Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum studiegebied VOEDING (2012-2013) Opleidingen Bakkerij, Hotel, Grootkeuken, Slagerij- en Voedingstechnieken Onderwerpen 1 Leerplannen 2012-2013 2 Ontwerpleerplannen 2013-2014 3 Websites 4 Servicedocument: attitudes Gemeenschapsrestauratie 1 NIEUWE LEERPLANNEN voor het schooljaar 2012-2013 Geldig van 1 september 2012 website www.vvkso.be 1.1 Implementatie Betekenis bij de beschrijving van de implementatie Dit leerplan wordt progressief ingevoerd betekent: wordt ingevoerd in het eerste leerjaar op 1 september 2012 en in het tweede leerjaar op 1 september 2013. Dit leerplan wordt niet progressief ingevoerd betekent: wordt ingevoerd het eerste en in het tweede leerjaar op 1 september 2012. in 1.2 TWEEDE GRAAD BSO eerste en tweede leerjaar Studierichting RESTAURANT en KEUKEN petenties. Implementatie: dit leerplan wordt niet progressief ingevoerd. leerplannummer 2012/016 Vervangt 2010/011a Studierichting SLAGERIJ- en VLEESWARENBEREIDING petenties. Implementatie dit leerplan wordt progressief ingevoerd. leerplannummer 2012/017 Vervangt 2001/011 Website: http://www.kerknet.be/vic.onderwijs.mb
- 2 Studierichting BROOD- en BANKETBAKKERIJ petenties. Implementatie: dit leerplan wordt progressief ingevoerd. Leerplannummer 2012/015 Vervangt 2002/064 1.2 DERDE GRAAD BSO eerste en tweede leerjaar Studierichting BROOD- en BANKETBAKKERIJ en CONFISERIE petenties. Implementatie: dit leerplan wordt progressief ingevoerd. Leerplannummer 2012/028 Vervangt 2004/018 Studierichting GROOTKEUKEN petenties. Implementatie: dit leerplan wordt niet progressief ingevoerd. Leerplannummer 2012/029 Word (2003 Vervangt 2010/01 Studierichting RESTAURANT en KEUKEN petenties. Implementatie: dit leerplan wordt niet progressief ingevoerd. Leerplannummer 2012/032 Vervangt 2010/011b Studierichting SLAGERIJ en VERKOOPSKLARE GERECHTEN petenties. Implementatie: dit leerplan wordt progressief ingevoerd. Leerplannummer 2012/033 Vervangt 2004/063
- 3 1.3 DERDE GRAAD BSO Specialisatiejaar Studierichting GEMEENSCHAPSRESTAURATIE petenties. Implementatie: 1 september 2012 Leerplannummer 2012/036 Word (2007) Vervangt 2002/016 1.4 Een vernieuwd concept Hoewel er inhoudelijk niet zo veel veranderd is, is de aanpak totaal verschillend van de huidige leerplannen. Er wordt vertrokken vanuit een breed uitgeschreven studierichtingprofiel met aanknopingspunten bij de algemene vorming. De leerplannen zijn opgesteld vanuit competenties. Deze competenties zijn gehaald vanuit het beroepscompetentieprofiel (www.serv.be, www.competent.be ), de beroepsopleidingsprofielen (www.vlor.be) en de functiebeschrijvingen van de jobs die er bij aansluiten. Voor de leerplannen is geïntegreerd gedacht. Er is geen onderscheid gemaakt tussen wat TV en PV is. Een samenwerking tussen beide is een noodzaak in de realisatie van het leerplan. Voor de realisatie van enkele leerplandoelstellingen is de samenwerking met AV een noodzaak. Waar dit het geval is, staat dit bij de didactische wenken. De didactische wenken en suggesties voor evaluatie, zijn in het leerplan beperkt tot het essentiële. Het graadleerplan BSO voor Bakkerij en Slagerij wordt opgemaakt voor zowel de tweede als de derde graad. Bedoeling is de leerlijn van het eerste leerjaar van de tweede graad tot het tweede leerjaar van de derde graad uit te zetten en de groeimogelijkheden aan te duiden. Voor het specialisatiejaar Gemeenschapsrestauratie krijgen we het logische vervolg op de leerlijn in competenties na de derde graad BSO Grootkeuken en de integratie van PV en TV. Van kok na de derde graad grootkeuken tot keukenchef van de grootkeuken in het specialisatiejaar. 1.5 Organisatorische consequenties Samenwerking TV en PV Samenwerking met AV. De leerplandoelstellingen zijn een cluster van kennis, vaardigheden en attitudes. De kennis kan niet geïsoleerd worden gegeven, maar wel in combinatie met de vaardigheden die er op aansluiten. Voor BSO wordt alle kennis toegepast of om-
gekeerd, alle toepassingen worden ondersteund door kennis. De leerling leert al doende! Ideaal is wanneer een leerplandoelstelling als één geheel gerealiseerd wordt door één leraar. Dit kan als een combinatie van TV met PV. Toch blijft het mogelijk dat twee leraren aan één doelstelling werken. Maar dan is het belangrijk de synchronisatie te bewaken en goede afspraken te maken. Organisatie van stages Het leerplan vermeldt ook stages voor de derde graad. Dit kan in blokstage, als alternerende stage of als combinatie van beide. Aanbevolen is de stage te spreiden over de twee leerjaren van de derde graad, maar clustering in één jaar behoort ook tot de mogelijkheden. - 4 2 Ontwerpleerplannen voor 2013-2014 2.1 Leerplannen Tweede en derde graad TSO Bakkerij TV en PV: fase leerplancommissie. Tweede en derde graad TSO Slagerij TV en PV: fase leerplancommissie. Tweede en derde graad TSO Hotel TV en PV: in voorbereidende fase. 2.2 Verschil BSO en TSO leerplannen In tegenstelling met de bso-leerplannen waar de competenties onderliggende competenties bevatten met doelstellingen voor kennis, vaardigheden en attitudes en waar alle kennis omgezet wordt in vaardigheden zijn de onderliggende competenties in de leerplannen TSO enkel voorzien van leerinhouden waar de leraar zelf een invulling geeft aan de onderliggende kennis en vaardigheden. De leerinhouden dienen ook niet allemaal omgezet te worden in vaardigheden. In een tsorichting geldt theoretisch en wetenschappelijk inzicht immers ook als brede achtergrond om technologische processen te begrijpen en te sturen, zonder dat dit steeds in praktijkoefeningen moet worden omgezet. Tevens zijn naast de competenties ook nog algemene doelstellingen en attitudes meegegeven die een rode draad vormen in de opleiding. Aangezien deze leerplannen worden ingevoerd op 1 september 2013 krijgen de scholen hier meer informatie over tijdens het voorscholingstraject in de loop van het schooljaar 2012 2013.
- 5 3 WEBSITES 3.1 De actieve voedingsdriehoek geactualiseerd De actieve voedingsdriehoek van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) is geactualiseerd. De actieve voedingsdriehoek geeft op een schematische manier aan wat we dagelijks zouden moeten eten en drinken. In het nieuwe model ligt de focus onder andere op het drinken van water en de hoeveelheid zout in de voeding. Voor het eerst krijgt ook lichaamsbeweging een plekje in de driehoek. Meer informatie over de actieve voedingsdriehoek kan je vinden op www.gezondheidstest.be.
- 6 3.2 De waterdruppel de voedingspiramide Aanvullend op de actieve voedingsdriehoek vind je op de website van www.foodinaction.com een visuele voorstelling van: welke drank kies je? de waterdruppel in samenwerking met de Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten (VBVD). Tevens vind je ook een afbeelding van de voedingspiramide een samensmelting van de actieve voedingsdriehoek met de drankendruppel. 4 Servicedocument Na te streven attitudes on- leerplan Op vraag van de scholen met Gemeenschapsrestauratie vind je derstaand een graadmeter voor de na te streven attitudes uit het derde graad BSO - derde leerjaar - Gemeenschapsrestauratie 2012/036. Dit document is vrijblijvend te gebruiken. Na te streven attitudes voor Gemeenschapsrestauratie Attitudes Zeer goed Goed Matig Onvoldoende Verantwoordelijkheidszin Bevordert organisatorische verbeteringsprocessen. Neemt verantwoordelijkheid op voor het geheel. Geeft zelf het voorbeeld door goed te werken. Verstopt zich in de groep. Is bekommerd om de eigen positie: wil zich voortdurend beveiligen. Neemt verantwoordelijkheid op voor fouten die anderen gemaakt hebben. Organiseert een structuur waarin iedereen aan bod komt en coördineert efficiënt. Zorgt dat hij een overzicht heeft op de volledige opdracht. Legt goede samenwerkingsverbanden met andere afdelingen/groepen. Maakt een globale planning en is flexibel om deze waar nodig aan te passen. Is voldoende taakgericht. Kan binnen een voorgeschreven tijd een taak voltooien. Is meestal binnen de voorgeschreven tijd klaar met een taak. Is af en toe binnen de voorgeschreven tijd niet klaar met een taak. Kan binnen een voorgeschreven tijd een taak niet voltooien. Nauwkeurigheid Kan op een snelle en nauwkeurige manier kwaliteitsvol resultaten behalen. Nauwkeurigheid en snelheid gaan al eens samen, maar niet altijd. Maakt af en toe fouten. I s niet altijd nauwkeurig. Onnauwkeurig of slordig: maakt fouten die gemakkelijk vermeden kunnen worden. Organiseren Kan een grote opdracht zelfstandig in stapsgewijze deeltaken opsplitsen en uitvoeren en laten uitvoeren. Kan op aanwijzing een grote opdracht in stapsgewijze deeltaken opsplitsen en uitvoeren en laten uitvoeren. Kan een grote opdracht, door iemand anders in stapsgewijze deeltaken opgesplitst, uitvoeren. Kent het verschil niet tussen een grote opdracht en opgesplitste deeltaken. Planmatig werken Runt en plant zijn/haar tijd in functie van prioriteiten, hoofdzaken, deadlines en resultaten. Voert de planning uit en houdt de timing goed in het oog en stuurt zijn planning tijdig bij. Werkt planmatig, maar verliest de timing uit het oog. Werkt te lang aan x zodat te weinig tijd over is voor Y. Heeft totaal geen planning. Maakt zelf systematisch een onderscheid tussen prioritaire en niet prioritaire taken. Maakt bij dreigend tijdsgebrek zelf een onderscheid tussen prioritaire en niet- Kan op aanwijzing verschil maken tussen prioritaire en nietprioritaire taken. Alle taken, prioritaire en niet-prioritaire, zijn één grote pot nat.
- 7 prioritaire taken. Veilig en voedselveilig werken Veiligheidsinstructies worden spontaan nageleefd. Doet suggesties voor veiligheidsprocedures. Veiligheidsinstructies worden nageleefd, veilige werkmethodiek, bij potentieel gevaar wordt het nodige gedaan. Veiligheidsinstructies worden op aanwijzing nageleefd zolang dit niet teveel moeite kost. Heeft geen oor naar de essentiële veiligheidsinstructies. Is actief gericht op veiligheid Meldt bijna-ongevallen en onveilige situaties aan de verantwoordelijke. Herkent gevaarlijke situaties maar ondergaat ze soms nog met het idee dat er wel niets zal mislopen. Kwaliteitsbewust zijn Is zeer veeleisend betreffende het behalen van kwaliteitsvolle resultaten. Evalueert kwalitatief zijn eigen handelen en oplossingen wanneer ze niet voldoen aan de gestelde criteria, dan zoekt hij/zij meestal verder. Legt de lat zodanig dat ze haalbaar blijkt (geen uitdagende doelstellingen), behaalt af en toe het nodige resultaat. Is snel tevreden met wat hij/zij doet. Evalueert zijn taken, opdrachten, aanpak niet. Is vrij onverschillig t.a.v. het stellen van kwaliteitseisen aan zijn/haar eigen werk. Zin voor teamgeest Zorgt ervoor dat iemand in de groep opgenomen wordt. Springt in voor collega s of voor de groep. Stelt afspraken voor om teamleden op te vangen na ziekte. Organiseert iets buiten dienstverband. Werkt goed samen met andere teamleden. Sluit zich constructief aan bij de meerderheid waar nodig. Geeft uitleg aan anderen, helpt. Vangt nieuwe teamleden of collega s op indien gevraagd. Houdt alleen rekening met anderen als hij weet dat de hogere in leiding dit waardeert. Ligt dwars, werkt niet samen. Is humeurig, soms agressief. Is nonchalant in het naleven van afspraken. Geeft nooit informatie door. Roept weerstand op. Maakt belangrijk nieuws bekend. Sociaal vaardig zijn Heeft impact op de groep, kan overtuigen. Kan ingaan tegen de groep. Heeft een persoonlijke inbreng in de groep, passend bij zijn eigen persoonlijkheid en capaciteiten. Kan hulp vragen aan anderen. Valt niet positief of negatief op, maar heeft eigenlijk weinig inbreng in de groep. Trekt zich weinig aan van anderen. Reageert op basis van verdenkingen in plaats van feiten. Probleemoplossend werken Vat kritiek constructief op, ook al wordt die tactloos gegeven. Geeft zelf constructieve kritiek. Herkent in een vroeg stadium dat er sprake is van een probleem. Komt in de meeste situaties op voor zijn mening. Kan fouten toegeven. Verzamelt systematisch informatie om het probleem of de deelproblemen op te lossen. Onderkent problemen, maar vaak oppervlakkig, en komt niet altijd tot de gepaste actie na het onderkennen van de problemen. Onderkent onvoldoende problemen (die zich bv. kunnen voordoen bij het (al dan niet) uitvoeren van bepaalde handelingen (bv. bij machines).
- 8 Leergierig zijn Is gepassioneerd door het werk. Wil allerlei dingen weten, zoekt naar achtergronden. Stelt veel vragen. Is geïnteresseerd in het werk. Stelt regelmatig vragen. Het werk interesseert hem / haar matig. Stelt af en toe een vraag. Heeft absoluut geen interesse voor het werk dat hij doet. Stelt nooit vragen. Al deze attitudes terzelfder tijd nastreven is uiteraard onmogelijk. Het is daarom aangewezen tijdens afgesproken periodes telkens één of enkele attitudes expliciet te benadrukken. Aan allen wens ik een mooi schooljaar toe met een goede start en vele leerrijke momenten. Patrick Ameye pedagogisch begeleider studiegebied Voeding patrick.ameye@vsko.be G 0495 27 41 36 T 050 34 99 58