DOSSIER Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 13
Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 Verzekeringsmakelaar blijft stand houden Onlangs verscheen het jaarlijkse rapport van Assuralia over de marktaandelen van de verschillende distributiekanalen in het Belgische verzekeringswezen. Doel hiervan is het gewicht van de diverse distributiekanalen, waarlangs verzekeringen in België verkocht kunnen worden, alsook de ontwikkeling ervan in kaart te brengen. De studie is gebaseerd op een steekproef die bijna de gehele Belgische markt omvat, met inbegrip van de ondernemingen en Belgische bijkantoren van de in de Europese Unie gevestigde bedrijven die noch lid zijn van Assuralia noch door de Nationale Bank van België (NBB) gecontroleerd worden. Een aantal algemene bevindingen voor u opgesomd In 2012 steeg de omzet van de verzekeringsmaatschappijen met 10,3% ten opzichte van 2011. Deze stijging kan vooral verklaard worden door de verrichtingen in de tak Leven (+ 14,0%). Als we België op dit vlak met Europa vergelijken, komt duidelijk naar voor dat ons land beter scoort dan het Europese gemiddelde. Het totale premieinkomen op Europees niveau steeg slechts met 2,2%. Het premie-inkomen voor individuele levensverzekeringen die verbonden zijn aan beleggingsfondsen (tak 23) steeg in 2012 met 135,6% (!), dat van de groepsverzekeringen nam toe met 8,8% daar waar er bij de individuele verzekeringsproducten met gewaarborgde rente gesproken werd van een daling met 4,9%. Met uitzondering van een aantal branches werden schadeverzekeringen in 2012 meer dan voordien gespaard van de economische crisis waardoor een nominale groei van 3,8% kon worden genoteerd in vergelijking met 2011. Zoals uit voorgaande edities van het onderzoek bleek, verschilt de voorkeur van de consument voor een bepaald distributiekanaal naargelang het soort verzekeringsproduct hij nodig heeft. Toch blijft de onafhankelijke verzekeringsmakelaar hét belangrijkste aanspreekpunt voor de consument, zeker voor wat schadeverzekeringen betreft. Het aandeel van de exclusieve netwerken bleef in 2012 ongewijzigd; dat van de bankverzekering steeg van 5,8% in 2006 naar 7,4% in 2012 en de directe verzekeraars haalde in 2012 een marktaandeel van 20,0%. Geheel van schade- en levensverzekeringen Onderstaande grafiek illustreert de evolutie, gespreid over een aantal jaren, van het premie-inkomen van de vier grootste distributiekanalen op vlak van schade- én levensverzekeringen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het premie-incasso voor bijna alle vier de distributiekanalen toeneemt. De bankverzekering noteerde in 2012 een groei van 21,8% en is daarmee meteen ook de sterkste stijger. Daarna volgden de directe verzekeraars met een toename van 12,1% en de verzekeringsmakelarij met 3,3%. De verzekeringsagenten zijn de enigen die af te rekenen kregen met een lichte daling van 0,1% wat neerkomt op -2,5 miljoen euro. Voor de goede orde dient meegegeven te worden dat onder de noemer de verzekeringsmakelarij alle onafhankelijke verzekeringstussenpersonen, al dan niet met een bankagentschap, alsook de megabrokers die op internationaal vlak actief zijn, vallen. Ontwikkeling premie-inkomen schade-en levensverzekering 14
De verzekeringsmakelarij loopt nog steeds voorop en kan zichzelf met 40,7% marktaandeel dan ook hét voornaamste distributiekanaal noemen. Het marktaandeel van de bankverzekering nam in 2012, in vergelijking met 2011, toe met 3,2 procentpunten en bekleedt daarmee een tweede plaats met een marktaandeel van 33,8%. De exclusieve netwerken moesten in 2012 terrein prijsgeven. Hun marktaandeel daalde namelijk met 0,7 procentpunten tot 6,8%. Tot slot werden ook de directe verzekeraars in kaart gebracht. Dit kanaal won in 2012 voor de eerste keer sinds 2004 opnieuw terrein en noteerde een marktaandeel van 18,7%. Verder bleek het zo dat de bankverzekering voornamelijk gebruikt werd voor de verkoop van enkele basisproducten zoals de woning- en familiale verzekering. Dit kwam in voorgaande edities van het rapport ook al naar voren. Het marktaandeel voor dit type van verzekeringsproducten bedroeg in 2012 respectievelijk 19,4% (+0,4 procentpunten tegenover 2011) en 17,5% (+0,5 procentpunten tegenover 2011). Het totale incasso van de bankverzekering voor 2012 bedroeg daarmee 7,4% van het totale premie-volume voor wat schadeverzekeringen betrof. Ontwikkeling belangrijkste distributievormen schade- en levensverzekering Ontwikkeling belangrijkste distributievormen schadeverzekeringen Schadeverzekeringen ingezoomd Levensverzekeringen ingezoomd Het premie-inkomen van de schadeverzekeringen steeg in 2012 tot 10,6 miljard euro. Dat is een incassostijging van 3,8% in vergelijking met 2011. Voor 2012 noteerden alle distributiekanalen een stijging van hun premieinkomen voor wat schadeverzekeringen betrof. De verzekeringsmakelarij bleef voor schadeverzekeringen hét dominante distributiekanaal met een marktaandeel van 61,9%. Cijfers over de andere distributiekanalen tonen aan dat het marktaandeel van de directe verzekeraars in de periode 2008-2012 stabiel bleef met een percentage van ongeveer 20%. Ook de verzekeringsagenten bleven staan op 10,7% marktaandeel in 2012. De tak Leven kan opgedeeld worden in een aantal duidelijk te onderscheiden segmenten: alle levensverzekeringsverrichtingen samen; de productie van nieuwe zaken; individuele levensverzekeringen en de groepsverzekeringen. Deze segmenten zullen, na het geven van een totaalbeeld van de tak Leven, één voor één besproken worden. A. Totaal levensverzekeringsverrichtingen In 2012 kon zowel voor de individuele levensverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen alsook voor de groepsverzekeringen een belangrijke groei van het omzetcijfer genoteerd worden ten opzichte van 2011, daar waar het incasso-cijfer van de individuele levensverzekeringen met vaste rentevoet een kleine daling kende. 16
Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 Deze bewegingen zorgen samen wel voor een toename van 14 % (2,5 miljard euro) van het premie-inkomen van alle verrichtingen. De bankverzekering zag haar inkomen in 2012 het sterkst toenemen met een forse groei van 23,4% en vergrootte hiermee haar leiderspositie voor dit segment tot 47,4% marktaandeel. Het incasso-inkomen van de verzekeringsmakelarij en de directe verzekeraars stegen met respectievelijk 2,9% en 17,7 %. De verzekeringsmakelarij behield hiermee haar tweede plaats met 29,8% marktaandeel. De directe verzekeraars stonden wederom op een derde plaats met 18% marktaandeel. De verzekeringsagenten, ten slotte, kregen in 2012 echter te maken met een daling van hun premie-incasso van 4,2%, wat resulteert in een marktaandeel van 5,6%. Wat de marktaandelen van de verschillende distributiekanalen voor 2012 betrof, kan gesproken worden van een zichtbare wijziging ten opzichte van 2011. De bankverzekering en de directe verzekeraars noteerden namelijk een stijging van hun marktaandeel met respectievelijk 4,4 procentpunten en 2,6 procentpunten. De bankverzekering was daarmee het voornaamste distributiekanaal voor wat nieuwe individuele levensverzekeringsproductie betreft. De verzekeringsagenten en de verzekeringsmakelarij daarentegen kregen af te rekenen met een afname van respectievelijk 1,5 procentpunten en 5,5 procentpunten. Toch vormde de verzekeringsmakelarij de tweede belangrijkste speler voor deze vorm van verzekeringen. Haar aandeel in 2012 bedroeg 23,7%. Het distributielandschap voor de nieuwe productie van groepsverzekeringen ziet er iets anders uit dan dat van de individuele verzekeringen. Bij de nieuwe productie van groepsverzekeringen stonden de directe verzekeraars op nummer één daar waar de bankverzekering de kleinste speler was. Voor de vaste en flexibele premies vergrootte de verzekeringsmakelarij haar aandeel met 1,3 procentpunt ten koste van de verzekeringsagenten wiens aandeel daalde met 1,9 procentpunt. Ontwikkeling premie-inkomen leven totaal B. Levensverzekering: productie van nieuwe zaken Het premie-inkomen van de productie van nieuwe zaken voor de individuele tak 21-verzekeringen kende in 2011 reeds een forse daling die ook in 2012 verder gezet werd. Men noteerde hier namelijk een daling van 6,8% ten opzichte van 2011. Net als in 2011 kende de nieuwe productie binnen tak 23 daarentegen een groei. Voor 2012 nam het incasso toe met 157,9% wat neer kwam op een stijging van 2,8 miljard euro ten aanzien van 2011. Productie nieuwe zaken leven individueel takken 21-23 17
Productie nieuwe zaken groepsverzekering vaste en flexibele premies C. Leven individueel: takken 21-23 Het premie-inkomen van de verrichtingen Leven individueel nam in 2012, dankzij een stijging van het incasso van de individuele tak 23-verzekeringen en ondanks een daling van het incasso van de individuele verzekeringen met gewaarborgde rentevoet, toe met 15,8%. Enkel de verzekeringsagenten kregen in 2012 af te rekenen met een incassodaling van 6,0%. De directe verzekeraars waren daarentegen de grootste winnaar met een toename van het premievolume van 46,6% en tevens het enige distributiekanaal dat een toename noteerde voor zowel tak 21- als tak 23-producten. Desondanks de sterke stijging van de directe verzekeraars, bleef de bankverzekering de voornaamste speler binnen dit domein voor 2012. Het incasso van de bankverzekering steeg met 23,5% ten opzichte van 2011. Ook de verzekeringsmakelarij kon met een toename van 2,2% rekenen op een lichte stijging van het incasso. C.1 Leven individueel: overeenkomsten met een gewaarborgde rentevoet (tak 21) In 2012 lag het incasso voor de individuele levensverzekeringen met gewaarborgde rente 4,9% lager dan dat van 2011. De directe verzekeraars mochten voor 2012 een sterke toename van het premie-inkomen (+45,9%) noteren daar waar voor de overige distributiekanalen een daling vastgesteld werd. Zo daalden de incasso s van de bankverzekering, de verzekeringsagenten en de verzekeringsmakelarij met respectievelijk 11,9%, 5,5% en 0,8%. Hoewel de bankverzekering het grootste verlies leed, bleef zij voor 2012 met een aandeel van 50,4% wel de belangrijkste speler op de markt van de individuele levensverzekeringen met gewaarborgde rentevoet. Ook de verzekeringsmakelarij kon in 2012, ondanks een lichte daling van 0,8%, een toename van het marktaandeel noteren en kwam daarmee op 24,8%. Verder bleef het marktaandeel van de verzekeringsagenten net als in 2011 liggen op 7,2%. Ten slotte konden de directe verzekeraars hun marktaandeel door die sterke toename (+45,9%) van het premieinkomen verder verstevigen met 2,6 procentpunten, wat resulteert in een marktaandeel van 7,4%. Ontwikkeling premie-inkomen leven individueel tak 21 Ontwikkeling premie-inkomen leven individueel tak 21-23 18
Distributiekanalen van de verzekering: cijfers 2012 C.2 Leven individueel: aan beleggingsfondsen gekoppelde overeenkomsten (tak 23) Voor 2012 kon een toename van 135,6% van het premieinkomen Leven individueel verbonden aan beleggingsfondsen genoteerd worden in vergelijking met 2011. Dit werd vooral toegeschreven aan de stijging van het incasso binnen de bankverzekering van 148% ten opzichte van 2011. Ook de verzekeringsmakelarij en de directe verzekeraars noteerden een toename van respectievelijk 69,5% en 292,9%. De verzekeringsagenten kregen als enige distributiekanaal af te rekenen met een daling van 27,5% ten opzichte van 2011 en bereikten hiermee een dieptepunt. D. Groepsverzekering Na een tegenvallend resultaat in 2010 en 2011 mocht de groepsverzekering in 2012 een incassotoename van 8,8% noteren en kwam daarmee op een totaal van 4,9 miljard euro. In tegenstelling tot 2011, waar alleen de verzekeringsmakelarij een incassostijging kende, scoorden alle distributiekanalen in 2012 goed waardoor ieder van hen een toename mocht noteren. De directe verzekeraars kenden als enige distributiekanaal een daling ten bedrage van 6%. Voor de verzekeringsmakelarij bedroeg deze stijging 4,8% ten opzichte van 2011. Dankzij de sterke incassotoename binnen de bankverzekering zag dit distributiekanaal haar aandeel met 4,5 procentpunten toenemen tot 89,6% waardoor de verzekeringsmakelarij plaats moest ruimen. De directe verzekeraars bleven, met een aandeel van slechts 0,1%, ook in 2012 het minst grote distributiekanaal op de markt van de individuele levensverzekeringen verbonden met beleggingsfondsen gevolgd door de verzekeringsagenten wiens marktaandeel 0,3% bedroeg. Het incasso van de bankverzekering en de verzekeringsagenten nam respectievelijk toe met 10,4% en 3,0%. Belangrijkste speler op de markt van de groepsverzekeringen (inclusief eerste pijler) waren de directe verzekeraars die in 2012 een marktaandeel kenden van 59,3%. Dit distributiekanaal werd gevolgd door de verzekeringsmakelarij met een aandeel van 34,4%. Ontwikkeling premie-inkomen leven individueel tak 23 Ontwikkeling premie-inkomen groepsverzekering 19