Programma 9. Innovatief Drenthe: Economische zaken en arbeidsmarkt

Programma 9. Innovatief Drenthe: Economische zaken en arbeidsmarkt Op 8 december heeft gedeputeerde Ard van der Tuuk de Ondernemers-fabriek Drenthe in Assen geopend. Missie Het verbinden van taken, partners en partijen om zo te werken aan een provincie met een duurzame robuuste economische structuur waarin het stuwende innovatieve MKB een belangrijke positie inneemt en waar het bedrijfsleven oog heeft voor duurzaamheid en maatschappelijk ondernemen. Waar de kansen van onze prachtige leef- en werkomgeving (goede bereikbaarheid, voldoende ruimte, duurzaamheid, cultuurhistorie, natuur en milieu) economisch worden benut door in te zetten op het creëren van toegevoegde waarde. Wij verbinden onze Drentse economische ambities aan het nationale topsectorenbeleid en de nieuwe Europese programmaperiode (2014-141

2020). Speerpunten in ons economisch beleid zijn energie, sensorsysteemtechnologie, agrifood/biobased economie/chemie, healthy ageingg en vrijetijdseconomie en de onderlinge verbindingen. Wij werken nauw samen met onze partners en zetten in op het organiseren van voldoende v realisatiekracht, een goede coördinatie vanuit de provinciale organisatie en een optimale samenwerking binnen Drenthe, Noord-Nederland, met Overijssel en Noordwest-Duitsland. Successen Start Ondernemersfabriek Drenthe inn Assen. De Versnellingsagenda 2.0 heeft tot nu toe voor bijna 500 mensen een baan, leerwerkplek en/of opleiding opgeleverd waarmee zij hun kansen op de arbeidsmarkt fors hebben vergroot. Project met innovatieve productiepro ocessen bij Fokker Hoogeveen dat tevens leidt tott een regionaal ecosysteem rondom composietmaterialen. Totstandkoming van het HTSM-platform Noord-Nederland enn profilering van Noord-Nederland als voorbeeldregio voor Smart Industry. De ondertekening en start van de uitvoering van het actiedocument grensoverschrijdende arbeidsmarkt. Knelpunten Niet van toepassing. Lasten 18.918.038 Baten -221.283 Totaal lasten Apparaatskosten Totaal baten Saldo 1 2 3 4 (3-4) Realisatie 2013 Primitieve begroting 2014 Begroting 2014 na wijziging Realisatie 2014 Verschil 7.444.6444 0-5.893.1300 1.551.5144 12.182.247 0-67.200 12.115.047 18.606.426 0-172.200 18.434.226 18.918.038 0-221.283 18.696.756-311.612 0 49.083-262.530 142

Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht Op 15 mei 2014 is met de ondertekening van de oprichtingsaktes het MKB fonds Drenthe een feit. Beleidsopgave Versterking van de regionale innovatiekracht Doelstelling Geplande resultaten Gerealiseerde resultaten Een ontwikkeling in het aantal startende bedrijven, ontwikkeling van de R&D-uitgaven en een werkgelegenheidsontwi kkeling in Drenthe ten minste op het niveau van het landelijk gemiddelde, wat blijkt uit: Aantal gecreëerde arbeidsplaatsen; Werkgelegenheidsontwikkeling; Aantal starters; R&D uitgaven. Versterkte kennispositie Kei-Jaarprogramma 2014. Programma in afstemming met stakeholders uitgevoerd. Status doelstelling (groen, oranje of rood) met toelichting 143

en innovatiekracht kansrijke sectoren (in relatie tot EU2020, topsectorenaanpak Rijk), wat blijkt uit: R&D uitgaven; Aantal deelnemende Drentse bedrijven in innovatie contracten. Actieprogramma MKB 2014 en uitvoering daarvan. TOP-regeling voor stimulering MKB. MKB actieprogramma 2014 is uitgevoerd. In uitvoering voor starters en groeiers, zie ook Ondernemersfabriek Drenthe. Eerste projecten, trajecten en ondernemingen gefinancierd met het in 2013 ontwikkeld financieel instrumentarium. Koppeling MKB aan DOME. Aansluiting Drents MKB op nationaal topsectorenbeleid. Sensortechnologie is expliciet onderdeel van roadmap HTSM. Opzet Sensorcampus (groeimodel). MKB-fonds Drenthe is in augustus in uitvoering gegaan, de eerste 2 initiatieven zijn gefinancierd. Een klein aantal bedrijven aangesloten bij Users Platform. Voorbereiding voor valorisatietrajecten in 2015 met MKB is gestart. Een aantal aanvragen uit Drenthe in het kader van MIT is gehonoreerd. Een samenwerkingsovereenkomst met EZ is getekend om het (MIT) instrumentarium voortaan beter af te stemmen en toe te snijden. Een aantal sensorgerelateerde projecten is opgenomen in roadmaps. Aanhaking ook via het HTSMplatform. Voorbereiding in gang, maar partijen wachten op elkaar. Aantal (gehonoreerde) aanvragen is nog beperkt. Oranje Definitieve inzet van verschillende partijen moet nog blijken, dat kost tijd. 144

Kennisdeling, projectontwikkeling en business development op Sensorsysteemtechnologie en Healthy Ageing, in relatie tot maatschappelijke opgaven en cross-overs met andere noordelijke sterktes. In uitvoering. Afronding iage. Eindresultaten gepresenteerd op congres in Assen. Ontwikkeling/versterking kennisinstituten op HBO/MBO niveau (Ecollege, COCI, zorgacademie). In uitvoering. Versterking internationaal economisch profiel Drenthe en internationale kennisuitwisseling, wat blijkt uit: Aantal grensoverschrijdende activiteiten Projectontwikkeling in het kader van programma s INTERREG en OP EFRO 2014-2020. Projecten in voorbereiding. Programma's gaan in 2015 open. Nieuwe werkafspraken met EDR ter ondersteuning van de Duitsland Agenda. Resultaat nr: 091010203 Projectontwikkeling in het kader van INTERREG Va programma tweede helft 2014. Projecten in voorbereiding. Uitvoeringsagenda INTERREG voor het Noordelijke grensgebied toegesneden op noordelijke wensen. Na inventarisatie Noordelijke wensen bij Interreg meegenomen Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Beleidsopgave Optimalisatie aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt 145

Doelstelling Geplande resultaten Gerealiseerde resultaten Betere aansluiting van vraag en aanbod op de Drentse arbeidsmarkt, in kwantitatief en kwalitatief opzicht, wat blijkt uit: Het aantal (langdurig) openstaande vacatures is kleiner dan in 2010. Gepubliceerde onderzoeken Noordelijke Arbeidsmarktverkenning Ontwikkelingen op het gebied van demografie, werkgelegenheid, aanpak kritische sectoren zorg en techniek zijn geagendeerd bij onderwijs- en kennisinstellingen, ondernemersorganisatie s en gemeenten. Initiatief is genomen tot opstellen sectorplannen om o.a. de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs te versterken (bestrijden (jeugd)werkloosheid). Uitvoering techniekpact Noord. Organisatie en uitreiking Platoprijs 2014. Afgerond Afgerond Samen met het bedrijfsleven, kenniscentra, gemeenten en sociale partners heeft de provincie Drenthe één miljoen euro van het Rijk ontvangen voor de verdere versterking van de vrijetijdseconomie in Drenthe. Deze middelen worden ingezet voor het sectorplan 'ruimte voor ontwikkeling vrijetijdssector'. De uitvoering van het Techniekpact Noord is in volle gang en maakt steeds meer energie los bij ondernemers en onderwijsinstellingen in de regio. De Platoprijs is in april 2014 uitgereikt Status doelstelling (groen, oranje of rood) met toelichting 146

Onderwijsinstellingen en Provincie zetten Techniek in Drenthe op de kaart! Het Platform Beta Techniek heeft namens het Ministerie van OCW groen licht gegeven voor de start van de uitvoering van het project Toptechniek in bedrijf Drenthe. Het project is gerealiseerd in nauwe samenwerking tussen Alfa-college, Drenthe College en zes Drentse VMBO scholen. Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat Start project Fokker Hoogeveen. 147

Beleidsopgave Verbetering vestigingsklimaat Doelstelling Geplande resultaten Gerealiseerde resultaten Een aantrekkelijke regionale, stedelijke en fysieke bedrijfsomgeving, wat blijkt uit: Behoud/ontwikkeling van aantal arbeidsplaatsen in de stedelijke netwerken Groningen-Assen en Drentse Zuidas (werkgelegenheidsontw ikkeling); Voorraad bedrijventerreinen en jaarlijkse uitgifte; Start revitalisering bedrijventerreinen in stedelijke netwerken; Verbeterd imago t.o.v. voorgaande jaren (tweejaarlijks onderzoek). Faciliteren kennisknooppunt breedband. Afstemming met de andere aandeelhouders over taken NOM. Om bedrijven aan te trekken is een rode loper beleid uitgewerkt. Kwaliteit van. infrastructuur, openbaar groen, parkeren, bewegwijzering, veiligheid) van bestaande bedrijventerreinen is verbeterd en afgestemde werklocaties vanuit regionale afspraken, waaronder Dry Port en Blue Port zijn ontwikkeld. In april 2014 hebben provinciale staten het Statenstuk 2014-612 Next Generation Access Breedbandnetwerken in Drenthe; plan van aanpak aangenomen. Er is besloten om een Kennisplatform Breedband te faciliteren, een kwartiermaker is aangesteld en de subsidieregeling "Hoogwaardige communicatienetwerken Drenthe is vastgesteld. De subsidieregeling is een groot succes. In uitvoering Rode lopenbeleid vastgesteld, aan de daaruit voortvloeiende actielijnen wordt ook in 2015 gewerkt In uitvoering. In het kader van Dryport is er een nieuwe lijndienst naar Malmö gerealiseerd per 28 januari 2015. Status doelstelling (groen, oranje of rood) met toelichting 148

Blijvende inzet op imagoverbetering van Drenthe (t.o.v. eerdere metingen). Marketing Drenthe: inzet op wonen, werken, vrijetijdseconomie, cultuur en sport. Marketing Drenthe heeft meerjarige integrale marketingcommunicatie (visie en strategie 2015-2018). In uitvoering. In 2015 vindt de tweejaarlijkse imagometing plaats In uitvoering PS heeft het statenstuk marketing en promotie Drenthe 2015-2018 vastgesteld. Product 9.4. Vrijetijdseconomie Beleidsopgave Versterken van de vrijetijdseconomie in Drenthe Doelstelling Geplande resultaten Gerealiseerde resultaten Stimuleren van behoud/groei van de werkgelegenheid in de vrijetijdseconomie met een focus op innovatie en versterking MKB, dat blijkt uit het aantal arbeidsplaatsen in de vrijetijdssectoren. Groei van de bestedingen in de vrijetijdssector in Drenthe, dat blijkt uit de bestedingen (afgeleid bezoek/overnachtingen). Nieuwe, stuwende product/marktcombinatie s in de vrijetijdssector, b.v. met sectoren als zorg, cultuur, natuur en sport. Nieuwe economische impulsen Veenhuizen en Frederiksoord. Dit is in ontwikkeling. Een voorbeeld is het 365 dagen fietsen. Dit is een vernieuwende attractieve fietsroute die het hele jaar door te fietsen is. Waarbij ingezet wordt op het creëren van een optimale beleving door de koppeling van arrangementen en technologie. Vanuit het rijk is 1 miljoen voor het sectorplan vrijetijdseconomie tbv versterken werkgelegenheid beschikbaar gesteld. Veenhuizen: inzet gepleegd op de herbestemming, nodig omdat ook partijen weer gestopt zijn. Nieuwe impulsen gaan uit van de Collectie Veenhuizen, Status doelstelling (groen, oranje of rood) met toelichting Oranje Veenhuizen: Stagnatie in de economische ontwikkelingen (herbestemming) in Veenhuizen als gevolg van de economische 149

resultaat van de samenwerking met de PI Veenhuizen en de Design Academy Eindhovern. Zie ook: programma 4/cultuurhistorie; gebiedsontwikkeling Koloniën van Weldadigheid. Tourist info Drenthe, Marketing Drenthe en het Internetplatform Drenthe zoeken de samenwerking stapje voor stapje meer op. In 2015 vindt het tweejaarlijkse imagoonderzoek plaats. Rapport is opgeleverd, sector is met aanbevelingen aan de slag. Aanbevelingen zijn verwerkt in Leaderstrategie Zuidwest Drenthe 2015-2022 In het project natuurlijke recreatie worden recreatieondernemers gestimuleerd en op weg geholpen om hun bedrijf uit te breiden en te vernieuwen in natuurgebieden. Wij leveren aanvullend hierop ambtelijke inzet. Via vormen van uitnodigingsplanologie worden ondernemers actief opgezocht die samen met ons projecten gaan ontwikkelen in of nabij de natuur om omzet te creëren. situatie en de onduidelijkheid over de toekomst van het Rijksbezit. Dit laatste wordt nu breed bestuurlijk onderkend en wordt in 2015 nadrukkelijk opgepakt door de Bestuurscommissie Veenhuizen. Verbeteren van het imago Drenthe, wat blijkt uit een hogere score in het 2 jaarlijks imagoonderzoek. Goede samenwerking tussen de stakeholders in de vrijetijdssector, ten behoeve van het totaalproduct Drenthe. Inzicht in mogelijkheden om kwaliteitsimpuls verblijfsrecreatie te realiseren. Optimale aansluiting bij en benutting van project Natuurlijke Recreatie. NB: Natuurlijke Recreatie is een samenwerkingsproject van de RECRON en de Natuur en 150

Onderzoek en kennisdeling. Kwalitatief goede toeristische infrastructuur (fietsen, wandelen en varen). Milieufederatie Drenthe en wordt ondersteund door de provincie Drenthe, de Drentse gemeenten en het Recreatieschap Drenthe. Rapport vrijetijdseconomie, feiten en cijfers is opgeleverd. 43 projecten hebben een bijdrage ontvangen voor het verbeteren van de toeristische infrastructuur (fietspaden). Ondertekening sectorplan. Recron, Recreatieschap, FNV, CNV en penvoerder Provincie Drenthe vieren de toekenning van één miljoen euro van het Rijk voor de versterking van de werkgelegenheid in de Drentse vrijetijdssector. Een sectorplan is een subsidieaanvraag die wij namens een breed samenwerkingsverband hebben ingediend bij het rijk. http://www.provincie.drenthe.nl/organisatie-bestuur/gedeputeerde-staten/heertuuk/nieuws/@113643/miljoen/ Product 9.5 Agribusiness / Biobased economy Beleidsopgave Versterken van de Agribusiness, versnelling transformatie naar biobased economy 151

Doelstelling Geplande resultaten Gerealiseerde resultaten Stimulering van behoud van het aantal arbeidsplaatsen in de agribusiness en de chemie waarbij de werkgelegenheidsontwi kkeling zich minimaal gelijk aan het landelijk gemiddelde heeft ontwikkeld. Stimulering BBE gerelateerde innovatie in chemie en agribusiness, dat blijkt uit het aantal innovatiecontracten en activiteiten. Agro Agenda Noord- Nederland is in uitvoering genomen. Projecten ontwikkeld op het gebied van Agro&Food en BBE (agro en chemie). Kenniscluster Innovatieplatform PhytoGlasshouse Applications (PGAI) is doorontwikkeld tot Plants Value en voert businesscases uit. Realisatie communicatieprogramm a BBE Drenthe. Realisatie CoCi-status (Center of Chemical Innovations). Aanjaagorganisatie chemie opgestart. Inrichting van een Centre of Expertise Smart Polymeric Materials (CoE) en Centra voor Innovatief Vakmanschap (CIV). Twee kennisclusters en consortia KANON en food zijn gerealiseerd. Agro Agenda Noord- Nederland is in uitvoering genomen. Projecten zijn ontwikkeld. Kenniscluster Innovatieplatform PhytoGlasshouse Applications (PGAI) is doorontwikkeld tot Plants Value en voert businesscases uit. Afgerond. Is gerealiseerd. Er moet nu invulling aan worden gegeven. Is gerealiseerd. In uitvoering. In uitvoering. De naam KANON is gewijzigd in Innovatie Veenkoloniën en het foodcluster: Innexus. Status doelstelling (groen, oranje of rood) met toelichting 152

Ontwikkelingen Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht Dienstverlening aan MKB Er wordt met het ministerie van Economisch zaken gewerkt aan een samenwerkingsagenda voor dienstverlening aan het MKB en instrumentarium voor het MKB. Doel is instrumenten beter op elkaar af te stemmen en de dienstverlening te stroomlijnen. Ook binnen Noord-Nederland lopen trajecten om de dienstverlening aan MKB te verbeteren en efficiënter te in te richten. De OP EFRO en INTERREG programma's zijn goedgekeurd en kunnen het komend jaar gaan lopen. In 2014 is hier bij projectontwikkeling al op geanticipeerd. Zo opent in januari al een tender in EFROkader. Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Herstel van de werkgelegenheid, maar we zijn er nog niet De Drentse arbeidsmarkt kent op dit moment twee verschillende gezichten. Aan de ene kant zijn er duidelijke signalen die wijzen op economisch herstel. Aan de andere kant neemt de economische groei nog niet in kracht toe en dreigt zelfs te stagneren. Daarnaast is de groei lang niet in alle sectoren zichtbare en leidt hij nog niet tot een toename van werkgelegenheid. Dit komt ook in uitdrukking in de cijfers. Zo verwacht het CPB verwacht voor 2015 een daling van de werkloosheid van 7% in 2014 naar 6,75% in 2015. In Drenthe ligt de werkloosheid ongeveer een procent hoger, maar is de trend hetzelfde: 2014 was het keerpunt, vanaf 2015 zien we een groei van de werkgelegenheid. Het herstel zal zich in eerste instantie vooral vertalen in tijdelijke banen en uitzendwerk. UWV ziet met name herstel van werkgelegenheid in de techniek, ICT en delen van de zorg (UWV, Regio in beeld 2014). Sterker nog: voor verschillende technische beroepen zal het voor ondernemers moeilijk worden om voldoende gekwalificeerde medewerkers te vinden. Dit heeft, naast het economisch herstel, ook te maken met het vertrek van ervaren vakmensen door pensionering. Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat Glocalisering Door globalisering raken steeds meer landen en regio s over de hele wereld met elkaar verbonden. Bedrijven organiseren zich in netwerken die los staan van landsgrenzen en hebben zowel een uitstraling binnen als buiten een regio. Juist het regionale vestigingsklimaat is van belang in deze internationale netwerkeconomie. Bedrijven zoeken vooral in de regionale omgeving naar relaties die essentieel zijn voor hun belangrijkste bedrijfsprocessen. Het is een combinatie van lokaal en globaal: glocalisering. Vooral op het vlak van innovatie en kennisontwikkeling is de regionale aanwezigheid van toeleveranciers, kennisinstellingen en gekwalificeerd personeel van belang. Verbeteren vestigingsklimaat Het verbeteren van het vestigingsklimaat is een prioriteit van de Provincie Drenthe. Zo wordt ingezet op het Rodeloperbeleid voor ondernemers in Drenthe. Dit wordt inmiddels op verschillende plekken zichtbaar door o.a. het instellen van een coördinator strategische acquisitie, uitbreiding en verplaatsing en het opzetten van een ondernemersportal. Daarnaast worden er pilots in enkele gemeenten opgezet om ter plekke het vestigingsklimaat voor ondernemers aantrekkelijker te maken. Door met betrokken partijen een gecoördineerd programma op te stellen worden in deze pilots ontwikkelingen gefaciliteerd en knelpunten weggenomen. Product 9.4. Vrijetijdseconomie Drenthe beter beleefbaar 153

In Drenthe zijn 1,4 miljoen vakanties doorgebracht en er is door vakantiegangers en dag bezoekers bijna 9,5 miljoen euro uitgegeven in de provincie. De vrijetijdssector in Drenthe levert 14.440 banen (zie Feiten en cijfers Vrijetijdseconomie Drenthe 2014). De sector doet het relatief goed. Uit provinciaal onderzoek naar de Vitaliteit van de kampeer en bungalowsector blijkt dat er overaanbod is en de kwaliteit en perspectief van bedrijven aandacht vraagt. Met provinciale steun heeft een Expertteam in 2014 een 10 tal bedrijven advies en coaching gegeven. In 2014 is een visie opgesteld over hoe Drenthe beter beleefbaar gemaakt kan worden met sport en beweging (dynamiek). Deze visie geeft richting aan de onlangs vastgestelde Natuurvisie ( beleefbare natuur ) en de ontwikkeling van een dynamischer toeristisch product Drenthe. Er is geld beschikbaar gesteld om te komen tot beleefbare product-markt-partner combinaties passend bij doelgroepen. In de markt gezet door Marketing Drenthe. Er is geïnvesteerd in borging van de kwaliteit van de toeristische infrastructuur zowel door de impuls gelden verbetering fietspaden als de bijdrage instandhouding recreatieve voorzieningen SBB. In 2015 willen we verder investeren in een provinciaal netwerk van wandelknooppunten. Product 9.5 Agribusiness / Biobased economy Het netwerk Plant Value i.o. heeft 6 businesscases/projecten afgerond en 4 zijn in uitvoering. Voor het cluster Agro&food zijn diverse netwerken, waaronder Innexus gevormd. Ook is de verbinding met health gevormd door het project Tasty Food. Vanuit de topsector agro&food zijn voor Noord- Nederland 2 innovatiemanagers aangesteld. Zij dragen zorg voor het samenbrengen van bedrijven en kennisinstellingen op het gebied van de innovatie in Agro&food. De Agro-Agenda Noord-Nederland met diverse icoon projecten is vastgesteld. Er zijn diverse (inter)nationale werkcongressen in Drenthe op het gebied van Agro en BBE gehouden. Hieruit zijn verbintenissen tussen bedrijven en kennisinstellingen ontstaan. Aanjaagorganisatie chemie Zuidoost Drenthe is actief met het verbinden van bedrijven en het zoeken naar businesscases. Coci, verbinding chemie Emmen- Zwolle is in uitvoering. Ook tussen de ketens zijn verbindingen ontstaan. Er zijn 17 projecten/businesscases gefinancierd en in uitvoering. Programma 9: wat heeft het gekost? 1 2 3 4 (3-4) Product / Beleidsopgave eco cat Realisatie 2013 Primitieve begroting 2014 Begroting 2014 na wijziging Realisatie 2014 verschil Lasten Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht Versterking van de regionale innovatiekracht Inkoop 165.489 166.827 166.827 158.024 8.803 Subsidie 1.908.235 7.942.877 1.901.337 2.516.583-615.246 totaal beleidsopgave 2.073.724 8.109.704 2.068.164 2.674.608-606.444 totaal product 2.073.724 8.109.704 2.068.164 2.674.608-606.444 Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Optimalisatie aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Subsidie 318.306 300.000 260.586 242.817 17.769 Inkoop 575.432 530.000 295.676 320.330-24.654 totaal beleidsopgave 893.738 830.000 556.262 563.147-6.885 totaal product 893.738 830.000 556.262 563.147-6.885 Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat Verbetering vestigingsklimaat Subsidie 388.920 602.400 602.400 392.460 209.940 Inkoop 1.603.046 196.025 12.918.782 12.902.810 15.972 totaal beleidsopgave 1.991.966 798.425 13.521.182 13.295.270 225.912 totaal product 1.991.966 798.425 13.521.182 13.295.270 225.912 Product 9.4. Vrijetijdseconomie Versterken van de vrijetijdseconomie in Drenthe Subsidie 1.628.246 1.900.220 2.050.220 1.808.394 241.826 154

Inkoop 156.540 36.949 36.949 58.444-21.495 totaal beleidsopgave 1.784.786 1.937.169 2.087.169 1.866.838 220.331 totaal product 1.784.786 1.937.169 2.087.169 1.866.838 220.331 Product 9.5 Agribusiness / Biobased economy Versterken van de Agribusiness, versnelling transformatie naar biobased economy Subsidie 700.430 506.949 373.649 518.178-144.529 Inkoop 0 0 0-1 1 totaal beleidsopgave 700.430 506.949 373.649 518.177-144.528 totaal product 700.430 506.949 373.649 518.177-144.528 Totaal 7.444.644 12.182.247 18.606.426 18.918.038-311.612 Baten Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht Versterking van de regionale innovatiekracht Ontv.subsidies 0 0-10.000-60.000 50.000 Ontv. bijdragen -5.865.000-35.000-130.000-130.000 0 totaal beleidsopgave -5.865.000-35.000-140.000-190.000 50.000 totaal product -5.865.000-35.000-140.000-190.000 50.000 Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Optimalisatie aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt Ontv. bijdragen 0 0 0-2.138 2.138 totaal beleidsopgave 0 0 0-2.138 2.138 totaal product 0 0 0-2.138 2.138 Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat Verbetering vestigingsklimaat Ontv. bijdragen -28.130-32.200-32.200-29.144-3.056 totaal beleidsopgave -28.130-32.200-32.200-29.144-3.056 totaal product -28.130-32.200-32.200-29.144-3.056 Totaal -5.893.130-67.200-172.200-221.283 49.083 Saldo 1.551.514 12.115.047 18.434.226 18.696.756-262.530 Verrekening met reserves Programma 9. Innovatief Drenthe: Economische zaken en arbeidsmarkt Toelichting Saldo Programma -262.530 Bestemming resultaat reserves bij programma Bijdrage van reserve versterking economisch structuur -538.953 Totaal verrekend met reserves -538.953 Resultaat programma na bestemming reserves 276.423 Toelichting op verschillen begroting en rekening Lasten Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht De totale afwijking betreft een nadeel van 606.444,--. De voornaamste afwijking betreft: 155

Projecten versterking economische structuur Een overschrijding van het budget Versterking Economische Structuur van 602.785,--. Een groot deel wordt veroorzaakt doordat de verleningsbeschikkingen toch nog in 2014 konden worden verleend. Wij stellen voor dit nadeel te verrekenen met de Reserve versterking economische structuur. Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt De totale afwijking betreft een nadeel van 6.885,--. Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat De totale afwijking betreft een voordeel van 229.586,--. De voornaamste afwijking betreft: Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij Op de het budget dat beschikbaar is voor Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) houden wij ruim 206.100,-- over. De verklaring voor deze onderbenutting is dat onze bijdrage aan de activiteiten NOM lager is dan verwacht. Bij de raming werd uitgegaan van intensivering als gevolg van een afname rijksmiddelen en herschikking financiering van de innovatie-ondersteuningsstructuur. Deze ontwikkeling heeft in 2014 nog geen effect gehad op onze bijdrage. Product 9.4. Vrijetijdseconomie De totale afwijking betreft een voordeel van 220.331,--. De voornaamste afwijkingen betreffen: Overheveling budget TT festival Het subsidiebudget Structuurversterking recreatie en (zorg)toerisme is onderschreden met een bedrag van 186.560,--. Dat komt onder andere doordat de aangegane subsidieverplichting van 150.000,-- per jaar voor het TT festival aan de gemeente Assen niet in 2014 als last is opgenomen. In verband met externe vertraging van de evaluatie van 2014, een subsidie voorwaarde voor de bijdrage van 2015, kon de bijdrage voor 2015 niet meer door ons in 2014 beschikt worden. In 2015 zal nu 150.000,-- extra ten laste van dit budget gebracht moeten worden. Wij vragen dan ook overheveling van de 150.000,-- resterende middelen naar 2015. Met deze overheveling wordt niet vooruitgelopen op een beschikking voor 2015 of 2016. Het gaat alleen om interne begrotingstechniek bij ons zelf. De afrekening met de Stichting TT Motorweek moet nog plaatsvinden. Op dat moment kan ook worden beoordeeld in welke mate aan de voorwaarden is voldaan en of dat een vervolg rechtvaardigt. Is dat niet het geval dat komen de middelen aan het eind van dit jaar alsnog ten gunste van de algemene middelen. Afwikkeling (subsidie) vorig boekjaar Er zijn eind 2014 diverse eerder toegekende subsidies afgerekend, waarbij meer is vrijgevallen dan begroot. Voordeel 55.266,--. Product 9.5 Agribusiness / Biobased economy De totale afwijking betreft een nadeel van 144.528,--. De voornaamste afwijking betreft: Prikkels versterkte agrarische sector Bij de 2e Bestuursrapportage 2014 hebben wij voorgesteld een bedrag van 100.000,-- over te hevelen naar 2015, omdat voor een aantal projecten ingeschat werd dat de subsidies niet meer in 156

2014 konden worden toegekend. Dit is echter wel gelukt, daardoor is nu het budget met 144.528,-- is overschreden. Wij stellen daarom voor om in 2015 het dan beschikbare bedrag te korten met het eerder overgehevelde bedrag van 100.000,--. Baten Product 9.1. Versterken regionale innovatiekracht De totale afwijking betreft een voordeel van 50.000,--. De voornaamste afwijking betreft: Bijdrage derden Gemeenten en provincies hebben bijgedragen aan een economisch onderzoek waarvoor de provincie opdracht heeft verstrekt, dit was niet begroot voordeel 50.000,--. Wij stellen voor dit voordeel toe te voegen aan de Reserve versterking economische structuur. Product 9.2. Optimale aansluiting bedrijfsleven, kennis, onderwijs en arbeidsmarkt De totale afwijking betreft een voordeel van 2.138,--. Product 9.3. Verbeteren vestigingsklimaat De totale afwijking betreft een nadeel van 3.056,--. Product 9.4. Vrijetijdseconomie Niet van toepassing. Product 9.5 Agribusiness / Biobased economy Niet van toepassing. 157