Van As ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 6 Kostentoedelingsverordening 2012 PROGRAMMA Bedrijfsvoering PORTEFEUILLEHOUDER C.A.A.A. Maenhout PARAAF HOOFD AFDELING CCBO drs. E. Borsboom Voorstel 1. Kennisnemen van de zienswijzen van Natuurmonumenten, Flevolandschap en RVOB; 2. Instemmen met de voorgestelde reacties op de zienswijzen door het college van DenH; 3. De Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer Waterschap Zuiderzeeland 2012 vast te stellen. Samenvatting In de Kostentoedelingsverordening 2011 en bijbehorende kostentoedelingskaart is niets geregeld over het aanslaan van buitendijks gebied. Het college van Dijkgraaf en Heemraden vindt echter dat er voldoende aanleiding is om ook in buitendijks gelegen gebied belasting te heffen. Daarom heeft het college op 26 mei 2011 besloten dat ambtelijk overleg met de provincie Flevoland zou worden gestart over het wijzigen van de Kostentoedelingsverordening en bijbehorende kostentoedelingskaart, waardoor duidelijkheid ontstaat over het aanslaan van buitendijks gebied (o.a. IJsselmeer, Markermeer, randmeren). Het college stelt dat de ligging in het beheergebied van het waterschap al voldoende aanleiding geeft om tot heffing over te gaan. Daarnaast heeft de eigenaar van buitendijks water ook een zekere mate van belang bij de taakuitoefening van het waterschap. Een meerderheid van de AV heeft tijdens de behandeling van dit agendapunt op 8 september 2011 deze standpuntbepaling onderschreven. De concept- Kostentoedelingsverordening heeft vanaf 31 augustus 2011 gedurende vier weken ter inzage gelegen. Natuurmonumenten en Flevolandschap (schriftelijk) en het Rijk (telefonisch) hebben gereageerd op het voornemen van Zuiderzeeland om de Kostentoedelingsverordening aan te passen. De binnengekomen reacties geven geen aanleiding om wijzigingen aan te brengen in de ter inzage gelegde Kostentoedelingsverordening en kaart. In het nu voorliggende voorstel wordt de AV gevraagd de Kostentoedelingsverordening 2012 vast te stellen en daarmee de bijbehorende percentages voor de categorieën Ingezetenen, Ongebouwd, Gebouwd en Natuur. Lelystad 27 oktober 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, de secretaris-directeur, de dijkgraaf, ir. J.B. van der Veen. mr. ir. H.L. Tiesinga. 1 / 6
Toelichting Start wijzigingsproces In de Kostentoedelingsverordening 2011 en bijbehorende kostentoedelingskaart is niets geregeld over het aanslaan van buitendijks gebied. Het college van Dijkgraaf en Heemraden vindt echter dat er voldoende aanleiding is om ook in buitendijks gelegen gebied belasting te heffen. Daarom heeft het college op 26 mei 2011 besloten dat ambtelijk overleg met de provincie Flevoland zou worden gestart over het wijzigen van de Kostentoedelingsverordening en bijbehorende kostentoedelingskaart. Sindsdien is gedurende het wijzigingsproces, zowel ambtelijk als bestuurlijk, regelmatig contact geweest tussen waterschap en provincie. Doel van de wijziging is dat duidelijkheid ontstaat over het aanslaan van buitendijks gebied (o.a. IJsselmeer, Markermeer, randmeren). Het college stelt dat de ligging in het beheergebied van het waterschap al voldoende aanleiding geeft om tot heffing over te gaan. Daarnaast heeft de eigenaar van buitendijks gebied ook een zekere mate van belang bij de taakuitoefening van het waterschap. Behandeling in AV 8 september 2011 Tijdens de vergadering op 8 september heeft het college de AV kenbaar gemaakt dat het college de wijziging ziet als een reparatie van de witte vlekken in het beheergebied van Zuiderzeeland en vooral is bedoeld om duidelijkheid te scheppen over het feit dat Zuiderzeeland ook buitendijks gelegen gebied aanslaat. Een grote meerderheid van de AV heeft tijdens de behandeling van dit agendapunt op 8 september 2011 deze standpuntbepaling onderschreven. Wel gingen in de AV stemmen op om het ingezetenenpercentage aan te passen, omdat alle categorieën voordeel zouden moeten ondervinden van deze wijziging. Er waren echter ook tegengeluiden. Het is mogelijk het percentage van de ingezetenenomslag omhoog bij te stellen als er veel natuur in een gebied is. Door het betrekken van een aanzienlijk aantal extra hectares natuur in de kostentoedeling, zullen ook de percentages voor natuur, ongebouwd en gebouwd wijzigen. Het college stelde tijdens de behandeling van het voorstel echter dat de aanpassing een reparatie is en dat het college daarom geen aanleiding heeft gezien om de ingezetenenomslag te wijzigen. Het is aan de AV om de definitieve Kostentoedelingsverordening vast te stellen, inclusief de percentages: de AV dient de zienswijzen te beoordelen en een afweging te maken aangaande het voorstel van DenH. De AV kan bij de besluitvorming afwijken van hetgeen ter visie is gelegd. Tariefsdifferentiatie De AV kan besluiten de belastingtarieven, zoals die voor de categorieën Ongebouwd, Natuur en Gebouwd in de verordening op de watersysteemheffing zijn vastgesteld, te differentiëren. Het gaat hier om een facultatieve bevoegdheid van het waterschapsbestuur en niet om een verplichting. Voor buitendijkse gebieden mag de heffing met maximaal 75% worden verlaagd. Het voorstel is om, nu het buitendijks gebied in de heffing wordt meegenomen, in Zuiderzeeland niet over te gaan tot tariefsdifferentiatie voor buitendijkse gebieden, omdat de gevolgen voor eigenaren van binnendijkse natuurterreinen onaanvaardbaar groot zullen zijn. Dit komt omdat tariefsdifferentiatie pas wordt toegepast nadat de categorieën zijn toegewezen. Dit zal ertoe leiden dat met name de eigenaren van binnendijkse natuurterreinen een veel hoger bedrag per hectare moeten gaan betalen. Stel dat eigenaren van buitendijkse natuurterreinen een korting van 50% zouden krijgen op het door hen te betalen tarief, dan zouden eigenaren van binnendijkse natuurterreinen ineens een tarief van 12,37 in plaats van 7,59 per hectare gaan betalen. Een stijging van meer dan 60%. Daarom is het college voornemens niet over te gaan tot tariefsdifferentiatie voor buitendijkse gebieden. De Vereniging Natuurmonumenten onderschrijft dit standpunt in de door haar ingebrachte zienswijze. 2 / 6
Actualiteit Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de Unie van Waterschappen op 30 september 2011 is het bestuursvoorstel van de Unie met betrekking tot de herziening belastingstelsel onveranderd aangenomen. Er wordt in de Unievoorstellen gestreefd naar ingaan van het nieuwe belastingstelsel in 2014. Staatssecretaris Atsma heeft toegezegd dat hij zich zal inspannen om de introductie van het nieuwe stelsel al per 2013 mogelijk te maken. De klassenindeling van ongebouwd komt in het Uniestandpunt op een maximumpercentage van 20%. Het Unievoorstel hanteert de volgende klassenindeling voor ingezetenen: Inwonerdichtheid Ingezetenenaandeel (%) < 500 inw/km2 20-40 500/1.000 inw/km2 30-50 > 1.000 inw/km2 40-60 Waterschap Zuiderzeeland valt met 257 inwoners per km 2 in de laagste klasse. Als vanaf 2012 ook het buitendijks water wordt meegerekend in de Kostentoedelingsverordening, is het aantal inwoners per km 2 157. Het Unievoorstel hanteert de volgende klassenindeling voor natuur: Natuurdichtheid Aandeel natuur (%) > 100 ha / 1.000 inw 0,3-0,5 25-100 ha / 1.000 inw 0,1-0,3 < 25 ha / 1.000 inw 0,0-0,1 Waterschap Zuiderzeeland valt met 70 ha natuur per 1.000 inwoners in de middelste klasse. Als vanaf 2012 ook het buitendijks water wordt meegerekend in de Kostentoedelingsverordening, valt Waterschap Zuiderzeeland met 320 ha natuur per 1.000 inwoners in de hoogste klasse. DenH-vergadering 13 oktober In een extra DenH-vergadering op 13 oktober 2011 heeft het college zich gebogen over de ingediende zienswijzen en de reacties van de AV op 8 september 2011. Het college heeft kennisgenomen van de overwegingen binnen de AV dat het ingezetenenpercentage ook aangepast zou kunnen worden. Het college ziet de wijziging van de verordening echter als een reparatie van de witte vlekken in het beheergebied van Zuiderzeeland. Het is vooral bedoeld om duidelijkheid te scheppen over het feit dat Zuiderzeeland ook buitendijks gelegen gebied aanslaat. Het college acht een brede heroverweging slechts aan de orde als de waarden worden herzien. Bij de vaststelling van de SEV is het jaar 2013 aangemerkt als een goed jaar om de waarden te herijken, mede als gevolg van de ingebruikname van de Hanzelijn eind 2012. Het college stelt daarom voor om het ingezetenenpercentage op 25 procent te houden. Dat overige percentages wijzigen, vloeit voort uit de kostentoedelingsmethodiek die is vastgelegd in de Waterschapswet: hier ligt dus geen politieke of beleidsmatige afweging aan ten grondslag. Om de AV toch inzicht te geven in de effecten van de wijziging van het percentage ingezetenenomslag naar 23 en 24 procent uitgaande van de begroting 2011 is onderstaande tabel opgenomen. Uit de berekening volgt dat bij een ingezetenenpercentage van 24% alle categorieën in meer of mindere mate profiteren van het in de heffing betrekken van al het buitendijks gebied. Bij een ingezetenenpercentage van 23% gaat de categorie natuur echter meer betalen per hectare. 3 / 6
KTD 2011 KTD 2012 KTD 2012 KTD 2012 Ingezetenen percentage 25% 23% 24% 25% tarief 73,53 67,65 70,59 73,53 verschil nvt -8% -4% 0% Gebouwd percentage 53,4% 53,2% 52,6% 51,9% WOZ-percentage 0,0556% 0,0554% 0,0548% 0,0540% verschil nvt -0,4% -1,5% -2,8% Ongebouwd percentage 21,1% 21,5% 21,2% 20,9% tarief 81,85 80,51 79,39 78,26 verschil nvt -1,6% -3,0% -4,4% Natuur percentage 0,5% 2,3% 2,2% 2,2% tarief 7,61 7,93 7,59 7,59 verschil nvt +4,2% -0,3% -0,3% Zienswijzen Op basis van het DenH-besluit van 18 augustus 2011 is de Kostentoedelingsverordening en -kaart vanaf 31 augustus 2011 gedurende vier weken ter inzage gelegd. Het college heeft voorafgaand aan de officiële ter inzage legging een exemplaar gestuurd aan de belangrijkste gebiedspartners van Zuiderzeeland, zoals de provincie, het Rijk, Flevolandschap, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Natuurmonumenten, Flevolandschap (schriftelijk) en het Rijk (telefonisch) hebben gereageerd op het voornemen van Zuiderzeeland om de Kostentoedelingsverordening aan te passen. De binnengekomen reacties geven geen aanleiding wijzigingen aan te brengen in de verordening of in de kaart. Onderstaand een overzicht van deze zienswijzen en de reactie van het college daarop: Zienswijze Vereniging Natuurmonumenten Met dankzegging voor het toezenden van de ontwerp- Kostentoedelingsverordening heeft de Vereniging Natuurmonumenten (Regio Overijssel en Flevoland) schriftelijk een aantal opmerkingen gemaakt. Hieronder zijn deze puntsgewijs opgesomd en voorzien van een reactie. 1. Het meest opvallende aan deze documenten voor ons is het ophogen van het toedelingspercentage aan natuur van 0,5% naar 2,2% en het toevoegen van de buitendijks gelegen onroerende zaken. Ondertussen wordt in voorstellen voor een nieuw belastingstelsel voor de waterschappen gesproken over een bandbreedte van 0,1-0,5 % als toedelingspercentage aan natuur. Grote schommelingen in de lasten voor ons (met het Zwarte Meer, Vollenhovermeer en Kadoelermeer in erfpacht) zijn mogelijk het (ongewenste) gevolg. De stijging van het percentage voor natuur is een gegeven dat voortvloeit uit de wettelijk voorgeschreven kostentoedelingssystematiek. Het grootste deel van het IJsselmeer en Markermeer zijn in eigendom bij het Rijk. Het betrekken van buitendijks gebied in de heffing heeft een (licht) positief gevolg voor het tarief per hectare natuur. Dit tarief daalt, uitgaande van de begroting van 2011, met 0,3%, van 7,61 naar 7,59 per hectare. 4 / 6
2. Overigens zijn wij het uiteraard wel eens met de keuze om als wel tot heffing buitendijks overgegaan wordt zoals in dit ontwerp opgenomengeen tariefsdifferentiatie voor buitendijkse onroerende zaken toe te passen. Zuiderzeeland zal geen tariefsdifferentiatie toepassen voor buitendijkse natuur, aangezien de gevolgen voor eigenaren van binnendijkse natuurterreinen onaanvaardbaar groot zijn. Dit komt omdat tariefsdifferentiatie pas wordt toegepast nadat de categorieën zijn toegewezen. Dit zal ertoe leiden dat met name de eigenaren van binnendijkse natuurterreinen een veel hoger bedrag per hectare moeten gaan betalen. 3. Het oostelijke deel van het Zwarte Meer is van de kaart gevallen. Wij nemen aan dat dit afgezien van de vaargeulen geheel als natuur op de kaart staat. Dat is juist, overigens zal Lococensus-Tricijn namens Zuiderzeeland de percelen die in zijn beheergebied liggen, bij de uiteindelijke aanslagoplegging, toetsen aan de vastgelegde wettelijke criteria. 4. De kaart is zonder kadastrale ondergrond lastig precies te beoordelen. Wij hebben als bijlage een kaartje van onze eigendomsgrens rond het Vollenhovermeer bijgevoegd. Ter controle: de witomlijnde gebieden zijn ingericht en beheerd als natuur. Bij de aanslagoplegging zal Lococensus-Tricijn namens Zuiderzeeland de percelen die in haar beheergebied liggen, toetsen aan de vastgelegde wettelijke criteria. 5. De vaargeulen lijken op de ktd-kaart plaatselijk erg breed ingetekend (bijv. in het Kadoelermeer). Wij verzoeken u te voorkomen dat delen water grenzend aan de vaargeul aangeslagen worden als overig ongebouwd door een dergelijk vertekend kaartbeeld. De vaarwegen in rijkswater zullen worden ingedeeld in twee categorieën: vaarwegen groter dan 50 en kleiner dan 100 meter breed worden aangeslagen alsof ze 50 meter breed zijn. Dit zijn de vaarwegen in de randmeren; vaarwegen groter of gelijk aan 100 meter worden allen aangeslagen alsof ze 100 meter breed zijn. Dit zijn de vaarwegen in het Markermeer en IJsselmeer. Zienswijze Flevolandschap Met dankzegging voor het toezenden van de ontwerp- Kostentoedelingsverordening en kaart, heeft de Stichting Flevolandschap schriftelijk een aantal opmerkingen gemaakt. Hieronder de opmerking die betrekking heeft op de Kostentoedelingsverordening 2012: Het heeft ons wat bevreemd dat Waterschap Zuiderzeeland in het waarschijnlijk laatste jaar voorafgaand aan een mogelijk grotere en landelijke stelselwijziging, zelf nog weer een wijziging in de kostentoedeling toepast. Het leidt tot extra administratieve lasten, niet in het minst voor het waterschap zelf. Sinds enige jaren heeft het college diverse malen verzocht om duidelijkheid vanuit het Rijk, tot nu is die duidelijkheid echter uitgebleven. Na ingewonnen juridisch advies heeft het college besloten dat, uit oogpunt van een rechtvaardige verdeling van lasten, alle percelen in het gehele beheergebied worden meegenomen in de berekening van de Kostentoedeling. 5 / 6
Deze wijziging heeft geen noemenswaardige extra administratieve gevolgen voor het waterschap. Voor eigenaren kan het inderdaad niet wenselijk zijn als de tarieven steeds fluctueren, maar voor natuur valt dit alleszins mee: Het betrekken van buitendijks gebied in de heffing heeft een (licht) positief gevolg voor het tarief per hectare natuur. Dit tarief daalt, uitgaande van de begrotingscijfers van 2011, met 0,3%, van 7,61 naar 7,59 per hectare. Bovendien blijft Natuur, ook in het nieuwe belastingstelsel, gehandhaafd als betalende categorie. Zuiderzeeland vindt het belangrijk dat er, door het wijzigen van de Kostentoedelingsverordening, zo snel mogelijk duidelijkheid ontstaat voor eigenaren van buitendijks gelegen (natuur)gebieden. Zienswijze RVOB Telefonisch heeft de heer Lucken namens de Regionale directie Noord & Oost van het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf (RVOB, voorheen Domeinen) laten weten geen opmerkingen te hebben over de voorgenomen wijziging van de Kostentoedelingsverordening. De heer Lucken sprak waardering uit voor het feit dat Zuiderzeeland deze voorgenomen wijziging ruim van tevoren bij het RVOB heeft aangekondigd, waardoor men dit heeft kunnen opnemen in de begroting voor volgend jaar. Vervolg proces Het college van Gedeputeerde Staten dient ook zijn goedkeuring te verlenen, waarbij is uitgegaan van een reactietermijn van de provincie van vier weken. De provincie zal zich inspannen om uiterlijk 22 november 2011 het stuk ter besluitvorming aan GS voor te leggen. Ten slotte dient de nieuwe Kostentoedelingsverordening tijdig (acht dagen voor inwerkingtreding) te worden gepubliceerd. Onderstaand het processchema: Periode Actie AV 27 oktober behandeling zienswijzen + vaststellen KTD 2012 28 oktober toezenden besluit AV aan GS 1 november t/m 22 november goedkeuring GS op uiterlijk 22 november AV 24 november vaststellen tarieven obv vastgestelde KTD 2012 en MJB 2012-2015 14-22 december publicatie goedgekeurde KTD 2012 3 e week december toezenden aan Lococensus-Tricijn 1 januari 2012 inwerkingtreding KTD Personele consequenties Financiële consequenties Juridische consequenties Consequenties voor Communicatie Voorstel: 1. Kennisnemen van de zienswijzen van Natuurmonumenten, Flevolandschap en RVOB; 2. instemmen met de voorgestelde reacties op de zienswijzen door het college van DenH; 3. de Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer Waterschap Zuiderzeeland 2012 vast te stellen. Bijlagen - Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer Waterschap Zuiderzeeland 2012 - Schriftelijk ingekomen zienswijzen Natuurmonumenten en Flevolandschap 6 / 6