Monument: Den Haag, R.K. Technische School St. Paulus REGISTER Monumentnummer Identificatienummer 518100000237792 Basisregistratie Provincie Zuid-Holland Gemeente s-gravenhage Plaats s-gravenhage Straat/huisnummer Meppelweg 339-343/Zuidwoldestraat 24 Postcode 2544 AH Kadastrale aanduiding s-gravenhage AW AW 379 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte Technische School omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer]
KENNIS: WAARDERING I Cultuurhistorische waarde: belang van het object/complex 1. als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische en/of bestuurlijke/beleidsma tige en/of geestelijke ontwikkeling(en); 2. als bijzondere uitdrukking van (een) geografische, landschappelijke en/of historisch-ruimtelijke ontwikkeling; 3. als bijzondere uitdrukking van (een) technische en/of typologische ontwikkeling(en); De architecten situeerden de praktijklokalen aan een grote hal met vide, hetgeen voor die tijd een architectonische en typologische noviteit was. Met deze visuele betrokkenheid van de praktijklokalen op de centrale hal wilden de architecten de afgezonderdheid van de lokalen, ingericht op de onderwijssituatie, combineren met de verbondenheid aan de ruimte die de leerlingen later bij hun werk in de fabriek zouden ervaren. 4. wegens innovatieve waarde of pionierskarakter; 5. wegens bijzondere herinneringswaarde. II Architectuur- en kunsthistorische waarde: (bijzonder) belang van het object/complex 1. voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek; 2. voor het oeuvre van een bouwmeester, architect, ingenieur of kunstenaar; 3. wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp; 4. wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst; De school is een van de beste voorbeelden van schoolarchitectuur uit de periode 1959-1965, waarbij de monumentale kunst integraal onderdeel uitmaakt van het ontwerp van het gebouw.
5. wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur(onderdelen). III Situationele en ensemblewaarde 1. betekenis van het object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex; 2. a. bijzondere, beeldbepalende betekenis van het object voor het aanzien van zijn omgeving; b. bijzondere betekenis van het complex voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad of streek; 3. a. bijzondere betekenis van het complex wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de onderlinge historisch-ruimtelijke context en in relatie tot de daarbij behorende groenvoorzieningen, wegen, wateren, bodemgesteldheid en/of archeologie; b. bijzondere betekenis van het object wegens de wijze van verkaveling/ inrichting/ voorzieningen. IV Gaafheid en herkenbaarheid: belang van het object/complex 1. wegens de architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid van ex- en/of interieur; Door de wijze waarop de school is ontworpen en gebouwd is een goede oplossing gevonden voor de opgave om een omvangrijk bouwprogramma op een betrekkelijk klein terrein binnen de omliggende bebouwing te realiseren. Er hebben geen majeure wijzigingen plaatsgevonden, waardoor de school nog vrijwel volledig gaaf is.
2. wegens de materiële, technische en/of constructieve gaafheid; 3. als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie; 4. wegens de waardevolle accumulatie van belangwekkende historische bouwen/of gebruiksfasen; 5. (van specifiek het complex) wegens de gaafheid en herkenbaarheid van het gehele ensemble van samenstellende onderdelen (hoofd- en bijgebouwen, hekwerken, tuinaanleg e.d.); 6. in relatie tot de structurele en/of visuele gaafheid van de stedelijke, dorpse of landschappelijke omgeving. Door de opzet van het gebouw is de oorspronkelijke functie als technische school nog goed herkenbaar. V Zeldzaamheid 1. belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht; 2. uitzonderlijk belang van het object/complex wegens relatieve zeldzaamheid in relatie tot één of meer van de onder I t/m III genoemde kwaliteiten. Onderdelen zonder monumentale waarde: - Exterieur - Interieur
Receptiegeschiedenis, prijzen e.d. Overige KENNIS: FEITEN Oorspronkelijke functie Typologie Huidige functie (met jaartal) Cultuur, gezondheid, wetenschap, Onderwijs en wetenschap, technische school Technische school Opleidingscentrum (2012) Naam object Technische School St. Paulus Stijl/stroming functionalisme Bouwtijd (ook de planfase) 1958-1960 Architect(en)/ontwerper(s) Architectenbureau Nics. F.A. Molenaar en P.A.N. Sips Molenaar N. jr. en Sips P.A.N. Uitvoerder (aannemer J. Buur van Alkmaar e.d.) Opdrachtgever Vereniging R.K. technische school St. Joseph te s- Gravenhage Exterieur Het gebouw bestaat uit twee delen: een theoriegedeelte en een praktijkgedeelte. Het theoriegedeelte bestaat uit een langwerpig bouwdeel van drie lagen van 20 bij 80 meter aan de Zuidwoldestraat. Het praktijkgedeelte bestaat uit een vierkant bouwdeel van 42 bij 42 meter aan de Meppelweg. Beide delen volgen de rooilijn van de verschillende straten en staan dus onder een hoek met elkaar; ze zijn verbonden door een doorzichtig tussenlid. Aan de Meppelweg is hiermee een aan twee zijden omsloten voorplein ontstaan. De kozijnen bevatten twee grote vierkante ramen op een strook te openen kleinere vierkante ramen. De trappenhuizen zijn voorzien van honingraatvormige betonnen ramen in de gevel. In het langwerpige bouwdeel is een onderscheid gemaakt tussen de lokalen op de verdiepingen en die van de algemene functies op de begane grond door een brede betonnen band in de gevel. gebouw, constructietechniek Het langwerpige bouwdeel heeft kolommen in de gevel en twee rijen kolommen in de middenzone. Bij de gymzaal is slechts één rij kolommen in de middenzone toegepast. De trappenhuizen, de kopgevel bij het gymnastieklokaal en het gesloten gevelvlak naast de entree verzorgen de stabiliteit. Het vierkante bouwdeel heeft kolommen in de gevel en in de gangwanden. Het verhoogde dak en de galerijen worden gedragen door vrijstaande ronde
kolommen. Interieur (indeling) Het theoriegedeelte bevat lokalen aan weerszijden van een middengang. Op de begane grond bevinden zich de algemene functies zoals de kantine en het representatieve gedeelte met de kamers voor administratie en staf terzijde van de hoofdentree. De hoofdentree bevindt zich aan het voorplein en wordt gemarkeerd door een betonnen portaal waarin een betonnen luifel is gehangen. Bij de entree is de entreehal, een garderobe en een trappenhuis gesitueerd. Op de plaats van het verbindingslid met het praktijkgedeelte bevindt zich een tweede trappenhuis. De korte zijde van het rechte bouwblok naast het trappenhuis bevat een fietsenberging op de begane grond, een hoog gymnastieklokaal en twee handvaardigheidslokalen op de tweede verdieping. Het vierkante bouwdeel met praktijklokalen bevat lokalen van verschillende grootte in drie lagen rond een vide van 19 bij 19 meter. Deze is aan alle zijden omgeven door 2,50 meter brede galerijen. De vide is voorzien van een opgetild plat dak. De hoekpunten hiervan zijn schuin opgetild. Daardoor kan daglicht tot diep in het gebouw doordringen. De tussenwanden naar de galerijen en het hekwerk langs de galerijen zijn voor een groot deel transparant gehouden. De centrale hal ligt enkele treden verdiept. Er is één trappenhuis opgenomen in de lokalenzone aan de Meppelweg, voorzien van een nooduitgang. interieur, techniek en materialen Stedenbouwkundige ligging, situering (incl. aanduiding windstreek), omgeving van belang De school is gelegen aan de rand van de wijk Morgenstond op een terrein tussen de Meppelweg en de Zuidwoldestraat. De school is gelegen aan de rand van de bebouwing van de wijk tussen twee parallel lopende wegen. Voorzijde (zuidoost) aan drukke hoofdverkeersader van de wijk, achterzijde (noordwest) aan verkeersluwe straat die de grens vormt van de wijk. De school ligt niet in een rijksbeschermd stads/dorpsgezicht. Archeologische relevantie ondergrond Toegepaste materialen gebouw, constructietechniek De school ligt voor zover bekend niet op een terrein van archeologische waarde. Het gebouw is geconstrueerd als gewapend betonskelet met een traveemaat van 4,20 meter. Het betonskelet vormt de basis van het gevelontwerp. Het skelet is ingevuld met houten
kozijnen en bakstenen borstweringen. Interieur/afwerking gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument nr. 1 Materiaal/techniek Locatie (in/aan het beschermde monument) Kunstenaar Voorstelling Datering 1960 Afmetingen nr. 2 Materiaal/techniek Locatie (in/aan het beschermde monument) Kunstenaar Voorstelling Datering 1960 Afmetingen Nr. 3 Materiaal/techniek Locatie (in/aan het beschermde monument) Kunstenaar Voorstelling Datering 1960 Afmetingen. Ajourrelief Brons tegen zijkant voorgevel. Om het opengewerkte karakter tot uitdrukking te laten komen, is het reliëf enigszins vrij van de gevel gehangen. Harry van den Thillart Het reliëf stelt de ontmoeting van Saulus met Christus voor Muurschildering In hoofdtrappenhuis Leeuw, Marius de confrontatie jonge mannen met natuur en techniek. De voorstelling bestaat uit een asymmetrisch vlak met in het midden jongemannen, deels met opgerolde hemdsmouwen. Rechts van hen de wereld van de techniek met fabrieken, huizen en een zendmast. Links van de jongens de natuur met bloem- en plantmotieven en vogels in de lucht. De voorstelling is uit overwegend blauwe, grijze en okerkleurige tinten opgebouwd in een voor De Leeuw kenmerkende stijl van afwisselende vormen en kleurvlakken waarmee diepte en onderscheid tussen de verschillende figuren is aangebracht. scherfmozaïek In vloer van centrale hal Leeuw, Marius de Windroos. De windroos is gelegd in verschillende kleuren natuursteen. De vier windrichtingen wijzen elk naar een hoek van het vierkante kader dat de windroos omsluit. Elke hoek van het kader heeft een eigen sierpatroon. Het geheel is omringd door grote vierkanten van zandkleurige tegels met zwarte omlijstingen. Vanaf de galerijen op de verdiepingen komt het mozaïek het beste tot zijn recht. Groen erfgoed: aanleg/beplanting Geen
Geschiedenis De school is op 1 september 1959 officieel geopend. Als gevolg van een aantal fusies is de school in 1994 opgegaan in een scholengemeenschap. De school sluit zich dan aan bij het Hofstad College. Tegenwoordig maakt de school onderdeel uit van de Scholengroep Den Haag Zuid-West (Voorheen Terracollege). De Scholengroep zal in 2013 het gebouw verlaten. De gemeente is op zoek naar een goede herbestemming, waarbij de architectonische waarden van het gebouw zoveel mogelijk gehandhaafd kunnen worden. Roerende objecten van belang voor het gebouw Relevante wijzigingen Het gebouw is in het voorjaar van 2000 gerenoveerd. Bezocht G.W. Eshuis (22 augustus 2012) Overige De school biedt plaats aan 700 tot 800 leerlingen. KENNIS: BRONNEN Primaire bronnen, kaarten, literatuur, documentatie, websites Nr. 1 Nr. 2 Nr. 3 Interviews bewoners, gebruikers Redengevende omschrijving gemeente Den Haag bij aanwijzing als gemeentelijk monument R.K. technische school St. Paulus te Den Haag, architectenbureau Nics. F.A. Molenaar en P.A.N. Sips in: Bouw: (1961) nr. 44, p. 1388-1393 W. Galema, Goede sier gemaakt: monumentale kunst in Den Haag Zuidwest 1945-1970, Den Haag, 2008, p. 103-105 Dhr. A. Andeweg, Hoofd beheer bij de Scholengroep Den Haag Zuid-West