DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Halfjaarrapport 2014 DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Halfjaarrapport 2014 DSB Halfjaarrapport 2014

Inhoud Visie, Missie en Corporate Values i Voorwoord ii Verslag van de directie Macro-economische beschouwing 1 Het bedrijf van de bank 2 Halfjaarcijfers Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 30 juni 2014 4 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over het eerste halfjaar 2014 5 Financiële ratio s 5 Geconsolideerd kasstroomoverzicht per 30 juni 2014 6 Dividenduitkering 7 Toelichting behorende bij de geconsolideerde balans per 30 juni 2014 en 8 geconsolideerde winst- en verliesrekening over het eerste halfjaar 2014 Mutatiestaat eigen vermogen per 30 juni 2014 9 Beoordelingsverklaring Accountant 10 DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Visie De Surinaamsche Bank is de beste bank voor Suriname. DSB Missie Diep geworteld in de Surinaamse samenleving biedt De Surinaamsche Bank de beste financiele diensten aan particulieren, bedrijven, instellingen en overheden op een klantgerichte wijze. Deze klantgerichtheid is gebaseerd op onze kernwaarden en wordt uitgedragen door onze toegewijde en trotse medewerkers. Door onze activiteiten voegen wij te allen tijde waarde toe aan de Surinaamse gemeenschap in het algemeen en in het bijzonder aan onze klanten, onze medewerkers en onze aandeelhouders. DSB Corporate Values Betrokken Betrokken zijn is oprecht geïnteresseerd zijn. Echt willen weten wat er speelt. Geworteld zijn en onderdeel zijn van de Surinaamse samenleving en je willen inleven in de ander. Deelgenoot zijn van je gezin, betrokken bij collega s, bij klanten en samenleving, bij natuur en milieu. Door betrokken te zijn raak je verweven met je omgeving, binnen de bank en buiten de bank. Dan ontstaat respect, vertrouwen en teamgevoel. Onderlinge raakvlakken worden zichtbaar en je bent altijd geinteresseerd in het welzijn van anderen. Ambitieus Uitdaging is je drijfveer en de wil om te groeien, als bank en als persoon. Geprikkeld zijn om iets te betekenen voor anderen. Reeds sterke punten nog sterker maken, leidt tot professionaliteit. Trendsettend zijn door altijd op zoek te gaan naar innovatieve oplossingen. Iedere vraag van een collega of klant wordt vertaald in vernieuwende ideeën. Ambitieus zijn is de dingen tot stand brengen en daadkracht tonen. Energiek zijn en je energie delen met een dynamisch team. Altijd voor de beste oplossingen gaan binnen de bank en in de markt is het resultaat, want ik ben ambitieus. Rechtvaardig Rechtvaardig begint bij integer zijn, bij eerlijk handelen. Niet omdat het moet, maar omdat je het bent. Respect hebben voor elkaar. Respect hebben voor recht & waarheid. Transparant zijn zonder willekeur. Betrouwbaar zijn langs de lijnen van duidelijke, heldere en zichtbare normen en waarden. Afstand nemen van vooringenomenheid en willekeur. Rechtvaardig zijn betekent respect opbrengen voor en handelen naar wet en regelgeving. Rechtvaardig zijn betekent ook afspraken nakomen. Professioneel Vraagstukken vanuit alle invalshoeken kunnen benaderen. Door te luisteren en je in te leven, worden beargumenteerde keuze s gemaakt. Vooruit zien en weten wat er op ons af kan komen. Je eigen beperkingen kennen en de dingen op een respectvolle manier zeggen. Kalmte bewaren en de mogelijkheden en onmogelijkheden kunnen toelichten. Professionals zijn netwerkers in het creëren en vinden van hulpbronnen. Niet gericht naar zichzelf, maar naar collega s als teamworker, naar de klant en naar de samenleving. Ik ben professioneel betekent ook integer zijn naar je collega en naar je klant. Kwaliteitsbewust Je weet aan welke normen je werk moet voldoen en je handelt daarnaar. Je kijkt hoe de kwaliteit omhoog kan, wellicht door signalen van klanten en collega s. Kwaliteitsbewust zijn uit zich in snelheid en nauwkeurigheid. Onderzoeken en weten wat de klant verwacht, wat de klant wil en écht nodig heeft om tevreden te zijn. Door te luisteren en door te vragen. Beseffen dat maatwerk de vertaling is naar klanttevredenheid. Naar collega s toe betekent kwaliteitsbewust, alles in één keer goed te doen. Beseffen dat je onderdeel bent in het proces naar optimale dienstverlening. Alert zijn in je denken en doen, je werk controleren op netheid, op juistheid en op snelheid. i DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Voorwoord Paramaribo, 21 augustus 2014 Geachte aandeelhouder, Met trots bieden wij u het halfjaarrapport 2014 van onze bank aan. In dit verslag wordt naast een korte macro-economische beschouwing stilgestaan bij de activiteiten van ons bankbedrijf en het resultaat wat als gevolg daarvan behaald is. Met de inzet van onze medewerkers en verdere investeringen in technologie en ons distributienetwerk is het resultaat over het eerste halfjaar 2014 ten opzichte van de eerste helft van 2013, toegenomen. Van deze gelegenheid maken wij gebruik om onze commitment om de kwaliteit van onze dienstverlening te verhogen, opnieuw uit te spreken. Wij spreken onze dank uit aan u, onze aandeelhouder, onze medewerkers, onze clientèle en onze relaties voor het in ons gestelde vertrouwen. Hoogachtend, Drs. S.L.J. Proeve Chief Executive Officer DSB Halfjaarrapport 2014 ii

DSB Verslag van de directie Macro-economische beschouwing In de eerste helft van het jaar 2014 heeft de redelijk stabiele ontwikkeling van de belangrijkste economische indicatoren zich voortgezet. Per juni 2014 bedroeg de twaalfmaands inflatie 2,2%. De Centrale Bank van Suriname heeft in de afgelopen 6 maanden haar beleid om ten laste van de deviezenreserve te interveniëren voortgezet, hetgeen in ruime mate heeft bijgedragen aan de mitigering van de druk op de wisselkoers. In april respectievelijk mei 2014 brachten Standard and Poor s en Fitch de gebruikelijke updates over Suriname uit. De uitkomst van de ratings is ongewijzigd gebleven; (BB-) zij het dat het vooruitzicht van positief naar stabiel is bijgesteld. In het rapport van Fitch wordt de gemiddelde vijfjaarsgroei van Suriname van 4,2% als sterk punt aangemerkt. Evenwel wordt gewezen op de afhankelijkheid van onze economie van de minerale sector. Wij pleiten daarom voor een nadrukkelijker beleid om productieve investeringen in andere sectoren te stimuleren. De mogelijkheden in de landbouw, visserij en toerisme kunnen hierbij als voorbeeld dienen. Wij juichen de recente beslissing van Newmont om de Merian Goudmijn operatie op te starten toe, hoewel deze nieuwe investering eveneens duidt op de enorme afhankelijkheid van de minerale sector. De wens om door middel van een Sovereign wealth fund de opbrengsten uit deze minerale sector te bestemmen voor investeringen in andere sectoren dient zich ons inziens nadrukkelijker aan. Ten aanzien van de overheidsfinanciën kan worden opgemerkt dat in de eerste helft van 2014 er sprake was van een toegenomen financieringsdruk. Deze is enerzijds veroorzaakt door verminderde inkomsten uit voornamelijk de goudsector; anderzijds hebben verhoogde uitgaven in vooral de subsidiesfeer tot deze budgettaire spanningen geleid. Wij bepleiten dat de overheid verdere toename van haar uitgaven beheerst doet plaatsvinden omdat voortzetting van een expansief budgettair beleid negatieve effecten zal hebben op de koers- en prijsontwikkeling. Op grond van de informatie over de belangrijkste economische indicatoren kan de macro-economische situatie van ons land momenteel als stabiel worden aangemerkt. Voor de tweede helft van dit jaar is het te verwachten dat de aangekondigde Newmont investering positieve impulsen zal geven aan onze economie. Daartegenover staat dat het niet uitgesloten is dat in aanloop naar de algemene verkiezingen in mei 2015 de druk op de staatsbegroting toeneemt. Het is daarom van belang om in de begroting voor het jaar 2015, die in oktober 2014 aan De Nationale Assemblee moet worden aangeboden, vast te stellen op welke wijze de regering het budgettair beleid zal uitvoeren. 1 DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Het bedrijf van de bank Algemeen De vraag naar kredieten is ook in deze verslagperiode toegenomen. Ten opzichte van ultimo december 2013 is de kredietportefeuille met 4% gegroeid. Deze groei hebben we kunnen realiseren door toename van de toevertrouwde middelen. In dezelfde periode verdubbelde de post schatkistpapier naar ruim SRD 184 mln. Vergeleken met het bedrag van het eerste halfjaar 2013, zijn de rentelasten echter harder gestegen ten opzichte van dezelfde periode van het vorig boekjaar. Dit duidt op een verkrappende rentemarge. Mede als gevolg van de toename van de rente opbrengsten is het resultaat over de eerste zes maanden 2014 hoger dan die over het eerste halfjaar 2013. De overige opbrengsten behaald in het eerste halfjaar 2014 zijn, in tegenstelling tot de opbrengsten uit het rentebedrijf, vrijwel identiek aan het bedrag verdiend over de eerste zes maanden van het vorig boekjaar. De voorzieningen voor kredietrisico s zijn fors gestegen vergeleken met dezelfde periode van het vorig jaar. De overige lasten hebben zich in de verslagperiode binnen de verwachtingsnorm ontwikkeld en behielden in grote lijn het nivo van een jaar eerder. Vanwege bedrijfseconomische prudentie is de voorziening kredietrisico s toegenomen; hierbij is ook rekening gehouden met de aangekondigde aanpassingen van de regelgeving van de Centrale Bank van Suriname. Als gevolg van de bovengenoemde ontwikkelingen is de nettowinst over het eerste halfjaar 2014 met 23% gestegen ten opzichte van de eerste helft 2013. Vanwege de groei van de bank en het blijven voldoen aan internationale bancaire standaarden is naast de gebruikelijke toevoeging van een deel van de winst aan het eigen vermogen verdere kapitalisatie vereist. Bij het schrijven van dit verslag zijn de voorbereidingen daartoe in gang gezet. Corporate Governance Code De in 2013 goedgekeurde corporate governance code is vanaf medio juni 2014 in verkorte versie op onze website geplaatst. Verloop beurskoers aandeel Bij het schrijven van dit verslag noteerde ons aandeel een koers van SRD 58,75. Woningbouwfinanciering De voorwaarden voor de woningbouwfinanciering uit kasreservemiddelen, de zogenoemde 7% lening, zijn in het tweede kwartaal door de Centrale Bank van Suriname aangepast. Dit betekent dat voor de bouw van een woonhuis van maximaal 150m² of renovatie van een woonhuis van maximaal 275m² tot een maximaal bedrag van SRD 150.000, was SRD 100.000, geleend kan worden. Onze dochtermaatschappij Suritrust heeft met gebruikmaking van deze verruiming goed ingespeeld op de vraag naar dat product. Sealbagmachines Naast onze kantoren te Lelydorp, Hermitage Mall, Nieuwe Haven en Kwatta is in april ook het hoofdkantoor voorzien van een sealbagmachine. Clienten die regelmatig van onze stortingsfaciliteit gebruik maken, kunnen wij op een moderne en gemakkelijke manier faciliteren. DSB Halfjaarrapport 2014 2

Community Development Ook in het eerste halfjaar van 2014 heeft DSB het Kinderboekenfestival ondersteund. Na een goede start in het district Nickerie, ging het Kinderboekenfestival achtereenvolgens naar Paramaribo, Marowijne en als laatste naar Para. Naast de financiële ondersteuning heeft DSB zich ook gepresenteerd op dit festival door het plaatsen van een stand die goed bezocht werd door de jeugd. De Centrale Bank van Suriname organiseerde van 10-15 maart in samenwerking met Stichting Projekten Suriname de Global Money Week-beurs. DSB heeft aan deze beurs deelgenomen en heeft de jeugd spelenderwijs kennis laten maken met de wereld van geld. Op de jongereninformatiebeurs, georganiseerd door het Directoraat Jeugdzaken van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling die van 6-10 juni gehouden werd, heeft DSB de jongeren kennis laten maken met de voor hen interessante producten en diensten. Daarnaast werd ook informatie verschaft aan jongeren die geïnteresseerd zijn in een carrière bij de bank. In het kader van Suriname Conservation Foundation Green Partnership Program, waarvan DSB een partnerbedrijf is, heeft een partnermeeting plaatsgevonden waarbij er een presentatie is gehouden over de toegenomen kwikvervuiling in Paramaribo en omstreken. 3 DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Halfjaarcijfers Geconsolideerde balans vóór winstverdeling per 30 juni 2014 (In duizenden SRD) ACTIVA 30 juni 2014 31 december 2013 Kasmiddelen Vorderingen op bankiers Schatkistpapier Kredieten: - Aan de overheid - Aan de private sector Aandelen Onroerende goederen en bedrijfsmiddelen Overige activa Overlopende activa 433.100 957.261 184.487 83.216 1.904.953 70.057 79.832 72.868 18.819 3.804.593 581.642 902.688 92.162 49.275 1.864.260 69.169 77.082 70.634 12.880 3.719.792 PASSIVA Schulden aan bankiers Toevertrouwde middelen: - Spaarrekeningen - Termijndeposito s - Rekening-courant Lang lopende schulden Kort lopende schulden Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen 69.579 1.222.175 712.577 1.337.850 10.908 5.699 44.506 33.098 87.730 3.454.543 45.584 1.135.737 730.911 1.357.508 10.736 5.446 60.175 22.227 78.794 3.401.534 Kapitaal Algemene reserve Agioreserve Reserve herwaardering Resultaat verslagperiode 871 177.539 28 78.733 23.300 280.471 3.804.593 871 147.148 28 78.276 46.351 272.674 3.719.792 Verplichtingen wegens Gestelde garanties Documentaire kredieten 87.064 12.173 99.237 74.879 10.686 85.565 DSB Halfjaarrapport 2014 4

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over het eerste halfjaar 2014 (In duizenden SRD) BATEN Rentebaten Rentelasten Rentemarge eerste halfjaar 2014 136.729 39.474 97.255 eerste halfjaar 2013 108.176 28.819 79.357 Opbrengst uit effecten Provisie opbrengsten Resultaat uit financiële transacties Totale baten 1.167 16.177 3.538 118.137 971 15.644 3.030 99.002 LASTEN Personeelskosten Andere beheerskosten Afschrijvingen Bedrijfslasten Mutatie voorziening kredietrisico's Totale lasten 41.042 17.311 3.956 62.309 19.895 82.204 41.173 11.193 3.585 55.951 13.781 69.732 Winst voor belastingen Inkomstenbelasting Winst na belastingen 35.933 12.633 23.300 29.270 10.296 18.974 Financiële ratio's % % Verhouding totale baten/bedrijfslasten (exploitation ratio) 189,60 176,9 Verhouding bedrijfslasten/totale baten (efficiency ratio) 52,74 56,5 Verhouding personeelskosten/baten 34,74 41,6 Verhouding personeelskosten/lasten 65,87 73,6 Return on Assets (average) 0,96 0,9 Return on Equity (average) 8,42 7,5 Bis-ratio 9,69 10,0 5 DSB Halfjaarrapport 2014

Geconsolideerd kasstroomoverzicht per 30 juni 2014 (In duizenden SRD) Het verloop van de financiële middelen kan worden geïllustreerd met behulp van het onderstaande kasstroomoverzicht 30 juni 2014 30 juni 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat voor belastingen Aanpassingen voor: Afschrijvingen Voorzieningen Eigen vermogen (vervallen cashdividend 2007) 35.933 3.956 8.617 70 48.576 29.270 3.585 10.890-43.745 Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie vorderingen op banken Mutatie kredietverlening Mutatie beleggingen in schatkistpapier Mutatie overige- en overlopende activa Mutatie toevertrouwde middelen Mutatie schulden aan banken Mutatie overige schulden en overlopende passiva Betaalde inkomstenbelasting Netto kasstroom uit operationele activiteiten (54.573) (74.634) (92.325) (8.173) 48.446 23.995 (12.357) ( 11.214) (132.259) 68.202 (171.919) 2.116 (4.373) 95.250 (574) (3.896) (4.621) 23.930 Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa (netto) Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten (6.706) (6.706) (13.580) (13.580) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie langlopende leningen Mutatie kortlopende leningen Betaalde dividend Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten 172 253 (10.002) (9.577) 170 183 (7.370) (7.017) Mutatie liquide middelen (kasmiddelen) Liquide middelen: ultimo verslagperiode begin verslagperiode (148.542) 433.100 581.642 3.333 539.987 536.654 Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Alleen die mutaties zijn in aanmerking genomen die tot een wijziging in de kasmiddelen aanleiding hebben gegeven. Koersverschillen op de saldi van liquide middelen in vreemde valuta worden in het kasstroomoverzicht verwerkt in het resultaat vóór belastingen. DSB Halfjaarrapport 2014 6

DSB Dividenduitkering De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft op 27 maart 2014 de winstverdeling over 2013 als volgt vastgesteld: (In duizenden SRD) 2013 Nettowinst 46.351 Interim-dividend 6.182 Slotdividend in contanten 9.960 Toevoeging aan de algemene reserve 30.209 Naar aanleiding van het resultaat over het eerste halfjaar 2014 heeft de Directie op 31 juli 2014 aan de Raad van Commissarissen het voorstel gedaan om over de genoemde periode een interim-dividend ad SRD 0,76 per aandeel van SRD 0,10 uit te keren. De Raad van Commissarissen is met dit voorstel akkoord gegaan. Het totaal bedrag aan interim-dividend bedraagt SRD 6.526.000,-. 7 DSB Halfjaarrapport 2014

Toelichting behorende bij de geconsolideerde balans per 30 juni 2014 en de geconsolideerde winst- en verliesrekening over het eerste halfjaar 2014 Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening worden de cijfers verwerkt van de ondernemingen waarin De Surinaamsche Bank een belang heeft van 50% en meer. In de consolidatie zijn in verband hiermee de 100% deelnemingen in de Surinaamse Trustmaatschappij N.V., de Financieringsmaatschappij Paramaribo N.V. en de Surinaamse Computer Maatschappij N.V. betrokken. De activa en passiva alsmede de resultaten van deze deelnemingen zijn voor 100% in de geconsolideerde balans respectievelijk in de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen, na eliminatie van intergroepsverhoudingen. In de consolidatie zijn de cijfers van DSB Assuria Vastgoed Maatschappij N.V. voor 50% meegenomen, de intrinsieke waarde van die N.V. bedraagt per ultimo juni 2014 SRD 2.083.000,-. Grondslagen voor tussentijdse financiele verslaggeving De toegepaste grondslagen voor tussentijdse financiële verslaggeving zijn gebaseerd op Richtlijn 394 Tussentijdse berichten, opgenomen in de Nederlandse Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote rechtspersonen, alsmede op International Accounting Standard 34 Interim Financial Reporting. Deze standaarden hebben voornamelijk betrekking op vorm en inhoud van een tussentijdsbericht en op de verwerking van posten in een tussentijdsbericht. De wijze van waardering in een tussentijdsbericht dient te waarborgen dat de verstrekte informatie betrouwbaar is en dat alle van belang zijnde financiële informatie die relevant is voor een goed inzicht in de vermogenspositie of het behaalde resultaat wordt uiteengezet. Bij het opstellen van een tussentijdsbericht zal er in het algemeen meer gebruik worden gemaakt van schattingsmethoden dan bij het opstellen van een jaarrekening. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Voor de waardering van activa, passiva en resultaatbepaling worden dezelfde grondslagen gehanteerd als in de jaarrekening. De grondslagen zijn opgenomen in het jaarverslag 2013 van De Surinaamsche Bank N.V. gedateerd 4 maart 2014. Deze grondslagen hebben in het lopende verslagjaar geen wijziging ondergaan. De vorderingen en schulden in vreemde valuta worden omgerekend tegen de vastgestelde koersen per 30 juni 2014 van de Centrale Bank van Suriname. De koersverschillen welke ontstaan bij de waardering van de valutaposities worden, evenals de resultaten ontstaan bij aan- en verkoop van vreemde valuta, in de resultatenrekening opgenomen onder Resultaat uit financiële transacties. DSB Halfjaarrapport 2014 8

Mutatiestaat eigen vermogen per 30 juni 2014 (In duizenden SRD) Beginsaldo 31 december 2013 272.674 Af: Uitgekeerd dividend 2013 (slot) Betaalbaar gestelde interimdividend 2013 (9.960) (6.182) Bij: Vervallen cash dividend 2007 Herwaardering effecten Resultaat verslagperiode Eigen vermogen per 30 juni 2014 70 569 23.300 23.939 280.471 9 DSB Halfjaarrapport 2014

DSB Beoordelingsverklaring accountant Aan: de Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en Directie van De Surinaamsche Bank N.V. Opdracht Wij hebben de in dit halfjaarbericht opgenomen geconsolideerde tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari tot en met 30 juni 2014, van De Surinaamsche Bank N.V., bestaande uit de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winst- en verliesrekening en het geconsolideerde kasstroomoverzicht met de toelichting beoordeeld. Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen en het weergeven van de tussentijdse financiële informatie in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor tussentijdse financiële verslaggeving. Het is onze verantwoordelijkheid een conclusie te formuleren bij de tussentijdse financiële informatie op basis van onze beoordeling. Werkzaamheden Wij hebben onze beoordeling van de geconsolideerde tussentijdse financiële informatie verricht in overeenstemming met Standaard 2410 van onze beroepsregels Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de openbaar accountant van de entiteit. Een beoordeling van tussentijdse financiële informatie bestaat uit het inwinnen van inlichtingen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor financiën en verslaggeving, en het uitvoeren van cijferanalyses en andere beoordelingswerkzaamheden. De reikwijdte van een beoordeling is aanzienlijk geringer dan die van een controle die is uitgevoerd in overeenstemming met Controlestandaarden en stelt ons niet in staat zekerheid te verkrijgen dat wij kennis hebben genomen van alle aangelegenheden van materieel belang die bij een controle onderkend zouden worden. Om die reden geven wij geen controleverklaring af. Conclusie Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie over de periode 1 januari tot en met 30 juni 2014 niet, in alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor tussentijdse financiële verslaggeving. Paramaribo, 21 augustus 2014 BDO Assurance N.V. Namens deze W.K. Achthoven RA drs. R. Abrahams RA DSB Halfjaarrapport 2014 10

Redactie: Ontwerp, Lithografie & Druk: Fotografie: Marketing De Surinaamsche Bank Offsetdrukkerij Westfort N.V. Mevr. A. Abhelakh Dhr. E. Troon 11 DSB Halfjaarrapport 2014