Droomdoelen Angst Turn around Waarom? Factoren Actoren Ambitie Good to great Organisatiekundige vraag (OK) Veranderverhaal: nut + noodzaak Aanleiding Richting Wie? Wat? As is To be S S T Gap T M M C C Diepte Angel Kiem Waardecreatie Hoe? Ik! Breedte Veranderkundige vraag (VK) resultaat KT orde: 1e - 2e - 3e benadering: R-T-P interventies: S T - M C plan
Werken aan collectieve betekenisverlening
Probeerproces
Er zij verandering! Als je m org o ud be nt en al even s va be ndaag nj e dood Toon Hermans
Veranderen als de seizoenen
Paradigmashift
Het vier-ballenmodel Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Organisatiekundig ontwerp Hoe? Veranderkundig proces vormgeven
Het veranderproces Wilde plannen Er gebeurt hier iets moois Verandering Kan het veranderproces duidelijker worden uitgelegd?
De vier kernvragen Veranderidee Waarom? Waarom moet het eigelijk anders? Wat is er aan de hand in de huidige situatie, as is? Wat? Wat moet de toekomstige organisatie worden, to be? 4 Kernvragen Wie zijn bij de verandering betrokken? Wie? Wie brengen de verandering tot stand? Hoe? Veranderproces Hoe geven we het veranderproces vorm zodat de gewenste organisatie wordt gerealiseerd?
1 Drie dilemma s uit de veranderpraktijk _ Dilemma s Deel en Geheel Inhoud en Betekenis Ratio en Emotie
Drie dilemma s uit de veranderpraktijk Deel - Geheel 3 Dilemma s Inhoud - Betekenis Ratio - Emotie Wat zijn de grenzen van de casus om zoveel mogelijk impact te hebben op de gehele organisatie en andersom Eenduidige inhoud krijgt meervoudige betekenis en andersom Hoe geven we emoties een plek zonder de ratio tekort te doen en andersom
Linksom en rechtsom veranderen Linksom veranderen of Planned Change Waarom? Veranderidee = plan! Wie? Wat? Rechtsom veranderen of Continuous Change Veranderproces Hoe? Waarom? Veranderidee Wie? Wat? Het implementatieproces volgt ná het ontwikkelde veranderidee In het veranderproces ontstaan nieuwe veranderideeën over wat en waarom er wordt. Veranderproces = plan! Hoe?
Werken met het vier-ballenmodel en drie dilemma s l ee n is Geh ke Wie? Betrokken partijen Wat? Organisatiekundige vraag (OK) Hoe? Veranderkundige vraag (VK) Ratio Emotie ud el ho te De In Be Waarom? Nu
Beeld gaat voor tekst
De ijsberg smelt (Kotter, 2006) Onze ijsberg smelt? Genoeg gepraat nu! Laten we iets doen. Die lunch komt wel! Denk na! Waarom gebeurt mij dit nou weer? Ik heb Fred nooit gemogen, nu weet ik waarom! Herman, vergeet niet dat het zo winter is! O jee. Jee o jee. Ik bedoel o jee o jee!
Het veranderidee: Waarom? Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Organisatiekundig ontwerp Hoe? Veranderkundig proces vormgeven
Het veranderidee Aanleiding Waarom? De waardebelofte Het veranderidee Antwoord op Waarom? en Wat? Wat? Organisatiekundige vraag Richting
Het vier-ballenmodel Waarom? Waarom moet het eigenlijk anders? Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Wat is er aan de hand in de huidige situatie en wat moet de toekomstige organisatie worden? Hoe? Hoe? Veranderkundig proces vormgeven Wat? Organisatiekundig ontwerp Wie? Wie zijn bij de verandering betrokken? Wie brengen de verandering tot stand? Hoe geven we het veranderproces vorm zodat de gewenste organisatie wordt gerealiseerd?
Waarom moet er iets veranderen? Bedreiging Situatie We zitten in de problemen. Nu Signaal Onmiddellijk verlies van marktdominantie, werkgelegenheid, enz. Situatie We gaan in de problemen komen. Toekomst Signaal Dreigend verlies van marktdominantie, werkgelegenheid, enz. Kans Situatie We kunnen profijt uit deze situatie halen door onmiddellijk tot actie over te gaan. Signaal Missen van een kans die voor het grijpen ligt. Situatie In de toekomst profiteren we van de situatie. Signaal Missen van een kans die mogelijk voor het grijpen ligt.
De killer-application! Angst Turn around Factorenanalyse Waarom? Nut + noodzaak Visie (droomdoelen) Actorenanalyse Belofte van waardecreatie: Samenleving Klant Organisatie Team Individu Ambitie Good to great Aanleiding van verandering Probleem van vandaag! Richting voor ontwikkeling
De gedroomde bestemming: angst
De gedroomde bestemming: ambitie
Een visie heeft vijf functies 2 Doelen Een visie geeft een einddoel waarnaar je streeft. Een visie geeft ook een ambitieus doel. Hiermee fungeert de visie als een kompas voor al het doen en laten. 1 Betekenis Een visie geeft een betekenisvol kader waarin mensen zich kunnen oriënteren. Het stelt hen in staat te begrijpen wat er om hen heen gebeurt. Een VISIE is een droom die kan! Een beeld van de toekomst die je wilt creëren. 3 Binding Een visie verbindt mensen door gemeenschappelijke waarden en doelen. Vanuit dit gevoel van verbondenheid is een visie ook een bron van inspiratie. Een visie integreert en inspireert. 5 Continue verbetering Een visie reikt de criteria aan waarmee je activiteiten en gedrag kan beoordelen. 4 Energie Een visie zorgt voor beweging en stuurt de activiteiten. Doordat een visie richting geeft, vergemakkelijkt zij ook het maken van keuzen.
De belofte van waardecreatie 1 Samenleving 2 Klant 3 Organisatie 4 Team 5 Individu
Vijf waardeproposities Operational Excellence Product Leadership Experience Customer Intimacy Community Building
Experience
Community Building
The Golden Circle (Sinek, 2009) Why How What People buy why you do it!
Het veranderidee: Wat? Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Organisatiekundig ontwerp Hoe? Veranderkundig proces vormgeven
WAt? De organisatorische vraag Huidige situatie Verandering Structuur Gewenste situatie Structuur Technologie Technologie Medewerkers Medewerkers Cultuur Cultuur Gap Angel trekken en/of kiem opkweken
STMC: bouwstenen van organiseren Primair proces, ondersteunende processen, regelende processen. Alle activiteiten geordend! Hard- en software. Middelen/gereedschap om processen uit te voeren. Individuele kenmerken (diversiteit). Competenties en vlootschouw. Zó zijn onze manieren. Het collectieve gedragspatroon: formeel + informeel.
Een appelboom wordt nooit een perenboom
De puzzelstukjes op de juiste plek
Closing the gap M.C. Escher; Encounter 1944 Lithogr aph
Angel
Kiem
Strategiespagaat Product Leadership Customer Intimacy Experience Community Building Operational Excellence
1 Ambidextrous: meer beloften tegelijkertijd _ M.C. Escher; Dr awing Hands 1948 Lithogr aph
Van transactie- naar relatiediensten
Ambidextrous: meer beloftes tegelijkertijd Exploitatie Exploratie Routines Dynamische competenties Fit Stretch Single-loop leren Double-loop leren Incrementele verandering Radicale transformatie De valkuil is vergeten op tijd te vernieuwen De valkuil is het wiel telkens opnieuw uitvinden STMC Ambidextrous STMC
Ambidextrous: meer beloftes tegelijkertijd Alignment van: Exploitatie Exploratie Strategie Winst, kosten Groei Innovatie Structuur Mechanisch Formeel Organisch Adaptief Flexibel Cultuur Efficiency Risicomijdend Kwaliteit Klantgericht Risiconemend Snel Experimenteren Leiderschap Autoritair Top-down Visionair Geïnvolveerd Mensen Operationeel Charlie Chaplin Ondernemend Willy Wortel Systemen Standaardisering Zero defect flows Multi-tasking Resultaatgedreven
Schaken op meer borden tegelijk
ut-of-the-box denken
Het veranderproces: Wie? Ik! Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Organisatiekundig ontwerp Hoe? Veranderkundig proces vormgeven
Van Waarom-Wat naar Wie Factoren Richting Waarom? Aanleiding Actoren Wie? Betrokken partijen in de Wat? STMC Visie
Stakeholders Publiek Overheden Gebruikers Casus Experts rs to de Ac Belangengroepen Positief Negatief vl oe Leveranciers re n Beslissers ï Be Media Neutraal n?
Stakeholders in soorten en maten Wereldmaatschappij Bijdrage aan oplossingen voor wereldproblematiek (zoals klimaatverandering) NGO Aangaan van succesvol samenwerkingsverband Werknemers Meerwaarde creëren via opleidingen en innovatie Lokale gemeenschappen Effectieve sociale bijdrage voor reputatieopbouw en bedrijfscontinuïteit Omgeving sch om i Belanghebbenden Maximalisering van bedrijfswaarde via solide economische activiteiten at Econ e Klanten Ontwikkeling van milieuvriendelijke producten en het vergroten van klanttevredenheid appij Casus M a Zakelijke partners Concurrentiekracht vergroten door win-winrelaties Overheden Eerlijke handel en naleving
Veranderbreedte Wie? = breedte Ik Afdeling Team Organisatie Divisie Burger/klant Leverancier Ketens Netwerken
Stakeholderanalyse Directe stakeholders Belang algemeen Emotie in casus Impact 1 2 3 4 5 Maak onderscheid tussen directe en indirecte stakeholders Bepaal van directe stakeholders hun belang(en) in het algemeen en hoe de casus dat belang (emotioneel) raakt?? Prioriteer de invloed/impact op schaal van 1 tot 5 Wat betekent dit voor je veranderkundige aanpak? Wie ondersteunt de casus? Hoe ga ik daar mee om?
Stakeholdersupportmatrix Potentials Veranderaars Achterblijvers Supporters Impact Support
Stakeholderbenaderingen groot Meedenken inhoud Meebeslissen Informeren Betrekken in proces klein groot Impact klein Support
12 Roedelanalyse 12 Cirk an be tro kk Wie? 12 el v en Cirkel van invloed heid 12 12 Ik Groepsdynamisch heb ik direct invloed op 12 sleutelpersonen die elk weer 12 sleutelpersonen in hun cirkel van invloed hebben 150!
Lao-Tse Een leider doet zijn werk het beste Als de mensen nauwelijks weten dat hij er is, En minder goed als de mensen hem gehoorzamen en toejuichen, Hij doet zijn werk het minst goed als de mensen hem verachten, Als iemand anderen niet eert, Zullen ze hem evenmin eren. Maar over een goede leider die weinig spreekt, Zullen ze, als zijn werk gedaan is en zijn doel bereikt, Allemaal zeggen: We hebben het zelf gedaan. l ao-tse 604 voor chr.
Leiden = managen met twéé handen Harde hand Richting geven Confronteren Resultaten eisen Druk zetten De stok achter de deur Zachte hand Delegeren Motiveren Ondersteunen Veiligheid bieden Het warme bad Ed van Leeuwen, 2006
Adizes leiderschapsmodel Langetermijngericht Creativiteit Continuïteit Motivatie Samenwerken Ondernemer Integrator Externgericht Interngericht Producent Beheerder Procedures Systemen Resultaten Daadkracht Kortetermijngericht De match tussen casus en veranderaar De Casus Type opdracht Welk leiderschap is nodig? O I O I P B P B De veranderaar Type leiderschap Welk leiderschap breng ik mee?
Leiderschap: zien wat nodig is Waarin zou het bestuur van de wereld verschillen van het hoeden van paarden?! Neem weg wat de paarden schaadt, meer niet. zhuang zi ± 500 voor chr.
De weg Vele wegen kent het leven, maar van al die wegen is er één die jij te gaan hebt. Die éne is voor jou. Die ene slechts. En of je wilt of niet, die weg heb jij te gaan. De keuze is dus niet de weg, want die koos jou. De keuze is de wijze hoe die weg te gaan. Met onwil om de kuilen en de stenen, met verzet omdat de zon een weg die door ravijnen gaat, haast niet bereiken kan. Of met de wil om aan het einde van die weg milder te zijn, en wijzer, dan aan het begin. De weg koos jou, kies jij ook hem? Hans Stolp na ar Dag Hammarskjöld Uit: Kijken met de ogen van je hart, Ten Have, 2004.
Momenten in het adviesproces Relatie Inhoud/Visie En tre e Co nt ra ct se eld no be ag st Di om ek to ie at n rm ke fo er In itw u ro nd en rv On ve tw ra ikk nd e er len en tie te ua In al Af Doorgaande beweging en Ev tie Monitoring Energie Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
Rollen van de adviseur Uitvoerder: Wat kan ik voor uw doen? Expert: Wat u zou moeten doen Procesadviseur: Wat u zou kunnen doen Coach: Wat zou u kunnen doen? Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
Kenmerken adviseursrollen Uitvoerder Expert Proces adviseur Coach Activiteiten adviseur Implementeren, doorvoeren Onderzoek, diagnose stellen Begeleiden verandering Spiegelen, kader verruimen Activiteiten klant Doelen stellen Opdracht geven, beslissen, implementeren Uitwisselen, overleggen, samenwerken Verkennen, experimenten, toetsen Probleemeigendom Gedeeltelijk overgedragen Tijdelijk overgedragen Gedeeld Behouden Verantwoordelijk voor oplossing Oplossing staat vooraf vast Afhankelijk van acceptatie Ontwikkelt zich in proces Per definitie bij klant Vergroten oplossend vermogen klant Niet aan de orde Bij nog eens zo n probleem Afhankelijk van relatie met adviseur Uitdrukkelijke doelstelling Machts verhouding Delegatie formele macht Deskundigheidsmacht Gelijkwaar digheid, vertrouwen Zelfvertrouwen empowerment Associatie voor Organisatieont wikkeling, 2005
rganisaties bestaan niet
De normaalverdeling van weerstand Casus -20% 60% +20%
Wat je aandacht geeft, groeit
s Weerstand managen Bijdrage ie Training Gebrek aan kunde Simulatie Gebrek aan begrip Perspectief Gebrek aan motivatie Participatie Erkenning Commitment ie Co m pe teg te ra nt Betekenis St Coaching
Visie op de toekomst: een goed idee? Situatie nu Geeft frictie naar de toekomst: alles wordt minder Orïentatie op het verleden Geen toekomstbeeld Weerstand bij iedereen Gewenste situatie Orïentatie op het verleden Oriëntatie op de toekomst Scheiding der geesten Wie er voor kiest om te vertrekken: mobiliteit Wie ervoor kiest om mee te gaan: ontwikkeling Helder toekomstbeeld nieuwe organisatie
Aan het raam zitten is not for free JA MISSCHIEN NEE
Emotionele respons op negatieve verandering Vermijd de binnenbocht Woede Actief Acceptatie Onderhandelen Emotionele response Stabiliteit Uittesten Ontkenning Immobilisatie Depressie Passief Tijd
Betekenisverlening gaat stem voor stem hmm, nu weet ik in ieder geval waar we tegen zijn Verandering andering Ver?!
Thinking apart together
Het veranderproces: Hoe? Waarom? De belofte Wie? Ik! De veranderaar Wat? Organisatiekundig ontwerp Hoe? Veranderkundig proces vormgeven
Verbinden van inhoud en proces Visie Waarom? Wie? = breedte Hoe? 1 Kortetermijnveranderresultaat 2 De orde van veranderen Wat? STMC diepte
Haast met visie
Vertalen van organisatiekundige vraag naar veranderopgave Veranderopgave Organisatie-inrichting
Breedte en diepte geeft orde! Wie? = breedte Ik Afdeling Team Organisatie Divisie Burger/klant Leverancier Ketens Wat? = diepte Structuur Boven water Technologie Gedrag Medewerker Cultuur Onder water Netwerken
Drie ordes van veranderen, tijd en leiderschap breedte Team Ik Afdeling Klant Leverancier rmogen 1e orde Verbeteren 3-6 maanden nderve Structuur Organisatie ve r a Technologie diepte Cultuur 2e orde Transformatie 1-5 jaar E xp o t en el e i t Medewerkers 3e orde Transitie 5 jaar en meer!
1e orde veranderen: verbeteren Het topje van de ijsberg A B : A = A
2e orde veranderen: transformatie B A A B : B = b (eetje)
3e orde veranderen: transitie A?:?=? von Etwas zum Etwas
Drie veranderbenadering: reizen Reizen Pendelen Trekken
Veranderbenaderingen en veranderordes Trekken 3e orde: Transitie 2e orde: Transformeren 1e orde: Verbeteren Reizen
Reizen A Huidige situatie 1 2 3 Tijd Proces Inhoud Eerste-ordevraagstukken: S + T benadering: A B : A = A B Gewenste situatie
Trekken B B B A Huidige situatie 1 2 3 Tijd Proces B Inhoud Gewenste situatie Tweede-ordevraagstukken: (S + T) + M + C benadering: A B : B = b(eetje)
Reizen en trekken: samenvatting Reizen Trekken Doel Nieuw evenwicht Blijvende ontwikkeling Aangrijpingspunt Structuur en systemen Gedrag en cultuur Startpunt Top-down Horizontaal Strategie Blauwdruk Richting, visie, vergezicht Aanpak Organisatiebreed Sneeuwbalgewijs Sturing door Macht/regels Management Belonen/straffen Markt/regels Leiderschap Helpen en leren
Pendelen Inhoud A 1 2 3 Oplossingsdenken B Ontwerpen (reizen) Pilot Diagnose Grof ontwerp Probleemdefinitie A B Proces Ontwikkelen (trekken)
Kiezen tussen trekken en reizen Reizen Trekken Er is zeer beperkte tijd beschikbaar voor de noodzakelijke verandering Er is voldoende tijd om met elkaar te veranderen Er is drastisch ingrijpen noodzakelijk Geen drastische veranderingen op korte termijn noodzakelijk Grootschalige uniforme invoering is om verschillende redenen gewenst Er is tijd, ruimte en middelen om te werken met gedifferentieerde, kleinschalige opbouw In de organisatie aanwezige kennis is van gering belang bij de gewenste verandering In de organisatie aanwezige kennis is onmisbaar voor een goed (eind)resultaat Tijd om met elkaar te werken aan overeenstemming op basis van o.a. dialoog is er niet Overeenstemming door participatie en dialoog is een cruciale factor Tijdens verandering kunnen grote weerstanden worden verwacht Weerstanden zijn beperkt en kunnen in veel gevallen weggenomen worden
Interventies Aanscherpen Koop een hond Testen Onderzoeken Praten Doen
!! uu ie ct og rs ol ru ke hn er ur ew ltu ed Cu M Te c St r Veranderkundig breekijzer?
De grillige weg van de verandering
Kenmerken harde en zachte interventies Hard Zacht Doel(en) Visie Afbakening Lef Meetbaarheid Betrokkenheid Fasen Betekenisontwikkeling Plan Ambitie Project Uitdaging
Interventies: voorbeelden Hard Zacht Waarom? Destep, due-dilligence, benchmarking, audits, marktanalyse, vijfkrachtenanalyse, BCG-matrix Presencing, Future Search Conferenties, World Cafe-sessie, cultuurmeetings Wat? Balanced Score Card, structuur wijzigen, procesherontwerp (BPR, Lean), procedures schrijven, personele vlootschouw, Survey Feedback, cultuur, typering, ERP systemen Cultuur versterking, loopbaanontwikkeling, persoonlijke ontwikkelplannen, toneelstuk, opleiden, trainingen, leiderschap en management development Hoe? Kick off, stuurgroepen, project-, programmamanagement, kwaliteitscirkels, medewerkers ontslaan, incubator, veranderorganisatie inrichten Simulatie, gaming, brainstorm, versnellingskamer, brownpapersessie, open space, speakers corner, klaag- en jubelmuur, roddel, life-lab, sociale activiteiten, Appreciative Inquiry Wie? Ik! Stakeholderanalyse, ballotage, old-boys network, mediation, assessment Gideonsbende, persoonlijk commitment statement, confrontatiebijeenkomsten
Interveniëren in de relatie
Laveren tussen inhoud en proces Reizen Inhoud Veranderkundig vraagstuk Betekenis Proces Trekken
We gaan niet voor een knaleffect
Beperkt verandervermogen?
Losse eindjes en dilemma s
Worstelen met dilemma s in de praktijk
Het dilemma-abc A Deel Geheel B Inhoud Betekenis C Ratio Emotie
Deel - Geheel
Effectieve veranderaars Cirk el v an be tr ok ke nhe id Cirkel van invloed
De champagnetoren: inhoud en betekenis
Babylonische betekenis verwarring
Dialogiseren
Mentale kaart
Spraakverwarring voorkomen
Constructionisme René Magritte; L a tr ahison des images 1928-1929
Twee mensen in gesprek Ik heb een hond gekocht O ja? Een grote hond? Nee, niet zo erg groot Is het een langharige? Nee, een met korte haren En welke kleur zwart-wit gevlekt Wat een leuke hond, zeg Ja, hè
Veranderen: see, feel, change! Ratio Emotie
Reptielen, zoogdieren en mensen Ratio Emotie
Emotionele MRI-scan
m r ee zi ple er! Vec h te n: i k Gee op! ft m er ij n sla u Basisemoties en -gedrag Boos Angst Verdrietig ik be i k n; do te en ch iks Vl u Blij n we g ri Bev ez ; en
Emoties
Emoties komen van rechts Emotie Ratio
Kwebbeldoos of babbelbox alsjeblieft ben er weer ben ik weer ben je er nog? ben je er? ben er weer? beetje ça va? alles goed? zeker daarom dacht even geen idee gewoon goed met jou? hartelijk bedankt hoe bedoel je hoe gaat het? ça va? houd je bek hoe gaat het hoe is het hou (heel veel) van je hou kapot veel van je wil je nooit meer kwijt huiswerk iedereen inderdaad ik wil je nooit meer kwijt ik mis je oh mijn god oh mijn Bieber in ieder geval je kent me niet ja, met jou? je weet precies je weet toch je weet zelf kan niet zonder jou ik weet het niet laat maar lekker later ik hou van jou respect misschien niet te breken nog wat te lullen? nog wat te vertellen? ook van jou succes sorry veel liefs en kusjes wacht wat doe je? wachten wacht even wacht eens even wat dan? wie ons breekt breek ik terug waarom waarschijnlijk wil je met me? zie je graag zie je weer
1 Duale strategie voor gedragsverandering _ Ratio Emotie
Duale strategie voor gedragsverandering Strategie 2: bewust en transcendent Attitude Subjectieve norm Mate van energie Waargenomen zelfcontrole Strategie 1: onbewust en immanent Affectieve tags Predispositie Gewoonten Keuzearchitectuur Situatie Omgeving Intentie Gedrag
Balanceren tussen inhoud en betekenis Inhoud Rationele analyse dit klopt Denken Veranderidee? Ik verander mijn gedrag Veranderproces? Voelen Betekenis Emotionele betekenis dit raakt mij Nieuw resultaat
Afstemmen van rationele analyse en emotionele betekenis Inhoud/denklijn Ontwerpen Proces kan zowel in de ene als in de andere lijn starten Ontwikkeling in fasen alleen mogelijk als urgentie niet te hoog is Ontwikkelen Betekenis/gevoellijn
De toekomst van de veranderkunde
Praten in werkwoorden Niet verandering maar veranderen Niet organisatie maar organiseren Niet dialoog maar dialogeren Niet transformatie maar transformeren Niet transitie maar? :-)
p zoek naar de Kern Waarom? Droomdoelen Wat? Organisatiekundige vraag Wie? De betrokken partijen Hoe? Veranderkundige opgave
Gedrag in uitvoering
Mensen willen wel veranderen maar niet veranderd worden
Een verandering komt niet binnen in lege hoofden
De fabrieken zitten nog in ons hoofd
rganiseren in ketens en netwerken
Meervoudige waardecreatie voor meer stakeholders
Alle neuzen dezelfde kant op?
Transitie
Uitdijende coalities
De leider gaat voorop
De leider als individu valt om
50 redenen om niet te veranderen Ik denk dat de baas ertegen is. Straks krijgen wij de schuld. Veel te ambitieus. Dat gaat niet werken. Daar zijn we het nog lang niet over eens. Wat mij betreft okay, maar What s in it for me? Bij ons zal dat niet werken. Daar komt nooit geld voor. Daar ontbreekt ons helaas de tijd voor. Gelukkig is dat niet ons probleem. We wachten op officiële richtlijnen. Keep dreaming! We laten het eerst onderzoeken. Dat ligt te gevoelig. Veel te ingewikkeld. Misschien ooit. Veel teveel gedoe. Strijdig met ons beleid. Veel te groot risico. Dat krijg je er nooit door bij de directie. Daar kan ik geen beslissing over nemen. Ja zeg, over honderd jaar misschien! Dat hebben we eerder geprobeerd. Mijn pakkie-an niet. Daar is geen budget voor. Never nooit niet! Dat is mijn verantwoordelijkheid niet. Daar moeten veel te veel handtekeningen op. Een andere afdeling heeft dat eerder geprobeerd. Dat gaat niet lukken. We hebben de juiste spullen niet. Dat wordt niks vrees ik. Duurt veel te lang. Mij wordt niets gevraagd. Not my problem! Veel te duur! We hebben het altijd zo gedaan. Echte veranderingen wil niemand. Onmogelijk! Daar moeten we nog eens over brainstormen. Veel te revolutionair! Eerst formele toestemming krijgen. Zoiets hebben we nooit eerder gedaan. We hebben de mensen niet. Die lui zijn zo vastgeroest. Daar heb ik echt geen zin in. Modieuze hype!
Veel aspecten tegelijk
l ee n is Geh ke Wie? Betrokken partijen Wat? Organisatiekundige vraag (OK) Hoe? Veranderkundige vraag (VK) Ratio Emotie ud el ho te De In Be Waarom? Nu