VIS traject 110805 Omkaderd Thuiswonen. Probleemstelling De toenemende vergrijzing, het tekort aan zorgprofessionelen en de hoge zorgfactuur maken dat het organiseren van de gezondheidszorg naar de toekomst toe een onhaalbare kaart aan het worden is. Een van de topprioriteiten om hieraan het hoofd te bieden, is ervoor te zorgen dat ouderen langer zelfstandig kunnen thuis kunnen blijven wonen. Formele zorg (professionele ondersteuning) gecombineerd met informele zorg (zelfzorg, mantelzorg, vrijwilligerswerk) kan er voor zorgen dat zorgbehoevende of alleenstaande ouderen zo lang mogelijk binnen hun eigen woonomgeving kunnen blijven functioneren. Binnen het omkaderd thuis wonen is er naast de rol van familie en vrienden, artsen en paramedici, OCMW, mutualiteit, diensten aan huis en ambulante opvang (dagcentrum, revalidatie, kortverblijf...) een belangrijke rol weggelegd voor de kinderen van de zelfstandig thuiswonende ouderen met een beperking (hier aangeduid met de term α-dochter ). Zij vinden het vaak vanzelfsprekend om voor hun naaste te zorgen, maar lopen ook tegen problemen aan. Mantelzorgtaken worden vaak gecombineerd met een job, waardoor er weinig tijd over blijft voor andere dingen. Bovendien kan de voortdurende bezorgdheid om hun naaste zwaar op de schouders rusten, ook al wordt de zorg omkaderd. De mantelzorg wordt dan zwaar en moeilijk vol te houden en wordt uiteindelijk een echte belasting.
Technologie kan het werk van zowel deze mantelverzorgers als de zorgprofessionelen op verschillende manieren ondersteunen en ontlasten. Menselijke assistentie kan aangevuld en uitgebreid worden door hulpmiddelen, handige producten, domotica, begeleiding op afstand... Als men bijvoorbeeld gebruik maakt van een personenalarmsysteem bij bvb de alleenstaande ouder, dan biedt dit een mogelijkheid om de bezorgdheid te doen afnemen bij de kinderen. Vandaag de dag is er een groeiend aanbod aan technologische producten en applicaties te verkrijgen en technologisch ondersteunende dienstverlening is in principe- mogelijk. De praktijk is echter anders: het aanbod aan technologische oplossingen is zeer versnipperd en de implementatie ervan in thuisomgevingen is om vele redenen niet evident. Bovendien hebben de meeste zorgprofessionals van nature uit- minder affiniteit met technische oplossingen en vindt de eindgebruiker ze vaak stigmatiserend. Doordat deze zorgmarkt zo moeilijk te benaderen is, zijn weinig bedrijven geneigd om hun aanbod in die richting uit te breiden. In-Ham wil deze vicieuze cirkel doorbreken! dit VIS-Traject is daartoe een belangrijke stap. Partners: Om dit VIS-Traject uit te voeren werkt In- Ham samen met KHK (Katholieke Hogeschool Kempen), SIRRIS (collectief centrum v.technologische industrie), IBBT (instituut voor breedbandtechnologie) en WTCB (collectief centrum voor de bouw). Op die manier worden competenties gebundeld van gezondheidszorg tot technologie en wooninfrastructuur en activiteiten ontplooid van onderzoek tot implementatie.
Werkplan: Dit VIS-Traject zal lopen over 4jaar. De belangrijkste activiteiten bestaan uit : - Onderzoeken van de problematiek We inventariseren alle randvoorwaarden en alle essentiële taken die moeten voldaan zijn om zelfstandig thuis wonen mogelijk te maken. Door bevraging over die taken en voorwaarden analyseren we de noden bij de verschillende spelers rond het omkaderd thuiswonen die reeds zijn voldaan en brengen zo alle resterende pijnpunten in kaart. We proberen daarbij duidelijke clusters van pijnpunten te identificeren en deze te correleren met woon/leefsituatie en zorgafhankelijkheid. Daarnaast brengen we aan het licht welke spelregels en best practices er gelden voor het benaderen van de klanten in deze zorgsector. - Opsporen van oplossingen die op korte en middellange termijn inzetbaar zijn In dit werkpakket zoeken we welke technologische oplossingen voor de clusters van pijnpunten er zo-goed-als voorhanden zijn op de markt en gaan we na wat er precies nog moet gebeuren om die succesvol in te zetten in de thuiszorg. Enerzijds zetten we een systematische zoektocht op ( technology watch ) voor het opvolgen van nieuwe mainstream producten in binnen en buitenland die geschikt zijn voor monitoring & alarmering en voor het verbeteren van de communicatie & informatie-doorstroming in zorgtoepassingen: denk aan smartphone apps, tablets, smart TV, GPS tracking, bestaande domotica-sensoren enz. Anderzijds onderzoeken we welke IT-en netwerkinfrastructuur nodig is om deze oplossingen te integreren in een thuisomgeving, en betrouwbaar te laten communiceren met de buitenwereld. Tenslotte wordt ook grondig bekeken welke niet-technologische oplossingen mogelijk zijn om de problemen op te lossen (denk bvb.aan betere coördinatie van de hulp e.d.) - op proef uittesten van oplossingen in case studies The proof of the pudding is in the eating. Pas bij het implementeren van oplossingen in een real-life omgeving worden zowel de kinderziektes als de schaalbaarheid duidelijk en bekomt men gegevens over het échte valorisatiepotentieel (de waarde voor de klanten). Er worden een 5-tal case-studies gepland waarbij een bepaalde combinatie van oplossingen daadwerkelijk geïmplementeerd wordt bij één of meerdere huisgezinnen. Daar komen alle betrokkenen aan te pas: de zorgbehoevende en zijn mantelzorgers, de zorgprofessionals, de diverse systeem- of productleveranciers en de installateurs ervan. Dergelijke case-studies vormen het startpunt voor het succesvol uitrollen van nieuwe producten, diensten en aangepaste zorgprocessen in een bredere markt en zijn dus dé opstap naar economische valorisatie. Opstarten van nieuwe ontwikkelingen: Tijdens dit uittesten van beschikbare oplossingen zullen we haarfijn ontdekken wat de beperkingen zijn van de huidige state-of-the-art, en wat de meerwaarde is van de integratie van die oplossingen. Parallel zullen we dus nieuwe ontwikkelingen initiëren voor die facetten die onvoldoende opgelost worden. Dit zal gebeuren onder de vorm van O&O-projecten, KMO-studies, proeftuinprojecten, process reengineering, enz
- Haalbaarheidsonderzoek van meer geavanceerde oplossingen Er is momenteel heel wat internationaal onderzoek lopende naar meer geavanceerde oplossingen voor surveillance (UAS), lifestyle monitoring, telecare, enz. Via intelligente signaalverwerking wil men daarbij komen tot opvolging afgeleid uit vele signalen en daarmee veel betrouwbaardere alarmering uitsturen. Daarbij wordt oa. gebruik gemaakt van goedkope autonome sensoren in sensor netwerken en mobiele alarmering en applicaties in aangepaste draadloze netwerken.. We evalueren de haalbaarheid en randvoorwaarden en leren uit de reeds opgedane ervaringen om de beste van die ontwikkelingen voor Vlaanderen implementatierijp te maken. - Sensibiliseren en begeleiden. Tijdens dit VIS-Traject willen we zo veel mogelijk mensen vertrouwd maken met het potentieel en het belang van technische hulpmiddelen die langer thuiswonen faciliteren. Dat zal gebeuren onder de vorm van nieuwsbrieven en website, workshops en demonstraties, bezoeken, opleidingen, enz We voorzien begeleiding van zorgprofessionals bij het zoeken naar- en implementeren van oplossingen voor hun specifieke context. Aanbieders van oplossingen kunnen o.m.begeleid worden bij het evalueren van de fit-for-purpose van hun product, het organiseren van usability tests, het zoeken naar partners voor het integreren van hun oplossing in een breder systeem, enz Scope: Dit VIS-traject focust op het omkaderd wonen in de thuisomgeving van de zorgafhankelijke persoon. Daarnaast wordt expliciet aandacht besteed aan de problematieken die optreden in de overgangssituatie naar andere vormen van opvang (woonzorgcentrum, ziekenhuis, enz).
De resultaten van het VIS-trajectt zijn echter evenzeer relevant voor permanente opvang in een woonzorgomgeving: technische oplossingen die in een thuisomgeving soelaas bieden zullen immers meestal ook hier zeer goedkoop- inzetbaar zijn.
Participeren in dit VIS-Traject: Wij contacteren U omdat we overtuigd zijn dat het voor uw organisatie een substantiële meerwaarde kan betekenen om in dit VIS-Traject te participeren: Als dienstenorganisatie binnen de zorgsector is dit iets voor U: - Omdat uw mensen als eersten geconfronteerd worden met het groeiend tekort aan professionelen en de gevolgen daarvan: méér werk, overstressed en burn-out, misverstanden en coördinatie-problemen, onbegrip van de familie, enz - Omdat dit initiatief uw mensen voeling kan geven met het enorme potentieel dat technologie kan bieden om de job to be done efficiënter te maken en bijgevolg meer tijd te hebben voor de essentie: nl.het welbevinden van uw zorgbehoevende klant. - Omdat het deelnemen aan dit initiatief u de mogelijkheid biedt om de prioritair aan te pakken problemen mee te bepalen, om actief mee te werken aan het tot stand komen van tastbare oplossingen, om uit eerste hand alle vorderingen te kunnen opvolgen en als eerste successen te kunnen implementeren binnen uw organisatie. Als bedrijf dat toepassingen wil ontwikkelen is dit iets voor U: - Omdat u wil investeren in zorgtoepassingen: een groeimarkt met gegarandeerd toekomstpotentieel, een grote maatschappelijke relevantie en zinvolheid (ook voor de oude dag van uzelf en uw dierbaren) - Omdat dit initiatief u helpt de instapbarriere te verlagen, risico s te vermijden, inzicht te verwerven in de marktmechanismes & spelregels, en concrete contacten te leggen met spelers in de thuiszorgmarkt. - Omdat u, als u kan participeren in een case-study, de kans krijgt om uw ontwikkelingen op punt te zetten in een real-life omgeving, als aanzet voor het lanceren op grotere economische schaal. - Omdat dit initiatief u zal helpen in het definieren en op de rails zetten van nieuwe innovatieprojecten. HOE? U participeert door lid te worden van de gebruikersgroep. Als lid van de gebruikersgroep wordt u regelmatig op de hoogte gehouden van de vorderingen, u neemt 2x per jaar deel aan de gebruikersgroepvergadering, u kan cases voorstellen om binnen het VIS-Traject uit te werken en bij alle events in dit kader (seminaries e.d.) is de eerste inschrijving gratis. Bijdrage voor lidmaatschap aan de gebruikersgroep: - Intekenen na de indiening: 500 per jaar vanaf de goedkeuring van het dossier (april 2012) Contact: bernard.pauwels@in-ham.be; gsm. 0474/48 21 14 En/of Bart.neels@sirris.be; gsm 0498/91 93 38