HONDENBELEID GEMEENTE REIMERSWAAL 2012 Behorende bij adviesnr. 11.035147 Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 1
INHOUDSOPGAVE HONDENBELEID GEMEENTE REIMERSWAAL 1. Inleiding 2. Schets huidige situatie 2.1 Algemene gegevens 2.2 Hondenbelasting 2.3 Regels, beleid en handhaving 2.3.1 Onvolkomenheden 2.4 Voorzieningen 2.4.1 Onvolkomenheden 2.5 Informatie en communicatie 2.6 Hotspots 3. Conclusie huidige situatie 4. Aanpak 4.1 Missie gemeente Reimerswaal 4.2 Voorwaarden 5. Maatregelplan 5.1 Regelgeving 5.2 Communicatie 5.3 Handhaving-BOA 5.4 Voorzieningen 5.4.1 Afvalbakken 5.4.2 Hondenpoepzakjes 5.4.3 Hondenuitlaatstroken (hondentoiletten) 5.4.4 Uitlaatveldjes 5.4.5 Bebording 6. Evaluatie 7. Financiën 7.1 Kostenoverzicht 7.2 Dekking 8. Samenvatting Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 2
HONDENBELEID GEMEENTE REIMERSWAAL 1. Inleiding Probleemstelling Toenemende vervuiling van de openbare ruimte door hondenpoep leidt tot grote ergernis bij inwoners en beheerders. Deze problematiek kent verschillende oorzaken: Een aantal hondenbezitters heeft niet de discipline om uitwerpselen op te ruimen; Regelgeving is onvoldoende waardoor nauwelijks handhaving plaatsvindt zodat dit gedrag onbestraft blijft; Er zijn onvoldoende voorzieningen. Doelstelling Deze nota heeft tot doel om: de overlast veroorzaakt door hondenpoep in de openbare ruimte terug te dringen. Daarbij worden de volgende randvoorwaarden in ogenschouw genomen: het welzijn van de honden mag niet worden aangetast; inzet van passende voorzieningen en adequate handhaving; dit alles tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 3
2. Schets huidige situatie 2.1 Algemene gegevens Het aantal honden in de gemeente Reimerswaal (stand op 17 november 2011) is in totaal 1749. Er is 1 kennel zoals dat geregistreerd is voor de hondenbelasting. Men spreekt van een kennel als de houder een bewijs van kennelregistratie van de Raad van Beheer kan overleggen. Onbekend is hoeveel procent van alle 1749 honden wordt gehouden in het buitengebied. 2.2 Hondenbelasting De gemeente Reimerswaal kent hondenbelasting in de vorm van een directe belasting die aan de algemene middelen wordt toegevoegd. Voor de eerste hond bedraagt het tarief 56,28, voor elke volgende hond 66,84 per jaar. Voor een kennel betaalt men 231,-- per jaar ongeacht het aantal honden dat er wordt gehouden (prijspeil 2011). In 2012 gelden respectievelijk de tarieven van 57,24, 67,92 en 234,60. In de begroting van 2011 wordt uitgegaan van een belastingopbrengst van 100.800,--. Inmiddels is er tot 16 november 2011 101.718,-- werkelijk geboekt. De controle op de hondenbelasting gebeurt nu periodiek door middel van huis-aan-huiscontroles. De kosten hiervan bedragen voor 2011 3.680,-- voor 3.204 adressen. Het aantal hondenbezitters bedraagt 1497 adressen waarop 1749 honden geregistreerd staan. Er zijn iedere week aan- en afmeldingen. Het totaal aantal bewoonde woningen in Reimerswaal was op 1 januari 2011 8068. De afgelopen 4 jaar is er gewerkt in een cyclus: eerste jaar alle woningen bezocht (dus niet alleen de hondenbezitters), tweede, derde en vierde jaar één derde van alle woningen bezocht. In 2012 zal wederom één derde van alle woningen bezocht worden. Per 2013 geldt voor gemeente Reimerswaal de Gemeenschappelijke Regeling SaBeWa (Samenwerking Belastingen en Waardebepaling; samenwerkingsverband van vier Zeeuwse gemeenten Borsele, Goes, Kapelle en Tholen op gebied van belastingen). Het is nog onbekend hoe dan de huis-aan-huis controles geregeld zullen worden. 2.3 Regels, beleid en handhaving Er bestaat in Reimerswaal geen specifiek hondenbeleid. Het bestaande beleid is vastgelegd in de artikelen 2:57 en 2:58 van de APV. Er is geen hondenpoepfolder waarin is aangegeven wat deze regels inhouden. Verder bestaat er een aanwijzingsbesluit gedateerd op 30 januari 1997 waarin op grond van artikel 2.4.17 lid c de volgende plaatsen zijn aangewezen waar honden zich niet van uitwerpselen mogen ontdoen: 1. Op de openbare weg in de nabije omgeving van openbare gebouwen (scholen, kerkgebouwen, verenigingsgebouwen e.d.); 2. In plantsoenen, groenstroken en grasveldjes. Regelgeving in de APV luidt: Artikel 2:57 Loslopende honden # 1. Het is de eigenaar of houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te laten lopen: a. binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is; b. op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide of op een andere door het college aangewezen plaats; Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 4
c. op de weg zonder voorzien te zijn van een halsband of een ander identificatiemerk dat de eigenaar of houder duidelijk doet kennen; d. op door het college aangewezen plaatsen en tijden; e. buiten de bebouwde kom op de weg zonder dat hij deze voldoende in zijn macht heeft. 2. De verboden genoemd in het eerste lid gelden niet voor zover de eigenaar of houder van een hond zich vanwege zijn handicap door een geleidehond laat begeleiden of als een eigenaar of houder van een hond deze aantoonbaar gekwalificeerd opleidt tot geleidehond. Artikel 2:58 Verontreiniging door honden 1. De eigenaar of houder van een hond is verplicht ervoor te zorgen dat die hond zich niet van uitwerpselen ontdoet: a. op een gedeelte van de weg dat bestemd is of mede bestemd voor het verkeer van voetgangers; b. op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak of speelweide; c. op een andere door het college aangewezen plaats. 2. Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid, onder a niet geldt. 3. De strafbaarheid wegens overtreding van het in het eerste lid gestelde gebod wordt opgeheven indien de eigenaar of houder van de hond er zorg voor draagt dat de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd. 2.3.1 Onvolkomenheden De inhoud van de APV kan aanleiding geven tot onduidelijkheid, discussie of overlast door de volgende onvolkomenheden: Artikel 2:57, lid 1, sub a: Het is verboden de hond te laten lopen of verblijven binnen de bebouwde kom op de weg zonder dat die hond aangelijnd is. De gemeente bedoelt met de bebouwde kom, de grens die bepalend is voor de APV. Dat is volgens de definitie in de begripsbepaling de bebouwde kom, vastgesteld door de provincie (in het kader van de Wegenwet). De bebouwde kom die echter voor de bewoners makkelijk te controleren is, is de bebouwde kom die aangegeven is met borden en vastgesteld is door de gemeenteraad (in het kader van de Wegenverkeerswet). Om onduidelijkheid hierover te voorkomen, wordt in de artikelen 2:57 en 2:58 in een extra lid toegelicht op welke bebouwde komgrenzen (Wegenverkeerswet) deze artikelen betrekking hebben. De gemeente bedoelt met de weg het geheel van verkeersvoorzieningen met de daarbij behorende groenvoorzieningen. De weg staat als volgt gedefinieerd in de APV: weg, als bedoeld in artikel 1, eerste lid onder b, van de Wegenverkeerswet 1994. Hiermee wordt bedoeld: wegen: alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden met inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten; Een burger kan dit artikel anders interpreteren. Ook staat er niets in de APV over de aanlijnplicht op de strandjes in de gemeente. Artikel 2:58, lid 1, sub a: Een hond mag zich niet van uitwerpselen ontdoen op een gedeelte van de weg dat is bestemd voor het verkeer van voetgangers. Ook op rijbanen en in plantsoenen geven uitwerpselen een smerige aanblik, onhygiënische situaties en overlast. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 5
Artikel 2:58, lid 1, sub b: Een hond mag zich niet van uitwerpselen ontdoen op kinderspeelplaatsen, zandbakken of speelweiden. Dit is overbodig, want in artikel 2:57, lid 1, sub b, wordt al gesteld dat het verboden is voor honden om te verblijven of te lopen op deze locaties. De politie geeft geen prioriteit aan de controle op hondenpoep, waarmee de naleving van bovenstaande regels komt te liggen bij de Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) van de gemeente. Per 1 oktober 2011 is de inzet van reinigingsagent de heer Megens wat betreft controle op loslopende en poepende honden stopgezet. 2.4 Voorzieningen In alle afvalbakken in Reimerswaal mag hondenpoep worden gedeponeerd. Binnen de gemeente staan ca. 175 afvalbakken (binnen en buiten bebouwde kom). Dit zijn ca. 8,2 stuks per 1000 inwoners. Kijkend naar de benchmark gemeenten is het aantal van 8,2 per 1000 inwoners aan de lage kant. Dit is te verklaren kijkende naar de stedelijkheidsklasse. Alleen de gemeenten Zoetermeer (8,0), Gilze-Rijen (8,4) en Gennep (9,0) komen in de buurt (bron: basisproject zwerfafval gemeente Reimerswaal, Oranjewoud, 2009). Gemeente Kapelle heeft ca. 200 afvalbakken binnen de bebouwde kom. Er zijn momenteel geen eenduidig vastgestelde plaatsingscriteria aanwezig voor de afvalbakken. Als richtlijn wordt aangehouden dat er bij bankjes en doorgaande wandel en/of fietsroutes een afvalbak wordt geplaatst. Niet op alle speelterreinen zijn afvalbakken aanwezig. Het legen van de afvalbakken wordt uitgevoerd door de buitendienst. Zij bepalen zelf de (vaste) werkroute bij het legen van de bakken en zijn bekend met de locaties waar sprake is van een hogere vervuilingsdruk. De bakken worden in de winterperiode eenmaal per week geleegd. In de zomerperiode gemiddeld twee keer per week, voornamelijk in het centrum en druk bezochte recreatiegebieden. 2.4.1 Onvolkomenheden Er zijn geen afvalbakken in Reimerswaal die voorzien zijn van een sticker met daarop een zittende hond. Hierdoor kan onduidelijkheid bestaan of deze bakken gebruikt mogen worden om hondenpoep in te deponeren, omdat de hondensticker niet op elke afvalbak staat. 2.5 Informatie en communicatie De gemeente voert geen actieve communicatie ten aanzien van het hondenpoepprobleem, de regelgeving of het beleid. Op de gemeentelijke website staat te lezen dat een BOA verantwoordelijk is voor handhaving. Regelmatig geven hondenbezitters aan dat ze wel hondenbelasting moeten betalen, maar dat daar geen voorzieningen tegenover staan. Daarnaast klagen burgers over de onduidelijkheid die bestaat over het hondenpoepbeleid. Het is niet voor iedereen duidelijk wat de regels zijn. Op diverse locaties in de kernen staan verbodsbordjes, bijvoorbeeld bij speelterreinen, om honden te weren. Deze bordjes hebben geen rechtsgeldigheid en dienen enkel om een regel die voor dat terrein geldt te communiceren. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 6
2.6 Hotspots Buitendienst medewerkers en BOA geven aan dat er in de hele gemeente sprake is van overlast door hondenpoep en dan met name rondom scholen en speelvelden. Uit recente meldingen valt verder nog te herleiden dat de probleemgebieden wat betreft overlast door hondenpoep zijn: - Rosierlaan, Krabbendijke (braakliggende kavels) - Hansweertsestraatweg, Kruiningen (grasveld naast begraafplaats) - Roerdomp/Oeverzwaluw, Rilland - Kruisbessestraat / Zwartebessenstraat, Krabbendijke - Hele kern Yerseke Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 7
3. Conclusie huidige situatie Pluspunten / Kansen In de kleine kernen bevindt elke inwoner zich vlak bij het buitengebied waar geen opruim- en aanlijnplicht geldt. Knelpunten / Verbeterpunten Hondenbelasting vloeit in de algemene middelen, wat tot frustratie en demotivatie kan leiden bij hondenbezitters. Er staan te weinig afvalbakken om op acceptabele wijze aan de opruimplicht te kunnen voldoen. Het hondenbeleid is voor veel burgers onbekend/onduidelijk. Handhaving is moeilijk door gebrek aan duidelijke regelgeving. De APV bevat enkele onvolkomenheden. Onvoldoende communicatie met inwoners omtrent regelgeving en voorzieningen. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 8
4. Aanpak 4.1 Missie gemeente Reimerswaal Reimerswaal streeft naar een situatie waarin opruimen de gewoonste zaak van de wereld is en iemand die niet opruimt wordt gezien als de uitzondering. Het opruimen van vuil (zowel zwerfvuil als hondenpoep) moet een normale zaak zijn. We moeten niet de illusie hebben een poepvrije gemeente te kunnen worden, maar wel het streven naar reductie van de overlast. 4.1 Voorwaarden Om de missie van Reimerswaal tot stand te brengen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. 1. Draagvlak Door het algemeen belang te benadrukken en meerdere partijen te betrekken bij het zoeken naar de juiste oplossing, wordt draagvlak gecreëerd. Idee is om door middel van het verstrekken van folders de dierenartsen en -verenigingen erbij te betrekken. Verder zullen dorpsraden geïnformeerd worden over het hondenbeleid van de gemeente. 2. Gedragsverandering Het moet duidelijk zijn wat de nadelige gevolgen kunnen zijn van het laten liggen van uitwerpselen of het niet-aanlijnen van een hond (ziektekiemen, stankoverlast, spelende kinderen, veiligheid e.d.). Ook moet de wil bestaan om aan de regels te voldoen. De voordelen hiervan moeten opwegen tegen de nadelen. Daarnaast moet het mensen mogelijk worden gemaakt om aan hun verplichtingen te kunnen voldoen. Indien zij verplicht worden gesteld om uitwerpselen op te ruimen, moeten er ook voldoende voorzieningen zijn om het dan vervolgens in kwijt te kunnen. 3. Handhaving Het slagen van het beleid is sterk afhankelijk van de mogelijkheid om veelplegers aan te pakken. Voor mensen die zich niet aan de regels willen houden, is streng handhaven gewenst. 4. Communicatie Regelgeving moet eenvoudig en helder zijn. Deze moet in enkele zinnen uit te leggen en gemakkelijk te onthouden zijn. Op die manier wordt discussie voorkomen. Heldere regels met een minimum aan uitzonderingen werken het best. Eenvoudige regels voorkomen ook de noodzaak tot bebording in de openbare ruimte. Hondenbeleid moet blijvend onder de aandacht worden gebracht, bij voorkeur met een positieve boodschap. De nieuwe regels moeten voor iedereen heel duidelijk zijn, zodat niemand zich achter onwetendheid kan verschuilen. Om gedragsverandering teweeg te brengen moet voor iedereen duidelijk zijn wat er gaat gebeuren, waarom, hoe en wanneer. Daarnaast is het belangrijk dat positieve resultaten als een schouderklopje aan alle brave hondenbezitters worden gepubliceerd. 5. Acceptabele kosten De kosten voor uitvoering van het hondenbeleid worden gedragen door de burgers. Vanuit dat oogpunt is het wenselijk de kosten zo laag mogelijk te houden. De verhouding tussen de nagestreefde vermindering van overlast en de prijs die hiervoor wordt betaald, dient redelijk te zijn. Daarnaast motiveert het de hondenbezitters als inzichtelijk is waarvoor het geld van de hondenbelasting wordt ingezet. Die koppeling is er nu niet. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 9
5. Maatregelplan 5.1 Regelgeving De nieuwe regelgeving komt in het kort op het volgende neer: 1. Opruimplicht het hele jaar in gehele bebouwde kom en buiten de bebouwde kom op de strandjes van 1 mei tot 1 oktober; 2. Verplichting tot het dragen van een opruimmiddel; 3. Aanlijnplicht het hele jaar in gehele bebouwde kom en buiten de bebouwde kom op de strandjes van 1 mei tot 1 oktober; 4. Verbod voor honden op speelterreinen. De APV dient te worden gewijzigd op de volgende punten: Ad.1. Duidelijk moet worden dat in de gehele openbare ruimte binnen de bebouwde kom (grenzen bepaald door de gemeenteraad in het kader van de Wegenverkeerswet) zowel aanlijn- als opruimplicht geldt. De term op de weg kan zorgen voor onduidelijkheid en aanleiding geven tot discussie. Daarnaast dienen ook plantsoenen en rijbanen onderdeel uit te maken van de opruimplicht. De gemeente bedoelt met de bebouwde kom, de grens die bepalend is voor de APV. Dat is volgens de definitie in de begripsbepaling de bebouwde kom, vastgesteld door de provincie (in het kader van de Wegenwet). De bebouwde kom die echter voor de bewoners makkelijk te controleren is, is de bebouwde kom die aangegeven is met borden en vastgesteld is door de gemeenteraad (in het kader van de Wegenverkeerswet). Om onduidelijkheid hierover te voorkomen, wordt in de artikelen 2:57 en 2:58 in een extra lid toegelicht op welke bebouwde komgrenzen (Wegenverkeerswet) deze artikelen betrekking hebben. Ad.2. De verplichting om een opruimmiddel bij zich te dragen geeft de handhaver een duidelijk toetsingsmiddel. Het is nagenoeg onmogelijk om mensen te betrappen op heterdaad. Uit jurisprudentie is gebleken dat de hand ook als opruimmiddel wordt gezien. Om dat probleem te ondervangen moet in de APV worden gesproken over een deugdelijk opruimmiddel, waaronder worden verstaan een schepje of zakje, dat geschikt is om uitwerpselen mee te verwijderen. Ad.3. Op de strandjes moet in de periode van 1 mei tot 1 oktober zowel een aanlijn- als opruimplicht gelden. Ad.4. Het verbod om honden op speelterreinen te laten verblijven is al opgenomen in de APV. Concept artikelen APV Artikel 1:1 Begripsbepalingen: Bebouwde kom: de bebouwde kom of kommen waarvan gedeputeerde staten de grenzen hebben vastgesteld overeenkomstig artikel 27, tweede lid, van de Wegenwet. Er staat reeds een definitie in van openbare plaats : een voor het publiek toegankelijke plaats, waaronder begrepen de weg als bedoeld onder b (verwijzing naar artikel 1, eerste lid, onder b, van de Wegenverkeerswet 1994). Dit omvat dus zowel de weg (incl. bermen) als overige gebieden binnen de openbare ruimte. Artikel 2:57 Loslopende honden 1. Het is de eigenaar of houder van een hond verboden die hond te laten verblijven of te laten lopen: a. binnen de bebouwde kom op een openbare plaats zonder dat die hond aangelijnd is; b. op een voor het publiek toegankelijke en kennelijk als zodanig ingerichte kinderspeelplaats, zandbak, zon- en speelweide; Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 10
c. in of bij voor recreatief gebruik of natuurbehoud bestemd openbaar water in de periode van 1 mei tot 1 oktober zonder dat die hond aangelijnd is; d. op een andere door het college aangewezen plaats; e. op een openbare plaats zonder voorzien te zijn van een halsband of een ander identificatiemerk dat de eigenaar of houder duidelijk doet kennen; f. buiten de bebouwde kom op een openbare plaats zonder dat hij deze voldoende in zijn macht heeft. 2. De verboden genoemd in het eerste lid gelden niet voor zover de eigenaar of houder van een hond zich vanwege zijn handicap door een geleidehond laat begeleiden of als een eigenaar of houder van een hond deze aantoonbaar gekwalificeerd opleidt tot geleidehond. 3. In tegenstelling tot de bebouwde kom zoals vermeld in hoofdstuk 1 Algemene bepalingen artikel 1:1 Begripsbepalingen, lid d, is de bebouwde kom als bedoelt in het eerste lid de bebouwde kom of kommen waarvan de gemeenteraad de grenzen heeft vastgesteld overeenkomstig artikel 20, onder a, van de Wegenverkeerswet 1994. Artikel 2:58 Verontreiniging door honden 1. De eigenaar of houder van een hond is verplicht ervoor te zorgen dat die hond zich niet van uitwerpselen ontdoet: a. binnen de bebouwde kom op een openbare plaats; b. in of bij voor recreatief gebruik of natuurbehoud bestemd openbaar water in de periode van 1 mei tot 1 oktober; c. op een andere door het college aangewezen plaats. 2. De strafbaarheid wegens overtreding van het in het eerste lid gestelde gebod wordt opgeheven indien de eigenaar of houder van de hond er zorg voor draagt dat de uitwerpselen onmiddellijk worden verwijderd. 3. Degene die zich met een hond op een openbare plaats bevindt als genoemd in het eerste lid, is verplicht een doeltreffend hulpmiddel, waaronder wordt verstaan een schepje of zakje, bij zich te hebben dat geschikt is voor het verwijderen van uitwerpselen. 4. Het college kan plaatsen aanwijzen waar het verbod genoemd in het eerste lid, onder a niet geldt. 5. In tegenstelling tot de bebouwde kom zoals vermeld in hoofdstuk 1 Algemene bepalingen artikel 1:1 Begripsbepalingen, lid d, is de bebouwde kom als bedoeld in het eerste lid de bebouwde kom of kommen waarvan de gemeenteraad de grenzen heeft vastgesteld overeenkomstig artikel 20, onder a, van de Wegenverkeerswet 1994. 5.2 Communicatie Zodra het beleid is vastgesteld, wordt aan elke hondenbezitter een informatieve folder toegezonden waarin de nieuwe regels op een positieve manier worden uitgelegd. Deze folder wordt ook toegezonden aan andere partijen die veel met honden te maken hebben zoals dierenartsenpraktijken en hondenscholen/-verenigingen (één school Pardoes in Waarde). In de folder kan aandacht worden besteed aan de volgende onderwerpen: - de noodzaak van de nieuwe regels - de voordelen van de nieuwe regels - de regelgeving (N.B. kolk is geen opruimmiddel, handhaving via Milieuwet) - de rol van de handhaver - de sanctiemogelijkheden van de handhaver - waar geldt geen aanlijn- en opruimplicht - waar ligt de grens van de bebouwde kom - waar geldt een verbod voor de aanwezigheid van honden (o.a. speelplekken) - informatie over hondenbelasting - contactgegevens - verwijzing naar de website - foto handhaver Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 11
- boetes publiceren - verplichting tot aangifte van hond Deze informatie wordt zoveel mogelijk visueel weergegeven, dus ondersteund met plaatjes en plattegronden. Alle informatie overzichtelijk in één folder schept duidelijkheid en elke hondenbezitter kan weten wat het hondenbeleid inhoudt. De handhaver kan hiermee argumenten van onwetendheid van een hondenbezitter gemakkelijk weerleggen als hij in discussie raakt. Tevens krijgt hij de beschikking over kaartjes met daarop aangegeven de grenzen van de bebouwde kom volgens de Wegenverkeerswet 1994. Bij de folder die aan hondenbezitters wordt toegezonden, wordt aan de begeleidende brief een bon bevestigd waarmee hondenbezitters een dispenser kunnen ophalen op het gemeentehuis, indien zij daar prijs op stellen. Deze dispenser kan aan de hondenriem bevestigd worden. Hiermee wordt de aandacht gevestigd op de toepasbare opruimmiddelen en laat de gemeente zien dat zij de hondenbezitters tegemoet wil komen. Tegelijkertijd worden naast de hondenbezitters alle burgers van Reimerswaal uitvoerig geïnformeerd over het nieuwe beleid door zo veel mogelijk informatiebronnen in te zetten. Hiervoor zullen berichten verstuurd worden naar de lokale kranten en televisie, nieuwsberichten in het RI en de website. Ook na de officiële invoer moet het beleid onder de aandacht blijven. Via verschillende informatiekanalen worden periodiek artikelen gewijd aan het hondenpoepbeleid. Hierbij kunnen onder andere de volgende onderwerpen passeren: - introductie handhaver (Wie is hij, wat kan hij voor u betekenen, waar kunt u de handhaver tegenkomen enz.) - de handhaver aan het woord (Periodiek terugkerend artikel van de handhaver in het huis-aan-huis blad) - de hondenbezitter aan het woord (Wat vindt hij/zij van het nieuwe beleid) - de regels in het kort - (tussentijdse) evaluatie (Heeft het al resultaat? Waar worden de beste resultaten geboekt?) Belangrijk is dat de resultaten van de jaarlijkse evaluatie inzichtelijk worden gemaakt. Het publiceren van positieve resultaten werkt als een schouderklopje voor de hondenbezitters die zich aan de regels houden. Reimerswaal gaat ook hondenbezitters die zich voor het eerst aanmelden bij de gemeente actief benaderen. Direct nadat zij hun hond hebben aangemeld voor de belasting krijgen zij een welkomstpakketje met daarin een folder over het hondenbeleid en een starterspakketje met poepzakjes. 5.3 Handhaving-BOA Enkele randvoorwaarden voor een effectieve handhaving zijn: Sluitende regelgeving De basis voor handhaving is regelgeving die is vastgelegd in de APV. De gebieden waarin de opruim- en aanlijnplicht gelden (art. 2:57 en 2:58) dienen formeel te worden vastgelegd door middel van een wijziging van de APV. Meetbare regelgeving Omdat het moeilijk is om mensen op heterdaad te betrappen, is het nodig dat een handhaver kan controleren op makkelijk toetsbare feiten. Hiervoor wordt de verplichting tot het dragen Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 12
van een opruimmiddel ingevoerd. Door de verplichting tot het dragen van een opruimmiddel kan de handhaver controleren op de opruimplicht. Voorzieningen Het voorzieningenniveau dat de gemeente gaat aanbieden, moet op peil zijn voordat de nieuwe regelgeving in gaat. Als het burgers onmogelijk wordt gemaakt om aan de regels te voldoen, is het opleggen van boetes zinloos. Elk bezwaar dat wordt gemaakt op een dergelijke boete zal gegrond worden verklaard. Gewenning De inzet van de BOA gebeurt in fasen. De eerste maand bestaat zijn taak uit het uitdragen van het beleid, bekend raken met de mensen en de problematiek en waarschuwen. Hiermee is reeds een begin gemaakt. Daarna moet er een duidelijk moment zijn waarop deze fase is afgelopen en het normale handhavingstraject begint. Voor de notoire overtreders die al meerdere keren door de BOA zijn aangesproken op hun opruim- en/of aanlijnplicht geldt dat de waarschuwingsperiode voorbij is. Het moment van handhaving wordt duidelijk gecommuniceerd naar iedereen en vanaf dat moment wordt elke overtreding direct beboet. Daarnaast dient de handhaver in de beginperiode intensief te controleren en zich veelvuldig in het straatbeeld te profileren. Als het nieuwe beleid wat meer gemeengoed is geworden, kan het aantal handhavingsuren omlaag worden gebracht. Hoogte boetes De hoogte van de boetes is landelijk bepaald. Niet aanlijnen: 70,-- Zonder identificatiemiddel: 70,-- Geen opruimmiddel: 70,-- Hinder van dieren: 100,-- Niet opruimen uitwerpselen: 100,-- Verblijven op speelplaats: 100,-- 5.4 Voorzieningen 5.4.1 Afvalbakken Om aan de opruimplicht te kunnen voldoen zorgt de gemeente voor voldoende afvalbakken. Zo bestaan er afvalbakken met daarboven een dispenser voor hondenpoepzakjes. De bakken zijn bovendien leverbaar met en zonder afsluitbare klep (afsluitbaar tijdens jaarwisseling) en met en zonder stankklep. Ter overweging: kauwen eten poep op ten tijde van voedselschaarste en halen de zakjes uit de afvalbak indien er geen stankklep op zit. Om dit te voorkomen is de keuze gemaakt voor een afvalbak met dwarslat in plaats van een stankklep om te voorkomen dat er vogels in gaan. Afsluiting tijdens de jaarwisseling blijft dan nog mogelijk. Op elke nieuwe bak zal een kleine sticker komen waarmee extra aandacht wordt gevraagd voor het hondenpoepprobleem (sticker man en sticker hond naast elkaar). Hiermee wordt een relatie gelegd met het project Zwerfafval. In het kader van dat project moet er worden bekeken of de huidige afvalbakken op de juiste locatie staan en is gebleken dat er gezien het landelijk gemiddelde wat weinig afvalbakken in Reimerswaal staan. Belangrijk hierbij is allereerst te bepalen of afvalbakken eventueel op een andere locatie geplaatst kunnen worden om voor dekking te zorgen. De ervaringen van de opzichter, de BOA en buitendienst medewerkers worden ingezet om te bepalen waar de bakken precies komen te staan. Per kern is grafisch in beeld gebracht waar de huidige afvalbakken staan en waar afvalbakken gewenst zijn om complete dekking van de bebouwde kom te krijgen. Hierbij is rekening gehouden met een geringe loopafstand van 200-250m. tussen iedere afvalbak. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 13
5.4.2 Hondenpoepzakjes Er worden geen zakjesdispensers geplaatst waarmee poepzakjes gratis worden aangeboden. De kosten waren voor gemeente Woensdrecht reden om dit niet te doen. Gemeente Kapelle heeft bij een proef in 2009 met uitlaatstroken en zakjesdispenser kunnen concluderen dat beiden niet werkten. De zakjes werden uit de dispenser gehaald zonder dat deze werden gebruikt. Teruglevering zat slechts op 44%, de rest belandde als zwerfafval in de openbare ruimte. Daar is het streven om meer en beter gesitueerde afvalbakken te plaatsen. Hondenbezitters kunnen tegen inlevering van een bon een dispenser ophalen op het gemeentehuis, indien zij daar prijs op stellen. Deze dispenser kan aan de hondenriem bevestigd worden. Hiermee wordt de aandacht gevestigd op de toepasbare opruimmiddelen en laat de gemeente zien dat zij de hondenbezitters tegemoet wil komen. 5.4.3 Hondenuitlaatstroken (hondentoiletten) De volgende nadelen zijn verbonden aan de zogenaamde hondenuitlaatstroken: Geen hond poept binnen 1 m 2 van een andere hond Hoge aanlegkosten (ervaring gemeente Kapelle: 800,-- incl. plaatsing) Reinigingskosten (gemeente Woensdrecht freest de stroken 3x per week) Ziektekiemen Trekt vliegen aan Stankoverlast Hond poept binnen straal van 100m van eigen woning. Hij moet dan gewoon en haalt dus ook de strook niet Gemeente Steenbergen is gestopt met de hondentoiletten per 2009 doordat door meerdere personen is aangegeven dat de toiletten smerig zijn en gevaar voor ziekten opleveren. Door medewerkers van de dierenartsenpraktijk is dat bevestigd. Omdat de toiletten wel regelmatig moesten worden gereinigd, werden er dus relatief hoge kosten gemaakt voor voorzieningen met een laag rendement. In Reimerswaal zijn er mogelijkheden genoeg om een hond uit te laten op plaatsen waar niemand er last van heeft, aangezien het buitengebied op slechts geringe loopafstand is van de kernen. In Reimerswaal zullen dan ook geen uitlaatstroken worden gerealiseerd. 5.4.4 Uitlaatveldjes Op uitlaatveldjes geldt geen opruimplicht voor inwoners. Doel ervan is dat de hond daar vrij kan rondrennen (geen aanlijnplicht). Een voorwaarde daarbij is dat de verkeersveiligheid niet in gevaar wordt gebracht. De ideale aanleg van dergelijke veldjes omvat omheining, bebording, afvalbakken, bankjes. Het onderhoud bestaat uit het frezen van het terrein. In 2005/2006 hebben de heer Megens en wethouder Knuit rondgereden voor geschikte plaatsen voor uitlaatveldjes, maar niets passends kunnen vinden. Bovendien kan iedere hondenbezitter snel de rand van de bebouwde kom opzoeken. Er zullen geen uitlaatveldjes in Reimerswaal worden gerealiseerd. 5.4.5 Bebording Op diverse locaties in de kernen staan verbodsbordjes, bijvoorbeeld bij speelterreinen, om honden te weren. Deze bordjes hebben geen rechtsgeldigheid en dienen enkel om een regel die voor dat terrein geldt te communiceren. Indien de regelgeving voor iedereen duidelijk is, zal bebording niet nodig zijn en enkel verwarrend werken. Overweging: wel bordjes op strandjes ter verduidelijking van regelgeving. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 14
6. Evaluatie Eén jaar na de realisatie van alle voorzieningen en de aankondiging richting de inwoners van Reimerswaal wordt het project geëvalueerd. Hierbij worden de monitoringsresultaten beoordeeld en worden de meningen van de burgers gevraagd. Het beleid kan hierop worden bijgestuurd. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 15
7. Financiën 7.1 Kostenoverzicht Afvalbakken: bij te plaatsen afvalbakken op basis van dekking bebouwde kom met loopafstand 200-250m. tussen iedere afvalbak: Kern Aantal bestaande afvalbakken (bebouwde kom) Waarde 3 5 Krabbendijke 7 15 Bath 1 1 Rilland 21 6 Yerseke 61 22 Oostdijk 2 1 Hansweert 10 7 Kruiningen 21 12 TOTAAL 126 69 Schatting aantal bij te plaatsen afvalbakken (bebouwde kom) Investeringskosten Omschrijving Kosten Afvalbakken (incl. stickers, dwarslat excl. plaatsing) 25.000,-- Losse stickers (man / hond) bij vervanging 126 oude 1.000,-- bakken Eindejaarsafsluiting alle 195 bakken 9.750,-- Dispenser incl. zakjes 1.100,-- Eenmalig toezenden folder 1500 adressen 2.000,-- Drukwerk 5000 stuks 600,-- TOTAAL raming 39.450,-- Voorstel: evaluatie of huidige afvalbakken op goede locatie staan alvorens tot aanschaf van nieuwe bakken op nieuwe locaties over te gaan. Structurele kosten / jaar Omschrijving Kosten Kapitaalslasten investering 1 e jaar 986,-- Jaarlasten bij wekelijkse lediging van extra 69 12.000,-- bakken TOTAAL raming 13.000,-- Terugkerende kosten - Vervanging afvalbakken op basis van ca. 10 stuks per jaar 3.750,-- - Herdruk publieksfolder 2000 stuks 450,-- - Handhavingskosten BOA Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 16
7.2 Dekking In de investeringsplanning op product Openbaar groen 560.00 staat nu 25.200,-- t.b.v. hondentoiletten. Een deel van de totale investeringskosten van 39.450,-- vindt daar dekking in. De kapitaalslasten van de investering van 25.200,-- (afschrijvingstermijn 10 jaar) bedragen in 2012 630,--. Voor het restant 14.250,-- (39.450 -/- 25.200) van de aan deze investering verbonden kapitaallasten zou dekking gevonden moeten worden uit de opbrengst van de hondenbelasting (4940.00). De kapitaalslasten van de investering van 14.250,-- (afschrijvingstermijn 10 jaar) bedragen in 2012 356,--. De jaarlijks terugkerende kosten voor lediging van de extra afvalbakken ( 12.000,--) zouden eveneens ten laste van de opbrengst hondenbelasting (4940.00) moeten komen. Aangezien de hondenbelasting thans aangewend wordt als algemeen dekkingsmiddel ontstaat als gevolg van het bovenstaande hier een tekort. Dit wordt gecompenseerd uit de post onvoorzien structureel (kapitaallasten restant investering en jaarlijks terugkerende kosten). Voor de vervanging van de huidige afvalbakken en een herdruk van de publieksfolder wordt dekking gevonden ten laste van het lopende budget 4210.02 Straatmeubilair en 4721.00 Afvalverwijdering. De kosten voor de handhaver vormen een apart onderdeel en omdat deze voor meerdere doeleinden wordt ingezet, horen deze kosten niet geheel op dit project te drukken. De handhavingskosten van de BOA worden mede bekostigd uit het product 4721.00 Afvalverwijdering met een bedrag van 31.000,--. Door het opstellen van een hondenbeleid wordt beargumenteerd waarom het wenselijk is geld te investeren in communicatie, voorlichtingsmiddelen en het op peil brengen van de voorzieningen. Tarieven hondenbelasting 2011 andere gemeenten: Gemeente Eén hond Elke volgende Elke hond na Een kennel hond twee Reimerswaal 56,28 66,84 66,84 231,-- Woensdrecht 58,80 96,12 96,12 249,-- Kapelle 53,-- 79,80 42,80 295,-- Tholen 66,50 43,-- 43,-- 337,-- Veere 60,37 45,64 45,64 197,36 Sluis 53,78 46,05 46,05 192,01 Middelburg 62,14 62,14 62,14? Steenbergen 67,-- 72,-- 77,--? Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 17
8. Samenvatting Toenemende vervuiling van de openbare ruimte door hondenpoep leidt tot een hoge mate van ergernis bij gebruikers en beheerders. Deze nota heeft daarom tot doel om: de overlast veroorzaakt door hondenpoep in de openbare ruimte terug te dringen. Daarbij worden de volgende randvoorwaarden in ogenschouw genomen: het welzijn van de honden mag niet worden aangetast; inzet van passende voorzieningen en adequate handhaving; dit alles tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. Om dat te realiseren streeft Reimerswaal naar een situatie waarin opruimen de gewoonste zaak van de wereld is en iemand die niet opruimt wordt gezien als de uitzondering. Hiervoor is het volgende maatregelplan uitgewerkt: Regelgeving De nieuwe regelgeving komt in het kort op het volgende neer: 1. Opruimplicht het hele jaar in gehele bebouwde kom en buiten de bebouwde kom op de strandjes van 1 mei tot 1 oktober; 2. Verplichting tot het dragen van een opruimmiddel; 3. Aanlijnplicht het hele jaar in gehele bebouwde kom en buiten de bebouwde kom op de strandjes van 1 mei tot 1 oktober; 4. Verbod voor honden op speelterreinen. Communicatie De basis voor mentaliteitsverandering wordt gelegd door goede communicatie en het kweken van goodwill. Hiervoor worden de volgende middelen ingezet: ontwikkeling beleid met GW (binnen/buiten), BOA, hondenbezitters informatieve folder voor elke (nieuwe) hondenbezitter begeleidende brief aan elke (nieuwe) hondenbezitter en de mogelijkheid om een attentie op te halen op het gemeentehuis het benutten van zoveel mogelijk informatiekanalen om mensen te informeren Handhaving Artikelen in de APV worden aangepast. In de beginperiode dient de handhaver intensief te controleren en zich veelvuldig in het straatbeeld te tonen. Na een periode van 1 maand waarschuwen en informeren (niet notoire overtreders), volgt de fase waarin proces-verbalen worden uitgeschreven. Voorzieningen Allereerst vindt evaluatie plaats van de huidige locatie van afvalbakken. Bakken op ongunstige locaties zullen worden verplaatst. Om aan de opruimplicht te kunnen voldoen, plaatst de gemeente vervolgens voldoende afvalbakken. Op strategische plekken in de gemeente worden afvalbakken geplaatst. Naar verwachting zijn dit er 69 extra bakken (excl. herplaatsing huidige bakken). Evaluatie Eén jaar na de start van het project wordt het project geëvalueerd. Hierbij worden de monitoringsresultaten beoordeeld en worden de meningen van de burgers gevraagd. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 18
Financiën In de investeringsplanning op product Openbaar groen 560.00 staat nu 25.200,-- t.b.v. hondentoiletten. Een deel van de totale investeringskosten van 39.450,-- vindt daar dekking in. De kapitaalslasten van de investering van 25.200,-- (afschrijvingstermijn 10 jaar) bedragen in 2012 630,--. Voor het restant 14.250,-- (39.450 -/- 25.200) van de aan deze investering verbonden kapitaallasten zou dekking gevonden moeten worden uit de opbrengst van de hondenbelasting (4940.00). De kapitaalslasten van de investering van 14.250,-- (afschrijvingstermijn 10 jaar) bedragen in 2012 356,--. De jaarlijks terugkerende kosten voor lediging van de extra afvalbakken ( 12.000,--) zouden eveneens ten laste van de opbrengst hondenbelasting (4940.00) moeten komen. Aangezien de hondenbelasting thans aangewend wordt als algemeen dekkingsmiddel ontstaat als gevolg van het bovenstaande hier een tekort. Dit wordt gecompenseerd uit de post onvoorzien structureel (kapitaallasten restant investering en jaarlijks terugkerende kosten). Voor de vervanging van de huidige afvalbakken en een herdruk van de publieksfolder wordt dekking gevonden ten laste van het lopende budget 4210.02 Straatmeubilair en 4721.00 Afvalverwijdering. De kosten voor de handhaver vormen een apart onderdeel en omdat deze voor meerdere doeleinden wordt ingezet, horen deze kosten niet geheel op dit project te drukken. De handhavingskosten van de BOA worden mede bekostigd uit het product 4721.00 Afvalverwijdering met een bedrag van 31.000,--. Hondenbeleid gemeente Reimerswaal - 2012 Pagina 19