Het sociale domein in verandering Kansen voor verbetering Veendam, 25 april 2013
Agenda Een korte inleiding Veranderingen in het sociale domein Decentralisaties 2
Het sociale domein verandert De overheid heeft veel verantwoordelijkheden van de burger in het sociale domein overgenomen Het netwerk van relaties is daardoor verzwakt Met behoud van basisverantwoordelijkheid wordt het sociaal domein weer teruggegeven aan burgers 3
Visie op de burger Ondersteuning en begeleiding door familie en vrienden Ondersteuning en begeleiding in persoonlijke en buurtnetwerken Georganiseerde vrijwillige ondersteuning en begeleiding Ondersteuning en regie gemeenten Professionele ondersteuning en begeleiding 4
De rol van gemeenten Bewaken van het algemeen belang, door: - borgen dat burgers in primaire levensbehoeften kunnen voorzien - aansluiten bij eigen kracht burger - kansen creëren voor deelname samenleving 5
Kantelen Integraal werken vanuit de leefwereld van de burger Eigen verantwoordelijkheid en zelfregie Focus op kwetsbare groepen Inzetten op sociale netwerken Preventief voor curatief Collectief voor individueel Maatwerk 6
Positionering 7
De drie decentralisaties Drie wetten: - Participatiewet - Jeugdwet - AWBZ Herbezinning op: - zelfredzaamheid van burgers - rol van de overheid - rol van maatschappelijke instellingen 8
Waarom decentraliseren? Slagvaardigheid Integrale beleidsvoering Goedkoper en beter Maatwerk Politieke en beleidsparticipatie Betrokkenheid politieke organen Zorgvuldige afweging belangen en prioriteiten Toegankelijkheid politieke organen 9
De Participatiewet (1) Uitstel - door sociaal akkoord uitstel met een jaar (1-1-2015) - nieuwe arbeidsmarktstructuur Andere samenstelling klantgroep - jongeren met een tijdelijk en/of gedeeltelijke beperking - instroomstop WSW per 1-1-2015 Bezuinigingen - korting op gebundeld re-integratiebudget - geen herstructureringsbudget WSW Werkgevers - 1 aanspreekpunt per arbeidsmarktregio voor werkgevers - extra banen voor mensen met arbeidsbeperking 10
De Participatiewet (2) Handhaving - aanscherping sanctiebeleid - uitbreiding bevoegdheden toezichthouders en handhavers - huishouduitkeringstoets per 2015 Wetgeving - presentatie wetsvoorstel (incl. sociaal akkoord): 3 e kwartaal 2013 - bespreking 2 e en 1 e Kamer: 4 e kwartaal 2013 1 e kwartaal 2014 11
De AWBZ naar WMO (1) Gemeente krijgt per 1-1-2015 nieuwe taken - Begeleiding - Kortdurend verblijf - Persoonlijke verzorging Bezuinigingstaakstelling - Overheveling taken gaat gepaard met een bezuiniging van 25% - Andere bezuinigingen: AWBZ-vervoer, beperking zorgaanspraken, 75% bezuiniging op Huishoudelijke hulp Verandering - wat is nodig i.p.v. waar is recht op - gebruik maken van passende informele en/of collectieve voorzieningen - kans om eigen kracht aan te spreken 12
De AWBZ naar WMO (2) Wetgeving - Bespreking in 2 e en 1 e Kamer: 3 e en 4 e kwartaal 2013 13
De Jeugdwet (1) Nieuwe taak voor gemeenten - alle vormen van de huidige jeugdzorg Bezuinigingen op financiële middelen: 15% - continuïteit toegezegd voor 1 jaar (40% budget) - daardoor beperkte middelen om te vernieuwen Buurten en vindplaatsen spelen een centrale rol - ouders en jeugd stellen daar hun eerste vragen en kunnen op eigen kracht oplossingen vinden - gemeenten verbinden en versterken buurten en vindplaatsen Jeugdhulp zoveel mogelijk vrij toegankelijk - ouders en jeugd hebben regie of worden ondersteund - ruimte voor professionals - veiligheid van het kind is een randvoorwaarde 14
De Jeugdwet (2) Wetgeving - presentatie wetsvoorstel: 2 e kwartaal 2013 - bespreking in de 2 e en 1 e Kamer: 3 e en 4 e kwartaal 2013 15
Wat maakt het moeilijk? Cultuuromslag - burgers (van claim naar wederkerigheid) - werkgevers - instellingen en gemeenten Veel in een hoog tempo - nieuwe doelgroepen en domeinen - samenwerking tussen gemeenten Bezuinigingen 16
Kansen 3 D s Dwarsverbanden leggen tussen de Wmo/Awbz, de jeugdzorg en het domein van werk en inkomen Kracht van burgers en wijken maximaal benutten Voorzieningen efficiënt gebruiken 17
Overlap (1) Regio Resultaten Zaanstad - 24 % van de huishoudens maakt gebruik van een of meer regelingen - 59 % van de huishoudens met een voorziening heeft meer dan een voorziening - 33 % van de huishoudens met een voorziening heeft drie of meer voorzieningen - Een huishouden heeft vijftien voorzieningen Twente - 40 % van de AWBZ-populatie heeft ook een WMO-voorziening - 10 % van de AWBZ-populatie heeft ook een WSW-voorziening - 5 % van de AWBZ-populatie heeft ook een WWB-voorziening 18
Overlap (2) Huishoude n Aantal regelingen % >1 regeling 1 2 3 4+ 1-persoons 1911 342 37 0 17 2-persoons 1214 440 71 19 30 3-persoons 383 132 37 8 32 4-persoons 267 81 21 10 30 5-persoons 89 29 5 5 30 6+persoons 48 12 1 32 48 Totaal 3912 1036 172 74 25 19
Vraag is... hoe we burgers in hun kracht kunnen zetten hoe we informele netwerken kunnen inzetten hoe we elkaar kunnen versterken 20
Vragen? 21