Debby Gerritsen Kaf van Koren weten wat werkt
Doelen UKON 1) Kennis ontwikkelen (=onderzoek) 2) Deze kennis delen en vertalen in praktische producten voor deskundigheidsbevordering (=onderwijs en opleiding) 3) De kennis te implementeren in de zorgpraktijk (=modelpraktijk)
Evidence-based Practice Evidence-based : een bepaalde interventie heeft onder bepaalde omstandigheden en op een bepaald moment effect gehad (ZonMw) EB-Medicine : het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten (Offringa et al, 2000)
Evidence-based Practice Het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten. impliceert het integreren van individuele klinische expertise met het beste externe bewijsmateriaal dat vanuit systematisch onderzoek beschikbaar is, in combinatie met de voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt VAR-Limburg
Aanpak UKON Vraag praktijk: Hoe sporen we depressie beter op? Onderzoek richtlijnen Onderzoek wetenschappelijke literatuur Consensustraject meetschalen stemming Werkgroep psychologen: aansluiting praktijk Expertmeeting psychologen en artsen: protocollen voor behandeling Niet gedaan: Cliëntenpanel
Doen bij Depressie: Pijlers Evidence- & Expertisebased opsporen en behandelen Cognitief competente versus cognitief beperkte cliënten Multidisciplinair: zorgteam, AB-er, psycholoog, SO
Zorgprogramma Doen bij Depressie Monitoren en evaluatie Herkennen, medewerkers verzorging korte vragenlijst over cliënten Systematisch Screenen, psycholoogopsporen interview cliënten medewerkers van depressies Diagnose stellen, psycholoog en arts uitgebreid diagnostisch onderzoek Behandelen: Drie modules 1.basisinterventies door zorgmedewerkers 2.therapie door psycholoog Multidisciplinair 3.overwegen medicatie behandelen
Wat hebben we eraan in de praktijk? Effectiviteit voor aanpakken depressie Toepasbaarheid in dagelijkse praktijk
Pragmatisch vs. verklarend onderzoek STUDIE PROTOCOL UITKOMSTEN ANALYSES verklarende (efficacy) trial PRAGMATISCHE TRIAL
In de black box kijken Vastleggen en analyseren van de feitelijke implementatie van de interventie door in kaart te brengen wat is gedaan, hoe, door wie en voor wie, in welke context
Proces evaluatie Evalueren: Causale inferentie Betrouwbare data Betrouwbare analyses Is de interventie relevant Passend bij dagelijkse praktijk Implementeerbaar en hoe? Interne validiteit Externe validiteit Implementatie kennis
Model voor proces evaluatie Leontjevas et al., JAMDA 2012
4. Effecten Doen bij Depressie effecten Doen bij Depressie - onderzoek - 33 afdelingen in Limburg, Noord-Brabant, Gelderland en Zeeland - bijna 900 cliënten deelgenomen Depressieprevalentie Somatische afdelingen Effect zorgprogramma -7% 95% BI: -14% tot -1% Effect komt vooral door het opsporen van depressies Bijdrage assessment aan effect -13% 95% BI: -24% tot -3%
1. Introductie effecten Effecten Doen bij Depressie Uitkomstmaat somatiek psychogeriatrie Depressie symptomen Apathie (AES-10) Psycholoog: gesprektherapie Zorgmedewerkers en activiteitenbegeleiders: dagprogramma s, plezierige activiteiten Voorschrijven van medicatie
toepasbaarheid Was de implementatie succesvol? Psychologen, leidinggevenden afdelingen, artsen 19% Ja, was succesvol 46% Ja en nee 22% Nee Weet niet 13%
toepasbaarheid Was de implementatie succesvol? Opsporing (Herkennen, Screenen, Diagnosticeren) 100% 25 90% Geen indicatie 80% 70% 240 358 Dood Overleden 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 25 544 109 109 180 16 85 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Herkennen Screenen Diagnosticeren Eerdere fase niet uitgevoerd Niet uitgevoerd Uitgevoerd
toepasbaarheid Was de implementatie succesvol? Behandeling en monitoren (Component 2 & 3) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 265 265 365 380 128 222 128 113 128 47 73 40 58 39 31 34 Module 1 Module 2 Module 3 Monitoren Geen indicatie Eerdere fase niet uitgevoerd Niet uitgevoerd Uitgevoerd
4. Effecten Doen bij Depressie toepasbaarheid Waarom lukte het niet goed? Bezuinigingen, ZZP Geen extra tijd voor onderzoek gekregen we moeten het doen met wat we hebben Wisseling behandelaars & openstaande vacatures Geen prioriteit Samenwerking/communicatie disciplines Attitude en voorbereiding: ze bepalen daar boven maar ons niet gevraagd Onrust team/organisatie
4. Effecten Doen bij Depressie toepasbaarheid Wat hielp? Meer tijd Meer zorgmedewerkers Motivatie Implementatiecoördinator Cultuur gericht op innovatie
toepasbaarheid Implementeren en motivatie om te veranderen Motivatie om te veranderen Effectieve beïnvloeding Voorlopers Intrinsiek: zien voordelen Gericht op cognitie Volgers/ Middengroep Erbij horen, relatie met anderen Gericht op attitude Achterblijvers Extrinsiek: het moet Gericht op gedrag Methoden van implementatie Goede informatie Schriftelijk Inzet sleutelfiguren Intercollegiale activiteiten Feedback collega s Regels en afspraken Beloning Hulp bij praktische problemen Duidelijk leiderschap Bron: Grol e.a. (2006)
Conclusies effecten en toepassing Het zorgprogramma zelf goed beoordeeld en geaccepteerd Bewustwording van depressie mogelijk centrale factor Fase 1 zeer goed uitvoerbaar, grote opbrengst Winst mogelijk bij implementatiestrategieën
4. Effecten Doen bij Depressie En nu? UKON helpt Aan de slag Bewegen Verbeteren implementatie strategie Apathie
Implementatiepakket www.ukonnetwerk.nl
Interventie-databanken Effectieve sociale interventies van Movisie www.movisie.nl/databank-effectieve-socialeinterventies Interventies langdurige GGZ van Trimbos www.erkendeinterventiesggz.trimbos.nl Erkende interventies in de langdurige zorg van Vilans www.vilans.nl/databank-interventies
Life is like riding a bicycle. To keep your balance, you must keep moving.
Contact Debby Gerritsen, PhD Program leader Mental Health, Senior researcher Nijmegen University long term care network, Alzheimer Centre Nijmegen, Radboudumc debby.gerritsen@radboudumc.nl www.ukonnetwerk.nl