Zorgstructuur primair onderwijs Regio Arnhem Stand van zaken kwaliteitscriteria

Zorgstructuur primair onderwijs Regio Arnhem Stand van zaken kwaliteitscriteria Sigrid Mulder Eelco Visser Juni 2007 Notitienummer N07-2037 SMK-riw/220.052 SPECTRUM Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling Gelderland

Inhoud 1. Inleiding...1 2. Conclusies en aanbevelingen...3 3. Resultaten per vragenlijst...7 4. De uitkomsten per gemeenten... 25 Bijlagen 1. Uitgangspunten en criteria... 31 2. Stand van zaken zorgstructuur vóór en na tekenen convenant... 33 3. Overzicht aantallen toegezonden vragenlijsten zorg 4-12 jarigen... 37 4. Resultaat screeningen... 39 5. Figuren naar gemeente... 43 6. Afkortingen... 49

1. Inleiding In december 2005 hebben gemeenten in de regio Arnhem en de provincie een convenant gesloten over de aansluiting op en afstemming met het gemeentelijke preventief jeugdbeleid en het provinciale jeugdzorgbeleid. Binnen het regionaal uitvoeringsprogramma krijgt het thema 'Onderwijszorgstructuur primair onderwijs' hoge prioriteit. Het platform jeugdbeleid-jeugdzorg heeft op verzoek van het regionaal ambtelijk overleg advies uitgebracht over de ontwikkeling van de zorgstructuur primair onderwijs. Dit advies is in april 2006 aangeboden aan het portefeuillehoudersoverleg; het betreft de 'notitie zorgstructuren primair onderwijs voor de regio Arnhem, 8 november 2005'. De regiogemeenten hebben het voornemen de zorgstructuur primair onderwijs verder te ontwikkelen tot een 'dekkende zorgstructuur', aan de hand van de criteria uit de notitie van 8 november 2005 1. Daarvoor is als resultaat geformuleerd: "Alle belangrijkste vindplaatsen voor kinderen van 0-12 (consultatiebureaus, peuterspeelzalen, instellingen voor kinderopvang, scholen voor primair onderwijs en speciaal basisonderwijs en REC's) hebben toegang tot een zorgnetwerk, zodat alle kinderen op deze manier toegang hebben tot een zorgstructuur." Men streeft naar maatwerk per gemeente met ruimte voor een bovenlokale aanpak waar dit de effectiviteit (realiseren en waarborgen van doorlopende lijnen) en efficiency (gezamenlijke afspraken) verbetert. Provinciaal project Onderwijs & Zorg Sinds 2005 loopt het provinciaal project Onderwijs en Zorg. Onderdeel hiervan is dat de provincie Gelderland gemeenten extra ondersteuning biedt bij de ontwikkeling van hun bovenschoolse zorgstructuur, als onderdeel van de hele zorgketen voor 0-18 jarigen. De inzet van Spectrum voor het traject rondom primair onderwijs in de regio Arnhem valt binnen het kader van dit provinciale project. Werkwijze Om te na te gaan welke stappen nog nodig zijn om te komen tot een dekkende zorgstuctuur rond primair onderwijs, die voldoet aan kwaliteitscriteria, heeft men besloten een inventarisatie uit te voeren. De kwantitatieve vraag, hebben alle scholen toegang tot de zorgstructuur, is beantwoord door de beleidsambtenaren. In bijlage 1 staat het overzicht voor de ondertekening van het convenant en het overzicht per september 2006. Voor de inventarisatie van de mate van invoering van de kwaliteitscriteria uit de notitie van november 2005 zijn 4 vragenlijsten samengesteld: 1. Vragenlijst voor gemeenten. 2. Vragenlijst voor scholen. 3. Vragenlijst voor externe partners, vaste deelnemers. 4. Vragenlijst voor externe partners, op afroep. U vindt deze lijsten in de bijlage 2. De beleidsmedewerkers benaderen zelf de scholen en de organisaties in hun gemeente. De werkgroep heeft ervoor gekozen dat de scholen de vragenlijst anoniem in kunnen vullen. Om te zorgen dat de lijsten wel per gemeente herkenbaar zijn, is afgesproken de lijst te 1 Een overzicht van de criteria staat in bijlage 1 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 1

versturen met het gemeentelogo erop. Helaas is dit soms niet gelukt en stond het logo alleen op de begeleidende brief. Na het verstrijken van de inzendtermijn hebben gemeenten een herhaald verzoek aan de respondenten gericht, omdat het aantal ingestuurde vragenlijsten tegenviel. De inzendtermijn is toen verlengd. Doesburg participeert wel in de regio Arnhem, maar heeft niet meegedaan aan dit onderzoek. De scholen in Doesburg maken namelijk gebruik van het regionale jeugdzorg adviesteam (JAT) in de West-Achterhoek. Leeswijzer In deze notitie staat de stand van zaken over de kwaliteit van de zorgstructuren rond het primair onderwijs in de regio Arnhem, in totaal 11 gemeenten, in het schooljaar 2006/2007. In hoofdstuk 1 staat korte informatie over het project onderwijs en zorg van de provincie Gelderland; verder werkwijze en leeswijzer. In hoofdstuk 2 vindt u de samenvatting van het rapport, de belangrijkste uitkomsten, gevolgd door een overzicht van de aanbevelingen. In hoofdstuk 3 staat een overzicht van de uitkomsten per vragenlijst. Dit hoofdstuk begint met het regionale overzicht, waarvoor alle ingevulde vragenlijsten zijn gebruikt. Vervolgens wordt voor de regio aangegeven hoe de scholen de stand van zaken met betrekking tot de kwaliteitscriteria beoordelen. De uitkomsten van de lijsten C en D laten zien hoe de externe deelnemers aan de bovenschoolse netwerken de samenwerking beoordelen. In hoofdstuk 4 staat een overzicht van de beoordeling door de scholen per gemeente. Omdat de regionale uitkomsten een gemiddelde weergeven kunnen de uitkomsten voor individuele gemeenten hiervan afwijken. 2 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

2. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting In 2005 hebben Provincie Gelderland en de gemeenten in de regio Arnhem in het regionale convenant jeugdbeleid-jeugdzorg afspraken gemaakt over de ontwikkeling van de zorgstructuur primair onderwijs. In de meeste gemeenten zijn hiervoor bovenschoolse netwerken ontwikkeld of in ontwikkeling. Het platform jeugbeleid-jeugdzorg Arnhem heeft op verzoek van de gemeenten kwaliteitscriteria voor deze bovenschoolse netwerken opgesteld. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen criteria voor cliënten, voor de structuur in de school, voor het netwerk van de school en voor de participanten. Sinds het convenant heeft de ontwikkeling van de zorgstructuur rond het primair onderwijs in de regio hoge prioriteit en de ontwikkeling staat dan ook niet stil. Om een overzicht te hebben van de kwaliteit van de bovenschoolse netwerken is een inventarisatie uitgevoerd. Voor de aanwezigheid van een zorgstructuur zijn de uitkomsten positief: in bijna alle gemeenten wordt eraan gewerkt, dat in de loop van dit jaar alle scholen toegang hebben tot de zorgstructuur. In Doesburg is dit geregeld door aansluiting bij het regionale jeugdzorgadviesteam van Achterhoek-West. In Arnhem kunnen alle scholen eind 2007 gebruik maken van externe zorgteams. Rozendaal gaat dit in samenwerking met Rheden regelen. De gemeenten in De Liemers werken samen aan de ontwikkeling van één ZAT voor de regio. Van Renkum is niet bekend op welke termijn de bestaande zorgstructuur wordt uitgebreid voor alle scholen. Bij het interpreteren van de uitkomsten over de criteria dient te worden opgemerkt, dat uit Arnhem absoluut en relatief de grootste respons op het onderzoek is gekomen. Aangezien Arnhem voorop loopt met het ontwikkelen van de zorgstructuur beïnvloedt dit de cijfers voor de hele regio positief. Gemeenten die niet met naam zijn genoemd, vallen in de categorie Overig. Bij de criteria voor cliënten voldoet 95% van de scholen aan het criteria dat ouders op de hoogte zijn van de werkwijze van de zorgstructuur en 90% van de scholen meldt alleen aan met toestemming van ouders. Kwaliteitsverbetering kan worden gerealiseerd door het houden van klanttevredenheidsonderzoek; nu doet 60% van de scholen dit. Een tweede punt is het instellen van een klachtenprocedure op de scholen die dit nog niet hebben (ongeveer 50%). Criteria voor scholen intern; hierbij zijn scholen het er vrijwel unaniem (bijna 100%) over eens, dat de school het uitgangspunt is voor het inrichten van de zorgstructuur en dat daarbij de intern begeleider de spil in de contacten is. Bijscholing van groepsleerkrachten gebeurt maar op minder dan een kwart van de scholen en op minder dan de helft van de scholen is (school)maatschappelijk werk aanwezig. Met betrekking tot de criteria voor het netwerk van de school is de ontwikkeling het verst, als het gaat om de bewaking van randvoorwaarden en de werkwijze (80% positieve respons). Daarentegen liggen er verbeterpunten bij de deelname van externe partners, JGZ, AMW en BJz; met name bij de laatste twee. Het afstemmen met en het terugkoppelen tussen Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 3

de externe partners en school verdient blijvend aandacht en zorg. Dit blijkt vooral uit de hoeveelheid opmerkingen die bij deze onderwerpen zijn gemaakt. De zorgstructuur rond het primair onderwijs is onderdeel van de zorgketen voor 0-18 jarigen. Aansluiting en afstemming op de keten voor 0-4 jaar en aan de andere kant de zorgstructuur rond het voortgezet onderwijs is onmisbaar voor de kwaliteit van de totale keten. Daarbij gaat het om méér dan alleen overdracht. Aanbevelingen In hoofdstuk 3 staat een beschrijving van de resultaten per onderdeel, met conclusies en indien van toepassing aanbevelingen. Hieronder staat een overzicht van de aanbevelingen. Op basis hiervan kan het regionaal ambtelijk overleg een prioritering vaststellen en actiepunten voor 2007/2008 bepalen. 1. Regionaal afspraken maken over bovenlokale monitoring van de zorgstructuur. Dit betreft de procedurele werkwijze. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de inzet van regionaal werkende instellingen (GGD, AMW, BJz) en de aansluiting van de zorgstructuur van het primair onderwijs op die van het voortgezet onderwijs. 2. Regionaal afspraken maken over de klachtenprocedure voor cliënten. 3. Regionaal een klanttevredenheidsmeter (laten) ontwikkelen en afspraken maken over periodieke uitvoering. Door een gezamenlijk instrument heeft men ook onderling vergelijkingsmateriaal. 4. Binnen de ontwikkeling van zorgsstructuren stimuleren gemeenten actief de toegang tot schoolmaatschappelijk werk voor alle scholen. 5. Gemeenten stimuleren dat de samenwerkingsverbanden WSNS met Bureau Jeugdzorg een passend aanbod deskundigheidsbevordering (o.a. over signaleren) ontwikkelen en (laten)uitvoeren (vanaf schooljaar 2007/ 08). 6. Regionaal afspraken maken over de inzet van AMW en BJz aan de zorgstructuren. Regionaal kunnen de gemeenten gezamenlijk een norm afspreken voor de inzet van AMW dicht bij de scholen. 7. Afspraken over terugkoppeling met Bureau Jeugdzorg, jeugd gezondheidszorg en algemeen maatschappelijk werk (opnieuw) vastleggen en afspreken wanneer deze geëvalueerd worden. Dit in regionaal verband actief volgen; zie aanbeveling 1. 8. De afspraken met Bureau Jeugdzorg over deelname in zorgadviesteams en/of PCL, de manier van informatievoorziening en terugkoppeling, zie figuur 5, 6 en 7 hebben een impuls nodig. Afspraken opfrissen en opnieuw vastleggen. Gemeenten/een afvaardiging van beleidsambtenaren vanuit regionaal ambtelijk overleg, nemen hiervoor het initiatief in overleg met de samenwerkingsverbanden WSNS. 9. Gemeenten stemmen eerst met elkaar af welke inzet van jeugdgezondheidszorg, algemeen maatschappelijk werk en Bureau Jeugdzorg gewenst is (aanbeveling 6). Vervolgens bekijken zij of in het licht van de gewenste inzet de bestaande afspraken herziening behoeven en nemen hierop actie. 4 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

10. Per gemeente met de coördinerende instelling afspraken maken over periodieke evaluatie van de zorgadviesteams; dit betreft de inhoudelijke werkwijze. 11. Afstemming tussen BJz en REC 's over de indicatieprocedures is van belang om te zorgen dat kind en ouders niet twee maal een vergelijkbare indicatieprocedure moeten doorlopen. Dit is een aandachtspunt voor de samenwerkingsverbanden WSNS en BJz. Gemeenten volgen de stand van zaken; hiervoor dit punt opnemen op de lokaal educatieve agenda, jaarlijkse bespreking met de schoolbesturen. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 5

6 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

3. Resultaten In dit hoofdstuk geeft Spectrum de resultaten weer per vragenlijst. We gaan in op: Vragenlijst voor gemeenten. Vragenlijst voor scholen. Vragenlijst voor externe partners, vaste deelnemers. Vragenlijst voor externe partners, op afroep. Onderstaand de resultaten per uitgezette lijst. De uitkomsten gelden voor de regio. 3.1 Vragenlijst voor gemeente De lijst is uitgezet onder alle 11 gemeenten in de regio. Zeven hebben de lijst geretourneerd. Alle lijsten zijn door beleidsambtenaren ingevuld. Door de lage respons is deze situatieschets onvolledig. In de onderstaande tabel 1 staat of er in de gemeente een zorgstructuur is en hoe deze is georganiseerd. Aanvullende informatie staat in bijlage 1. Tabel 1: resultaten vragenlijst Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. voor gemeenten Gemeente Onderwerpen Aantal scholen primair onderwijs (incl. sbo) Aantal scholen met toegang tot zorgstructuur Duiven Inrichting zorgstructuur door Gemeentelijk zorgadviesteam Rheden Arnhem 12 19 22 22 6 46 scholen/ 53 locaties Lingewaard Overbetuwe Rijnwaarden Rozendaal 0 19 22 22 0 46/ 53 1 (alleen ad hoc toegang) Nee Ja Nee Ja Ja, met ingang van 1 april 2007 Buurtnetwerken Nee Nee Nee Nee Nee Nee Zorgplatform van SWV WSNS Zorgadviesteam per school Ja Nee Nee Ja Ja 46/53 Ja Nee Nee Nee Ja voor VO Nee voor PO Anders, nl Door Zorgnetwerken 0-12 jaar 1 Ja Nee 21/24 Ja voor VO Nee voor PO Zorgteam met smw 25/29 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 7

Gemeente Onderwerpen Afspraken rondom de uitvoering van zorg zijn vastgelegd en bestuurlijk ondertekend. Op bovenlokaal niveau wordt het functioneren van de zorgstructuren gemonitord. Duiven Rheden Nee Ja Nee Protocol NW 12- reglement en werkformulieren niet bestuurlijk ondertekend Nee Nee Beperkt Jaarverslag Netwerken 12- en 12+ Nog niet, moet nog gebeuren Arnhem Nee Lingewaard Overbetuwe Rijnwaarden Rozendaal PO: moet nog gebeuren VO: Ja i.s.m. Rheden Nee Ja PO: moet nog gebeuren VO: Ja ism Rheden Situatie voor het primair onderwijs Lingewaard, Overbetuwe, Rheden beschikken over een dekkende zorgstructuur; alle scholen hebben toegang tot de zorgstructuur. Lingewaard en Rheden hebben een gemeentelijk zorgadviesteam en Overbetuwe beschikt over zorgnetwerken 0-12 jaar. Arnhem heeft een dekkende zorgstructuur; het is alleen niet voor alle scholen op dezelfde manier geregeld. De school in Rozendaal kan op ad hoc basis gebruik maken van de zorgstructuur in Rheden. Formeel moet dit nog worden geregeld. Uit bijlage 1 Stand van zaken september 2006 Sinds de ondertekening van het convenant is de mate van dekking in de zorgstructuur toegenomen in Arnhem en Doesburg. Lingewaard geeft aan dat de zorgstructuur wel dekkend is, maar niet optimaal benut. Rijnwaarden, Westervoort, Duiven en Zevenaar vallen onder de ontwikkelingen in De Liemers. Er is één ZAT voor de hele Liemers in ontwikkeling. Voor de school in Rozendaal wil de gemeente de aansluiting en samenwerking met Rheden formeel regelen. Er is geen nieuwe informatie van Renkum. Uit bijlage 1 - coördinatie De coördinatie van de zorgnetwerken ligt bij het onderwijs (basisscholen zelf of samenwerkingsverband) of bij een instelling voor algemeen maatschappelijk werk. Alleen in Lingewaard ligt de coördinatie bij de gemeente (leerplicht). 8 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

In Lingewaard zijn de afspraken rondom de uitvoering van zorg vastgelegd en ondertekend. In de andere gemeenten zijn mogelijk wel afspraken vastgelegd, maar deze zijn niet bestuurlijk ondertekend. Op bovenlokaal niveau wordt het functioneren van de zorgstructuren nog niet gemonitord; monitoring gebeurt wel in Overbetuwe en Rheden (beperkt). Aanbeveling 1 Bij het vaststellen van de actiepunten voor het verder ontwikkelen en in stand houden van de zorgstructuur afspraken maken over bovenlokale monitoring van de zorgstructuur. Hierbij valt te denken aan de inzet van regionaal werkende instellingen en de aansluiting van de zorgstructuur van het primair onderwijs op die van het voortgezet onderwijs. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 9

3.2 Vragenlijst voor de scholen Doel is te peilen hoe de scholen de kwaliteit van de beschikbare zorgstructuur beoordelen. De vragenlijst is uitgezet onder 172 scholen in de regio Arnhem en omstreken. Uiteindelijk is de lijst door 116 scholen geretourneerd, een responspercentage van 67%. In figuur 1 is te zien in welke gemeenten de scholen die gereageerd hebben zijn gevestigd. Figuur 1: gemeente van vestiging respondenten 27 2 6 2 7 5 15 8 44 Arnhem Duiven Rheden Westervoort Lingewaard Overbetuwe Rijnwaarden Zevenaar Onbekend De figuur laat het volgende zien: Het leeuwendeel van de respondenten vertegenwoordigt een school uit de gemeente Arnhem. Verder valt op dat er een grote groep scholen is waarvan de plaats van vestiging niet bekend is. Vervolgens is gevraagd wie de lijst heeft ingevuld. Uit figuur 2 blijkt dat het voornamelijk om zorgcoördinatoren en intern begeleiders gaat. Figuur 2: functie respondenten 39 Directeur Zorgcoördinator / intern begeleider 83 3.2.1 Criteria voor cliënten De inhoudelijke vragen gaan in op criteria waaraan een zorgstructuur zou moeten voldoen voor cliënten, scholen en voor het netwerk van de school. Allereerst komen de cliënten aan bod. Figuur 3 laat zien hoe scholen hierover denken. 10 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Figuur 3: scholen over criteria voor cliënten Zorgstructuur heeft een klachtenprocedure 57 44 Zorgstructuur houdt periodiek een klanttevredenheidsonderzoek Aanmelding kan alleen met toestemming ouders 36 103 71 12 Ja Nee Ouders zijn op hoogte werkwijze zorgstructuur 106 7 0% 20% 40% 60% 80% 100% De figuur toont het volgende: Ouders zijn in zo'n 95% van de gevallen op de hoogte van de werkwijze. Ook kan aanmelden in 90% van de scholen alleen met toestemming van ouders. Een klachtenprocedure heeft iets meer dan de helft van de zorgstructuren. De klanttevredenheid is nog een wat ondergeschoven kindje. Ruim 60% van de zorgstructuren meet het niet. Aanbeveling 2 Er kan een snelle kwaliteitsverbetering worden gerealiseerd door te zorgen dat alle zorgstructuren over een klachtenprocedure beschikken. Hiervoor de procedure van één van de zorgstructuren zonodig aanpassen en beschikbaar stellen aan alle zorgstructuren. Hierover regionaal afspraken maken. Aanbeveling 3 Zonder klanttevredenheidsonderzoek heeft men onvoldoende beeld van de ervaringen van ouders en de verbeterpunten, die zij kunnen aandragen. Daarom is het aan te bevelen een periodiek klanttevredenheidsonderzoek te starten onder ouders die gebruik maken van de zorgstructuur. De gemeenten laten gezamenlijk, regionaal een klanttevredenheidsmeter ontwikkelen. Vervolgens kunnen de coördinerende organisaties dit instrument gebruiken. Door een gezamenlijk instrument heeft men ook onderling vergelijkingsmateriaal. Afspraken maken over periodiek gebruik. Om te weten of alle ouders op de hoogte zijn van de werkwijze van de zorgstructuur kunnen scholen een vraag daarover opnemen als zij zelf besluiten een onderzoek onder ouders te houden. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 11

3.2.2 Criteria voor scholen In figuur 4 is weergegeven hoe scholen de criteria voor de scholen zelf beoordelen. Figuur 4: scholen over criteria zorgstructuur voor scholen Groepsleerkrachten worden bijgeschoold 25 86 Schoolmaatschappelijk werk is aanwezig 49 66 Intern begeleider is spil in contacten 115 1 Ja Nee School vormt uitgangspunt voor inrichten zorgstructuur 109 2 0% 20% 40% 60% 80% 100% De figuur maakt het volgende duidelijk: De school vormt in nagenoeg alle gevallen het uitgangspunt voor het inrichten van de zorgstructuur. De intern begeleider is daarbij de spil in de contacten. In ongeveer 40% van de scholen is schoolmaatschappelijk werk aanwezig. Alleen de bijscholing van leerkrachten is maar in ongeveer een kwart van de scholen geregeld. Maatschappelijk werk Uitgangspunt is dat schoolmaatschappelijk werk aanwezig is op alle scholen en functioneert als eerste vangnet. 2 Bij de 40% scholen die toegang hebben tot maatschappelijk werk kan een kanttekening worden geplaatst. Arnhem heeft het grootste aantal respondenten en in deze gemeente hebben alle scholen toegang tot maatschappelijk werk. Als men Arnhem buiten beschouwing laat, zal het percentage veel lager zijn. Aanbeveling 4 Binnen de ontwikkeling van zorgsstructuren stimuleren gemeenten actief de toegang tot schoolmaatschappelijk werk voor alle scholen. 2 notitie zorgstructuren primair onderwijs voor de regio Arnhem, 8 november 2005. 12 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Aanbeveling 5 Uit de figuur blijkt grote overeenstemming over de belangrijke rol van de school voor de zorgstructuur. Toch geven maar 25 scholen aan dat 'leerkrachten systematisch worden bijgeschoold in het signaleren van psychosociale problemen bij kinderen'. Gemeenten stimuleren dat de samenwerkingsverbanden WSNS met Bureau jeugdzorg een passend aanbod deskundigheidsbevordering ontwikkelen en (laten)uitvoeren (vanaf schooljaar 2007/ 08). 3.2.3 Criteria voor het netwerk van de school; randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze Ook de criteria voor het netwerk van de school komen uitgebreid aan de orde. De resultaten van de screening en de onderlinge afspraken door de diverse partijen komen in het volgende blok aan de orde. Hier zoomt figuur 5 in op de rolverdeling en de werkwijze. Figuur 5: scholen over criteria voor netwerk van de school; randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze AMW is vaste deelnemer aan permanente commissie 33 60 JGz is vaste deelnemer aan permanente commissie 36 60 BJz is vaste deelnemer aan permanente commissie 5 88 Samenwerkingsverband heeft vaste contactpersoon bij AMW 38 42 Samenwerkingsverband heeft vaste contactpersoon bij JGz 46 33 Samenwerkingsverband heeft vaste contactpersoon bij BJz 28 42 Ja Nee Elk samenwerkingsverband heeft een coördinator 86 10 Coordinator bewaakt algemene randvoorwaarden 82 13 Elk team heeft vaste coördinator/voorzitter 81 13 Multidisciplinair team komt 6-10 keer per jaar bijen 83 20 Er is een vastgestelde werkwijze voor overdracht 93 17 0% 20% 40% 60% 80% 100% De figuur laat het volgende zien: Meer dan 80% van de scholen geeft aan dat het netwerk van de school voldoet aan criteria voor de werkwijze, de vergaderfrequentie, het hebben van een vaste coördinator (per team en per samenwerkingsverband) die de algemene randvoorwaarden bewaakt. Ook meer dan 80% geeft aan dat er een vastgelegde werkwijze is voor overdracht vanuit peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en consultatiebureaus naar het basisonderwijs. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 13

De scholen geven aan dat de zorgstructuur het vaakst een vaste deelnemer aan de permanente commissie 3 en een vast contactpersoon voor het samenwerkingsverband heeft vanuit de JGz. Het AMW volgt en BJz levert deze personen het minst vaak. Op slechts 5 scholen levert BJz een vaste deelnemer aan de permanente commissie. Minimaal 60% van de scholen geeft aan geen vaste deelnemer aan de permanente commissie te hebben vanuit een van de drie instellingen. Aanbeveling 6 Volgens de landelijk ontwikkelde Zios-kwaliteittscriteria 4 is structurele deelname van vaste partners voorwaarde om te zorgen dat de casusbesprekingen rendement op leveren. Als vaste partners worden genoemd: (school-)maatschappelijk werk, GGD/jeugdgezondheidszorg en leerplicht; Bureau Jeugdzorg neemt op afroep deel. Het belangrijkste verbeterpunt voor het netwerk van de school is het vergroten van de deelname van maatschappelijk werk en Bureau Jeugdzorg. Regionaal afspraken maken over de inzet van de Bureaus Jeugdzorg aan de zorgstructuren. Bijvoorbeeld door een vaste contactpersoon voor elk samenwerkingsverband en als vaste deelnemer aan elke permanente commissie leerlingenzorg. Regionaal kunnen de gemeenten gezamenlijk een norm afspreken voor de inzet van AMW. Gemeenten maken afspraken over de inzet van algemeen maatschappelijk werk voor de zorgadviesteams en voor hulp dicht bij school. Zie aanbeveling 4 en 9. 3 Bedoeld is de permanente commissie leerlingenzorg (PCL). Wanneer het gaat om een PCL die niet alleen de indicatie voor speciaal onderwijs toewijst, maar ook andere zorgvragen behandelt, is deelname door JGZ, AMW en BJz gewenst. 4 ZioS Zorg in en om School 14 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

In figuur 6 gaat het over de resultaten van de screeningen die de partijen uitvoeren. Figuur 6: scholen over criteria voor netwerk van de school, resultaten screening en afspraken BJz en voorzieningen hebben afspraken over infovoorziening 15 41 Afspraken rond uitvoering zijn vastgelegd en ondertekend 69 18 Er is vastgelegde werkwijze voor overdracht naar VO 109 5 WSNS en REC's hebben structureel overleg en afstemming over zorg 49 21 Resultaten screening AMW worden daadwerkelijk gebruikt Resultaten screening AMW zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 53 69 33 17 Ja Nee Resultaten screening JGZ worden daadwerkelijk gebruikt 81 25 Resultaten screening JGZ zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 91 15 Resultaten screening BJz worden daadwerkelijk gebruikt 49 38 Resultaten screening BJz zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 61 23 0% 20% 40% 60% 80% 100% Uit figuur 6 blijkt het volgende: Ten minste driekwart van de scholen vindt de screeningen 5 van de drie partijen bruikbaar voor het leerlingvolgsysteem. De screeningen van BJz worden het minst bruikbaar geacht (circa 75%), die van de JGz het meest (bijna 90%). Dat de screeningen bruikbaar worden geacht, betekent nog niet dat ze ook daadwerkelijk worden gebruikt. Zo'n 40% van de scholen gebruikt de screeningen van het AMW en BJz niet. Voor de JGz is dat een kleine 25%. Figuur 7 laat de redenen voor niet-gebruik zien. Een kwart van de scholen geeft aan dat BJz en voorzieningen afspraken hebben gemaakt over informatievoorziening. Aan het criterium dat WSNS en REC's structureel overleggen en afstemmen over zorg wordt door 70% van de scholen voldaan. Bijna alle scholen hebben de werkwijze over de overdracht naar VO vastgelegd. Zo'n 80% van de scholen geeft aan dat de afspraken ondertekend zijn. In de laatste figuur van dit gedeelte is terug te zien waarom scholen geen gebruik maken van de screeningen van AMW, JGz en BJz. 5 met screening wordt hier bedoeld onderzoek van een individuele leerling en/of het gezin. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 15

Figuur 7: redenen niet-gebruik screeningen Screening BJz niet gebruikt door gebrek aan terugkoppeling 37 Screening BJz niet gebruikt doordat informatie voor school niet relevant is 13 Andere reden 18 Screening JGZ niet gebruikt door gebrek aan terugkoppeling 18 Screening JGZ niet gebruikt doordat informatie voor school niet relevant is 15 Andere reden 10 Screening AMW niet gebruikt door gebrek aan terugkoppeling 19 Screening AMW niet gebruikt doordat informatie voor school niet relevant is 4 Andere reden 13 0 5 10 15 20 25 30 35 40 De figuur laat het volgende zien: De terugkoppeling blijkt een struikelblok in de relatie met BJz. 37 scholen geven deze reden op. Bij de JGz wordt relatief vaak aangegeven dat de informatie relevantie mist. Voor niet-gebruik wordt een groot aantal 'andere redenen' genoemd. Een overzicht per werksoort staat in bijlage 2. Aanbeveling 7 Afspraken over terugkoppeling met Bureau Jeugdzorg, jeugd gezondheids zorg en algemeen maatschappelijk werk (opnieuw) vastleggen en afspreken wanneer deze geëvalueerd worden. Dit in regionaal verband actief volgen. Aanbeveling 8 De afspraken met Bureau Jeugdzorg over deelname in zorgadviesteams en/of PCL, de manier van informatievoorziening en terugkoppeling, zie figuur 5, 6 en 7, hebben een impuls nodig. Afspraken opfrissen en opnieuw vastleggen. Gemeenten/een afvaardiging van beleidsambtenaren vanuit regionaal ambtelijk overleg, nemen hiervoor het initiatief in overleg met de samenwerkingsverbanden WSNS. 16 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

3.3 Vragenlijst voor externe partners - vaste deelnemers Als derde groep komt die van de externe partners aan bod. Onderverdeeld in vaste deelnemers en deelnemers op afroep. Hoe beoordelen zij de kwaliteit van de zorgstructuur? Er zijn door de gemeenten 70 lijsten naar vaste deelnemers aan de zorgstructuren gestuurd. In totaal hebben 36 professionals de lijst binnen de gestelde termijn geretourneerd. Dat is een responspercentage van 45%. 6 Figuur 8 laat zien dat de meeste organisaties die de lijst geretourneerd hebben gevestigd zijn in Arnhem. Figuur 8: vestigingsplaats respondenten 5 6 2 22 Arnhem Duiven Rheden Westervoort Onbekend 1 In figuur 9 de organisaties die de respondenten vertegenwoordigen. Instellingen die onder 'anders' vallen zijn: leerplicht (5 keer), OBD (3 keer), politie (2 keer), en schoolmaatschappelijk werker en een zelfstandig werkend orthopedagoog. Figuur 9: respondenten naar organisatie 1 Bureau Jeugdzorg 14 15 Jeugd Gezondheidszorg Algemeen Maatschappelijk Werk Anders 5 6 Hierbij moet worden aangetekend dat er ook lijsten zijn gestuurd naar peuterspeelzalen en kinderopvang (als partner binnen de doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen; er zijn geen lijsten retour ontvangen van deze organisaties. Dit beïnvloedt wel het responspercentage. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 17

Figuur 10: gemeenten waarbinnen organisaties in zorgstructuur participeren Arnhem 16 Lingewaard 4 Rheden 7 Doesburg 4 Duiven 3 Overbetuwe 6 Renkum 3 Rijnwaarden Rozendaal Westervoort Zevenaar 2 2 2 2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 Figuur 10 laat het volgende zien: Het merendeel van de respondenten participeert in Arnhem. Ook Rheden en Overbetuwe worden redelijk vaak genoemd. Opmerking Landelijk is de norm geaccepteerd dat in een zorgadvies team in ieder geval moet participeren jeugdgezondheidszorg, algemeen maatschappelijk werk en Bureau Jeugdzorg, als vaste deelnemers. In Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar participeren maar twee instellingen. Eén van de beoogde vaste partners ontbreekt. Aanbeveling 9 Gemeenten stemmen eerst met elkaar af welke inzet van jeugdgezondheidszorg, algemeen maatschappelijk werk en Bureau Jeugdzorg gewenst is. Vervolgens bekijken zij of in het licht van de gewenste inzet de bestaande afspraken herziening behoeven en nemen hierop actie. Figuur 11 laat zien wat de organisaties vinden van de mate waarin aan criteria voor participanten wordt voldaan in de divers zorgstructruren. 18 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Figuur 11: vaste deelnemers over criteria voor participanten Intake met kind/ouders en groepsleerkracht of intern begeleider 22 11 Instelling werk met vaste contactpersonen voor zorgteams 32 1 Instelling werkt multidisciplinair samen bij diagnostiek lichte zorg 29 5 Instelling werkt multidisciplinair samen bij uitvoering lichte zorg 28 6 Instelling koppelt altijd terug naar school over aard behandeling 28 4 Behandelingsplannen scholen en instellingen altijd op elkaar afgestemd 19 10 Ja Nee REC en BJz afstemming indicatieprocedures formeel vastgelegd 5 3 Resultaten screening bruikbaar voor llvolgsysteem en onderwijskundig rapport 21 6 Resultaten ll-volgsysteem en onderwijskundig rapport bruikbaar voor screening 22 4 Resultaten ll-volgsysteem en onderwijskundig rapport worden gebruikt voor screening 16 10 Afspraken zijn bestuurlijk vastgelegd en ondertekend 9 3 0% 20% 40% 60% 80% 100% Uit de figuur komt het volgende naar voren: Non-respons: uit de absolute aantallen in de balkjes (som < 36) blijkt ook dat respondenten soms niets hebben ingevuld. De vaste partners geven aan dat aan alle criteria door minstens 60% van de participanten wordt voldaan. Criteria waaraan relatief veel participanten nog niet hebben voldaan zijn 'resultaten leerlingvolgsysteem (lvs) en onderwijskundig rapport wordt gebruikt voor screening', 'REC en BJz hebben afstemming over indicatieprocedures formeel vastgelegd', 'behandelingsplannen scholen en instellingen altijd op elkaar afgestemd' en 'intake met ouders/kind altijd met groepsleerkracht of intern begeleider'. Op de vraag waarom resultaten leerlingvolgsysteem en onderwijskundig rapport niet gebruikt worden voor screening geven respondenten in vijf gevallen aan dat het komt door gebrek aan terugkoppeling, in vijf gevallen doordat de informatie onvoldoende relevantie bezit en zes respondenten geven een andere reden. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 19

Een overzicht van deze redenen: Anonieme bespreking i.v.m. privacyregels. Dossiers worden niet echt gelicht. Er wordt uitgegaan van info in het ZAT gegeven en mondeling. Er is niet echt sprake van screening. Kunnen niet in het systeem. Niet bekend mee. Politie wordt niet vaak uitgenodigd voor overleg in Zorgteams, slechts bij hoge uitzondering. Screenen van kinderen is geen taak van SGMW. Aanbeveling 10 Per gemeente met de coördinerende instelling afspraken maken over periodieke evaluatie van de zorg advies teams; zowel over werkwijze als over resultaten. Hiervoor regionaal dezelfde vragenlijst en/of registratieformulieren gebruiken. Keuze maken voor een instrument en dit waar nodig aanpassen. 20 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

3.4 Vragenlijst voor externe partners - deelnemers op afroep Vijftien partners op afroep hebben de vragenlijst ingevuld. Figuren 12 en 13 laten zien waar hun organisatie gevestigd is en tot welke werksoort ze te rekenen zijn. Figuur 12: vestigingsplaats organisaties 5 5 Arnhem Duiven Rheden Lingewaard Onbekend 1 1 3 Figuur 13: werksoort organisaties 2 Politie 2 Onderwijs begeleidingsdienst 9 1 Leerplicht Anders Uit deze figuren blijkt het volgende: Veel partners op afroep zijn gevestigd in Arnhem en Duiven. Ook is er een relatief grote groep partners waarvan de vestigingsplaats niet bekend is. De groep 'anders' maakt verreweg het grootste deel van de totale groep organisaties uit. Hiertoe behoren Bureau Jeugdzorg (2 keer), kinderopvang en peuterspeelzaalwerk (3 keer), een intern begeleider, een schoolmaatschappelijk werk bureau, een school voor voortgezet onderwijs en Onderwijszorg Zevenaar. In figuur 14 staat in welke gemeente de organisaties in een zorgstructuur actief zijn. Dit betreft de organisaties van de externe partners op afroep. In totaal kunnen dus meer organisaties in een gemeente actief zijn. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 21

Figuur 14: gemeenten waarbinnen organisaties in zorgstructuur participeren Zevenaar 3 Westervoort 4 Rozendaal 1 Rijnwaarden 2 Renkum 5 Overbetuwe 6 Duiven 4 Doesburg 1 Rheden Lingewaard 5 5 Arnhem 9 0 2 4 6 8 10 Vervolgens zijn de criteria voor participanten aan de organisaties voorgelegd. In figuur 15 staat in welke mate ze vinden dat eraan wordt voldaan. Figuur 15: externe partners op afroep over criteria voor participanten Intake met kind/ouders en groepsleerkracht of intern begeleider 8 4 Instelling werkt multidisciplinair samen bij diagnostiek lichte zorg 11 1 Instelling werkt multidisciplinair samen bij uitvoering lichte zorg 9 4 Instelling koppelt altijd terug naar school over aard behandeling 5 5 Behandelingsplannen scholen en instellingen altijd op elkaar afgestemd REC en BJz afstemming indicatieprocedures formeel vastgelegd 7 4 5 4 Ja Nee Resultaten screening bruikbaar voor llvolgsysteem en onderwijskundig rapport 8 5 Resultaten ll-volgsysteem en onderwijskundig rapport bruikbaar voor screening 9 1 Resultaten ll-volgsysteem en onderwijskundig rapport worden gebruikt voor screening Afspraken zijn bestuurlijk vastgelegd en ondertekend 9 9 3 3 0% 20% 40% 60% 80% 100% 22 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

De figuur laat het volgende zien: Er zijn maar weinig criteria waarop het merendeel van de organisaties aangeeft dat eraan voldaan is. De criteria 'resultaten ll-volgsysteem en onderwijskundig rapport bruikbaar voor screening' en 'instelling werkt multidisciplinair samen bij het diagnostiek lichte zorg' komen er het beste uit. Aan de criteria 'altijd terugkoppelen naar school over aard behandeling' en 'REC en BJz hebben afstemming over indicatieprocedures formeel vastgelegd' wordt relatief gezien het minst voldaan. Criteria waaraan relatief veel participanten (=/ > 50%) nog niet hebben voldaan zijn: Volgens vaste deelnemer Volgens deelnemers op afroep resultaten leerlingvolgsysteem (lvs) en onderwijskundig rapport wordt gebruikt voor screening REC en BJz hebben afstemming over indicatieprocedures formeel vastgelegd REC en BJz hebben afstemming over indicatieprocedures formeel vastgelegd behandelingsplannen scholen en instellingen altijd op elkaar afgestemd intake met ouders/kind altijd met groepsleerkracht of intern begeleider altijd terugkoppelen naar school over aard behandeling Opmerking Het is niet duidelijk waardoor de verschillen tussen de beoordeling van de criteria tussen vaste externe partners en externe partners op afroep zijn ontstaan. Een mogelijkheid is de frequentie in deelname aan een ZAT. Omdat we dit echter niet weten voor het benoemen van actiepunten, gaan we uit van de uitkomsten op de lijst van de vaste deelnemers; zie aanbeveling 9 en 10. Aanbeveling 11 Afstemming tussen BJz en REC 's over de indicatieprocedures is van belang om te zorgen dat kind en ouders niet twee maal een vergelijkbare indicatieprocedure moeten doorlopen. Dit is een aandachtspunt voor de samenwerkingsverbanden WSNS en BJz. Gemeenten volgen de stand van zaken; hiervoor dit punt opnemen op de lokaal educatieve agenda, jaarlijkse bespreking met de schoolbesturen. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 23

24 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

4. Uitkomsten naar gemeenten Hoe beoordelen de scholen in de gemeente de aanwezige zorgstructuur? Het schema geeft een overzicht van het percentage scholen per gemeente dat 'ja' heeft geantwoord op een aan een criterium gekoppelde stelling en daarmee aangeeft dat aan het criterium wordt voldaan. De ' nee' antwoorden en de respondenten die de vraag niet beantwoord hebben zijn buiten beschouwing gelaten. In bijlage 5 vindt u de vier figuren, die hier in één schema zijn ondergebracht. Totaal aantal respondenten per gemeente: Rijnwaarden 6 Onbekend 38 Westervoort 5 Rheden 15 Duiven 8 Arnhem 44 Overzicht percentage scholen, dat aangeeft dat aan criterium wordt voldaan, per gemeente Bijvoorbeeld: 40% van de scholen in Westervoort geeft aan dat aan criterium 1 is voldaan. Dit betekent dat 2 van de 5 scholen die de vragenlijst hebben ingevuld, dit aangeven. Hoe meer scholen hebben meegedaan, hoe meer dit percentage zegt over de situatie. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 25

Westervoort Rijnwaarden Rheden Duiven Arnhem Overig Respons aantal scholen 5 van 6 6 van 6 15 van 26 8 van 12 44 van 46 38 Criteria m.b.t. cliënten 1. klachtenprocedure 40% 50% 40% 75% 61% 34% 2. Klanttevredenheidsonderzoek 20% 17% 20% 50% 32% 34% 3. Aanmelding met toestemming ouders 100% 83% 80% 88% 95% 84% 4. Ouders op de hoogte van werkwijze 100% 83% 80% 100% 93% 92% Criteria structuur in school 5. Bijscholing groepsleerkrachten 20% 40% 13% 27% 13% 6. (school)maatschappelijk werk aanwezig 47% 89% 8% 7. Intern begeleider spil contacten 100% 100% 100% 100% 100% 97% 8. School uitgangspunt inrichten zorgstructuur 100% 100% 80% 100% 93% 97% Criteria netwerk op school 9. AMW is vaste deelnemer PCL 20% 40% 34% 29% 10. JGZ is vaste deelnemer PCL 20% 50% 47% 63% 27% 21% 11. BJz is vaste deelnemer PCL 17% 7% 7% 12. Swv heeft vaste contactpersoon bij AMW 20% 33% 25% 36% 37% 13. Swv heeft vaste contactpersoon JGZ 20% 40% 38% 43% 44% 14. Swv heeft vaste contactpersoon BJz 7% 25% 34% 26% 15. Elk swv heeft coördinator 20% 50% 87% 88% 77% 74% 16. Coördinator bewaakt algemene randvoorwaarden 40% 17% 80% 63% 75% 76% 17. Elk (zorg/mdt) team heeft vaste coördinator/ voorzitter 40% 17% 80% 50% 68% 84% 18. Md team 6-10 x per jaar bijeen 40% 17% 80% 38% 73% 87% 19. Vastgestelde werkwijze voor overdracht naar VO 100% 100% 40% 88% 84% 84% 26 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Westervoort Rijnwaarden Rheden Duiven Arnhem Overig Criteria netwerk op school: resultaten screening 20. BJz en voorzieningen afspraken over infovoorziening 17% 20% 11% 16% 21. Afspraken rond uitvoering vastgelegd en ondertekend 20% 50% 53% 75% 66% 58% 22. Vastgelegde werkwijze overdracht VO 100% 100% 73% 100% 98% 95% 23. WSNS en REC s structureel overleg en afstemming over zorg 40% 53% 38% 48% 39% 24. Resultaten screening AMW daadwerkelijk gebruikt 40% 67% 47% 13% 59% 34% 25. Resultaten screening AMW zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 60% 83% 60% 25% 64% 58% 26. Resultaten screening JGZ daadwerkelijk gebruikt 60% 67% 60% 75% 75% 68% 27. Resultaten screening JGZ zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 80% 83% 60% 75% 80% 84% 28. Resultaten screening BJz daadwerkelijk gebruikt 40% 50% 40% 50% 41% 42% 29. Resultaten screening BJz zijn bruikbaar voor leerlingvolgsysteem 60% 67% 33% 63% 45% 63% Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 27

Westervoort De uitkomsten van de criteria voor cliënten (1 t/m 4) passen binnen het regionale beeld. Zie aanbeveling 2 en 3. Ook de uitkomsten bij criteria voor structuur in de school (5 t/m 8) passen in het regionale beeld (score 5 en 6 <50%); score 7 en 8: 80% of hoger, waarbij opvalt dat geen enkele school toegang heeft tot maatschappelijk werk. Zie aanbeveling 4 en 5. Criteria voor het netwerk op school: randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze (9 t/m 19). Alle scholen geven aan dat er een vastgestelde werkwijze is voor overdracht van leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Op de ander criteria voor het netwerk is de score 40% of lager. De contacten met Bureau Jeugdzorg (11 en 14) scoren helemaal niet. Zie aanbevelingen 6 t/m 9. Criteria netwerk op school: resultaten screening; de uitkomsten wijken niet af van het regionale beeld. Rijnwaarden De uitkomsten van de criteria voor cliënten (1 t/m 4) passen binnen het regionale beeld. Zie aanbeveling 2 en 3. Ook de uitkomsten bij criteria voor structuur in de school (5 t/m 8) passen in het regionale beeld, waarbij opvalt dat geen enkele school toegang heeft tot maatschappelijk werk en dat er geen vorm van deskundigheidsbevordering is voor groepsleerkrachten. Zie aanbeveling 4 en 5. Criteria voor het netwerk op school: randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze (9 t/m 19). Alle scholen geven aan dat er een vastgestelde werkwijze is voor overdracht van leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Jeugdgezondheidszorg is voor 3 van de 6 scholen vaste deelnemer aan de PCL. Het netwerk van de school en/of het samenwerkingsverband is niet optimaal (non respons). De helft van de scholen heeft een samenwerkingsverband met een vaste coördinator. De contacten met Bureau Jeugdzorg (11 en 14) scoren helemaal niet. Zie aanbevelingen 6 t/m 9. Criteria netwerk op school(20 t/m 29): resultaten screening; de uitkomsten wijken niet af van het regionale beeld. Aandachtspunt: contact gemeente en bestuur van het samenwerkingsverband WSNS is nodig voor overleg over aansluiting zorg in en om school; lokaal educatieve agenda. Rheden Er hebben 15 van de 26 scholen meegedaan. De uitkomsten zeggen niets over de andere 42% van de scholen. De uitkomsten van de criteria voor cliënten (1 t/m 4) passen binnen het regionale beeld. Zie aanbeveling 2 en 3. Ook de uitkomsten bij criteria voor structuur in de school (5 t/m 8) passen in het regionale beeld. Zie aanbeveling 4 en 5. Criteria voor het netwerk op school: randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze (9 t/m 19). 40% van de scholen geeft aan dat er een vastgestelde werkwijze is voor overdracht van leerlingen naar het voortgezet onderwijs; dit is lager dan het regionale gemiddelde. Met uitzondering van de contacten met Bureau Jeugdzorg (11 en 14) en AMW(33 %) is de score op deze criteria 47 tot 87 %. Zie aanbevelingen 6 t/m 9. Criteria netwerk op school: resultaten screening; de uitkomsten passen in het regionale beeld, behalve op 23. Hier zien we de hoogste score voor structureel overleg tussen WSNS en de REC s. 28 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Duiven De uitkomsten van de criteria voor cliënten (1 t/m 4) passen binnen het regionale beeld, maar klachtenprocedure en klanttevredenheids-onderzoek scoren hoger dan in Westervoort, Rijnwaarden en Rheden. Zie aanbeveling 2 en 3. Ook de uitkomsten bij criteria voor structuur in de school (5 t/m 8) passen in het regionale beeld, waarbij opvalt dat geen enkele school toegang heeft tot maatschappelijk werk. Zie aanbeveling 4 en 5. Criteria voor het netwerk op school: randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze (9 t/m 19). scholen geven aan dat er een vastgestelde werkwijze is voor overdracht van leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Op de ander criteria voor het netwerk is de score 40% of lager. De contacten met Bureau Jeugdzorg (11 en 14) scoren niet of nauwelijks. Zie aanbevelingen 6 t/m 9. Criteria netwerk op school: resultaten screening; de uitkomsten passen in het regionale beeld. Arnhem De uitkomsten van de criteria voor cliënten (1 t/m 4) passen binnen het regionale beeld, maar met Duiven heeft Arnhem een hoge score op klachtenprocedure. Zie aanbeveling 2 en 3. Ook de uitkomsten bij criteria voor structuur in de school (5 t/m 8) passen in het regionale beeld; score 5 en 6 <50%; score 7 en 8: 80% of hoger. Met uitzondering van de score voor toegang tot maatschappelijk werk: is het hoogste is van de regio. Zie aanbeveling 4 en 5. Criteria voor het netwerk op school: randvoorwaarden; deelname externe partners en werkwijze (9 t/m 19). 84% scholen geven aan dat er een vastgestelde werkwijze is voor overdracht van leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Op de andere criteria voor het netwerk (werkwijze) is de score 68% of hoger. De contacten met Bureau Jeugdzorg (11 en 14) scoren lager dan met jgz en amw. Zie aanbevelingen 6 t/m 9. Criteria netwerk op school: resultaten screening; de uitkomsten wijken niet af van het regionale beeld. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 29

30 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Bijlage 1 Uitgangspunten en criteria uit advies bestuurlijk overleg zorg p.o. d.d. 8 november 2005 Aan de hand van verschillende inventarisaties (LCOJ/ Spectrum en WSNS de Liemers) komt de werkgroep tot de volgende criteria waar de zorgstructuren in de regio Arnhem e.o. idealiter aan moeten voldoen. Met het begrip zorgstructuur bedoelen we hier met name de structuur die nodig is om het kind of het gezin met sociaal-emotionele problematiek zo snel mogelijk, zo dicht mogelijk bij de school te helpen. Uitwerking op lokaal niveau kan verschillen daarom stelt de werkgroep voor het platform vooral een rol te laten vervullen in de afstemming op regionale punten van samenwerking. Criteria m.b.t. cliënten 1. Laagdrempelig voor ouders en kinderen 2. Aanmelding kan alleen met toestemming van ouders 3. Toetsing van tevredenheid bij cliënt 4. Er is een klachtenprocedure Criteria m.b.t. structuur in school 1. De school vormt het uitgangspunt voor het inrichten van de zorgstructuur, waar mogelijk aansluiting op bestaande structuren en waar nodig het opzetten van nieuwe structuren. 2. De intern begeleider is spil in de contacten met externe instellingen. 3. Op alle scholen is schoolmaatschappelijk werk aanwezig en functioneert als eerste vangnet. 4. Groepsleerkrachten zijn belangrijke signaleerders van psychosociale problemen bij kinderen en hun gezinnen en zijn daartoe toegerust. Criteria m.b.t. het netwerk van de school 1. Er vindt overdracht plaats vanuit de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en consultatiebureau naar het basisonderwijs. 2. De frequentie van een multidisciplinair zorgadviesteam is afgestemd op de schaal. 3. Elk zorgadviesteam heeft een coördinator/voorzitter en elk samenwerkingsverband (of andere cluster van ZAT s) heeft een coördinator die algemene randvoorwaarden organiseert en bewaakt. 4. het samenwerkingsverband heeft korte lijnen met instellingen als BJZ, JGZ en AMW. Deze instellingen nemen ook deel aan de permanente commissie leerlingenzorg. 5. Zorg in het kader van WSNS en zorg vanuit de REC s worden op elkaar afgestemd 6. Er vindt overdracht plaats naar het VO. 7. Op bovenlokaal niveau worden de activiteiten en functioneren van de zorgstructuren gemonitord. Criteria m.b.t. participanten 1. Instellingen voeren zowel een screeningsgesprek met ouders/kind als met de groepsleerkracht en/of intern begeleider. 2. Instellingen werken multidisciplinair samen bij de diagnostiek en de uitvoering van lichte zorg. Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 31

3. Instellingen koppelen altijd terug naar de school over de aard van ingestelde behandelingen. 4. (Be)handelingsplannen van scholen en instellingen dienen op elkaar afgestemd worden 5. REC en BJZ werken samen aan de afstemming van hun indicatieprocedures. 6. Screeningsinstrumenten van externe instellingen zijn afgestemd op leerlingvolgsysteem en onderwijskundig rapport (en vice versa). 7. Bovenstaande afspraken zijn (eventueel in convenanten) vastgelegd en bestuurlijk ondertekend. 32 Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o.

Bijlage 2 Stand van zaken zorgteams voor de ondertekening van het convenant - december 2005 Arnhem Doesburg Duiven aanwezig? ja Start eind 2005 dekkend? gemeentelijke inzet IB (is geen gemeente) nee: 21 van de 44 scholen nee, in ontw. ja Ja, zorgnetwerk 0-12 Renkum Rheden Rozendaal Ja, zorgteam 0-12 ja Ja Nee ja 25 uur p/w 14 u p/w Min. 1fte per school ja Nee nee, in ontwikkeling smw/amw 100 u p/w 2,38 fte 170 u p/j 3 u p/w 168 u p/j 0,9 fte 10 uur p/w Lingewaard Overbetuwe Rijnwaarden Westervoort nee, in ontwikkeling Zevenaar nee, in ontwikkeling JGZ 19 uur p/w nog onbekend leerlpl 19 uur p/w nog onbekend 90 u 3 u p/w Ja 128 u p/j nog onbekend 170 u Ja 24 u p/j wisselend STUW 295 u p/j? September 2006 - Inventarisatieronde aan de hand van 4 vragen 1. Is de notitie zorgstructuur primair onderwijs voor de regio Arnhem van 8 november 2005 bestuurlijk vastgesteld? 2. Is de huidige zorgstructuur dekkend (= alle scholen kunnen er gebruik van maken)? 3. Wat is het verschil tussen toen (zie bovenstaand schema) en de huidige situatie? 4. Welke organisatie levert de coördinatie van de zorgnetwerken? Spectrum CMO Zorgstructuur primair onderwijs Arnhem e.o. 33