Auteur Johan Schuppert Laatst gewijzigd 17 July 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/49362 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave heggen snoeien functie van een heg berceau of loofgang losse heg, strakke heg knippen van hagen handheggenschaar heggenschaar machines accu heggenschaar grotere machines hoe vaak en wanneer snoei je hagen? verbranding blad kale coniferen vlechtheggen Over dit lesmateriaal Pagina 1
heggen snoeien functie van een heg heg met functie afscheiding Heggen worden al eeuwenlang gebruikt in tuinen en parken. De voornaamste functies van een heg zijn: Afscheiding. Langs de erfafscheiding staan vaak heggen, maar ook kun je in een tuin of park een gedeelte afbakenen. Bescherming. Rond een moestuin of fruitboomgaard staat vaak een heg om de wind te breken. Achtergrond. Achter een border met veel bloeiende planten een groene wand, waardoor de bloemen nog meer opvallen. Sierwaarde. Spreekt voor zich berceau of loofgang berceau Berceau. Dit is een heg in tunnelvorm. Een blanke huid was vroeger een teken van welvaart. Een bruingekleurde huid betekende dat je moest werken op het land. Dankzij de berceau kon je buiten Pagina 2
wandelen in de tuin zonder bruin te worden. Meer info op: berceau kn.nu/wwf22dc30 (nl.wikipedia.org) losse heg, strakke heg Meestal wordt een heg in een vorm geknipt. De heg mag namelijk niet te breed of te hoog worden. Pagina 3
De beste vorm is dat de heg onder breder is dan boven. (de trapeziumvorm) De haag krijgt dan ook onderin genoeg licht en zal dan minder snel van onderen kaal worden. Ook zal op latere leeftijd de heg niet uit gaan hangen. knippen van hagen een draak van een heg... De heg wordt een aantal keren per jaar geknipt. Heggen worden 2 tot 4 keer per jaar geknipt met een heggenschaar. Een plant kent 2 groeipieken per jaar. In het voorjaar loopt de plant uit. Na de langste dag (21 juni, Sint Jan) komt er een tweede groeipiek. Door de plant in het voorjaar en in de herfst te knippen, kun je de heg mooi strak houden. Heggen worden vaak in mei en augustus geknipt. Jonge heggen en heggen van snel groeiende planten moet je vaker knippen. Ook als je een hele strak geknipt heggetje wil hebben, moet je vaker knippen. Knip heggen eerst aan de zijkant. Werk van onderen naar boven, zodat de afgeknipte takken kunnen vallen. Doe je dit niet, dan vallen de afgeknipte takken op de onderste takken. Deze onderste takken worden dan over het hoofd gezien. Pas bij het opruimen zie je dit. Dan moet je nog eens gaan knippen. Rechtshandige mensen gaan met hun rechterbeen tegen de heg staan. Dan heb je goed zicht op het werk. Tijdens het knippen werk je vooruit. Kijk regelmatig of je nog in de goede lijn knipt. Knip terug tot op het oude hout. Als de heg de vorige keer goed geknipt is, dan knip je nu weer automatisch goed. Ten slotte knip je de bovenkant. Wil je een strakke heg knippen, dan kun je kijken naar horizontale lijnen in de buurt van de heg. Bijvoorbeeld de steenlagen van een huis. Ook kun je gebruik maken van een touw. Let er op dat het touw niet doorbuigt! Pagina 4
handheggenschaar handheggenscharen worden ingezet voor kleinere oppervlaktes. Daarnaast kun je met de handheggenschaar het knippen goed leren. Als je met de hand strak kunt knippen, dan kun je dat ook met machines. Met de hand knippen is zwaar werken. Om te voorkomen dat je polsen en armen bij het dichtslaan van de messen belast worden, zitten er stootrubbers aan de binnenkant van de armen. heggenschaar machines Vaak wordt een motorheggenschaar ingezet om heggen te knippen. Nadeel van de motor is het lawaai. Voordeel het grote vermogen. Om stiler te kunnen werken kun je heggen knippen die op electriciteit werken. Inzet van deze machines kan als er een stopcontact in de buurt is. Op andere plekken kun je gebruik maken van een aggregaat. Hieronder 2 video's die uitleg geven over het werken met deze machines. heg snoeien kn.nu/ww84e4a2e (youtu.be) heg snoeien aggregaat kn.nu/ww7131d83 (youtu.be) accu heggenschaar De accu aangedreven machines komen steeds vaker voor. Groot voordeel is dat ze weinig lawaai maken. Nadeel is dat ze minder vermogen hebben. Dikkere takken kun je niet goed knippen. Pagina 5
dolmar accuheggenschaar grotere machines Gemeenten moeten soms kilometers heg knippen. Hiervoor worden ondermeer klepelmaaiers ingezet. Groot voordeel is dat je snel kunt werken. Groot nadeel is dat je grote en lelijke snoeiwonden krijgt. Niet elke plant is geschikt om met de klepelmaaier gemaaid te worden. De plant heeft tijd nodig om de wonden te laten herstellen. Een plant als meidoorn kan geknipt worden met een klepelmaaier. hoe vaak en wanneer snoei je hagen? Hoe vaak een heg geknipt wordt is afhankelijk van de leeftijd, groeikracht en de wens van de klant. Losgroeiende hagen worden vaak maar 1x per jaar gesnoeid. Denk aan potentilla, lavendula en Spiraea. Snoei na de bloeiperiode! Ook een traag groeiende heg van Ilex kan eens per jaar worden gesnoeid. De meeste heggen worden 2x per jaar gesnoeid. Denk aan Taxus, Fagus, Acer, Taxus, Chamaecyparis en Ligustrum. Buxus wordt vaak 3 tot 4x gesnoeid als de klant een strakke heg wil. De snelgroeiende conifeer Cupressocyparis (leylandcipres) worst ook 3x gesnoeid als je deze heg strak wilt houden. Bij de tuinen van Mien Ruys worden de heggen soms wel 10 keer per jaar gesnoeid! Pagina 6
Oude snoeiwonden geven aan waar de heg de vorige keer is gesnoeid. Als de heg strak is geknipt in het verleden kun je vlak langs de oude wonden knippen. Als de heg niet strak is geknipt, kun je het best een stukje van de oude wonden afblijven. Daarna knip je de heg voor de 2e keer. Nu kun je de heg herstellen. verbranding blad gele buxus Wanneer je een heg knipt, kun je dit soms beter niet doen met warm weer. Sommige struiken kunnen dan namelijk verbranden. Een buxus krijgt last van gele randjes. (zie foto) Beuken kunnen ook slecht tegen fel zonlicht op hun bast. Ze laten om die reden in de winter het blad niet vallen. Wanneer je zo n heg drastisch snoeit, kun je ook met verbranding te maken krijgen. Sommige planten hebben groot blad. Wanneer je deze planten met een heggeschaar snoeit, zie je later lelijke gele randen ontstaan. Daarom wordt er soms voor gekozen om zulke planten met een snoeischaar te knippen.. kale coniferen heg kaal Sommige coniferen kunnen ook slecht tegen drastische snoei. De Chamaecyparis loopt niet uit op bruine takken. Wanneer je deze conifeer te sterk snoeit, kan deze doodgaan! Op de foto zie je een slecht onderhouden Chamaecyparisheg. De heg is in het verleden weinig gesnoeid en doordat de bovenkant niet in trapeziumvorm is gesnoeid is de heg van onderen kaal geworden. vlechtheggen Pagina 7
vlechtheggen kn.nu/ww0c67812 (youtu.be) vlechtheggen krijg je door een stam gedeeltelijk door te zagen en daarna buig je de stam om. De heg loopt uit en zal hierdoor veel dichter worden. Door deze manier wordt het nog moeilijker om door een heg te komen. In het filmpje zie je de techniek van het vlechten. Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Johan Schuppert Laatst gewijzigd 17 July 2016 om 12:35 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Bronnen Bron Type berceau http://nl.wikipedia.org/wiki/berceau_(tuin) Link heg snoeien https://youtu.be/rsagqz7ptl8?list=plmglqaqoqjtfpqpogajbb9kq9y3unsxxf Video heg snoeien aggregaat https://youtu.be/4znch-ynfzo?list=plmglqaqoqjtfpqpogajbb9kq9y3unsxxf Video vlechtheggen https://youtu.be/d-rsmj1zkry Video Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Schuppert, Johan. (2013). onderhoud tuinen. http://maken.wikiwijs.nl/44287/onderhoud_tuinen Pagina 9