Sneller, slimmer, beter? Decentralisatie: Vloek of een zegen? 16 juni 2016
Wat zijn de decentralisaties? Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het sociaal domein (Wmo, Jeugd en Participatiewet) Met als doel: passende zorg en ondersteuning van goede kwaliteit tegen lagere kosten transitie en transformatie Kernbegrippen Van: Systeemgericht Afhankelijkheid Ziekte Zorgen voor Sectoraal Aanbod gericht Naar: Mensgericht Eigen kracht Gezondheid en participatie Zorgen dat Netwerkgericht en lokaal Vraaggericht 2
Wijkteams vormen een spil: veel variaties Kenmerken wijkteams Focus Jongeren Volwassenen Ouderen Doelgroep Zelfredzaam Beperkt zelfredzaam Niet zelfredzaam Integraliteit 1 leefgebied 3 leefgebieden alle leefgebieden Mandaat Geen Gemiddeld Alles Taken Informatie & Advies Signalering Vraagverheldering Toeleiding Levering Expertise Generalist Specialist 3
1 op de 10 burgers ontvangt ondersteuning in 3D s 4
# kwetsbare burgers stijgt vanuit beperking inkomen 5
3D uitgaven in 2015 grotendeels in lijn met budget 6
Uitdagingen tijdens de decentralisatie Gemeenten: Zorg continuïteit vs. Bezuinigingen Realiseren vernieuwing Wijze van sturen en bekostigingen Inkoop en contractering Aanbieders: Contractbeheer veel administratieve lasten Versnipppering Burger: Mogelijke veranderingen van hulpverlener en meer eigen betalingen 7
Leren en verbeteren 2015: de zachte landing van de decentralisaties bij de overgang naar gemeenten overigens alles behalve geruisloos 2016: leren en verbeteren om vernieuwing ruimte te geven en ontstane problemen op te lossen mits die kans ook wordt aangegrepen 2020: uitkomsten staan meer dan ooit centraal bij de vernieuwing en contractering van zorg. binnen het sociaal domein zal de dynamiek groot(s) blijven 8
Transparantie in het sociaal domein 9
Veel vernieuwende concepten Start-ups gericht op platforms De oprichters van Zalando hebben met Helpling een nieuwe startup die zich richt op de deeleconomie door gebruikers in staat te stellen via een app of website schoonmakers in te huren. Het bedrijf is snel gegroeid. Stichting Oopoeh biedt een online platform aan om (alleenstaande) ouderen te koppelen aan huisdiereigenaren die te weinig tijd hebben aandacht te besteden aan hun huisdier. De ouderen kunnen vervolgens worden ingehuurd om op de huisdieren te passen en zijn op hun beurt voorzien van gezelschap. BUUV is een buurtmarktplaats op internet. Bij BUUV gaat het om diensten die je als bewoners voor elkaar kunt doen zonder dat er iets tegenover staat. Serviceproviders over de drempel G4S zorg en welzijn richt zich op het aanbieden van een completer zorgaanbod bovenop de reguliere zorg. Het werkt daarbij geïntegreerd met het bestaande aanbod van ggz-instellingen. KPN biedt met ZorgCloud een ICT-dienstverlening aan Nederlandse zorginstellingen en zorgprofessionals. Deze kunnen op deze manier veilig en snel met elkaar communiceren. Ziggo biedt naast reguliere internet, televisie en bellen ook additionele diensten aan zorginstellingen (o.a. zorg op afstand) en werkt daarbij samen met Technica en Ontzorgnet. Start-ups gericht op eenzaamheid en zelfstandigheid Klup heeft een app ontwikkeld om buurtbewoners met elkaar in contact te brengen om leuke dingen te doen. Klup vindt en verbindt mensen obv gemeenschappelijke interesses. WOLK Company heeft een draagbare airbag ontwikkelt die je om je middel draagt. De airbag heeft een stoot sensor die ervoor zorgt dat de airbag opblaast wanneer je valt en vermindert daarmee consequenties van de val. Healthtech Technologie en informatie Philips HealthSuite is een platform dat het mogelijk maakt om elk soort apparaat of app (m.b.t. thuiszorg) en achterliggende data naadloos aan te sluiten op één plek. Medtronics diabetes ontwikkelt samen met diabetespatiënten diverse devices waarmee het mogelijk wordt voor patiënten om zelf hun bloedglucosewaarden beter onder controle te krijgen. 10
Uitdagingen voor de toekomst Consument aan de knoppen Nieuwe samenwerkingen Optimale Transparantie Technologie / Digitalisering 11
Decentralisatie: vloek of zegen?
Het meten van kwaliteit vormt de echte toets Sturen op uitkomsten Meten van cliënttevredenheid # rechtzaken Doorlopende evaluatie HLZ en 3D s 13
Marijke Ploegman Ploegman.marijke@KPMG.nl 06-467 48 697
Backup slides
Sturen op resultaten in het sociaal domein: Inzet en uitkomsten in samenhang Inzet Inzicht in gebruik: Aantal cliënten Kosten Eigen bijdrage Stapeling en samenloop van gebruik: - Binnen sociaal domein - Sociaal domein, Wlz en Zvw - Andere gemeentelijke domeinen zoals wonen, scholing en veiligheid Inzicht in de gewenste transformatie gepast gebruik 1 : Voorkomen / preventie - Vroegsignalering - Zorgmijders Voorkomen van onder-/ overbehandeling Snelle toegang (wachtlijsten) Substitutie Inzet informele zorg Uitkomsten Inzicht in maatschappelijke effecten: Zelf-, samenredzaamheid Gezondheid Ervaren geluk Participatie Opleiding, werk en inkomen Sociale leefomgeving en veiligheid Inzicht in effecten van de ondersteuning: Inzicht in cliëntervaring - Tevredenheid over het proces - Tevredenheid over het nut en effect - Tevredenheid over de kwaliteit Inzicht in de effectiviteit van de ondersteuning 2 - Doelrealisatie - Terugval Filters voor vergelijking Gemeenteprofiel Doelgroep- / inwonerprofiel Inrichtingskenmerken Populatiekenmerken: Gemeente profiel - Demografische kenmerken - Sociaal economische Status Inzichten toekomstig zorggebruik (zoals % voortijdige schoolverlaters en % werkloze beroepsbevolking) Vraag Gemeentelijke monitor sociaal domein: framework sturen op resultaten Wordt uitgewerkt op www.waarstaatjegemeente.nl 1. Inzicht in gepast gebruik zorg kan goed inzichtelijk gemaakt worden door cliëntvolgend onderzoek in de tijd uit te voeren. 2. Er is behoefte aan een wijze waarop effectief bewezen interventies inzichtelijk gemaakt kunnen worden. 16
Eén van de belangrijkste sturingsmechnismen die gemeenten is de keuze voor een bekostigingsvorm 4 basisvormen, te onderscheiden op twee manieren, namelijk: 1. Betaal je voor aanbod of resultaat (technisch: wat is je betaaltitel)? 2. Betaal je op basis van populatie of caseload (technisch: wat bepaalt het volume)? Waar betaal je voor (betalingstitel)? Betalen voor aanbod Betalen voor resultaat Op basis waarvan bepaal je volume? Omvang en kenmerken populatie Omvang en kenmerken caseload 1. Beschikbaarheid (functie)bekostiging 2. Productiebekostiging (Nza prestatiebekostiging) 3. Resultaatbekostiging voor de populatie (populatiebekostiging) 4. Resultaatbekostiging per cliënt 17
Bekostigingsvormen sociaal domein 18
Uitdagingen voor afrekenen op resultaat Meten van resultaten incl. goed kunnen corrigeren voor zorgzwaarteverschillen in de populatie Toewijzen en kunnen afrekenen op resultaten aan aanbieders: Ingewikkeld als er meerdere aanbieders zijn. Geen probleem indien er één integrale partij verantwoordelijk is voor de resultaten, maar dan vallen keuzevrijheid en marktprikkels weg Maar ook met één partij is het lastig om resultaten toe te kennen aan de aanbieder, omdat op de meeste resultaatgebieden ook andere factoren een rol spelen waar de aanbieder geen invloed op heeft. Geen probleem als volume maar hoog is. Afrekenen op resultaten is niet mogelijk indien de betrouwbaarheid van de statistiek laag is. 19