ECVET is het Europese systeem voor overdracht en erkenning van (in het buitenland behaalde) leeropbrengsten in het beroepsonderwijs. Met ECVET kan men de kwaliteit van een mobiliteitsproject voor de deelnemers, partners en zichzelf verbeteren. Deze workshop werd bezocht door ruim 25 deelnemers met en zonder ECVET ervaring. Opening en check-in Tijdens de opening van de bijeenkomst werden de volgende leervragen geïnventariseerd: - Aanscherpen: wat kunnen we met ECVET in ons eigen ROC? - Als we volgend jaar willen beginnen, hoe moet dat dan? - Wat is ECVET nou eigenlijk? Ik wil dat aan mijn collega s kunnen uitleggen in een paar zinnen, met wat concrete voorbeelden erbij. - Duidelijkheid krijgen in de brij van ECVET-EQF enzovoort. - Wat zijn toepassingsmogelijkheden van ECVET? - Kan ECVET gebruikt worden om opgedane leerervaringen tijdens buitenlandstages te valideren? - Waar zijn mensen die er al iets mee hebben gedaan tegenaan gelopen? - Kan ECVET van toegevoegde waarde zijn voor werknemers (bijvoorbeeld bij TOI-elektrische fiets)? - Kan ECVET een instrument zijn om eisen in het kwalificatiedossier (KD) te omschrijven voor verzilvering van leerresultaten in het buitenland? - Mogelijkheden om internationalisering in keuzedeel KD op te nemen? - Hoe kun je examineren in het buitenland, als je er zelf niet bij bent om toezicht te houden bijvoorbeeld? - Hoe maak je een internationale stage inspectieproof? - Erkennen Non Formeel en Informeel Leren? Ronald Kloeg vormen van mobiliteit Ronald Kloeg, een van de experts van het nationale team van experts, beschrijft aan de hand van daadwerkelijke mobiliteitsprojecten welke mogelijkheden er voor mobiliteit zijn: - Naar het buitenland gaan om te snuffelen aan de praktijk, maar zonder daadwerkelijke toetsing. - Naar het buitenland gaan en daadwerkelijk bezig zijn met de praktijk, het uitwisselen van kennis en vaardigheden over en weer, maar zonder daadwerkelijke vorm van toetsing. - Er wordt gestudeerd in het buitenland, met vertaalde praktijkhandboeken. De docent ter plaatse vinkt voortgang af. Toetsing vindt plaats in Nederland. (kritische noot: Waarom dan handboeken aftekenen? Wat heeft de student extra geleerd?) - Werkprocessen worden behandeld in het buitenland. Vooraf zijn werkzaamheden overeengekomen, en toetsing vindt plaats bij een buitenlands bedrijf. Er is een leerovereenkomst gemaakt en een Memorandum of Understanding (MoU) ligt in de planning. Erkend door de opleiding? Het bleek dat er praktische problemen zijn binnen de eigen opleiding: de directeur vraagt zich af of het inspectieproof is. Hier is het niet evident dat de student naar het buitenland móet om iets te leren wat in Nederland niet kan. - Een opleiding tot ski-instructeur: hiervoor móeten leerlingen wel naar het buitenland om het te leren en hun certificering te behalen. 1
André Huigens EQF en LO-approach André Huigens, een van de experts van het nationale team van experts, beschrijft de benadering van EQF en LO (learning outcomes): Wij zijn in Europa genoodzaakt elkaars diploma s te erkennen. Ieder land heeft een andere school en diplomeringsstructuur. Het is niet altijd helder welk niveau een opleiding heeft. Vandaar het introduceren van een internationale standaard waarin een onafhankelijke niveaustructuur omschreven is. Dit is het EQF. Het is de bedoeling, dat als een opleiding beweert dat het EQF niveau 4 heeft dat iedereen weet wat het betekent en hoe dat niveau in het eigen onderwijssysteem past. Bovendien biedt het systeem exact dezelfde voordelen indien met solliciteert naar een baan in het buitenland. Je kunt het EQF zien als de euro van het onderwijs. EQF-niveaus van lopen van 1 tot en met 8. Het verschil is niet inhoud van diploma s, maar mate van verantwoordelijkheid en complexiteit. Hoe hoger het EQF niveau, hoe makkelijker het wordt verondersteld tussen sectoren te kunnen migreren. Op die manier is het ook een goede tool voor leven lang leren. EQF staat omschreven op 2A4. Europese landen is gevraagd een kwalificatiestructuur te maken op basis van EQF. Dit is het NLQF. Bij Learning outcomes wordt beschreven wat een student heeft geleerd, omschreven in Kennis, vaardigheden en Competenties (KSC). Er wordt geoefend met het identificeren van beroepskwalificaties: betreft het kennis, vaardigheid of competentie? Ten slotte wordt met de deelnemers een oefening gedaan met het identificeren van de juiste EQF niveaus. Rob van Wezel ECVET Rob van Wezel, een van de experts van het nationale team van experts, beschrijft ECVET: ECVET is een aanbeveling van de Europese Unie, die past in een reeks van aanbevelingen en instrumenten (bijvoorbeeld EQF en EQAVET). De aanbeveling stamt uit 2009. Onderwijs kijkt van oudsher naar kennis en vaardigheden, terwijl het bedrijfsleven uitgaat van competenties. Hoe men learning outcomes bekijkt, hangt sterk af van land en zelfs regio. Daar moet je rekening mee houden in communicatie. Wat is ECVET? Officieel: European Credit System for Vocational Education and Training (ECVET) is a technical framework for the transfer, recognition and, where appropriate, accumulation of individuals learning outcomes with a view to achieving a qualification. Een plaatje zegt meer: Uiteindelijk gaat het over het valideren van leerprestaties. 2
3
Credits bij ECVET zijn geen punten, maar de leerresultaten die behaald zijn. Points zijn wel punten. Maar hoe dit precies wordt vormgegeven is nog niet duidelijk en uitgewerkt. De EQAVET-cyclus kun je toepassen op het ECVET-proces, om de kwaliteit te bewaken. Dit bevordert vertrouwen. Het rondmaken van de cirkel, door review bijvoorbeeld, bestendigt dat het ECVET proces. Forum (met onderwerpen uit groepsdiscussies) Het volgende stuk is een vrijwel letterlijk weergegeven verslag van de forumdiscussie. Alle opmerkingen en reacties, zijn meningen van mensen uit de zaal. Opmerking uit zaal De toegevoegde waarde van een buitenlandse stage (op vakinhoudelijk gebied) is moeilijk te vinden. Dit geldt niet voor soft skills of voor vaardigheden die niet in Nederland, maar alleen in het buitenland aan te leren zijn. - Als de meerwaarde van vakgebied er niet is, maar alleen op soft-skill gebied te vinden is, kan een buitenlandse stage nog steeds zinvol zijn, juist om die laatste reden. Het moet dan wel zo zijn dat je een deel van de opleiding daar kunt doen en aftoetsen zodat de student geen studievertraging oploopt. - Ook de context die anders is, maar niet de inhoud kan een reden zijn voor een buitenlandstage. Kies dus wel de juiste partner. Het hoeft ook niet een vaardigheid te zijn die in Nederland niet aan te leren is. - De vraag is wellicht: waarom doen we eigenlijk buitenlandstages? - De soft skill vaardigheden (zelfredzaamheid, zelfvertrouwen, enzovoort worden door het bedrijfsleven juist als heel belangrijk gekwalificeerd. In de KD s echter komen ze niet voor. Dat zou wellicht wel zo moeten zijn. - Ook al is het niet te vinden in het KD, maar alles wat een student in het buitenland leert (zowel qua beroep als qua levenslessen) heeft een meerwaarde voor de student. - Het bedrijfsleven maakt zich zorgen dat er in de toekomst onvoldoende mensen zijn op het juiste niveau. Opmerking uit zaal Als je een assessment laat doen in het buitenland, kan dat het beste met een partnerschool en de manier van assessen moet de manier zijn van het ontvangende land. Het is lastig afspraken te maken met bedrijven omdat daar veel verschillende begeleiders zijn, en kun je dan erop vertrouwen dat het goed komt, of moet je het in het thuisland opnieuw doen? - Kwaliteitseisen zijn belangrijk. Je moet deze vooraf vast- en veiligstellen want het is net niet de bedoeling om achteraf nogmaals te gaan toetsen. 4
Opmerking uit zaal: Het woord vertrouwen is het belangrijkste woord. Dat viel op in de hele discussie. - Als je samenwerking zoekt, gaat het om meerwaarde van beroepsuitoefening. Je zoekt dan partners waarbij je met elkaar tot overeenstemming komt over wat nodig is om dat deel van het beroep goed uit te voeren en welke criteria van belang zijn. Vervolgens: wat is in dat betreffende land het toetsingskader? (hoe is validering geregeld bijvoorbeeld)? Vervolgens: worden de competenties erkend? Heeft het meerwaarde voor de student? Kan het volgens de wet- en regelgeving? Opmerking uit de zaal: - Kan er en soort roadmap ontwikkeld worden voor mensen die met ECVET aan de slag willen? En dan eentje special gericht op Nederland, dus met daarin de mening en restricties van inspectie enzovoort. - Het zou dan ook fijn zijn als inspectie de MoU s en LO s erkent zodat je als school er veilig mee aan de slag kan. - Het is een formele Europese aanbeveling om assesmentformulieren te laten aansluiten bij de manier waarop het learning agreement is geformuleerd. Als je met een bepaalde school/bedrijf veel zaken doet, sluit dan een raamovereenkomst af. Afsluiting Tijdens de workshop werd geïnventariseerd wat men nodig heeft als vervolg. De volgende opties werden genoemd: - Een vervolgworkshop die erop is gericht om de soft skills te valideren. Zodat ook deze meerwaarde erkend kan worden, zowel door school als door docent. - Er moet een simpele Nederlandse uitleg van ECVET komen. - Het gebruik van de ECVET folder die CINOP heeft uitgebracht waarin ECVET duidelijk en helder is beschreven. Het Nationaal Coördinatiepunt deel mede dat de site www.ecvet.nl veel informative biedt. Deze website is vernieuwd en wordt begin april a.s. gelanceerd. Er komt een vragenlijst voor Leonardo-projecten naar hun ECVET ervaringen. Deze worden gedeeld op de site. De projecten zijn zichtbaar op een landkaart en de projectinformatie wordt aangevuld aan de hand van de input op de vragenlijst. Dit is een van de acties die er voor moeten zorgen dat er een werkzame CoP komt. Er zijn voorbeelden van ingevulde MoU s en LA s. Deze komen samen met het verslag op de website. 5