VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

Transcriptie

1 datum vergadering 23 september 2010 auteur W. van de Ridder telefoon afdeling Staf behandelend bestuurder D.J. Veldhuizen onderwerp Herijking kostentoedeling agendapunt registratienummer VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Inhoud voorstel: Bij dit voorstel wordt weergegeven het resultaat van het vooronderzoek naar het effect op de kostentoedeling door meer natuur en hogere WOZ-waarde dan was voorzien bij de kostentoedeling Probleemstelling: Door een aantal natuurbeherende organisaties is bezwaar gemaakt tegen de aanslag watersysteemheffing. Zij zijn van mening dat gronden ten onrechte niet zijn aangemerkt als natuur. Voor Waterschap Vallei & Eem betekent dat zeer waarschijnlijk een verschuiving van hectares en dus extra tariefsstijging voor overig ongebouwd en extra tariefsdaling voor natuur. Eerdere besluiten / beleidskaders: Vaststelling Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer Waterschap Vallei & Eem 2009 door het Algemeen bestuur op 18 september Oplossingsrichting en alternatieven: De bezwaren van de natuurorganisaties moeten afgehandeld worden. Door gebruik te maken van de Natuurbeheerkaarten van de provincies zal vanaf 2009 ca hectare van overig ongebouwd naar natuur gaan. Dit betekent enerzijds restitutie van teveel betaalde bedragen over 2009 en 2010 (totaal ca ) en anderzijds vanaf 2011 een extra stijging voor ongebouwd met ca 5 % en een extra daling van het tarief voor natuur met bijna 9 %. Een tweede feit dat effect heeft op de kostentoedeling is dat de werkelijke WOZ-waarde over 2008 hoger is dan voorzien bij de kostentoedeling. Het is de vraag of de tariefsstijging van overig ongebouwd gewenst is. Opties om dit te voorkomen zijn: - Uitvoeren volledig onderzoek naar kostentoedeling - Kostentoedeling aanpassen aan feitelijke eenheden Variant Veluwe. Nu nog niets doen, waarbij voor de berekening van de tarieven de hectares van overig ongebouwd en natuur ongewijzigd blijven. Optie 1 vergt nader extern onderzoek en extra kosten en is niet op korte termijn gerealiseerd. Optie 2 is een goed mogelijk want: - is een beperkte aanpassing - voorkomt onbedoelde stijging van overig ongebouwd. - vergt geen nieuw kostentoedelingsonderzoek. Tegen deze optie pleit dat de gegevens op dit moment nog voorlopig zijn. Optie 3 is op ook mogelijke want: - vergt geen nader onderzoek - voorkomt eveneens de ongewenste extra stijging van tarief ongebouwd. - volgend jaar beschikken we over betere gegevens - geen procedure tot aanpassing van de kostentoedeling. - we doen hetzelfde als Waterschap Veluwe. Pagina 1

2 Nadeel van deze optie is dat nu al bekend is dat de werkelijke omslag uit overig ongebouwd in 2011 ca gaat tegenvallen. Ook krijgt natuur geen lager tarief. Dijkgraaf en heemraden hebben gekozen voor optie 2. Dit betekent in tijd: - 23 september 2010; Dijkgraaf en Heemraden informeren het Algemeen Bestuur over hun voornemen tot wijziging van de kostentoedelingsverordening september 2010; Dijkgraaf en Heemraden stellen concept-wijziging van de kostentoedelingsverordening 2009 vast; - 6 oktober t/m 17 november ter inzage; - 23 november; Dijkgraaf en Heemraden stellen op het voorstel tot wijziging van de kostentoedeling, inclusief advies t.a.v. ingebrachte inspraakreacties; - 2 december 2010 Dijkgraaf en Heemraden leggen het voorstel tot wijziging van de kostentoedelingsverordening 2009 ter vaststelling voor aan het Algemeen Bestuur. - Voor21 december 2010; goedkeuring provincies; - 22 december 2010 publicatie. Hoe wordt rekening gehouden met MVO: (zie het MVO-kompas op intranet) n.v.t. Consequentie van de besluitvorming voor geld, personeel en organisatie, OR, communicatie: De mogelijke tegenvaller aan belastingopbrengsten over 2009 en 2010 is meegenomen met de Voortgangsrapportage De wijziging van de kostentoedeling kan ingaan per 1 januari 2011 en wordt meegenomen met de begroting Risico s en hoe die te beperken: Wijziging van de kostentoedeling moet ter inzage worden gelegd en reacties zijn te verwachten. In de communicatie wordt hieraan aandacht gegeven. Naast vaststelling is goedkeuring van de provincies nodig en voor een goede belastingheffing moet die voor 31 december 2010 zijn verleend. Daarom wordt in vroegtijdig stadium ambtelijk overlegd met de provincies. Voorstel Dijkgraaf en Heemraden: Dijkgraaf en Heemraden stellen voor kennis te nemen van het voornemen tot herijking van de kostentoedeling en wijziging van de Kostentoedelingsverordening watersysteembeheer Waterschap Vallei & Eem mr. G.P. Dalhuisen, secretaris drs. J.M.P. Moons, dijkgraaf Beslissing bestuur: Pagina 2

3 Verkennend onderzoek effecten kostentoedeling 1. Inleiding Bij Tricijn belastingen hebben naar aanleiding van de aanslagen in 2008 en 2009 hebben natuurbeherende organisatieorganisaties bezwaar. Ditzelfde is gebeurd bij andere waterschappen. Waterschappen zijn verschillend omgegaan met de afbakening tussen natuur en overig ongebouwd. Daarom heeft de Unie van Waterschappen toewerkt naar een compromis met het Bosschap. In dat compromis zouden de natuurbeheerkaarten van de provincies bepalend zijn voor de afbakening tussen natuur en overig ongebouwd. In de Commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van 21 mei 2010 en 3 september 2010 is dit onderwerp uitgebreid besproken. De waterschappen in die commissie waren echter verdeeld over het al dan niet afsluiten van een compromis met het Bosschap. De effecten zijn per waterschap verschillend en enkele waterschappen voorzagen geen problemen. Daarom heeft het bestuur van de Unie van Waterschappen besloten niet te komen met een landelijke aanbeveling. Elk waterschap kan dan zijn eigen keuzes maken. 2. Effecten voor Waterschap Vallei & Eem. Bij het kostentoedelingsonderzoek in 2008 is gebruik gemaakt van de grondgebruikskaarten uit het jaar Op dat moment waren er geen actuelere kaarten beschikbaar. Inmiddels zijn er wel betere kaarten beschikbaar en wel de kaarten van de provincies bij de natuurbeheerplannen. Daarop staat exact aangegeven welke delen moeten worden aangemerkt als natuur. Voor het gebied van Waterschap Vallei & Eem hebben beide provincies die beschikbaar gesteld. Voor Waterschap Vallei & Eem betekent dit dat ca hectare overgaat vanaf overig ongebouwd naar natuur. Deze gegevens zijn pas exact als het bestand van Tricijn wordt aangepast en de bezwaren in dit jaar zijn afgehandeld, maar de forse verschuiving van hectare is reëel. Als Tricijn de bezwaren zal honoreren en voor zover geen bezwaren zullen zijn ingediend ambtshalve verminderen zal dit betekenen voor de jaren 2009 en 2010 in totaal een derving van belastinginkomsten van ca Als de kostentoedeling ongewijzigd blijft zullen voor 2011 door deze verschuiving de tarieven voor overig ongebouwd extra met ca 6 % stijgen en voor natuur met ca 9 % zullen dalen. Uit de natuurbeheerplannen valt overigens ook op te maken dat de komende jaren nog eens bijna hectare zal verschuiven van overig ongebouwd naar natuur. Dit effect kan nu nog niet worden meegenomen in de kostentoedeling. Op bijgaande kaart (bijlage 2) is e.e.a. zichtbaar gemaakt. 3. Kostentoedeling Op basis van deze gegevens hebben Dijkgraaf en heemraden een verkennend onderzoek uit te voeren naar de effecten voor de kostentoedeling. Via de kostentoedeling wordt bepaald welk percentage van de kosten van het Watersysteembeheer moeten worden betaald door de 4 categorieën. De huidige kostentoedeling is: Ingezetenen 42,0% Gebouwd 50,5% Natuur 0,2% Overig ongebouwd 7,3% Voor ingezetenen is het percentage bepaald op basis van bevolkingsdichtheid en 10 % extra door de grote hoeveelheid natuur binnen het waterschap. Voor de andere 3 categorieën is de waarde (peildatum ) berekend en op basis hiervan zijn de percentages bepaald. De waarde van gebouwd is de WOZ-waarde. Voor overig ongebouwd is onderscheid gemaakt in soorten gebruik waarbij de belangrijkste zijn (spoor)wegen en agrarische grond. Voor de agrarische grond is de waarde per peildatum per hectare. Bij wetsfictie is de waarde per hectare natuurgrond 20 % van de agrarische waarde. 4. Aanpassing kostentoedeling Inmiddels is de werkelijke WOZ-waarde over 2008 bekend. Dit is ook op basis van de aardepeildatum Dit is 84,9 miljard, terwijl bij de kostentoedeling nog is uitgegaan van een waarde van bijna 80.4 miljard. De kostentoedeling moet eens per 5 jaar worden herzien, maar dit mag vaker. Nu herzien kan op twee manieren nl. op basis van een nieuwe peildatum (i.c. 1 januari 2009) of alleen de eenheden aanpassen aan de feitelijke situatie Pagina 3

4 Bij de eerste methode worden alle waarden opnieuw uitgezocht. Dit kan maar deels zelf worden gedaan. Een belangrijke component van de waarde van overig ongebouwd vormt de waarde van de (spoor)wegen en bouwgronden. Dit vergt inschakeling van een extern bureau. Het voordeel is dat de kostentoedeling weer 5 jaar mee kan. Het nadeel is de tijd en de extra kosten die hiermee gemoeid zijn.waterschap Regge & Dinkel heeft voor deze oplossing gekozen. De tweede manier is herijking van de kostentoedeling. Daarmee worden de eenheden aangepast aan de feitelijke situatie Dit is relatief eenvoudig. De werkelijke WOZ-waarde over 2008 is bekend en in hoofdlijn ook de gewijzigde oppervlakten van overig ongebouwd en natuur. Nadeel is dat de volgende herziening binnen 3 jaar nodig is. Naar verwachting is dan de bestuurlijke fusie met Waterschap Veluwe een feit en moet toch een kostentoedelingsonderzoek worden uitgevoerd.. Voordeel is tijdwinst en geen kosten extern bureau. De berekening van de kostentoedeling is in de bijlage 1 weergegeven. De nieuwe percentages voor de kostentoedeling kamen dan op: Ingezetenen 42,0% Gebouwd 51,0% Natuur 0,2% Overig ongebouwd 6,8% De percentages voor ingezetenen en natuur wijzigen niet. Gebouwd krijgt 0,5 % procent meer en ongebouwd 0,5 % minder. Voor het tarief overig ongebouwd betekent dit dat er dan bijna geen extra stijging (minder dan 1 %) is in Het tarief natuur daalt nog steeds met ca. 8 %. Gebouwd stijgt wel ca 1 % extra, maar door de stijging van de WOZ-waarden wordt dit opgevangen en heeft die 1 % extra geen effect voor het tarief gebouwd Waterschap Veluwe Waterschap Veluwe is bekend met dit fenomeen maar is niet voornemens dit jaar nog de kostentoedeling aan te passen. Bij de bespreking van de uitgangspunten voor de begroting 2011 hebben zij aangegeven dat zij eerst willen wachten tot de discussie over wat natuur is landelijk is afgerond. Voor de begroting 2011 houden zij nog geen rekening met een mogelijke verschuiving in hectares van overig ongebouwd naar natuur. Bij Waterschap Veluwe heeft hierin meegewogen: - dat in het kader van de Actie Storm nagedacht wordt over aanpassing van de kostentoedelingsystematiek in veband met de kosten van het hoogwaterbeschermingsprogramma; - dat ook op de lange termijn de systematiek van Watersysteemheffing vereenvoudigd gaat worden; - bij Waterschap Veluwe een onderzoek loopt naar de compleetheid van de hectares voor overig ongebouwd en natuur in het belastingbestand van Tricijn belastingen. 6. Alternatieven Recapitulerend zijn de alternatieven: Opties kosten Tijd bestendigheid Uitvoeren volledig onderzoek naar kostentoedeling Vergt inzet extern bureau Kost relatief veel tijd WVE kan weer 5 jaar vooruit Kostentoedeling aanpassen aan feitelijke eenheden 2008 Kan in eigen beheer Kan redelijk snel; gegevens WVE kan 3 jaar vooruit Net als Waterschap Veluwe nu niets doen Betekent lagere opbrengst overig ongebouwd zijn bekend Geen WVE kan 1 jaar vooruit. 7. Voorstel Dijkgraaf en Heemraden hebben gekozen voor optie 2, waarbij de kostentoedelingsverordening 2009 wordt aangepast aan de feitelijke eenheden Dijkgraaf en heemraden zullen in een bestuurlijk overleg met Waterschap Veluwe dit toelichten. In de tijd betekent dit dat: Pagina 4

5 - 23 september 2010; Dijkgraaf en Heemraden informeren het Algemeen Bestuur over hun voornemen tot wijziging van de kostentoedelingsverordening september 2010; Dijkgraaf en Heemraden stellen concept-wijziging van de kostentoedelingsverordening 2009 vast; - 6 oktober t/m 17 november; ter inzage; - 23 november 2010; Dijkgraaf en Heemraden stellen op het voorstel tot wijziging van de kostentoedeling, inclusief advies t.a.v. ingebrachte inspraakreacties; - 2 december 2010; Dijkgraaf en Heemraden leggen het voorstel tot wijziging van de kostentoedelingsverordening 2009 ter vaststelling voor aan het Algemeen Bestuur. - Voor21 december 2010; goedkeuring provincies; - 22 december 2010; publicatie. Pagina 5

6 Berekening Kostentoedelingspercentages bijlage 1 2. bepalen waarden Unie van Waterschappen watersysteemheffing verou- heffingsgebied categorie opvl in ha waarde per ha dering totale waarde waarde verh. A1.1 autosnelwegen % A1.2 hoofd- en regionale wegen % A1.3 lokale wegen + beb.kom % A1.4 overige verharde wegen % A1 openbare landwegen A2 agrarische gronden A3 openbare spoorwegen % A4 bouwpercelen A5 overige ongebouwd ex landwegen A ongebouwd ,8% B natuur ,3% waarde per waarde eenheid C1 glasopstanden - C2+3 overig gebouwd C gebouwd ,9% C3 aandeel woningen in gebouwd 86% huishoudens inw. per km2 totaal % D ingezetenen was Kostentoedeling Ingezetenen 42,0% 42,0% Gebouwd 51,0% 50,5% Natuur 0,2% 0,2% Overig ongebouwd 6,8% 7,3% Pagina 6

7 Legenda: Omgrenzing WS Nog om te vormen natuur in provincie Gelderland Nog om te vormen natuur provincie Utrecht Wel natuur in 2008, geen natuur in 2010 *) Zowel natuur in 2008 als 2010 *) Wel natuur in 2010 geen natuur in 2008 *) Fokkerstraat 16 postbus AJ Leusden tel fax *) Analyse 2008 volgens BBG2003 methode Analyse 2010 volgens provinciaal bestand "natuurbeheersplan" (incl. alle N**.** natuurdoelen excl. N00.001/002 en N13.02) Totaal verschil natuur Natuur in 2008 *) Natuur in 2010 *) Totaal meer natuur 2010 t.o.v *) opp. in ha 35037, , ,35 Totaal toekomstige natuur Nog om te vormen natuur Gelderland Nog om te vormen natuur Utrecht Totaal nog om te vormen natuur Onderwerp: Analyse natuur 2010 en toekomstige natuur t.o.v opp. in ha 2700, , ,20 0 2,5 5 Kilometers Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend Schaal: Getekend: 1: rmeijs Datum: Formaat: Blad: A3 1 van 1 locatie: M:\PROJECT\AUG00110\MXD\Analyse.mxd