Combinatiefuncties in Wijdemeren Plan van Aanpak Impuls brede scholen, sport en cultuur afdeling : Maatschappelijke en Sociale Zaken cluster : welzijn datum : 10 september 2010 raadsvoorstel : RV/166/100729/AVG
Inhoud 1. Inleiding 3 2. Welk problemen zijn er gesignaleerd en hoe lossen we het op? 4 3. Aanleiding om combinatiefuncties in te vullen in Wijdemeren 4 4. Problemen, oplossingen en doelstellingen 4 5. Kansen 6 6. Risico s 7 7. Werkgeverschap 7 8. Wijdemeerse situatie 9 9. Verantwoording naar het rijk 9 10. Financieel overzicht/ inzet formatie combinatiefunctie 9 11. Stappen naar realisatie 9 Bijlagen: 1. financieel- en formatieoverzicht combinatiefunctie 2. ondertekende intentieverklaring 3. brief ministerie OCW van. 16-07-2010 over makelaarsfunctie 4. sportnota 5. cultuurnota 6. notitie Maatschappelijke Stage en onderzoeksrapport Vrijetijdsactiviteiten Wijdemeren 7. jeugdnota 2
1. Inleiding De Impuls brede scholen, sport en cultuur (hierna te noemen impulsgelden) is een landelijke regeling vanuit het Rijk. Het kabinet en de gemeenten willen onder andere meer brede scholen realiseren, het sport- en cultuuraanbod voor de jeugd uitbreiden en sportverenigingen versterken. Het kabinet streeft onder meer naar een samenhangend aanbod in de sectoren onderwijs, sport en cultuur en ziet de samenwerking tussen deze sectoren bij uitstek vorm en inhoud krijgen door middel van combinatiefuncties. Zowel school, sport als cultuur kan een belangrijke bijdrage leveren aan de sociale samenhang in wijken en buurten omdat kinderen en jongeren de kans krijgen om hun talenten optimaal te ontplooien, sociale vaardigheden op te doen en vooral plezier te hebben. Het kabinet wil vooral inzetten op versterking van sportverenigingen met oog op hun maatschappelijke functie, het dagelijkse sport- en beweegaanbod op en rond scholen voor alle leerlingen stimuleren en bevorderen dat de jeugd tot 18 jaar vertrouwd raakt met één of meer kunst- en cultuurvormen. Op 1 december 2009 heeft het college van B&W besloten de verklaring deelname impuls (brede) scholen, sport en cultuur te ondertekenen. Hiermee heeft het college de intentie uitgesproken gebruik te willen maken van de regeling en de komende jaren te werken aan de doelstellingen zoals die zijn verwoord in de Impuls en de financiële inzet daarvoor te leveren. Daarmee komt Wijdemeren in aanmerking voor de ontvangst van de rijksgelden. Door het inzetten van deze rijksgelden voor combinatiefunctionarissen wil Wijdemeren op de terreinen op sport, cultuur, gezondheid en welzijn extra activiteiten ontplooien waar op dit moment binnen de huidige organisatie geen mogelijkheden voor zijn. Door de combinatiefuncties wordt integratie van verschillende thema s bevorderd zoals in de Impuls is aangegeven. In dit plan wordt de inzet van de combinatiefunctionaris voor de diverse thema s uiteengezet. Voor meer achtergrondinformatie zie bijlagen. 3
2. Welk problemen zijn er gesignaleerd en hoe lossen we het op? In het coalitieakkoord is prioriteit gegegeven aan het verbinden van jeugd aan kunst en cultuur. Cultuureducatie in het primair onderwijs staat daarbij voorop. Het ontsluiten van de vele cultuurschatten voor een breed publiek is daarnaast een speerpunt. Vooral initiatieven waarvan realisatie met inzet van vrijwilligers mogelijk is, moeten ter hand genomen worden, aldus het coalitieakkoord. Daarnaast hebben er diverse onderzoeken plaatsgevonden. Zo heeft er onder andere een inventarisatie plaatsgevonden over de brede school en heeft er een wensen- en behoefteonderzoek naar de activiteiten onder jongeren plaatsgevonden. Tevens zijn de notities Lokaal gezondheidsbeleid, notitie Maatschappelijke Stages, Sport- en cultuurnota vastgesteld. Uit deze stukken zijn problemen zichtbaar geworden en zijn er oplossingen aangedragen. 3. Aanleiding om combinatiefuncties in te vullen in Wijdemeren Combinatiefuncties zijn het resultaat van lokaal maatwerk, doordat wordt aangesloten bij het gemeentelijk beleid. Voor Wijdemeren betekent het, dat er aan diverse beleidsdoelen op het gebied van sport, jeugd, onderwijs en gezondheid gewerkt kan worden. Binnen de huidige formatie op de afdeling Maatschappelijke en Sociale Zaken worden vooral wettelijke taken uitgevoerd. Er is geen ruimte om extra initiatieven op het gebied van de uitvoering van de verschillende nota s en wettelijke verplichtingen te ontplooien. De combinatiefunctionaris kan een goede bijdrage leveren bij de realisatie van het opgestelde beleid. Door zijn/haar inzet wordt bijgedragen aan de oplossing van een aantal problemen zoals het onvoldoende beweegaanbod voor jongeren, de afname van vrijwilligers, tekort aan sport- en cultuuractiviteiten (zie punt 4). De combinatiefuncties bieden lokaal maatwerk aan de hand van de beleidspunten en zorgen voor verbindingen tussen sport, jeugd, onderwijs en gezondheid. De meerwaarde van de functies zijn de concrete voelbare extra handjes bij de verenigingen en burgerinitiatieven. De verenigingen worden verlicht en ondersteund in hun uitvoeringstaken. 4. Problemen, oplossingen en doelstellingen Hieronder wordt per onderwerp aangegeven welke problemen in Wijdemeren zijn geconstateerd, op welke manier ze kunnen worden opgelost en welke doelstellingen er behaald worden. Sport en bewegen (Sportnota en lokaal Gezondheidsbeleid) Problemen: - De sportverenigingen hebben te weinig kennis en expertise. - Er is onvoldoende sport- en beweegaanbod op en rond scholen voor alle leerlingen. - Er zijn te veel kinderen die obesitas hebben of ontwikkelen. Oplossingen: - Aanbieden van voldoende bewegingsondersteuning op de scholen (vaklessen, MRT). - Bevorderen dat sportverenigingen meer kennis en expertise met elkaar uitwisselen. Te realiseren doelstellingen op het gebied van sport: - Kinderen hebben voldoende beweegaanbod op de basisscholen. - Er zijn minder kinderen met een motorisch achterstand op het gebied van bewegen. Cultuur, kunst en natuur (Cultuurnota) Problemen: 4
- Er is onvoldoende buiten- en binnenschoolse cultuur- en kunstactiviteiten voor de jeugd. - Kunst en cultuurverenigingen werken niet samen. - Cultuurdagen en thema s zijn onvoldoende vertegenwoordigd in de gemeente. Oplossingen: - Ontwikkelen en stimuleren van buiten- en binnenschoolse cultuur- en kunstactiviteiten voor de jeugd. - Ondersteuning bij de organisatie van de cultuur, kunst en natuurdagen waarbij de samenwerking van verenigingen en scholen wordt gestimuleerd. Te realiseren doelstellingen op het gebied van cultuur: - Er zijn voldoende buiten- en binnenschoolse cultuur- en kunstactiviteiten voor de jeugd. - Kunst en cultuurverenigingen werken samen. - Verenigingen hebben voldoende eigen mogelijkheden om een jaarlijkse cultuurdag te organiseren. - De toegankelijkheid van culturele thema s in de gemeente is vergroot. - Er is actief ingezet op de verbinding van kunst en cultuur met natuur. - De cultuureducatie is versterkt. - Er is ondersteuning geboden aan organisaties bij gezamenlijke evenementen op het gebied van cultuur. - Vrijwilligerswerk (notitie Maatschappelijke Stage en onderzoeksrapport - Vrijetijdsactiviteiten Wijdemeren). Problemen: - De samenwerking tussen verenigingen onderling is onvoldoende. - Veel verenigingen hebben moeite met de organisatie en uitvoering van activiteiten omdat er onvoldoende vrijwilligers zijn die verenigingen en organisaties ondersteunen. - Verenigingen hebben te weinig inzicht in elkaars activiteiten en zoeken geen steun bij elkaar. - Verenigingen weten niet op welke manier ze hun activiteiten kunnen ondersteunen en het is niet zichtbaar waar verenigingen behoefte aan hebben. Oplossingen: - Stimuleren van de samenwerking tussen organisaties en verenigingen. - Vergroten van de kennis en expertise bij het werven, behouden en inzetten van vrijwilligers. - Door middel van een inventarisatie is de behoefte van verenigingen inzichtelijk gemaakt. Te realiseren doelstellingen op het gebied van vrijwilligerswerk: - Het vrijwilligersnetwerk is versterkt en vergroot. - Het aantal vrijwilligers is toegenomen en er is goede en voldoende begeleiding voor organisaties in Wijdemeren. - Verenigingen weten op welke manier ze subsidies kunnen binnenhalen zodat ze niet afhankelijk zijn van de gemeente. - De behoefte van de verenigingen is zichtbaar voor de gemeente. Maatschappelijke Stages (MaS) (notitie Maatschappelijke Stage) Problemen: - Per 2011 is het wettelijk verplicht de MaS vorm te geven en er zijn te weinig middelen om de ambities waar te kunnen maken. - Jongeren weten niet waar zij een Maatschappelijke Stage kunnen lopen in de gemeente. - Verenigingen weten niet op welke manier zij stages aan jongeren kunnen aanbieden. Oplossingen; - Investeren op het bemiddelen en matchen van jongeren en organisaties. 5
- Verbinden van verenigingen. - Verenigingen ondersteunen bij het realiseren van MaS plekken. Te realiseren doelstellingen op het gebied van de Maatschappelijke Stages: - De gemeente geeft uitvoering aan haar wettelijke taak. - Jongeren weten waar zij stage kunnen lopen in de gemeente. - Verenigingen bieden stages aan. Tiener- en jeugdwerk (Jeugdnota, notitie Maatschappelijke Stage en onderzoeksrapport Vrijetijdsactiviteiten Wijdemeren): Problemen Het is voor jongeren onduidelijk waar zij naar toe kunnen met hun vragen en ideeën. - Jongeren zijn onvoldoende op de hoogte van de activiteiten en voorzieningen die er voor hen zijn. - Het huidige aanbod voldoet onvoldoende aan de wensen en behoeften van jongeren. - Er vindt onvoldoende jongerenparticipatie plaats in Wijdemeren. - Doordat jongeren geen zinvolle dagbesteding hebben gaan ze op straat hangen. Oplossingen: - Zorg dragen voor voldoende communicatie bij jongeren; - Verenigingen in beweging brengen om activiteiten voor de jeugd aan te bieden; - Jongeren worden actief benaderd om sport- en bewegingsaanbod te ontwikkelen en aan te bieden; - Jongeren worden gestimuleerd activiteiten voor en door jongeren op te zetten en uit te voeren. Doelstellingen op het gebied van Tiener- en Jeugdwerk: - De gemeente biedt een voorziening voor jongeren en hun ideeën; - De gemeente heeft een efficiënt communicatiemiddel voor jongeren; - Het Tiener- en jeugdwerk voldoen aan de wensen en behoeften van de jongeren in Wijdemeren; - Jongeren hebben mogelijkheden voor een zinvolle dagbesteding; - Wijdemeren heeft laagdrempelige voorzieningen voor jongeren; - De activiteiten die voor jongeren worden georganiseerd sluiten aan op de behoeften van jongeren; - Jongerenparticipatie wordt vergroot in Wijdemeren 5. Kansen Meedoen aan de regeling levert de gemeente een aantal kansen namelijk; - Mogelijkheid inzet middelen van de impuls. - Effectief inspelen op behoeften en wensen van burgers. - Versterkte signalering en ondersteuning op het gebied van sport, gezondheid etc. - Sport- en cultuurverenigingen maken een professionaliseringsslag en krijgen meer mogelijkheden om actief te zijn op maatschappelijk gebied. - Het sport- en cultuuraanbod wordt uitgebreid. De combinatiefuncties zijn een goed middel om een aantal van de voorgestelde maatregelen uit de nieuwe sport- en cultuurnota s uit te voeren. - De impuls geeft ruimte voor nieuwe initiatieven en maakt nieuwe samenwerkingsverbanden mogelijk en bestaande sterker. - De Impuls is een unieke kans om verschillende sectoren en beleidsgebieden die betrekking hebben op voorzieningen voor de jeugd bij elkaar te brengen! 6
6. Risico s Op dit moment is nog niet bekend hoe de regeling er na 2012 er uit ziet en welke financiering er vanuit het rijk komt. Om in aanmerking te komen voor de structurele financiering bestaat de verplichting van het Rijk dat er in 2012, 3,5 fte is gerealiseerd. Omdat het nog niet duidelijk is welke voorwaarden er aan de regeling na 2012 vastzitten is dit een risico. Om deze reden is het niet raadzaam, om alle fte voor de combinatiefunctie voor onbepaalde tijd te realiseren om de taken uit te blijven voeren. Om dit risico te beperken wordt voorgesteld de middelen waar nu zekerheid over bestaat ook in te gaan zetten. Om 1.5 fte van de combinatiefunctie structureel te laten voortbestaan, wordt voorgesteld de combinatiefunctie te financieren met de middelen die worden uitgegeven aan het jongerenwerk. In de jaren 2012 t/m 2014 zal een afbouw van het jongerenwerk plaatsvinden waardoor de combinatiefunctie na 2012 kan worden gewaarborgd. Het aantal benodigde uren voor het jongerenwerk zal binnen de combinatiefunctie worden veilig gesteld. 7. Werkgeverschap Verschillende varianten Kenmerken Financiele consequenties Overige opmerkingen Variant 1 Variant 2 Variant 3 Variant 4 - Gemeente is formeel en materieel werkgever. - Gemeente is formeel en materieel werkgever. - Salarisadministratie wordt uitbesteed aan sportservicebureau - Sportservice Noord-Holland is formeel en materieel werkgever. - Administratieve en organisatorische taken worden uitbesteed aan Sportservice Noord- Holland. - Formeel en materieel werkgeverschap ligt bij de instellingen. - Administratieve en organisatorische taken bij de instellingen. - De gemeente geeft de subsidie direct door aan de instelling. - Administratieve en organisatorische kosten zijn voor de gemeente. - Gemeente betaalt 19% BTW over uitbesteding salarisadministratie. - Organisatorische kosten zijn voor de gemeente. - Gemeente betaalt 19% BTW over de totale kosten voor de uitbesteding. - De instelling dient loonbelasting af te dragen aan de fiscus. Dit is een onderhandelingspunt voor instellingen. Zij willen mogelijk ook dit deel gesubsidieerd zien. - Sturing van de gemeente is maximaal. - Sturing van de gemeente is minimaal/ Variant 1: In dienst van de gemeente Bij het aanstellen van combinatiefunctionarissen is het werkgeverschap een belangrijk punt. Verschillende gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag) hebben ervoor gekozen om het werkgeverschap voor de combinatiefunctionarissen uit te besteden, in tegenstelling tot anderen (Eindhoven) die alle functionarissen zelf in dienst hebben genomen. Er zijn vele varianten qua combinatiefuncties mogelijk en zo zijn er ook een aantal varianten in het werkgeverschap. Van belang om te weten is dat we spreken over formeel, juridisch en materieel werkgeverschap. Het formele, juridische deel betreft de arbeidsovereenkomsten, salarisbetalingen, afdracht van premies, loonheffingen, loonstrookjes, aansluiting bij de ARBO dienst enzovoorts. Het materiële werkgeverschap geeft de verantwoordelijkheid voor de aansturing van de werknemer. Variant 2: De administratieve taken uitbesteden Veel sportservicebureaus bieden aan om de totale salarisadministratie op zich te nemen. Dit betekent dat de gemeente de administratieve taken als personeelszaken, loonadministratie, pensioenen en juridische zaken uitbesteedt. Over deze uitbesteding dient de gemeente 19% 7
BTW af te dragen. Een combinatie met een verzelfstandigd sportbedrijf is goed te maken. Zij kunnen dan het formeel, juridisch en materieel werkgeverschap op zich nemen. De functionarissen komen te vallen onder de CAO sport. Gemeente Den Haag heeft gekozen voor deze variant Variant 3: Het gehele werkgeverschap uitbesteden De BV Holland van Sportservice Noord-Holland geeft de mogelijkheid het formeel, juridisch en materieel werkgeverschap in zijn geheel uit te besteden. Alle administratieve en organisatorische taken worden ondergebracht bij een instelling als Sportservice Noord- Holland. De gemeente dient dan over het gehele bedrag voor de functionaris, inclusief de loonsom, 19% BTW af te dragen. Deze variant is daardoor aanzienlijk duurder. Echter heeft de gemeente geen administratieve of organisatorische taken uit te voeren. De functionarissen komen te vallen onder de CAO sport. De afstand tussen de gemeente en de functionarissen is hierbij wel aanzienlijk groter. Gemeentelijke doelstellingen dienen te worden opgenomen in de overeenkomsten, maar de invloed van de gemeente is beperkt. Gemeente Amsterdam heeft gekozen voor deze variant. Daarbij heeft Sportservice het materieel werkgeverschap teruggegeven aan de gemeente, die deze heeft doorgegeven aan de betrokken instellingen en verenigingen. Er zijn verschillende (semi)commerciële aanbieders die graag functionarissen in dienst zouden willen nemen. In Wijdemeren kan gedacht worden aan Versa, scholen en de bibliotheek. Het is mogelijk het werkgeverschap aan deze partijen uit te besteden, maar men moet zich realiseren dat zij (semi)commerciële tarieven zullen vragen voor de administratieve en organisatorische taken. Zij zijn veelal duurder dan een provinciaal sportservicebureau. Variant 4: In dienst bij de instelling/vereniging Zoals de regeling beoogt kunnen de functionarissen in dienst zijn bij de instelling/vereniging waarvoor zij komen te werken. De organisatie waarvoor zij de grootste aanstelling hebben kan het werkgeverschap op zich nemen. Bij verschillende instellingen, zoals onderwijs- en maatschappelijke instellingen, zal dit geen probleem zijn. Zij zijn bekend met administratieve en organisatorische taken. Sportverenigingen hebben deze kennis en ervaring veelal nog niet; er wordt een groot beroep gedaan op hun inzet. De functionaris zal onder de bij de instelling geldende CAO komen te vallen. De organisatie die het werkgeverschap op zich neemt dient bij de gemeente een subsidie aan te vragen om de loonkosten te kunnen bekostigen. Er moet door de organisatie loonbelasting te worden afgedragen. Er dienen afspraken te worden gemaakt tussen de gemeente (subsidieverstrekker) of de organisaties een vergoeding ontvangen (binnen de subsidie) over de kosten die de administratieve en organisatorische taken met zich meebrengen. Overdenking Het is voor veel sportverenigingen een te grote opgave om functionarissen in dienst te nemen. De verenigingen zijn in veel gevallen nog afhankelijk van vrijwillige besturen die de professionaliteit en tijd niet hebben om mensen zelf in dienst te nemen. Veel sportverenigingen zijn nog niet ingericht op de risico s van het werkgeverschap en de administratieve lasten. Verschillende gemeenten hebben een verzelfstandigd sportbedrijf waar de combinatiefunctionarissen zijn/worden ondergebracht. Andere gemeente hebben dit ondergebracht bij een provinciaal sportservicebureau of bij de eigen gemeente. Landelijk heeft Sportservice Noord-Holland 2.700 fte in de sport werkzaam. Zij werken in het samenwerkingsverband Sportservice.net in opdracht van een aantal provinciale sportservicebureaus In het kader van de combinatiefunctionarissen hebben zij voor diverse gemeenten(waaronder Amsterdam met ±100 fte combinatiefunctionarissen) het werkgeverschap geregeld. 8
Voor een werknemer die al in dienst is bij een instelling zal veelal gelden dat deze bij de instelling in dienst blijft. De aanvulling op zijn/haar taken zal worden opgenomen in het contract. Het is niet de bedoeling om iemands huidige aanstelling te beëindigen om vervolgens een aanstelling als combinatiefunctionaris aan te gaan (eventueel onder een andere CAO). Sportservice Noord Holland is samen met de belastingdienst aan het onderzoeken of de BTW die de gemeente, bij verloning van het werkgeverschap, moet afstaan over de loonsom van de functionaris kan worden vrijgesteld. De Taskforce Combinatiefuncties heeft hierover in 2008 al voorstellen gedaan. Een wetswijziging die hiervoor zou kunnen zorgen is nog niet aangenomen. 8. Wijdemeerse situatie Er zijn verschillende mogelijkheden om de combinatiefuncties in Wijdemeren mogelijk te maken. Los van de vorm wordt geadviseerd te investeren in de combinatiefuncties omdat daarmee de gemeentelijke doelstellingen worden gerealiseerd. Dit is iets wat binnen de huidige formatie niet mogelijk is. In het kader van de landelijke wettelijke verplichtingen in 2010 en 2011 dient het accent te liggen op het gebied van de Maatschappelijke Stage, Vrijwilligerswerk en het Tiener- en Jeugdwerk. In 2011 is het mogelijk om naast de taken die in 2010 opgepakt zijn uitvoering te geven aan het realiseren van de doelen uit de sportnota, cultuurnota e.o. Onze voorkeur gaat uit naar variant 1. Hiermee kunnen wij maximale sturing geven, behalen wij de meeste ureninzet om uitvoering te geven aan ons vastgestelde beleid en vindt borging hiervan plaats. 9. Verantwoording naar het rijk Bij deze regeling is geen verantwoording achteraf verschuldigd aan het rijk en geen terugbetaling als de prestatie niet volledig geleverd zou zijn. De VNG beziet jaarlijks wel hoe het ervoor staat met de realisering van de combinatiefuncties. Daarbij worden met name het aantal fte s en de verdeling over de sectoren bezien. Als het aantal afgesproken fte niet behaald wordt kan in 2012, de rijksuitkering stoppen met ingang van het eerstvolgende kalenderjaar. De gemeente is niet verplicht na 2012 het aantal fte s te verhogen of te behouden. De gemeente dient wel in 2010 een start te maken met de combinatiefuncties en er dient rekening te worden gehouden met activiteitenbudget. De financiering kan mede gerealiseerd worden doordat de rijksbijdrage van 2010 over de jaren verspreid mag worden. Daarnaast zijn er jaarlijks middelen beschikbaar uit het budget van het tiener- en jeugdwerk en maatschappelijke stages. Doordat de middelen t.b.v. het ambulant jongerenwerk en de maatschappelijke stages aan de middelen voor de combinatiefuncties worden toegevoegd worden er in totaal meer uren gegenereerd waardoor voldoende inzet voor het ambulante werk en de uitvoering van de maatschappelijke stages is gewaarborgd. Wanneer de combinatiefuncties goed bekend zijn in de gemeente kan de subsidie van Versa worden afgebouwd met ingang van 2012. Deze gelden komen dan vrij voor de combinatiefunctie. Op deze manier zijn wij in staat, 1.5 fte combinatiefunctie structureel te behouden voor de verschillende taakvelden te behouden. Hiermee vindt borging van gemeentebeleid plaats. 10. Financieel overzicht/ inzet formatie combinatiefunctie Zie hiervoor bijlage 1. 11. Stappen naar realisatie 1. De gemeente heeft de intentieverklaring getekend waardoor afgifte van rijksmiddelen in gang is gezet. De gemeente staat garant voor de structurele co-financiering. 2. De gemeente sluit aan bij haar huidige jeugd, sport, cultuur en gezondheidsbeleid. 9
De gemeente treedt in overleg met de scholen om een lokale samenwerkingsovereenkomst af te sluiten, waarin wordt vastgelegd op welke beleidsonderdelen zal worden samengewerkt. 3. Rechtspositie en arbeidsvoorwaarden van de combinatiefunctionaris 4. Opstellen functieprofiel 5. Wijze van werving bepalen 6. Opstellen arbeidsovereenkomsten 7. Betrekken organisaties 8. Zonodig afsluiten samenwerkingsovereenkomsten 9. Start werkzaamheden 10.Evaluatie ------------------------------ 10