Zaaknummer : 52850 Raadsvergadering : 13 mei 2014 Agendapunt : Commissie : Bestuur Onderwerp : Opheffing openbare basisschool De Steege in Eibergen Collegevergadering : 11 maart 2014 Agendapunt : 9. Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : H. van Helden Telefoon : 0545-250453 Te nemen besluit: De openbare basisschool De Steege in Eibergen niet in stand houden. Waarom dit voorstel? De stichting Openbaar Primair Onderwijs Noord Oost Achterhoek (OPONOA) bestuurt de openbare basisscholen in deze gemeente. Dit schoolbestuur heft de openbare basisschool De Steege in Eibergen per 1 augustus 2014 op. De gemeenteraad kan volgens artikel 159 lid 2 van de Wet op het primair onderwijs besluiten om de school zelf in stand te houden. De school wordt dan niet opgeheven maar overgedragen aan de gemeente. Dit voorstel voorziet erin dat de raad zich over de noodzaak tot opheffing van de school uitspreekt. Wat is het effect? Door de sluiting van de basisschool De Steege zal het aantal basisscholen in de kern Eibergen afnemen. Dat is een gevolg van de algemene afname van het aantal leerlingen in Berkelland en het de afname van het aantal leerlingen aan deze school in het bijzonder. De verwachting is dat het aantal openbare en bijzondere basisscholen de komende jaren verder zal afnemen. De leerlingen die daarbij betrokken zijn zullen zich verspreiden over de resterende scholen. Argumentatie/onderbouwing: De openbare basisschool De Steege in Eibergen is niet langer levensvatbaar. Het bestuur van de stichting Openbaar Primair Onderwijs Noord Oost Achterhoek (OPONOA) heeft daarom moeten besluiten om de school met ingang van 1 augustus 2014 te sluiten. De raad houdt een eigen verantwoordelijkheid voor het openbaar onderwijs binnen de gemeente. Om die verantwoordelijk tot uitdrukking te brengen heeft de wetgever de gemeenteraad in dit soort gevallen de mogelijkheid geboden te besluiten om de school in stand te houden. Neemt de raad dat besluit dan wordt de school niet opgeheven en wordt de instandhouding daarvan overgedragen aan de gemeente. Artikel 159 lid 2 van de Wet op het primair onderwijs is daarbij van toepassing. Er zijn geen redenen aan te voeren die spreken voor instandhouding van de openbare basisschool De Steege. De school zal waarschijnlijk al volgend schooljaar geen leerlingen meer hebben. Bovendien wordt door de sluiting van de school de keuzevrijheid van de ouders voor een openbare school binnen een straal van 10 kilometer niet betekenisvol belemmerd. Kanttekeningen/risicoparagraaf In te vullen door Griffie: Raadsvergadering 0 zonder hoofdelijke stemming Commissievergadering 0 met algemene stemmen Afhandelingsvoorstel voor raad: 0 stemmen voor, stemmen tegen 0 hamerstuk 0 aangenomen 0 bespreekstuk 0 verworpen 0 anders, nl 0
Financiële paragraaf De boekwaarde van het schoolgebouw bedraagt op 1 augustus 2014 407.379,65. Wanneer geen bestemming voor dit gebouw gevonden wordt zal dit bedrag ineens moeten worden afgeschreven. Intern en extern Informatie en communicatie Inspraak en participatie Planning en evaluatie Burgemeester en wethouders van Berkelland, de secretaris, de burgemeester, J.A. Wildeman. mr. H.L.M. Bloemen. 2
Raadsvergadering : 13 mei 2014 Agendanummer : De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 11 maart 2014; gelezen de brief van de voorzitter van het college van bestuur van de stichting Openbaar Primair Onderwijs Noord Oost Achterhoek van 13 februari 2014; gelet op artikel 159 lid 2 van de Wet op het primair onderwijs; b e s l u i t : de openbare basisschool De Steege in Eibergen niet in stand te houden. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 13 mei 2014 de griffier, de voorzitter, 3
Toelichting raadsvoorstel Raadsvergadering : 13 mei 2014 agendapunt : Onderwerp : Opheffing openbare basisschool De Steege in Eibergen Toelichting Het aantal leerlingen van de openbare basisschool De Steege in Eibergen is de laatste jaren voortdurend gedaald. Ook ontbreekt al enige jaren de instroom van leerlingen in de laagste groepen. Op de 1 oktober 2013 werden nog maar 33 leerlingen geteld. Dit was voor het schoolbestuur aanleiding om te besluiten de school te laten fuseren met de openbare basisschool De Berkel in Rekken. Over deze fusie hebben wij positief geadviseerd. Die fusie leidt tot sluiting van de basisschool De Steege per 1 augustus 2014. Sinds 1 augustus 2003 is het bestuur van alle openbare basisscholen in Berkelland overgedragen aan een stichting OPONOA. Sinds 1 januari 2014 mogen besturen van stichtingen die openbare scholen besturen besluiten tot opheffing van een school. Hierdoor worden de besturen van openbare scholen gelijk gesteld met besturen van bijzondere scholen. De gemeenteraad houdt wel een eigen verantwoordelijkheid voor het openbaar onderwijs. Om die verantwoordelijk tot uitdrukking te laten komen biedt de wetgever de gemeenteraad in voorkomende gevallen de mogelijkheid te besluiten om de school niet op te heffen. Neemt de raad dat besluit dan wordt de verantwoordelijkheid voor de instandhouding van de school overgedragen aan de gemeente. Voor die openbare school wordt dan de situatie hersteld die gold voor de overdracht van de school aan de stichting. Artikel 159 lid 2 van de Wet op het primair onderwijs(wpo) is daarbij van toepassing. Dit artikel is heel duidelijk ingegeven om invulling te kunnen geven aan de grondwettelijke verplichting om als overheid ervoor te zorgen dat er in een genoegzaam aantal openbare scholen openbaar algemeen vormend onderwijs wordt gegeven (artikel 23 lid 4 van de Grondwet). Op basis van die verplichting moet de gemeenteraad beoordelen of de opheffing van de school door de het bestuur van de stichting indruist tegen deze bepaling in de Grondwet. Dat zou het geval kunnen zijn als door de opheffing van de school de keuze de ouders voor openbaar onderwijs binnen een straal van 10 kilometer betekenisvol wordt belemmerd. Dat is hier niet het geval. Daarbij moet ook worden bedacht dat als de teruggang in leerlingen zich in dit tempo blijft voltrekken er binnenkort geen leerlingen meer aanwezig zullen zijn op de basisschool De Steege. De medezeggenschapsraad van de school heeft ingestemd met de opheffing. Voldoende reden dus om af te zien van de instandhouding van deze school. Wel doet zich bij deze sluiting een onvolkomenheid voor. Strikt juridisch genomen is er naar de letter van de wet niemand bevoegd om een openbare school van een verzelfstandigd bestuur op te heffen met ingang van 1 augustus 2014. Door de inwerkingtreding per 1 januari 2014 van het nieuwe artikel 159 van de Wpo (Staatsblad 2013, nummer 385) is de gemeente niet meer bevoegd tot de vrijwillige opheffing van een dergelijke school. Het oude artikel 159 van de WPO geldt niet meer. En het verzelfstandigde bestuur is nog niet bevoegd tot opheffing per 1 augustus 2014. Op grond van het nieuwe artikel kunnen schoolbesturen alleen vóór 1 augustus 2014 een besluit nemen om een school per 1 augustus 2015 te sluiten (waarbij de gemeente dan tot 1 februari de tijd heeft om zo nodig de school over te nemen). De wetgever heeft verzuimd hiervoor overgangsrecht vast te stellen. Over deze situatie is overleg geweest met het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap. Vanuit het ministerie wordt toegegeven dat er nu een onhandige situatie is ontstaan. Achteraf bezien zou het beter zijn geweest als door overgangsrecht in deze situatie was voorzien, maar dat is niet gebeurd. Geadviseerd wordt om de volgende procedure te volgen: - De openbare rechtspersoon neemt een besluit tot opheffing. - De gemeenteraad stemt hiermee in en neemt het besluit de school niet zelf in stand te houden. 4
Hierdoor blijft de intentie van het nieuwe artikel 159 van de Wpo overeind. Wel wordt afgeweken van de termijnen die in dit nieuwe artikel genoemd zijn. Aan de andere hierbij geldende voorwaarden over de het aanwezig blijven van het aanbod van voldoende openbaar basisonderwijs binnen een straal van 10 kilometer en de instemming van de medezeggenschapsraad met de opheffing is voldaan. Samenvattend kan gesteld worden dat onder de gegeven omstandigheden het besluit van het schoolbestuur tot opheffing van de openbare basisschool De Steege in Eibergen de enige redelijker wijs mogelijke oplossing is. Gelet hierop is er ook geen enkele reden aan te voeren om als gemeente deze school zelf in stand te willen houden 5