Velmolen Oost, beeldkwaliteitplan. maart 2008

Velmolen Oost, beeldkwaliteitplan maart 2008

Velmolen oost Beeldkwaliteitplan december 2007 Kenmerk 2359/R2007-01/KV

Inhoud Inleiding 7 Aanleiding 7 Wat vooraf ging 7 Leeswijzer 9 Gebiedsomschrijving 11 Hoofdopzet 15 Trafo s 52 Speelplekken 52 Verlichting 53 Straatmeubilair 54 Vuilcontainerplekken 54 Snelheidsremmers 55 Geluidswerende voorzieningen 57 Stedenbouwkundig plan 15 Groen en water 17 Ontsluiting 19 Woningbouwprogramma 21 Inpassing bestaande woningen 21 Beeldkwaliteiteisen 25 Architectonische samenhang 27 Architectuur 29 Het carré 31 Buurten 35 Kleurrijk lint 39 Landelijk wonen 43 Verkeer en parkeren 47 Profielen en materialisatie 47 Openbare ruimte 47 Globaal groenplan 51 Bijlage 59 Profiel 1 63 Profiel 2a 64 Profiel 2b 65 Profiel 3 67 Profiel 4a 68 Profiel 4b 69 Profiel 5 70 Profiel 6 71 Profiel 7 72 Profiel 8 73 Profiel 9 74 Profiel 10 75 Profiel 11 76 Profiel 12 77 Profiel 13 78 Parkeerbalans 79

6 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Inleiding Aanleiding Aan de zuidzijde van Uden liggen de meest recente uitbreidingswijken van Uden. Na de wijk Hoenderbos is Velmolen de eerstvolgende wijk die gerealiseerd gaat worden. Velmolen I en II zijn reeds gebouwd en op korte termijn zal gestart worden met de realisatie van Velmolen Oost. In totaal zullen in Velmolen Oost 650 woningen op 50 hectare gebouwd worden. SVP heeft in samenwerking met de gemeente Uden een stedenbouwkundig plan en bijbehorend beeldkwaliteitplan opgesteld. Dit rapport geeft een korte toelichting op het stedenbouwkundig plan en geeft beeldkwaliteiteisen voor de bebouwing en de openbare ruimte. Wat vooraf ging Naar aanleiding van opmerkingen van de Provincie Noord Brabant zijn zowel het werstlijk deel (Eikenheuvel) als het oostelijk deel (Velmolen Oost) uit de plannen geschrapt. Zo ontstond het gebied waarvoor het globale bestemmingplan Hoenderbos/Velmolen gemaakt is. In 1991 is de Structuurschets Uden-Zuid opgesteld. Hierin zijn de hoofdlijnen aangegeven van de in Uden-Zuid te realiseren woonwijk(en). Ten zuiden van de Lippstadtsingel zijn drie nieuwe woonwijken aangewezen: Eikenheuvel, Hoenderbos en Velmolen. De gemeenten Uden en Veghel besloten in 1998 het toekomstperspectief voor Uden en Veghel goed in beeld te brengen en dit vast te leggen in de StructuurvisiePlus. Dit is een belangrijke bouwsteen geweest voor het nieuwe streekplan en een pilot-project van de provincie. Vervolgens is in 2004 de strategische gebiedsuitwerking zuidelijke randzone opgesteld. Mede op basis hiervan is in 2006 een startnotitie opgesteld voor Velmolen Oost en Volkel West en later een deelnotitie voor Volkel West. Hierin is een uitgebreide analyse van het gebied opgenomen, op basis waarvan een tweetal modellen is opgesteld. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 7

8 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost Structuurschets Uden-Zuid 1991

De gemeente Uden heeft op basis van de Structuurvisie uit 1991 stedenbouwkundige ontwerpen gemaakt voor de verschillende woonwijken. Voor heel Hoenderbos en voor het westelijke deel van Velmolen is in april 1994 het beeldkwaliteitplan Hoenderbos/Velmolen opgesteld. Het ontwerp voor Velmolen Oost dateert uit 2007. Op basis van dit plan is het bestemmingsplan Velmolen Oost vastgesteld. Binnen dit kader heeft SVP Architectuur en Stedenbouw in samenwerking met de gemeente Uden een aangepast stedenbouwkundig plan opgesteld. Leeswijzer In voorliggend rapport wordt allereerst een korte gebiedsomschrijving gegeven. Gezien het grote aantal rapporten dat reeds is verschenen, is niet opnieuw een uitgebreide analyse gemaakt. Vervolgens wordt een toelichting gegeven op het stedenbouwkundig plan aan de hand van verschillende thema s. In het tweede deel van deze rapportage wordt het beeldkwaliteitplan toegelicht. Voor de verschillende deelgebieden zijn op onderdelen uitgangspunten opgesteld met betrekking tot het ruimtelijke beeld en de sfeer van de deelgebieden. Dit beeldkwaliteitplan dient in de vervolgfasen als uitgangspunt voor de ontwerpers van de gebouwen en de openbare ruimte en als toetsingsinstrument voor Welstand. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 9

luchtfoto plangebied 10 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Gebiedsomschrijving Het plangebied ligt aan de zuidzijde van Uden, direct ten zuiden van de rondweg (Lippstadtsingel). Aan de westzijde van het plangebied bevinden zich de laatste uitbreidingen van Uden, de wijken Hoenderbos en Velmolen. De ontsluiting van deze wijken is opgezet volgens het halterprincipe, waarbij de wijken samen via één aansluitpunt op de Lippstadtsingel zijn aangesloten. Hoenderbos en Velmolen vormen samen een twee-eenheid, met allebei een eigen karakter. Hoenderbos is inmiddels geheel gerealiseerd en zoveel mogelijk vormgegeven met ronde vormen. Van Velmolen is de eerste en de tweede fase aan de westzijde gerealiseerd. Deze wijk wordt gekenmerkt door veelal rechte vormen. Ten oosten van het gebied ligt Volkel gescheiden van het plangebied door een landschappelijke zone. Belangrijke elementen binnen het plangebied: De Morgenweg vormt een structurerende oost-westverbinding (van Hoenderbos naar Boekelsedijk). De weg heeft een kenmerkend profiel met berkenbeplanting, dat ook doorloopt in Hoenderbos als het kleurrijke lint (Lentemorgen) en vervult een belangrijke functie voor langzaam verkeer. Binnen het plangebied bevinden zich langs de Morgenweg verspreid bestaande woningen. De kwaliteit en uitstraling van deze bebouwing is marginaal. Aan de oostzijde van Morgenweg nr. 8 bevindt zich een driehoekig bosje, dat onderdeel uitmaakt van de Groene hoofdstructuur van de Provincie Noord-Brabant. Ook bevindt zich in het gebied een aantal karakteristieke en waardevolle houtwallen. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 11

De westzijde van Velmolen is reeds bebouwd. Er is een noordelijke en een zuidelijke buurt gerealiseerd met ieder een eigen uitstraling. Beide buurten zijn gekoppeld door middel van de gedeeltelijk gerealiseerde hoofdontsluiting het carré. Aan de noordzijde van de Morgenweg is de aanzet van een brede waterpartij zichtbaar. De westgrens wordt gedeeltelijk gevormd door een houtwal. De oostgens van het plangebied wordt gevormd door een in het bestemmingplan aangegeven landschappelijke zone. Langs de zuidkant van Hoenderbos en Velmolen loopt een bestaande watergang. Deze watergang is de uiterste zuidelijke grens van Velmolen. De watergang buigt af naar het noorden richting de kruising Lippstadtsingel en Nieuwe Udenseweg. Een deel van deze watergang wordt begeleid door een groensingel. Ter hoogte van Velmolen heeft de watergang het karakter van een smalle diepgelegen sloot. De Lippstadtsingel vormt de noordelijke grens van het plangebied en is de zuidelijke rondweg van Uden. Door de directe nabijheid van vliegbasis Volkel heeft het plangebied te maken met geluidscontouren (35 ke-zone) voor het vliegverkeer. Ten zuiden van deze geluidscontour mag niet gebouwd worden. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 13

Stedenbouwkundig plan Hoofdopzet De hoofdopzet van het stedenbouwkundig plan is gebaseerd op een carrévormige ontsluitingslus. Aan de binnenzijde van het carré bevindt zich een wat dichtere, compactere bebouwing met een stevige rand. Aan de buitenzijde van het carré liggen lossere buurten, die naar buiten toe steeds opener worden zodat een geleidelijke overgang naar het landschap ontstaat. Er lopen twee belangrijke routes door het gebied: de Morgenweg, waarop verschillende vrijstaande woningen zijn georiënteerd en de groene noord-zuidroute die zowel langs voorkanten als zijkanten van woningen leidt. Door deze twee routes wordt het carré als het ware in vier buurten verdeeld. Daarnaast verbindt een informele route de twee oostelijke kwadranten met elkaar en vormt een aantrekkelijke langzaamverkeersroute naar het park. hoofdopzet stedenbouwkundig plan gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 15

bestaand groen nieuw groen water

Groen en water De groenstructuur is voor een belangrijk deel gebaseerd op bestaand groen. Een aantal houtwallen in noordzuidrichting blijft (deels) behouden evenals het driehoekige bosje bij Morgenweg 8 en de beplanting langs de Morgenweg. Daarnaast worden er op een aantal centrale plekken in het plan groenelementen toegevoegd, vaak in combinatie met speelplekken. bestaand groen dat gehandhaafd blijft gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 17

auto langzaam verkeer (fiets / voet) snelheidsremmende maatregel

Ontsluiting De woonwijk wordt ontsloten door middel van de carrévormige ontsluitingslus, die samen met de naastgelegen woonwijk Hoenderbos aantakt op de Lippstadtsingel. Vanaf de carrévormige ontsluitingslus zijn de verschillende kwadranten en buurten te bereiken. Voor het profiel van de ontsluitingslus is gebruik gemaakt van het reeds aanwezige deel van het carré: voetpaden, groenstroken, langsparkeren en gemarkeerde fietssuggestiestroken. Het profiel van de Morgenweg is afgeleid van het profiel in Hoenderbos. Naast de auto-ontsluiting loopt ook een groot aantal langzaamverkeersroutes door het gebied. Langs de hoofdontsluiting (het carré) liggen gemarkeerde fietspaden. Daarnaast is er een aantal noord-zuidgerichte langzaamverkeersroutes die langs bestaande en nieuwe groenstructuren liggen. Naast de duidelijke noord-zuidgerichte langzaamverkeersroute in het hart van de kwadranten loopt ook een informele route door de oostelijke kwadranten als aantrekkelijke route naar het park. De profielen behorende bij het stedenbouwkundig plan zijn in de bijlage opgenomen. bestaande profielen Morgenweg en carré gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 19

Woningbouwprogramma In totaal worden in Vermolen Oost 632 woningen gerealiseerd, waaronder een groot aandeel rijwoningen en twee-onder-één-kapwoningen. Ook bevindt zich een aantal vrijstaande woningen in het gebied, met name langs de Morgenweg en aan de noorden zuidzijde van het gebied. Een deel van deze woningen zal als vrije kavels ontwikkeld worden. Aan de oostzijde is een aantal landelijke woningen gepland. Inpassing bestaande woningen In het plangebied zijn de volgende bestaande woningen ingepast: 22 appartementen 28 appartementen starters 18 patiowoningen 198 rijwoningen 258 twee-onder-één-kap 84 vrijstaande woningen 24 landelijk wonen 6 Morgenweg 8 Morgenweg 10 Morgenweg 45 Morgenweg 23 Boekelsedijk 23 Boekelsedijk 27 bestaande woningen school verschillende woningtypes gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 21

< 6 jaar < 12 jaar > 12 jaar

Speelplekken Op verschillende plekken in het plan zijn speelplekken opgenomen. De speelplekken liggen verspreid over het plan: voor kinderen jonger dan 6 jaar een kleine speelvoorziening van 100 tot 500 m² binnen 100 meter van de woning voor kinderen tot 12 jaar grotere speel- of trapvelden (circa 500 tot 2.000 m²) op maximaal 300-400 meter van de woning voor de jeugd van 12 jaar en ouder is een speelterrein (2.000-6.400m²) voorzien aan de rand van de wijk op een afstand van maximaal 1.000 meter van de woning speelplekken gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 23

het carré buurten 1 buurten 2 kleurrijk lint landelijk wonen appartementen bestaande woningen ruimtelijke éénheden bijzondere plek

Beeldkwaliteiteisen Algemeen Het beeldkwaliteitplan geeft met het stedenbouwkundig plan als basis, in woord en beeld voor verschillende schaalniveaus de uitgangspunten aan voor het architectonisch ontwerp van de woningen en voor de inrichting van de openbare ruimte. Het beeldkwaliteitplan is opgezet als een samenhangend pakket van uitgangspunten en spelregels voor de architectuur van de bebouwing, geïllustreerd met referentiebeelden. Deze referentiebeelden zijn bedoeld als inspiratiebron voor architecten, niet als letterlijke voorbeelden. Per plandeel wordt in dit hoofdstuk een beschrijving gegeven van de beoogde beeldkwaliteit. In de bijlage is voor het gehele plan een aantal thematische kaarten opgenomen, waarin elementen als rooilijnen, kapvormen, erfscheidingen e.d. zijn gevisualiseerd. Deelgebieden Bij het opstellen van het beeldkwaliteitplan is van een eenvoudig en rustig beeld uitgegaan waarbinnen de verschillende dragers van het stedenbouwkundig plan duidelijk herkenbaar zijn. De bewoners en bezoekers moeten zich goed kunnen oriënteren en de verschillende buurten moeten goed herkenbaar zijn. Om dit te kunnen bereiken is de woonwijk onderverdeeld in een aantal deelgebieden. Per deelgebied worden samenhangende beeldkwaliteiteisen meegegeven zodat een samenhangend beeld ontstaat. Binnen de deelgebieden zijn ruimtelijke éénheden aangegeven. De intentie van de ruimtelijke éénheden is dat binnen een ruimtelijke éénheid tenminste hetzelfde kleuren materiaalgebruik wordt toegepast waardoor een samenhangend beeld ontstaat. De volgende deelgebieden worden onderscheiden: gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 25

carré: langs de lusvormige ontsluiting wordt een eenduidig beeld nagestreefd buurten: dit zijn de gebieden binnen het carré, maar ook de samenhangende delen ten zuiden en oos ten van het carré lint: dit zijn de toe te voegen woningen langs de Morgenweg landelijk wonen: dit zijn alle vrijstaande woningen aan de buitenzijde van de woonwijk Het algemene beeld voor Velmolen Oost is een steeds landelijker beeld van west naar oost en van noord naar zuid. Daarnaast is een algemeen uitgangspunt voor heel Velmolen Oost dat baksteen het basismateriaal is voor de gevel van de woningen en een gebakken pan wordt gebruikt bij schuine dakvlakken. Architectonische samenhang Om binnen de beeldkwaliteitzones een bepaalde mate van rust te creëren is het wenselijk om bepaalde deelgebieden aan één architect toe te kennen of aan maximaal twee architecten met eenzelfde handschrift. Voor alle geschakelde en twee-onder-één-kapwoningen is aangegeven voor welke gebieden de samenhang is gewenst. Dit is als het ware een aanvulling op de beeldkwaliteiteisen die voor de vier zones is aangegeven. architectonische eenheden gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 27

Architectuur Rust en eenvoud dienen als uitgangspunt voor de architectuur. In Uden-Zuid wordt eigentijds gebouwd, ook in Velmolen. Moderne architectuur met een vriendelijke uitstraling en een menselijke maat. Dit laatste kan vooral worden bereikt door een goed samenspel tussen de architectuur van de bebouwing en de inrichting van het openbaar gebied, met oog voor detail. Gestreefd wordt naar bebouwing die door de jaren heen verschillende functies in zich op kan nemen en zo de tand des tijds goed kan doorstaan. De architectuur van de bebouwing speelt daar in ook een belangrijke rol. Modernistische architectuur moet vermeden worden omdat deze vaak van korte duur is en voordat men er erg in heeft weer achterhaald en uit de mode is. De architectonische uitstraling van de bebouwing is mede bepalend voor de waardering die de mensen hebben voor hun woonomgeving. Of een gebouw mooi of lelijk gevonden wordt is zeer subjectief, maar aspecten als menselijke maat, prettige schaal, duurzame materialen en mate van detaillering spelen hier een belangrijke rol in. Zo zal superstrakke en moderne architectuur niet door iedereen begrepen worden en door sommige mensen als koel en afstandelijk worden ervaren en kan het nabootsen van bouwstijlen uit het verleden leiden tot een museumeffect. Velmolen wordt een nieuwbouwwijk van de 21e eeuw. Dit dient zich te vertalen in architectuur die past bij deze tijd, maar ook in architectuur die past bij Uden. Eerder dorps dan stedelijk, maar zeker niet truttig. Architectuur die het groen en de omgeving laat spreken. Architectuur ondergeschikt aan de stedenbouwkundige structuur en het openbaar gebied, als een soort decor. Rust door kleine variaties, duurzame en mooie materialen en zorgvuldig ontworpen details. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 29

max. 11,0 m max. 11,0 m tussen 7,0 en 8,0 m tussen 7,0 en 8,0 m straatzijde straatzijde bouwvolume rijwoningen en twee-onder-éénkapwoningen langs carré 1,0 tot 3,0 m max. 14,0 m max. 14,0 m bouwvolume appartementen langs carré 30 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Het carré Omschrijving Het carré is de hoofdontsluitingsweg van Velmolen en heeft een duidelijk herkenbaar en relatief breed profiel dat over de gehele lengte aanwezig is. Daarom is het vanuit de beeldvorming gewenst een stevige wand te maken die past bij de breedte van het profiel. Deze wand wordt door verschillende elementen gevormd. Allereerst rijwoningen, met name aan de binnenzijde van het carré. Twee-onder-één-kapwoningen, met name aan de buitenzijde van het carré en een viertal appartementengebouwen dat wat betreft de beeldvorming geen grote afwijkende beeldkwaliteiteisen meekrijgt, maar door de afwijkende korrel voldoende opvalt. Bouwvolume het carré hoekoplossing Bouvolume: twee tot negen woningen met lessenaarsdak (hoge zijde aan straat) en individueel herkenbaar door reliëf in de gevel. Nokhoogte maximaal. 11,0 meter Rooilijnen: één rooilijn, voortuin 3 meter Kleur- en materiaal: donkerrode tot bruine baksteen. Uiteindelijke kleur in overleg met architecten en supervisor bepalen. Erfscheidingen: geen of lage erfscheiding. Bij- of achtertuin duurzame (groene) erfscheiding bloklengte varieert van twee tot negen woningen individuele uitstraling door reliëf in de gevel. lessenaarsdak met hoge zijde aan straatzijde kap evenwijdig aan bouwvolume goothoogte grondgebonden woningen straatzijde tussen 7,0 en 8,0 meter nokhoogte grondgebonden woningen maximaal 11,0 meter appartementen drie lagen met terugliggende vierde laag of kap maximale nokhoogte appartementen 16,0 meter ter plaatse van de toegangen tot de achtergelegen buurten vindt een bijzondering plaats bijvoorbeeld in de vorm van een gedraaide of verbijzonderde kap, zij-erker etc. (geen ronde kapvorm toegestaan) bij eindwoningen waarvan de zijdelingse perceelsgrens grenst aan openbaar gebied kan ook als verbijzondering, de voordeur in de zijgevel geplaatst worden. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 31

Gevels Geen grote variatie in indeling van de gevels, maar wel repetitie om woningen herkenbaar te maken. Verticale geleding in gevel, waardoor woningen afzonderlijk herkenbaar zijn. Een bepaalde mate van ritmiek in gevelopeningen. Geen blinde gevels bij kopgevels aan het openbaar gebied. ing Rooilijnen Woningen staan per straatlengte in één rooilijn. Hoekwoningen zo min mogelijk op de erfgrens en hebben indien mogelijk een zijtuin. Voortuin van 3 meter. Appartementenblokken doen mee met rooilijn van carré. Kleur- en materiaalgebruik Eenheid en rust zijn het uitgangspunt. Alle bouwblokken uitvoeren in een donkerrode tot bruine baksteen, met uitzondering van het stuk carré ten westen van de noordzuidas, dat in kleur aan moet sluiten bij het bestaande stuk carré in het westen. Afhankelijk van de uiteindelijke architectenkeus en de door de architecten ontworpen woningen wordt de kleuren materiaalkeus, in overleg met supervisor, definitief bepaald. 32 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Bij- en aanbouwen Bijgebouwen in de vorm van bergingen, carports en garages zijn altijd ondergeschikt aan de woning en vooral aan het hoofdvolume van het bouwblok. Alle twee-onder-één-kapwoningen hebben een garage. Deze ligt minimaal 8 meter achter de voorerfgrens zodat één opstelruimte achter de rooilijn mogelijk is. Overige bijgebouwen als bergingen achter de achtergevel van de woning plaatsen en integreren in de erfscheiding indien ze aan het openbaar gebied grenzen. Individuele uitbouwen aan de voorzijde zijn niet toegestaan. Erfscheidingen ge zijgev Aan straatzijde is geen of lage erfscheiding. De groenstroken zorgen voor continuïteit in profiel. Woningen met de zij- of achtertuin naar het openbaar gebied krijgen vanaf halverwege de zijgevel een duurzame erfscheiding in de vorm van een hekwerk begroeid met een groen blijvende klimopsoort. Dit hekwerk kan ook op een lage muur worden geplaatst. Parkeren Parkeren voor twee-onder-één-kapwoningen vindt plaats op eigen terrein (twee parkeerplaatsen). Rijwoningen parkeren in parkeerkoffers tussen bouwblokken en langs de hoofdontsluiting. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 33

max. 11,0 m max. 11,0 m max. 11,0 m ca. 7,0 m ca. 7,0 m max. 11,0 m bouwvolume twee-onder-één-kapwoningen buurten 1 ca. 6,0 m max. 7,0 m ca. 3,0 m bouwvolume buurten 2 patiowoning woningen afzonderlijk herkenbaar bouwvolume patiowoningen buurten 1 34 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Buurten Omschrijving De buurten liggen zowel binnen als buiten het carré. De buurten binnen het carré worden gekenmerkt door een wat compactere opzet dan de buurten aan de buitenzijde. Centraal in de buurten binnen het carré ligt telkens een groene ruimte en/of speelplek. De buurten buiten het carré hebben een landelijker karakter. Per buurt wordt gestreefd naar een onderlinge samenhang in de uitstraling van de bebouwing. Dit manifesteert zich in eenzelfde kleuren materiaalgebruik en eenduidige kapvorm per buurt. Bouwvolume buurten 1 buurten 2 bijzonder plek Bouvolume: twee tot acht woningen: binnen carré maximaal drie lagen en kapvorm vrij, buiten carré twee lagen met zadeldak evenwijdig aan bouwvolume. Nokhoogte maximaal 11,0 meter Rooilijnen: één rooilijn in buurten 1, rooilijn buurten 2 is vrij Kleur- en materiaal: per buurt één kleur baksteen, buurten binnen carré donker en buiten carré lichter. Kleur dakpan (gebakken) per buurt gelijk. Erfscheidingen: binnen carré laag hekwerk of stenen muur, per ruimtelijke eenheid gelijk. Buiten carré lage groene haag. bloklengte varieert van twee tot acht woningen samenhang in gevelbeeld binnen bouwvolume, eventueel met een meeontworpen erker kapvorm is vrij en maximaal drie bouwlagen binnen carré (buurten 1) en zadeldak (één of twee lagen met kap) in buurten buiten carré (buurten 2) kap evenwijdig aan bouwvolume in buurten 2 goothoogte grondgebonden woningen buurten 1 ca. 7,0 meter, buurten 2 ca. 6,0 meter nokhoogte grondgebonden woningen maximaal 11,0 meter patiowoningen maximaal twee bouwlagen (maximaal 7,0 meter hoog) appartementengebouw: drie bouwlagen met terugliggende vierde laag, in aansluiting op bestaande appartementengebouwen in de buurten ten oosten van het carré vindt ter plaatse van de toegangen tot de achtergelegen straten een verbijzondering plaats in de vorm van een gedraaide of verbijzonderde kap, zij-erkers etc. (geen ronde kapvorm toegestaan) gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 35

Gevels Geen grote variatie in indeling van de gevels. Samenhang in gevelbeeld binnen bouwvolume, individuele woningen ondergeschikt. Een bepaalde mate van ritmiek in gevelopeningen. Geen blinde gevels bij kopgevels aan het openbaar gebied. Individuele uitbouwen aan de voorzijde in de vorm van bijvoorbeeld entrees, erkers, veranda s en dakopbouwen zijn toegestaan indien ze duidelijk ondergeschikt zijn aan het hoofdvolume. Rooilijnen Woningen staan zo veel mogelijk in één rooilijn in buurten 1, rooilijn bij buurten 2 is vrij. Hoekwoningen zo min mogelijk op de erfgrens. Voortuin van minimaal 3 meter in buurten 2 in verband met de groene uitstraling in de straat. Kleur- en materiaalgebruik Eenheid en rust zijn het uitgangspunt. Per buurt één kleur baksteen: donkerdere tinten binnen het carré, lichtere tinten buiten het carré. De buurten binnen en de buurten buiten het carré kennen onderling een afstemming in kleur. Een kleur dakpan (gebakken materiaal) per buurt. De kleuren materiaalkeus worden afhankelijk van de uiteindelijke architectenkeus en de door de architecten ontworpen woningen, onder supervisie van de stedenbouwkundige, definitief bepaald. Bij- en aanbouwen Bijgebouwen in de vorm van bergingen, carports en garages zijn altijd ondergeschikt aan de woning en vooral aan het hoofdvolume van het bouwblok. 36 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Alle twee-onder-één-kapwoningen hebben een garage. Deze ligt minimaal 8 meter achter de voorerfgrens zodat één opstelplaats achter rooilijn mogelijk is. Overige bijgebouwen als bergingen achter de achtergevel van de woning plaatsen en integreren in de erfscheiding indien ze aan het openbaar gebied grenzen. Individuele uitbouwen aan de voorzijde zijn niet toegestaan. Erfscheidingen De woningen binnen het carré hebben een laag hekwerk of stenen muurtje aan de voorzijde. Per ruimtelijke eenheid eenzelfde soort lage erfscheiding. De woningen buiten het carré krijgen aan de voorzijde een lage groene erfscheiding zodat de straten een groen karakter krijgen. Woningen binnen het carré met de zij- of achtertuin naar het openbaar gebied krijgen vanaf halverwege de zijgevel een meeontworpen erfscheiding. Woningen buiten het carré met de zij- of achtertuin naar het openbaar gebied krijgen vanaf halverwege de zijgevel een duurzame erfscheiding in de vorm van een hekwerk begroeid met een groen blijvende klimopsoort. Dit hekwerk kan ook op een lage muur worden geplaatst. Bij speelplek achterzijde woningen (bijzondere plek) erfscheidingen meeontwerpen. De erfscheidingen zijn hier voor alle woningen gelijk. Parkeren Parkeren voor twee-onder-één-kapwoningen vindt plaats op eigen terrein (twee parkeerplaatsen op eigen terrein). Rijwoningen parkeren in parkeerkoffers tussen bouwblokken en langs de hoofdontsluiting. Patiowoningen: 1 parkeerplaats op eigen terrein. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 37

max. 11,0 m max. 11,0 m max. 7,0 m max. 7,0 m max. 11,0 m max. 7,0 m max. 7,0 m bouwvolume kleurrijk lint (Morgenweg) 38 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Kleurrijk lint Omschrijving De Morgenweg maakt onderdeel uit van de doorgaande oost-westroute door Uden-Zuid tussen Eikenheuvel en Volkel. Vanaf deze route zijn er aftakkingen naar overig Uden en naar het buitengebied. Uitgangspunt is dat de opzet van het profiel in heel Uden-Zuid een continu karakter heeft, zowel qua inrichting van de openbare ruimte als qua architectuur. Langs de Morgenweg wordt een aantal bestaande woningen gehandhaafd. Daarnaast wordt een groot aantal vrijstaande woningen toegevoegd. Deze woningen zullen worden uitgegeven onder particulier opdrachtgeverschap. Bouwvolume kleurrijk lint bestaande bebouwing Bouvolume: vrijstaande woningen met villa-achtige uitstraling, kapvorm vrij, maximaal drie bouwlagen met kap of terugliggende derde laag bij platdak. Rooilijnen: meanderende voorgevelrooilijn Kleur- en materiaal: witte, beige en lichte kleur baksteen, in natuurlijke tinten Erfscheidingen: geen erfscheiding langs Morgenweg, wel integrale overgang van openbaar naar privé aan deze zijde. Losse korrel, vrijstaande woningen met villa-achtige uitstraling. Individuele uitstraling. Maximaal drie lagen: twee bouwlagen zonder kap of twee bouwlagen met terugliggende derde laag. Kapvorm is variabel. Goothoogte variabel, met een maximum van 7,0 meter. Nokhoogte maximaal 11,0 meter. Gevels Individuele uitstraling. Variatie binnen de gevels: grote plasticiteit. Deuren en raamopeningen niet steeds op dezelfde plek. Geen blinde gevels bij kopgevels aan het openbaar gebied. Individuele uitbouwen aan de voorzijde in de vorm van bijvoorbeeld entrees, erkers, veranda s gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 39

en dakopbouwen versterken het gevarieerde beeld. Gevarieerd beeld kan onder meer verkregen worden divers materiaalgebruik in gevel. Rooilijnen Rooilijn van de woningen meanderd. Kleur- en materiaalgebruik Eenheid en rust zijn het uitgangspunt. In aansluiting op de bebouwing langs de Morgenweg in Hoenderbos een witte, beige en lichte kleur baksteen in natuurlijke tinten. Bij- en aanbouwen Bijgebouwen zo ver mogelijk achter op het kavel plaatsen zodat ze het ritme van woningen langs het lint niet onderbreken. Opstelplaats voor minstens twee auto s op eigen terrein, bij voorkeur achter de voorgevelrooilijn. Bij een kavel met de zijkant aan het openbare gebied staat bij voorkeur de woning aan deze zijde en niet de garage. 40 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Erfscheidingen Aan de zijde van de Morgenweg geen erfscheiding. De overgang van openbaar naar privé wordt voor alle woningen hetzelfde, zoals ook in Hoenderbos is gebeurd. Bij de nadere uitwerking wordt dit nader bepaald, afhankelijk van de verschillende maaiveldpeilen. Bij een kavel met de zijkant aan het openbaar gebied een lage, groene erfscheiding in de vorm van een haag of begroeid hek. Naar de achterzijde van het perceel kan, voorbij de helft van de zijgevel van de woning, de haag overgaan in een hoge, groene variant om de privacy in de achtertuin te waarborgen. Parkeren Parkeren vindt plaats op eigen terrein (twee parkeerplaatsen op eigen terrein). Streven naar ontsluiting/ oprit per twee woningen. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 41

max. 10,0 m max. 10,0 m 3,0-4,5 m 3,0-4,5 m vrijstaande woning variatie binnen gevel max. 7,0 m ca. 3,0 m patiowoning woningen afzonderlijk herkenbaar bouwvolume landelijk wonen 42 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Landelijk wonen Omschrijving Het landelijk wonen bevindt zich aan de noorden oostzijde van het gebied, waar Velmolen langzaam aan overgaat in het landelijk gebied. De dichtheid van de bebouwing neemt naar deze richting af en hier bevinden zich met name vrijstaande woningen. Om deze bebouwing de uitstraling te geven van landelijk wonen is hier in de beeldkwaliteiteisen rekening mee gehouden. Deze woningen zullen worden uitgegeven onder particulier opdrachtgeverschap. aan de noordzijde bevinden zich 18 patiowoningen. Bouwvolume Bouvolume: maximaal één laag met kap, m.u.v. patiowoningen en vrijstaande woningen ten noorden hiervan. Kaprichting is variabel. Nokhoogte maximaal 10,0 meter, tweede en eventueel derde laag in de kap. Rooilijnen: rooilijn kan wisselen Kleur- en materiaal: lichte kleur baksteen met antracietkleurige dakpan, gebakken materiaal Erfscheidingen: aan voorzijde lage groene haag. Aan zij- en achterkanten die grenzen aan openbaar gebied: haag of begroeid hek. losse korrel individuele uitstraling maximaal één laag met kap goothoogte tussen de 3,0 en 4,5 meter patiowoningen en de woningen ten noorden hiervan langs geluidwal maximaal twee bouwlagen (maximaal 7,0 meter hoog) kaprichting variabel tweede en eventuele derde laag altijd in de kap nokhoogte op maximaal 10,0 meter wolfseinden niet toegestaan Gevels Individuele uitstraling. Variatie binnen de gevels wenselijk. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 43

Deuren en raamopeningen niet steeds op dezelfde plek. Geen blinde gevels bij kopgevels aan het openbaar gebied. Individuele uitbouwen aan de voorzijde in de vorm van bijvoorbeeld entree s, erkers, veranda s en dakopbouwen versterken het gevarieerde beeld. Bij een kap evenwijdig aan de straat dient een dakopbouw te worden aangebracht ter onderbreking van het grote dakvlak. Een dakopbouw ligt altijd minimaal één meter achter de voorgevelrooilijn. Dakkapellen dienen te worden meeontworpen. Voor de woningen die geen dakkapel hebben dient al wel een ontwerp gemaakt te worden, zodat bij eventuele toekomstige uitbreiding van de woning hiervan gebruik gemaakt kan worden. Rooilijnen Rooilijn van de woningen wisselt. Kleur- en materiaalgebruik Eenheid en rust zijn het uitgangspunt. Een lichtrode tot lichte kleur baksteen met antractietkleurige dakpan. Bij- en aanbouwen Bijgebouwen zo ver mogelijk achter op het kavel plaatsen. Opstelplaats voor minstens twee auto s op eigen terrein, bij voorkeur achter de voorgevelrooilijn. Bij een kavel met de zijkant aan het openbare gebied staat bij voorkeur de woning en niet de 44 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

garage aan de zijde van het openbaar gebied. Bijgebouwen worden achter de achtergevel geplaatst en waar ze aan openbaar gebied grenzen worden ze geïntegreerd in de erfscheiding opgenomen. Uitbouwen in de vorm van bijvoorbeeld entrees, erkers, balkons en dakopbouwen versterken het gevarieerde beeld. Erfscheidingen aan de voorzijde een lage groene erfscheiding, maximaal 0,8 meter bij een kavel met de zijkant aan het openbaar gebied een lage, groene erfscheiding in de vorm van een haag of begroeid hek. Naar de achterzijde van het perceel kan, voorbij de helft van de zijgevel van de woning, de haag overgaan in een hoge, groene variant om de privacy in de achtertuin te waarborgen. Parkeren Parkeren vindt plaats op eigen terrein (twee parkeerplaatsen op eigen terrein), met uitzondering van de patiowoningen gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 45

Openbare ruimte Verkeer en parkeren De verkeersstructuur is toegelicht bij het stedenbouwkundig ontwerp op pagina 17. Het carré vormt de hoofdontsluiting en sluit qua maatvoering aan op het gedeelte dat al is gerealiseerd. De hoofdrijbaan is hier 4,5 meter met fietssuggestiestroken van 1,0 meter, parkeervakken van 2,0 meter breed, een uitstapstrook van 0,8 meter en een trottoir van 2,0 meter. Ook voor de overige straten is uitgegaan van een eenduidige inrichting waarbij de rijbaan steeds een breedte heeft van 4,3 meter. Voor het parkeren wordt voor het hele plangebied een norm van 1,8 parkeerplaats per woning gehanteerd. Voor alle twee-onder-één-kapwoningen, vrijstaande woningen, appartementen en de patiowoningen (binnen het carré) is uitgegaan van een garage of carport met één opstelplaats op eigen terrein en wordt dus nog 0,8 parkeerplaats in het openbaar gebied gerealiseerd. Voor de patiowoningen ten noorden van het carré is uitgegaan van 1,8 parkeerplaats in openbaar gebied. In het stedenbouwkundig plan is voldoende ruimte om aan de parkeerbehoefte te voldoen. In de bijlage is een overzicht opgenomen van de parkeerbalans. Pro!elen en materialisatie Binnen het stedenbouwkundig plan worden verschillende profielen onderscheiden. Hierbij is een duidelijk onderscheid tussen de hoofdontsluiting in de vorm van het carré, de straten die de buurten ontsluiten, de Morgenweg en de woonstraten in het landelijke wonen met de vrijstaande woningen. De bijbehorende profielen zijn opgenomen in de bijlage. Uitgangspunten zijn: Een rustige en eenduidige inrichting van het openbare gebied die een goede samenhang vormt met de uitvoering van de bebouwing. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 47

48 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost voorbeeld profiel binnen zone landelijk wonen

Hoofdrijbaan carré (4,5 meter) is uitgevoerd in asfalt, parkeerstroken in klinkers. Aan weerszijde een fietssuggestiestrook, een groenzone met laanbeplanting en trottoirs. In de woonstraten van de buurten is de rijbaan 4,3 meter en uitgevoerd in betonklinkers (keperverband). Binnen landelijk wonen : een smalle geasfalteerde rijbaan met aan weerszijden een goot van klinkers, bij voorkeur een groene loper aan één zijde. De trottoirs zijn 2,00 meter breed en worden uitgevoerd in een 20 x 20 tegel (bij voorkeur een betonklinker met natuurstenen toplaag) De trottoirs worden ingesloten door een brede band (bij voorkeur 30 cm) aan de straatzijde en een opsluitband van 10 cm aan de zijde van woningen of het groen, antraciet kleur. Uitstapstroken van 80 cm (20x20 tegel, brede band, antraciet). Paden voor langzaam verkeer door groen zones uitvoeren in asfalt. Parkeervakken zo weinig mogelijk detailleren: niet aangeven door middel van een afwijkend kleurvak maar door middel van een aanduiding in de bestrating. Kleur afstemmen op bebouwing, bij voorkeur roodbruin. trottoirtegel van 20 x 20 en brede band gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 49

bestaande boom laanbeplanting solitaire boom boomgroep 50 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

laanbeplanting losse boom Globaal groenplan Binnen Velmolen Oost wordt zoveel mogelijk bestaand groen ingepast. Dit zijn zowel enkele solitaire bomen, houtwallen als een bestaand bosje. Een overzicht van deze hoofdgroenstructuur is op pagina 15 in beeld gebracht. Daarnaast zijn op een groot aantal plekken bomen toegevoegd. Met betrekking tot de bomen kan onderscheid worden gemaakt tussen bomen die een straat begeleiden (laanbeplanting), bomen die verspreid in een woonstraat of groenstrook in een informele structuur worden aangeplant en boomgroepen op bijvoorbeeld een pleintje. Op bijgaande afbeelding is het onderscheid tussen de bomen aangebracht. Er dienen soorten geselecteerd te worden die passen binnen het Udense landschap en aansluiten op de gerealiseerde woonwijken. Het voorstel is om voor bomen die een straat begeleiden een boom van de eerste orde te gebruiken. Bomen in een woonstraat of groenstrook kunnen bomen zijn van de tweede orde en bomen die onderdeel uitmaken van boomgroepen op bijvoorbeeld een pleintje kunnen zowel bomen van de eerste als tweede orde zijn. In het inrichtingsplan moet hier een duidelijke keuze voor worden gemaakt. Het park aan de zuidzijde zal in de toekomst nog worden uitgewerkt. Dit park krijgt een ecologisch karakter. Ook wordt ruimte geboden aan een speelplek voor de oudere jeugd. Hondenuitlaatvelden (waar honden loslopen en waar je niets hoeft op te ruimen) dienen binnen 250 meter vanaf de woning te liggen. laanbeplanting gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 51

Trafo s Grote kasten moeten passen in omgeving, hebben eenzelfde kleur baksteen en zijn het liefst aan berging vastgebouwd. Het kan ook een bijzonder object zijn van afwijkend materiaal, mogelijk vormgegeven als kunstwerk. CAI-kastjes zoveel mogelijk opnemen in erfscheidingen of hagen. spelaanleiding trafo Speelplekken Voor de speelplekken is een speelplan gemaakt waarbij speelplekken voor verschillende leeftijdsgroepen worden onderscheiden (zie pagina 21). Er kan onderscheid worden gemaakt tussen: speelaanleidingen. Hierbij kan gedacht worden aan hoogteverschillen, boomstammen, rotsen, water of betonblokken. speeltoestellen. Hierbij moet rekening worden gehouden met het gebruik van terughoudende en bescheiden natuurlijke kleuren, valondergrond en begrenzing zo oplos- speelplek bijzondere plek CAI-kast geïntegreerd in erfscheiding CAI-kast geïntegreerd in erfscheiding 52 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

sen dat veiligheid wordt gewaarborgd zonder dat hekwerken nodig zijn. Uitzichtspunten/bijzondere plekken aan zuidzijde. Hierbij kan worden gedacht aan een uitzichtspunt zoals dat in het gerealiseerde deel van Velmolen is gebeurd. armatuur carré Verlichting Voor de verlichting wordt onderscheid gemaakt tussen drie typen openbare ruimte: het carré: hier wordt aansluiting gezocht bij het reeds gerealiseerde deel van het carré. Voor het nieuwe deel wordt voorgesteld dezelfde lichtmast (opzetarmatuur) te gebruiken. woonstraten en groen: eenzelfde type (paaltop) als in Hoenderbos en Velmolen is het uitgangspunt: één type van ca. 4,5 meter hoog, waarbij het binnenschijnen van woningen zoveel mogelijk voorkomen moet worden en er moet voldoende afstand zijn tot bomen. Morgenweg: eenzelfde type als langs de reeds gerealiseerde delen van de Morgenweg. armatuur Morgenweg armatuur woonstraat gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 53

Straatmeubilair Het straatmeubilair moet aansluiten bij het straatmeubilair dat op dit moment gebruikt wordt in Hoenderbos en Velmolen. Op bijzondere plekken, zoals het uit te werken park ten zuiden van de nieuwe woonwijk, kan hiervan worden afgeweken. Vuilcontainerplekken huidig straatmeubilair Op dit moment worden de kliko s langs de straat gezet ten behoeve van de vuilnisophaaldienst. Wellicht wordt het vuil in de toekomst opgehaald door middel van een zijlader. Dit betekent dat in het inrichtingsplan rekening gehouden moet worden met opstelplaatsen voor containers van 1,0 meter per container. Deze plekken dienen minimaal 1,0 meter vanaf de erfscheiding te worden gesitueerd en moeten aan de bovenzijde ook obstakelvrij zijn, dus niet onder een boom liggen. Een dergelijk vuilophaalsysteem heeft dus behoorlijk wat consequenties voor de inrichting van het openbaar gebied en zal op een aantal plekken ten koste gaan van parkeerplaatsen. In het inrichtingsplan zal dit gedetailleerd moeten worden onderzocht. Wat betreft de beeldkwaliteit gaat de voorkeur uit naar een ondergronds inzamelsysteem. Dit is een duurdere, maar wel meer duurzame oplossing. huidige vuilinzameling huidig straatmeubilair 54 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Snelheidsremmers Ter plaatse van zijstraten langs het carré worden snelheidsremmers aangebracht in de vorm van plateaus, uitgevoerd in betonklinkers. Dergelijke plateaus worden ook aangebracht in lange rechte woonstraten. In de bijlage is een overzicht opgenomen van plaatsen waar snelheidsremmers zullen worden aangebracht. plateau ter plaatse van zijstraten langs carré plateau in woonstraat gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 55

geluidwerende voorzieningen zone 1 zone 2 model voor zone 1 met voetpad model voor zone 2 model voor zone 2 met volledige grondwal

Geluidswerende voorzieningen Langs de Lippstadtsingel is een geluidwerende voorziening noodzakelijk. Hierover is in 2004 een rapport verschenen dat voor de hele zone langs de Lippstadtsingel een uitspraak doet. Binnen het plangebied kan een onderscheid worden gemaakt tussen zone 1 en zone 2. Voor zone 1 geldt dat de voorziening aan de zichtzijde van de Lippstadtsingel bestaat uit een korvenconstructie. De korven worden gevuld met Hedera. Het voetpad aan de zijde van de Lippstadtsingel wordt wat hoger aangelegd: maximaal 60 cm boven maaiveld. De onderste laag kan gevuld worden met stenen of beplanting (antractietkleurig). De minimale benodigde breedte bedraagt 6,0 meter. Het model voor zone 2 geeft aan de zijde van de Lippstadtsingel een grondwal. De minimaal benodigde breedte bedraagt hier 9,0 meter (bij een hellingsgraad van 1:2), waarbij uitgegaan wordt van een voetpad aan de zijde van de Lippstadtsingel. Als beplanting wordt gekozen voor Hedera. Er kan in zone 2 ook worden gekozen voor een volledige grondwal met een hoogte van 2,0 meter met daarboven een korvenconstructie. Dan is de minimale breedte 15,0 meter (uitgaande van een hellingsgraad van 1:2). De hoogte van de geluidwerende voorziening wordt aan de hand van geluidsonderzoek bepaald. gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 57

Bijlage themakaarten profielen parkeerbalans

rooilijn continu rooilijn variabel

lessenaarsdak kaprichting parallel zadeldak of platdak, kaprichting variabel zadeldak, aangegeven kaprichting kaprichting nader te bepalen kapvormen

hoge erfscheiding (maximaal 2,0 meter) age erfscheiding (maximaal 0,8 meter) laag hek of lage stenen muur mee ontworpen erfscheiding lage haag groenscherm integraal ontworpen erfscheiding erfscheidingen

Profiel 1 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 63

64 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost Profiel 2a

Profiel 2b gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 65

68 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost Profiel 4a

Profiel 4b gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost 69

70 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost Profiel 5

Profiel 13 78 gemeente Uden Beeldkwaliteitplan Velmolen Oost

Parkeerbalans

Colofon 17 maart 2008 Kenmerk 2359/R2007-01/KV Projectnummer 2359 Ontwerp Maartje Luisman Amelia Gawronska Stef Veldhuizen Karlijn Verwers Arjan Koelewijn SVP Architectuur en Stedenbouw t Zand 17 Postbus 465 3800 AL Amersfoort telefoon: 033 470 11 88 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder vooraf schriftelijke toestemming van SVP Architectuur en Stedenbouw fax: 033 470 06 11 e-mail: info@svp-svp.nl internet: www.svp-svp.nl