Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap? Deel 10 Deel 10 Gratis woning
Hoofdstuk 1: Begrip Wat w o r d t er bedoeld m e t een g r at i s w o n i n g? We hebben hier de situatie voor ogen waarbij uw vennootschap een gebouw bouwt, koopt of huurt en u dit geheel of gedeeltelijk ter beschikking stelt voor de privéhuisvesting van uw gezin. Met gratis wordt dan bedoeld dat u daarvoor geen huur betaalt aan uw vennootschap. U woont m.a.w. gratis, want alle kosten m.b.t. uw woning worden gedragen door de vennootschap. We zitten hier dus in de omgekeerde situatie dan die waarin u een pand geheel of gedeeltelijk verhuurt aan uw vennootschap. In dat geval bent u zelf de eigenaar van bv. uw woning en verhuurt u er een gedeelte van aan uw vennootschap die het voor haar beroepsactiviteit gebruikt. In deze situatie is het echter de vennootschap die de eigenaar van het pand is en een gedeelte daarvan gratis verhuurt aan u privé. Ho e m o e t deze g r at i s w o n i n g g e o r g a n i s e e r d w o r d e n? Geen formaliteiten. In principe moeten er geen specifieke formaliteiten vervuld worden. Het volstaat m.a.w. dat uw vennootschap een woning koopt en dat u daar met uw gezin uw intrek in neemt. Uit de feitelijke omstandigheden alleen al zal m.a.w. blijken dat u over een gratis woning beschikt. Mogelijke optie. In plaats van volledig gratis te wonen in een pand van uw vennootschap, kunt u er om diverse redenen ook voor opteren om maandelijks een bepaalde huur te betalen aan uw eigen vennootschap. Ook in dat geval moeten er echter geen specifieke formaliteiten vervuld worden. Er moet dan m.a.w. niet noodzakelijk een huurovereenkomst opgesteld worden tussen uzelf en uw vennoot schap, het volstaat in dat geval om de huur bv. maandelijks te betalen aan uw vennootschap of te boeken op het debet van uw zgn. rekening-courant (lees: de lopende rekening) als een schuld van u aan uw vennoot schap. Ka n d at m e t o m h e t even w e l k g e b o u w? Ja. Er moet inderdaad geen onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende soorten gebouwen. Uw vennootschap kan u m.a.w. zowel een eengezinswoning als een appartement, een villa, een buitenverblijf, enz. ter beschikking stellen. In principe kan het zelfs om panden gaan die in het buitenland gelegen zijn. Ook ten aanzien van zgn. panden voor gemengd gebruik (panden die zowel beroepsmatig als privé gebruikt worden) stelt er zich wat dit betreft dus geen probleem. Het enige verschil hierbij is dan dat uw vennootschap u niet het volledige pand ter beschikking stelt, maar slechts een gedeelte daarvan, wat van belang is voor de fiscale gevolgen voor u privé. Ook gehuurde panden? Ja, om in deze context gratis te kunnen wonen, is het niet vereist dat uw vennootschap eigenaar is van de betreffende woning of van het appartement. Uw vennootschap kan m.a.w. ook zelf eerst bv. een appartement huren en dat vervolgens aan u ter beschikking stellen om in te wonen. U kunt op die manier dus ook de huur van een privéappartement ten laste leggen van uw vennootschap. 110 Praktische Gids 2015 Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
Hoofdstuk 2: Gevolgen bij uw vennootschap Zijn d e ko s t e n va n d e w o n i n g a f t r e k ba a r bij u w v e n n o o t s c h a p? Ja. Alle kosten van de woning blijven in principe aftrekbaar bij uw vennootschap. Zo zal de woning bv. volledig afschrijfbaar blijven voor de vennootschap en zullen alle kosten m.b.t. het gebruik ervan (bv. herstellingen, onderhoud, onroerende voorheffing en andere taksen, enz.) in principe volledig aftrekbaar blijven als beroepskosten. Het feit dat u de woning geheel of gedeeltelijk privé gebruikt, verandert daar niets aan. Er moeten dus ook geen kosten m.b.t. het pand door u privé gedragen worden. Ook panden die zgn. gemengd gebruikt worden (bv. beneden heeft uw vennootschap een winkel en boven zijn er twee verdiepingen die u privé gebruikt voor bewoning) blijven volledig ten laste van uw vennootschap. Anders dan bij een eenmanszaak moet er in dit geval dus niet gewerkt worden met een verdeelsleutel (bv. 40% beroepsmatig en 60% privé) om de aftrekbaarheid van de kosten te kunnen bepalen. Het pand is immers in eerste instantie van de vennootschap en dus blijven alle kosten in principe voor 100% aftrekbaar. Het privégedeelte wordt in dit geval namelijk verrekend met het zgn. voordeel gratis woning. Algemene voorwaarden. Net zoals voor alle andere beroepskosten geldt ook hier als voorwaarde dat de uitgaven m.b.t. het pand slechts aftrekbaar zijn als beroepskosten in de mate waarin ze niet overdreven zijn (art. 53, 10 WIB 92). We stippen dit even aan omdat dit in het kader van gratis woningen mogelijk voor problemen kan zorgen als het gaat om panden in het buitenland en dan vooral in buitenlandse vakantieoorden. In theorie is er m.a.w. geen beletsel dat uw vennootschap een villa koopt in Zuid-Frankrijk, in de praktijk zal de fiscus de aftrek van de kosten die daarmee gepaard gaan echter dikwijls betwisten door te stellen dat het om een overdreven uitgave gaat. Ten slotte willen we er nog even op wijzen dat de statuten van uw vennootschap bij voorkeur ook voor zien dat de vennootschap gerechtigd is om onroerende goederen te kopen, te verwerven en te beheren. In het verleden is namelijk al gebleken dat als dat niet uitdrukkelijk voorzien is in de statuten, de fiscus ook in dat geval voor problemen kan zorgen. Mo e t er d a n geen fiscale c o r r e c t i e gebeuren v o o r h e t p r i v é g e b r u i k? Toch wel. Precies omdat alle kosten gedragen worden door de vennootschap en u dus in principe volkomen gratis woont, wordt u privé belast op een zgn. voordeel gratis woning dat berekend wordt aan de hand van het kadastraal inkomen (ki) van het pand. Gevolgen. Het voordeel gratis woning waarop u privé dus belast wordt, wordt fiscaal gezien op dezelfde manier behandeld als een loon (art. 32, lid 2, 2 WIB 92) met als gevolg dat uw vennootschap daar in principe ook bedrijfs voorheffing op moet inhouden. Daarnaast moet dit belastbaar voordeel ook vermeld worden op de zgn. loon fiche 281.20 (art. 57, 1 WIB 92), zo niet riskeert de vennootschap in principe een zgn. aanslag geheime commissielonen van 309% (art. 219 WIB 92). Praktische Gids 2015 Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator 111
Heeft dit belang voor de notionele interestaftrek? Ja. De boekwaarde van onroerende goederen die privé gebruikt worden door uzelf als bedrijfsleider, door uw echtgeno(o)t(e) of door uw minderjarige kinderen, moet nl. in mindering gebracht worden van het zgn. risicokapitaal (art. 205ter, 4, 3 WIB 92). Een voordeel gratis bewoning zorgt dus normaal gezien voor minder notionele interestaftrek. 112 Praktische Gids 2015 Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator
Hoofdstuk 3: Gevolgen bij u privé Wo r d t u p r i v é b e l a s t o p een g r at i s w o n i n g? Ja. Precies omdat alle kosten van de woning gedragen worden door de vennootschap en u in principe dus volkomen gratis woont, wordt u privé belast op een zgn. voordeel gratis woning (art. 32, lid 2, 2 WIB 92). Uitzondering. In plaats van volkomen gratis te wonen, kunt u er ook voor opteren om privé een bepaalde huur te betalen aan uw vennootschap voor het privégebruik van de woning. In dat geval wordt het belastbaar voordeel verminderd met de bedragen die u privé aan uw vennootschap betaald heeft en kan het dus zo eventueel op nul gezet worden (art. 18, 4 KB/WIB 92). Ho e w o r d t h e t v o o r d e e l g r at i s w o n i n g berekend? Forfaitair. Dat houdt kortweg in dat de wijze waarop het belastbaar voordeel berekend wordt, volledig losstaat van de werkelijke kosten die u bespaart door gratis te wonen. Bij een gratis woning wordt het belastbaar voordeel namelijk berekend aan de hand van het kadastraal inkomen (ki) en wordt er dus bv. niet gekeken naar de huur die u normaal gezien zou moeten betalen als u zelf een vergelijkbare woning zou moeten huren om in te wonen. Berekening. De wijze waarop het voordeel berekend moet worden, verschilt naargelang het niet -geïndexeerd ki groter is dan 745 of niet. Samengevat kunnen we dit als volgt voorstellen (art. 18, 3, 2 KB/WIB 92): Nie t-ge ï n d e x e e r d k a d a s t r a a l in k o m e n Ber e k e n i n g v a n he t be l a s t b a a r v o o r d e e l (v o o r ee n on b e m e u b e l d e wo n i n g ) kleiner da n o f g e l i j k a a n 745 n i e t-geïndexeerd ki x i n d e x x 100/60 x 1,25 groter dan 745 niet-geïndexeerd ki x index x 100/60 x 3,8 De index die bij deze formule gebruikt moet worden, is dezelfde als degene die gebruikt wordt voor de berekening van de onroerende voorheffing (art. 518 WIB 92). De laatste jaren zag deze interestvoet eruit als volgt: Ink o m s t e n b e l a s t i n g (*) On r o e r e n d e v o o r h e f f i n g (*) Ind e x c i j f e r inkomstenjaar 2014 - aanslagjaar 2015 aanslagjaar 2014 1,7000 inkomstenjaar 2013 - aanslagjaar 2014 aanslagjaar 2013 1,6813 inkomstenjaar 2012 - aanslagjaar 2013 aanslagjaar 2012 1,6349 inkomstenjaar 2011 - aanslagjaar 2012 aanslagjaar 2011 1,5790 (*) Voor de inkomstenbelasting is het aanslagjaar in principe gelijk aan het inkomstenjaar + 1. Voor de onroeren de voorheffing is het aanslag jaar daarentegen gelijk aan het inkomstenjaar. Om verwarring te vermijden, vermelden we beide types aanslagjaren naast elkaar. Het resultaat na de vermenigvuldiging met het indexcijfer wordt afgerond op de dichtstbijzijnde euro. Praktische Gids 2015 Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator 113
Voorbeeld. Uw vennootschap koopt een villa die u volledig privé wilt bewonen. Het niet- geïndexeerd ki van de villa bedraagt 2.500. Het belastbaar voordeel privé voor het inkomstenjaar 2014 is dan gelijk aan: niet-geïndexeerd ki ( 2.500) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 3,8 = 26.916,67. Berekening bij gemengd gebruik. Wordt slechts een gedeelte van het pand door u privé gebruikt voor bewoning, dan moet ook slechts het overeenstemmende gedeelte van het ki in aanmerking genomen worden voor de berekening van het belastbaar voordeel. Een juiste berekening van het privé gebruikte gedeelte is in dat geval dus van belang, temeer omdat als het in aanmerking te nemen ki kleiner is of gelijk aan 745, het belastbaar voordeel vermenigvuldigd moet worden met 1,25 in plaats van met 3,8 (zie formules). Voorbeeld 1. We hernemen het voorbeeld van de villa met een niet-geïndexeerd ki van 2.500. U gebruikt de woning echter maar voor 40% privé en de overige 60% wordt dan bv. gebruikt als kantoor door uw vennootschap. Uw belastbaar voordeel moet in dit geval dan ook maar berekend worden op een ki van 1.000 i.p.v. op een van 2.500 en bedraagt dus: niet-geïndexeerd ki ( 1.000) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 3,8 = 10.766,67. Voorbeeld 2. We hernemen diezelfde villa, maar u gebruikt ze slechts voor 20% privé. Uw belastbaar voordeel moet in dat geval maar berekend worden op een ki van 500, wat dus lager is dan de grens van 745. Uw belastbaar voordeel bedraagt in dat geval dus: niet-geïndexeerd ki ( 500) x indexcijfer (1,70) x 100/60 x 1,25 = 1.770,83. Ho e w o r d t h e t v o o r d e e l g r at i s w o n i n g berekend in g e va l va n bemeubeling? De bovenstaande berekeningen hebben allemaal betrekking op woningen die de vennootschap u naakt ter beschikking stelt. Niets belet uw vennootschap echter om ook de meubelen die u privé nodig heeft aan te kopen en die eveneens gratis ter beschikking te stellen. In dat geval wordt het voordeel van alle aard echter groter. Bij een terbeschikkingstelling van een gratis bemeubelde woonst is het voordeel van alle aard namelijk gelijk aan het voordeel voor een onbemeubelde woning verhoogd met 2/3 (art. 18, 3, 2 KB/WIB 92). Gemaks halve kunt u ook het voordeel voor een onbemeubelde woning vermenigvuldigen met 5/3 (verhogen met 2/3 is immers hetzelfde als vermenigvuldigen met 5/3). Het belastbaar voordeel voor een bemeubelde woning kan dus als volgt samengevat worden: Nie t-ge ï n d e x e e r d Ber e k e n i n g v a n he t be l a s t b a a r v o o r d e e l k a d a s t r a a l in k o m e n v o o r ee n be m e u b e l d e wo n i n g kleiner da n o f g e l i j k a a n 745 n i e t-geïndexeerd ki x i n d e x x 100/60 x 1,25 x 5/3 groter dan 745 niet-geïndexeerd ki x index x 100/60 x 3,8 x 5/3 114 Praktische Gids 2015 Hoe haalt u optimaal geld uit uw vennootschap?, Indicator