Verbinding Stad-Land Midden-Delfland gebied Analyse van de behoefte om de relatie tussen stad en land te verstevigen voor het Midden-Delfland gebied inclusief uitvoeringsagenda met begroting en dekkingsvoorstel voor de Midden-Delfland Vereniging. Burg. Musquetiersingel 40, 2636 GG Schipluiden Tel: 06 42 10 54 07 E-mail: info@middendelflandvereniging.nl Website: www.middendelflandvereniging.nl 1
Inleiding In dit document met de titel Verbinding Stad-Land Midden-Delfland gebied beschrijft de Midden-Delfland Vereniging wat er volgens haar nodig is in het Midden-Delfland gebied om de verbinding tussen stad en land te verstevigen. In dit document wordt een onderscheid gemaakt tussen wat er in algemene zin nodig is voor het gebied aan de ene kant en wat de Midden-Delfland Vereniging hierin kan betekenen aan de andere kant. Onder het kopje ambitie Midden-Delfland staat de situatie voor het gehele gebied beschreven. In het kopje ambitie Midden-Delfland Vereniging wordt ingezoomd op de bijdrage die de Midden-Delfland Vereniging kan leveren om te werken aan de ambitie om de verbinding Stad-Land te versterken. Tenslotte mondt dit document uit in een uitvoeringsagenda van de Midden-Delfland Vereniging voor de periode van december 2014 tot december 2015. Dit om inzicht te geven op welke manier wij op korte termijn invulling aan dit thema geven en welke kosten hiermee gepaard gaan. 2
Ambitie Midden-Delfland Het Midden-Delflandgebied ligt als open en groene oase in het meest verstedelijkt gebied van Nederland. De druk op dit gebied voor andere doeleinden dan agrarisch, natuur of recreatie is dan ook groot. De enige manier waarop dit gebied open en groen kan blijven is als mensen (bewoners en bestuurders) uit de omliggende steden zich mede-eigenaar voelen van het Midden-Delflandgebied en zich daar medeverantwoordelijk voor voelen. Dat het Midden-Delflandgebied voor de omliggende steden van essentieel belang is, staat inmiddels buiten kijf. De Metropoolregio Den Haag Rotterdam concurreert met haar vestigingslocaties voor bedrijven in de hele West-Europese regio: bedrijven die zich net zo makkelijk kunnen vestigen in Brussel, Antwerpen, Amsterdam of Bremen. Een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven is het kunnen aantrekken van goed gekwalificeerd personeel. Daarbij speelt een mooie directe (woon)omgeving een grote rol. Midden- Delfland biedt een oase van rust en ruimte waar inwoners en gasten genieten van het open, groene landschap. Vele routes nodigen fietsers, wandelaars en skaters uit om het uitgestrekte veenweidegebied met de authentieke dorpen te verkennen. Ook is het landschap met de sloten en vaarten zeer aantrekkelijk voor watersporters. Eigenaren van streekgebonden bedrijven ontvangen bezoekers van de gemeente graag als gast en in verschillende eetgelegenheden kunnen heerlijke streekproducten worden geproefd, zoals druiven, kaas en honing. Hier kunnen kinderen zien hoe lammetjes worden geboren, koeien worden gemolken en van de melk boter en kaas worden gemaakt. Midden-Delfland gaat bewust om met het milieu, respecteert het landschap en besteedt aandacht aan een goede infrastructuur. Daarom is het ook van belang voor de stedelijke economie dat het Midden-Delflandgebied in stand wordt gehouden en onder een grotere doelgroep bekend wordt, zodat meer mensen hier komen recreëren en de Metropoolregio een aantrekkelijke regio blijft om te wonen 1. De Midden-Delfland Vereniging constateert op grond van bovenstaande dat het van essentieel belang is dat de relatie tussen stad en land verstevigd wordt. Dit belang is zowel essentieel voor het leefbaar houden van de steden als voor het open en groen houden van Midden-Delfland. Hierbij gaat het zowel om fysieke en recreatieve behoeften, om publieke bekendheid, om betrokkenheid van stedelijke bestuurders, (maatschappelijke)organisaties en inwoners als om het versterken van economische banden. De Midden-Delfland Vereniging is van mening dat om de relatie tussen het gebied en de omliggende steden te verstevigen nog heel wat kan en moet gebeuren. 1. Verbetering fysieke bereikbaarheid vanuit de steden Afgelopen jaren werd het belang van de Stad-Landverbindingen (met name wandel- en fietspaden) in diverse regionale plannen breed uitgedragen. In deze plannen, evenals in de Gebiedsvisie Midden- Delfland 2025 en het Landschapsontwikkelingsperspectief dat de basis is voor de ruimtelijke visie van de Hof van Delfland, zijn bestaande en gewenste routes opgenomen, evenals verschillende poorten met recreatieve voorzieningen aan de randen van het groene hart van de Hof van Delfland. Wat dit aspect betreft ziet de Vereniging dat voor Midden-Delfland het volgende van belang is: - Het verder ontwikkelen van bijzondere recreatieve locaties zoals de Maaslandse Poort, Informatiecentrum Op Hodenpijl, de Zwethzone en de nog aan te leggen Toeristische Overstap Punten (TOP s). - Het in kaart brengen van aan te leggen of te beschermen wandel- en fietsroutes op stad/landovergangen en indien van toepassing het realiseren van deze routes. - Het organiseren van thematische wandelingen Stad-Land, waarin o.a. historische relaties worden belicht. Duidelijk is dat er historisch gezien veel relaties zijn tussen het agrarisch kerngebied en de stedelijke omgeving. 2. Verhoging publieke bekendheid en betrokkenheid In het Midden-Delflandgebied vindt een breed scala aan activiteiten plaats. Enkele voorbeelden hiervan zijn Boerol, Met Vockestaert de boer op, de Tuin van de Randstad en de Midden-Delfland Dag, Dit zijn grotere evenementen waarbij bezoekers het Midden-Delflandgebied beter leren kennen. 1 De Midden-Delfland Vereniging was in dit verband erg verheugd met de aflevering van Altijd wat van de NCRV op 26 augustus 2014, waarin zowel burgemeester Van Aartsen van Den Haag als burgemeester Aboutaleb van Rotterdam hun volmondige steun uitspraken voor het behoud van Midden-Delfland als groene long voor hun steden. 3
Hierbij ziet de Vereniging dat voor Midden-Delfland het volgende van belang is: - Dat de verschillende activiteiten georganiseerd blijven worden. Hier zijn voldoende (meer) vrijwilligers voor nodig. - Dat er nieuwe evenementen opgestart blijven worden, die ook gecontinueerd kunnen worden. Ook is het een idee om te kijken of activiteiten zoals de Verlichte Boerderijenroute jaarlijks georganiseerd kunnen worden. - Dat er lesmateriaal over Midden-Delfland ontwikkeld wordt voor basisscholen in de (stedelijke) omgeving. - Dat er met regelmaat openbare debatten of (lunch)lezingen georganiseerd worden over onderwerpen zoals belang van het agrarisch kerngebied voor de stedelijke omgeving, recreatie vlak bij huis, groen gebied mag wat kosten of voedsel uit de regio. - Dat er sprake is van een goede coördinatie, afstemming en branding van de verschillende activiteiten zodat ze duidelijker onder de stedelingen gepromoot kunnen worden - Dat er meer en meer voorbeeld-streekproducten worden geproduceerd en vermarkt in de omliggende steden. 3. Aanhalen relatie met organisaties en gemeenten Het gebied Midden-Delfland geniet een toenemende belangstelling van (landelijke) organisaties, zoals Natuurmonumenten, Zuid-Hollandse Federatie voor Natuur & Milieu, AVN, KNNV, ANWB, Fietsersbond ed. Daarnaast hechten omringende gemeenten veel belang aan een kwalitatief goed functionerend groengebied. De organisaties in het Midden-Delflandgebied halen contacten aan met zusterorganisaties uit het groene middenveld in de Hof van Delfland, waarbij afspraken worden gemaakt over samenwerking op actuele onderwerpen, gezamenlijke activiteiten (recreatieve arrangementen) en onderlinge communicatie. Hiermee neemt het draagvlak voor het belang van de groene long toe en raken ook de leden van de andere organisaties (Natuurmonumenten telt bijvoorbeeld 80.000 leden in de regio rondom Midden-Delfland) meer bekend met en betrokken bij het gebied. Daarnaast is het ook belangrijk dat de relaties met de gemeentebesturen van de omliggende gemeenten en de provincie aangehaald worden. 4. Economische betrekkingen Directe economische relaties tussen Midden-Delfland en omringende steden kunnen enerzijds goed uitpakken voor de bedrijvigheid in het gebied, anderzijds vergroot het de betrokkenheid van de stedelingen bij het agrarisch kerngebied. Het mes snijdt hiermee aan twee kanten. Voor het sterk op de kaart zetten van het merk Midden-Delfland (het agrarisch kerngebied Midden- Delfland, Ackerdijkse Plassen en Oude Leede) in economische zin, zijn volgens de Vereniging de volgende activiteiten nodig: - Het professioneel en omvattend promoten van Midden-Delfland als een gebied voor aangenaam verblijf, waar eerlijk voedsel vandaan komt en sprake is van een duurzame economie. - Contacten leggen tussen en met stedelijke organisaties op recreatie- en toeristisch gebied - Ontwikkelen van activiteiten op het terrein van voedselvoorziening (bijvoorbeeld Food Council Rotterdam) en horeca. 4
Ambitie Midden-Delfland Vereniging De Midden-Delfland Vereniging wil graag met andere organisaties in en rondom het Midden-Delfland gebied dit plan verder uitwerken en vormgeven. Gedacht kan worden aan partijen als ANV Vockestaert, Groen Goud, Midden-Delfland is Mensenwerk, LTO Delflands Groen, Hof van Delfland en de gemeente Midden-Delfland. In deze paragraaf wordt beschreven welke activiteiten de vereniging zelf in ieder geval op wil en kan pakken om de relatie tussen stad en land te verstevigen. 1. Doe activiteiten - Het organiseren van thematische wandelingen Stad-Land, waarin historische relaties worden belicht. Duidelijk is dat er historisch gezien veel relaties zijn tussen het agrarisch kerngebied en de stedelijke omgeving. - Het organiseren van arrangementen waarbij stedelingen op diverse manieren (boot, fiets, wandelend, etc.) Midden-Delfland kunnen ontdekken. - Het ontwikkelen van nieuwe fiets- en wandelroutes in het gebied gericht op specifieke doelgroepen. 2. Promotie - Voor de organisaties in Midden-Delfland en het omringende stedelijk gebied die gebruik maken van het Midden-Delflandgebied wil de Midden-Delfland Vereniging netwerkbijeenkomsten gaan organiseren. Voor deze netwerkbijeenkomsten worden zowel organisaties in het stedelijk gebied die zich bezig houden met groen en/of bewegen uitgenodigd als partijen en ondernemers uit Midden-Delfland. Tijdens deze netwerkbijeenkomsten kunnen diverse partijen elkaar op informele manier ontmoeten om te kijken wat ze voor elkaar kunnen betekenen en hoe ze elkaar kunnen versterken. - Met regelmaat openbare debatten of (lunch)lezingen organiseren over onderwerpen zoals belang van het agrarisch kerngebied voor de stedelijke omgeving, recreatie vlak bij huis, groen gebied mag wat kosten of voedsel uit de regio. 3. Beleid / lobby - De vereniging wilt graag Midden Delfland onder de aandacht brengen van de omliggende gemeenten waarbij ze zich met name richten op gemeentebesturen, gemeenteraden en ambtenaren van omliggende gemeenten die betrokken zijn bij beslissingen over ruimtelijk ontwikkelingen in en rondom het Midden-Delflandgebied. Hiervoor wordt een informatiemap en een mooie, sprekende presentatie ontwikkeld. Daarnaast worden presentaties gegeven voor de betrokkenen commissies van de gemeenteraden. Het is van groot belang dat ook gemeenteraadsleden zich medeverantwoordelijk voelen voor Midden-Delfland. - Deelnemen aan bestuurlijke overleggen of structuren waarbij een krachtige inbreng van maatschappelijke organisaties noodzakelijk is voor een evenwichtige verdere ontwikkeling van Midden-Delfland, eventueel in een breder kader als Hof van Delfland of de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. 5
Uitvoeringsagenda In de periode december 2014 tot en met december 2015 wil de Midden-Delfland Vereniging in het kader van het verbinden van stad en land een negental activiteiten oppakken. Hierbij is het achterliggende idee dat komend jaar als een soort olievlek gewerkt wordt aan de verbinding Stad-Land. De verschillende activiteiten richten zich op de verschillende doelgroepen van de Midden-Delfland Vereniging. Meer informatie hierover is bij de achtergrondinformatie van de vereniging te vinden. Het gaat om de volgende activiteiten: 1. Op 1 december wordt er een openbare debatavond georganiseerd waar staatssecretaris Dijksma en gedeputeerde Weber van de provincie met de zaal in debat gaan nadat ze hun visie uiteengezet hebben over de toekomst van Midden-Delfland in relatie tot de omliggende stedelijke gebieden. Dit concept programma ziet er als volgt uit: 19.00 uur 20.00 uur: Informeel samenkomen met de staatssecretaris en een aantal organisaties uit het gebied. Hierbij krijgen de organisaties de gelegenheid om kort uiteen te zetten welke uitdagingen zij, vanuit hun invalshoek, in Midden Delfland zien. Dit opdat de staatssecretaris een goed beeld krijgen van wat er in het gebied speelt. 20.00 uur 21.30 uur: het avondprogramma met de staatssecretaris en gedeputeerde. Beide houden een verhaal waarbij het om thema s gaat als: Wat is hun visie op een gebied als Midden-Delfland in relatie tot het stedelijk gebied? Hoe zien zij de toekomst voor een gebied als Midden-Delfland (ook in relatie tot het omliggende stedelijke gebied)? Wat houdt de participatiesamenleving in relatie tot een gebied als Midden-Delfland en wat verwachten zij van betrokken organisaties? Hoe beschermen we het Midden-Delfland gebied het beste? Van wie verwachten zij wat? En wat betekent dit voor de agrarische sector in het gebied? Vervolgens vindt er onder leiding van Marja van Bijsterveldt een debat plaats met de zaal. 21.30 uur: afsluiting en borrel Deze debatavond wordt gedeeltelijk gesponsord door Op Hodenpijl, door het gratis beschikbaar stellen van hun locatie. Door samen te werken met de lokale pers en de verschillende verenigingen te betrekken bij het programma werken we aan de publiciteit van deze debatavond waarbij we verwachten dat er tussen de 150 en 200 mensen aanwezig zijn. Deze avond moet het debat in het gebied verder op gang brengen en inwoners in en rondom het gebied en hun bestuurders bewust maken van de waarde van Midden-Delfland. Daarnaast levert deze avond de nodige free-publicity op, hetgeen de exposure nog veel breder maakt dan het direct aanwezige publiek. Dit versterk de bewustwording over het belang van Midden-Delfland. 2. In januari, februari en maart worden de raadscommissies van Den Haag, Rijswijk, Rotterdam, Maassluis, Vlaardingen, Westland en Schiedam bezocht (Delft heeft onlangs al raadsbreed een bezoek gebracht aan het gebied en is toen uitvoerig geïnformeerd over het gebied). Hier wordt een presentatie gegeven waarbij de belangrijkste thema s zijn: wat is Midden-Delfland, welke uitdagingen komen er op het gebied af, wat betekent Midden-Delfland voor het stedelijk gebied, wat kunt u betekenen en hoe versterken we de verbinding Stad-Land. Daarnaast zal de Vereniging een informatiemap samenstellen waarin de belangrijkste informatie over het gebied te vinden is. 3. In de winter wordt een Bomen in de polder fietsroute ontwikkeld die zich richt op fietsers in omliggend stedelijk het gebied. Deze route wordt gratis beschikbaar gesteld zowel gedrukt als digitaal. Deze activiteit levert een belangrijke bijdrage aan de relatie Stad-Land, aangezien een nieuw thema en een ander vervoermiddel ervoor zullen zorgen dat (nieuwe) bezoekers het gebied in trekken. Gebruikers uit de omliggende steden zullen op een positieve wijze kennismaken met het gebied en worden daarmee belangrijke ambassadeurs van het gebied. We willen deze nieuwe route onder de aandacht brengen via onze eigen kanalen, namelijk de Midden- Delfkrant, de digitale nieuwsbrief, social media, de website en de lokale bladen van de omliggende steden. Daarnaast zullen we via promotiestands van de Midden-Delfland Vereniging (we zijn het komend jaar op talrijke evenementen in de steden als Vereniging present met informatie over 6
Midden-Delfland) bij bezoekers deze nieuwe route onder de aandacht brengen. Tenslotte zullen we tijdens de diverse activiteiten die we organiseren gedurende het jaar deze route uitdelen. 4. In maart wordt door de werkgroep paden een minisymposium georganiseerd. Aanleiding voor het symposium is het 15 jarig bestaan van de werkgroep paden. Het programma bestaat uit drie presentaties met aansluitend een discussie. Voor deze presentaties worden externe sprekers benaderd, bijvoorbeeld van Natuurmonumenten, het recreatieschap, etc. Mogelijke onderwerpen voor de drie presentaties zijn: - Wat er in de afgelopen 15 jaar bereikt op het gebied van paden in Midden-Delfland - Wat zijn de wensen en mogelijkheden ter versterking van de relatie stad en land - Welke trends zijn er waar te nemen en wat betekent dit voor de toekomst van paden in Midden- Delfland. We verwachten dat er ongeveer 50 mensen aanwezigen zullen zijn. In principe is iedereen welkom. Partijen zoals ANV Vockestaert, Historische verenigingen, LTO Delflands groen, beleidsmedewerkers van omliggende gemeenten worden expliciet uitgenodigd. 5. Op maandag 30 maart 2015 vindt er een toekomstconferentie plaats met genodigden uit zowel Midden-Delfland als het omliggende stedelijke gebied. De belangrijkste gasten tijdens deze conferentie zijn burgemeester van Aartsen en burgemeester Aboutaleb. Samen met de genodigden gaan we het gesprek aan over de toekomst van het gebied waarbij het van belang is duidelijk te krijgen wat het commitment van de steden voor Midden Delfland concreet betekent. Genodigden voor deze bijeenkomst zijn bestuurders en maatschappelijke organisaties. Ook worden de aanwezigen aangemoedigd om een soort tegenprestatie te leveren door in het najaar van 2015 een bijeenkomst in hun stad organiseren. De Midden-Delfland Vereniging wil bij deze avond andere organisaties betrekken. 6. In de tweede helft van 2015 wordt een nieuwe activiteit van de vereniging uitgerold, namelijk het organiseren van lunchlezingen voor maatschappelijke organisaties en bedrijven. Hiervoor wordt een presentatie gemaakt, vrijwilligers gezocht die dit graag willen doen en worden deze vrijwilligers geschoold. Tenslotte wordt dit aanbod kenbaar gemaakt via diverse media in het omliggende stedelijke gebied en het pro-actief benaderen van de diverse organisaties en bedrijven. 7. Naar aanleiding van de bijeenkomst op 30 maart 2015 wordt, in samenspraak met organisaties uit het stedelijke gebied, in het najaar van 2015 wordt een aantal bijeenkomsten georganiseerd. Een nadere invulling van deze bijeenkomsten moet nog plaatsvinden. 8. Tijdens het volledige jaar wordt een aantal speciale themawandelingen georganiseerd die starten in het omliggende stedelijke gebied, met name vanuit Tanthof, Holy en Wateringen. Tijdens deze acties willen we de mensen uit de steden (verder) kennis laten maken met Midden-Delfland en haar cultuurhistorische aspecten. Daarnaast wordt er gedurende het jaar een poule met gidsen opgezet waarmee we het aanbieden van gidsen voor een rondleiding in (een gedeelte van) Midden-Delfland actief in de omliggende steden aan gaan bieden. Het ontwikkelen van deze poule gaan we in samenwerking met federatie Broekpolder en ANV Vockestaert oppakken. 9. Tenslotte geven we in 2015 de Special van de Midden-Delfkrant, die om het jaar uitgebracht wordt, het thema Relaties tussen stad en land. Deze special komt vlak voor de Midden-Delfland Dag uit waarmee ook de Midden-Delfland Dag in het teken van het verbinden van stad en land kan komen te staan. In ca. 60 pag. wordt dit thema in al zijn facetten en op een voor een groot publiek toegankelijke en beeldende wijze uitgewerkt. Het themanummer is (behalve voor de leden) m.n. bedoeld voor mensen, die wonen in en in de directe omgeving van Midden-Delfland, m.n. in de omliggende steden. Doel is om hun (latente) belangstelling voor Midden-Delfland aan te wakkeren en de relatie Stad-Land met daarbij zowel aandacht voor het verleden als de (nabije) toekomst te schetsen. Belangrijk voor de Midden-Delfland Vereniging is: 7
- Dat de stedeling zich het belang [of de betekenis] van Midden-Delfland voor het eigen welbevinden meer bewust wordt - En dat de kennis over Midden-Delfland in het algemeen en over de bestaande en mogelijk nieuwe relaties tussen stad en land in het bijzonder breder wordt verspreid. Vandaar deze oriëntatie op het stedelijk gebied. 8