ABS The smell of success 14 oktober 2009 Drs Wim Davidse trendwatcher futureshaper business acupuncturist expeditieleider ABS = AntiBlokkeerSysteem, zo kennen de meeste mensen dat. En dat betekent het in dit geval ook, maar het betekent nog meer: Arousing Business Scene, een stimulerende organisatiesfeer (organisatieatmosfeer, werk- of organisatieklimaat). Een ABS is van groot belang voor de prestaties van organisaties. Zie b.v.: http://www.zibb.nl/10257968/personeelszaken/personeelszakennieuws/personeelszaken-nieuwsbericht/goed-werkklimaat-zorgt-voor-vijfkeer-meer-winst.htm https://www.mckinseyquarterly.com/unlocking_the_potential_of_frontline _managers_2418 http://www.marketingpower.com/aboutama/pages/ama%20publications/ AMA%20Journals/Journal%20of%20Marketing/TOCs/SUM_2009.5/Brand- Specific_Leadership_Turning.aspx Managen van talent: lessen van voetbal in Holland Management Review nr 124, maart 2009 Daniel Goleman, 'Leiderschap met resultaat', in: 'Wat maakt iemand tot een leider?, Harvard Business Review, Thema, 2003, p. 39-63 High performing organisations (2004) Een ABS kan worden gemeten, maar kan ook (eerst en snel) worden gevoeld. Op hoofdlijnen zijn er drie soorten organisatiesferen te onderscheiden: 1. ABS+: Arousing Business Scene de Stimulerende Organisatie / Energized Team; 2. ABS0: (Just) Another Business Scene de Schikkende Organisatie, de Slurpende Organisatie, de Structurerende Organisatie; 3. ABS-: Averting Business Scene de Spoorloze Organisatie (extreem: de verwaarloosde organisatie). ABS - the smell of success 1
De 1e hamvraag: Hoe herken je succes? 2 Succes, daar gaat het toch allemaal om. Maar wat is dat, succes? ABS - the smell of success 2
Succes 3 8+ performance op loyaliteit (c.q. verloop) en energie / enthousiasme / motivatie/ tevredenheid / betrokkenheid van de medewerkers, klantloyaliteit / -tevredenheid / -betrokkenheid, imago op zowel de verkoop- als de arbeidsmarkt, innovatiekracht efficiency, productiviteit, rendement, omvang, marktaandeel, groei Jack Welch: "Success is about motivating employees to offer exceptional customer service. No company can win over the long run without energetic employees who believe in the mission and feel empowered to achieve it. Wat is goed presteren, wat is succes? Het is veel meer dan winst, of rendement, of omvang, of groei. ABS - the smell of success 3
Balanced Performance Productiviteit & rendement Marktaandeel & groei Succes? Innovatiekracht Imago & bekendheid Customer advocacy Energetic employees 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 4 Met behulp van de data uit de eigen administratie(s) en uit eigen onderzoek kan objectief worden vastgesteld hoe het succes er momenteel uit ziet. ABS - the smell of success 4
De 2e hamvraag: Hoe kom je aan succes? 5 Succes, daar gaat het toch allemaal om. Maar hoe creëer en onderhoud je dat, succes? ABS - the smell of success 5
Kenmerken van succesvolle organisaties 6 Collins & Porras / B2L De Waal / HPO Kernideologie Kwaliteit v.h. mgt Vooruitgang stimuleren Kwaliteit v.d. mw s BHAG Experimenteren LT gerichtheid Continue verbetering Continue verbetering Home-grown mgt Actiegerichte, open cultuur Cult-like culture Peters & Waterman / ExcellOrg Klantgerichtheid Actiegerichtheid & Experimenteren Autonomie & Ondernemerschap & Creativiteit Employee engagement & Cohesie Waarden & Zingeving Blijf bij je leest Eenvoudige organisatie Vrijheid in gebondenheid Ofman / Bewustzijn Het Wij Ik Quinn / CVF De 4 CV s / 9 krachten Stadler / Enduring success Exploitation > Exploration Related diversification Learning, remember mistakes Well-tuned changes Berry / ExcellDv Waardegedreven leiderschap Strategische focus Operationele uitmuntendheid Grip op de toekomst Vertrouwensrelaties Investeringen in het succes van de mw s Klein handelen Merkcultivatie Gulheid Toyota Collins / G2G Philosophy Level 5 leadership Processes Goede mensen People Face the facts & Be optimistic Problem solving Egelprincipe Gedisciplineerde cultuur Tec / ICT als versneller Vliegwieleffect De Geus / De LevOrg Externe oriëntatie & Leren Identiteit & Engagement Tolerantie voor experimenten Behoudende financiering Er bestaan nogal wat recepten voor de succesvolle organisatie. ABS - the smell of success 6
TrustHappiness3hoek Organisatie Vertrouwen, stimulering, conversatie, co-creatie, facilitering Vertrouwen, waardering, engagement, energie Waardepropositie, conversatie, co-creatie Medewerkers Uitvoering, conversatie, co-creatie, relatie Klanten 7 Maar kort en simpel: succes komt tot stand in een driehoeksverhouding. De organisatie selecteert haar doelgroepen en belooft die vervolgens oplossingen, de medewerkers zorgen voor de moments of truth. Daarom is de relatie organisatie-medewerkers van groot belang. De crux van een goede organisatie, een succesvolle organisatie, is: energie bij de mensen losmaken, richten & bundelen en ontwikkelen. Free your Qi! Hoe weet je dat dat op dit moment lukt? En hoe doe je het eigenlijk? ABS - the smell of success 7
Organisatie Vertrouwen, stimulering, conversatie, co-creatie, facilitering Vertrouwen, waardering, engagement, energie Medewerkers 8 Hier gaat het om. Vertrouwen, stimulering, converstatie, co-creatie, facilitering. De energie die dat losmaakt. Energie. Free Qi. Dit zijn de twee medailles van de ABS-medaille. Een ABS is van groot belang voor de prestaties van organisaties. Zie b.v.: http://www.zibb.nl/10257968/personeelszaken/personeelszakennieuws/personeelszaken-nieuwsbericht/goed-werkklimaat-zorgt-voor-vijfkeer-meer-winst.htm https://www.mckinseyquarterly.com/unlocking_the_potential_of_frontline_ managers_2418 http://www.marketingpower.com/aboutama/pages/ama%20publications/am A%20Journals/Journal%20of%20Marketing/TOCs/SUM_2009.5/Brand- Specific_Leadership_Turning.aspx Managen van talent: lessen van voetbal in Holland Management Review nr 124, maart 2009 Daniel Goleman, 'Leiderschap met resultaat', in: 'Wat maakt iemand tot een leider?, Harvard Business Review, Thema, 2003, p. 39-63 High performing organisations (2004) Maar ook: http://money.cnn.com/magazines/fortune/bestcompanies/2009/full_list/ http://www.greatplacetowork.ie/great/graphs.php?page=1 ABS - the smell of success 8
De 3e hamvraag: Hoe herken je een ABS? 9 Dit betreft dus de rechterzijde van de medaille. Omdat een ABS+ zo belangrijk is, is dit een belangrijk vraag. ABS - the smell of success 9
It s in the air Welch: energetic employees Manifest PrestatiePotentieel + Medewerkers zijn positief, enthousiast, energiek, gepassioneerd, blij, optimistisch, flexibel, snel, actiegericht, open minded, collegiaal, gericht op delen en samenwerking, behulpzaam, klantgericht, aandachtig, betrokken, verantwoordelijk, leergierig, moedig, analytisch, oplossingsgericht, kwaliteitsbewust, initiatiefrijk, doen o.e.i. iets extra s, creatief, kansgericht, hebben can-do mentaliteit, prestatiegericht, verbeteringsgericht, vernieuwingsgericht, constructief-kritisch, productief, trots op hun werk, zorgen,... 10 Zonder dat je de performance kent, kun je ervaren of het loopt, of er veel energie stroomt... ABS - the smell of success 10
It s in the air Joost Kampen (Van de Bunt) Manifest PrestatiePotentieel - Medewerkers zijn indifferent, negatief, tegen, traag, zwartgallig, negatief, star, angstig, bedachtzaam, teruggetrokken, voorzichtig, gesloten, egoïstisch,,... 11 of niet. (Of verkeerde energie.) ABS - the smell of success 11
Business Scene Scan 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% Stimulerend Plezierig Neutraal Demotiverend 20% 10% 0% ABS+ ABSo ABS- 12 Met behulp van een meting onder de medewerkers kan objectief worden vastgesteld van welke ABS er sprake is. De uitkomst kan een verklaring zijn van de huidige performance, maar is zeker een goede voorspeller van de toekomstige performance. ABS - the smell of success 12
De 4e hamvraag: Hoe krijg je een ABS+? 13 De linkerzijde van de ABS-medaille. Omdat een ABS+ zo belangrijk is, is dit dus de volgende grote vraag. ABS - the smell of success 13
Het korte antwoord: condities voor flow+ O.b.v. Csikszentmihalyi 14 1. Duidelijk en motiverend doel 2. Duidelijkheid over de betekenis (rol, verantwoordelijkheid) binnen de totale organisatie 3. Evenwicht tussen de eigen vaardigheden en de uit te voeren activiteit; de bezigheden zijn nét niet te moeilijk, maar wel heel uitdagend 4. Directe feedback; succes en falen ten aanzien van de activiteit zijn onmiddellijk duidelijk, zodat men daarop het eigen handelen direct kan aanpassen 5. Een gevoel van persoonlijke controle over de situatie of activiteit; men kan zelf ingrijpen als dat (o.b.v. de feedback) nodig is 6. Teamspirit 7. Besef van beschikbaarheid van de benodigde middelen en steun Dit is het korte antwoord op die grote vraag. ABS - the smell of success 14
VerbindingsScan Met toekomst en verleden 5 4 Met de organisatie 3 2 1 0 Met de buitenwereld In de organisatie Met de situatie Met zichzelf Over-all score: 2,8 (47%) Company 1 Afdeling X Team a Persoon I 15 Maar het is verstandig het lange antwoord te zoeken: de verbinding. Hoe meer de medewerkers verbonden zijn, hoe sterker de (toekomstige) ABS. De Energieke Mens is dat omdat hij is Verbonden: 1. Verbonden met de situatie (flow: duidelijk en motiverend doel, directe feedback, uitdagende balans vraag vaardigheden, gevoel van controle / zelfredzaamheid / improvisatievermogen / zelf ingrijpen als dat nodig is), 2. Verbonden in de eigen organisatie (horizontaal en verticaal; inter- en intra-teamspirit, samenwerking, cohesie, onderling vertrouwen (m.n. verticaal!)), 3. Verbonden met zichzelf (drijfveren / verlangens, interesses / hobby s / roeping / passie, persoonlijkheid, (brein)stijl, omstandigheden, competenties), 4. Verbonden met de eigen organisatie (m.n. het casco, zie hierna), 5. Verbonden met de buitenwereld (klanten, leveranciers, partners, financiers, samenleving, concurrenten, overheid, ), 6. Verbonden met de toekomst én het verleden. Verbonden? Freed Qi! Om De Verbinding te meten, kun je deze VerbindingsScan gebruiken. Als je minstens een 80%-score haalt op de totale set van Verbindingsdimensies, heb je een ABS+ in je bedrijf. ABS - the smell of success 15
De 5e hamvraag: Hoe krijg je flow+, verbinding? 16 Wat als blijkt dat de verbinding niet op het gewenste niveau ligt? Hoe krijg je dan verbinding? ABS - the smell of success 16
Het Slingshot effect 17 De energie van mensen moet stromen. Mensen hebben veel energie in zich, maar zijn er vaak heel slecht in om die zelf aan te spreken en te laten stromen. Het is sowieso moeilijk om die energie te laten stromen het is veel makkelijker om die in min of meer gestolde toestand te laten liggen als een tulpenbol in bevroren of kurkdroge grond - of stromende energie te laten stollen. Bij de meeste mensen (ik schat zo n 99%) zijn dromen / visie / ambitie / goede ideeën van buitenaf & leiders nodig om hun energie aan te kunnen spreken, te bundelen met die van anderen, te richten en te laten stromen. Er is behoefte aan de combinatie aantrekkingskracht + stuwkracht die uitgaat van die leider. Net als bij ruimtesondes. Die hebben in zichzelf weinig beweging, veel te weinig om de afstanden die ze moeten overbruggen te kunnen overbruggen. Maar ze kunnen door gebruik te maken van de zwaartekracht van planeten toch enorme afstanden met enorme snelheden overbruggen. Dit is het zogenaamde Slingshot effect, of zwaartekrachtslinger-effect, waar de zwaartekracht van de planeet eerst fungeert als aantrekkingskracht en vervolgens, zodra de planeet wordt gerond, als stuwkracht. Dáár ligt de onvoorstelbaar belangrijke rol van de leider (op elk niveau!): zijn of haar zwaartekracht (aantrekkingskracht + stuwkracht) in stelling brengen om beweging, richting en vaart te krijgen bij anderen; door hoop, richting en (zelf)vertrouwen te creëren. (PS. De dromen / ideeën / visie / ambitie hoeven niet door de leider zelf ontdekt te zijn, maar hij/zij moet ze uitdragen zonder het geringste spoortje van twijfel, vol elan, continu uiterst herkenbaar en zeer vasthoudend.) ABS - the smell of success 17
Verbindend leiden: energie laten stromen 18 Leiden is natuurlijk meer dan een Slingshot effect creëren. Het is bovenal Verbinden: 1. Verbinden met de situatie (flow: duidelijk en motiverend doel, directe feedback, uitdagende balans vraag vaardigheden, gevoel van controle / zelfredzaamheid / improvisatievermogen / zelf ingrijpen als dat nodig is), 2. Verbinden in de eigen organisatie (horizontaal en verticaal; inter- en intrateamspirit, samenwerking, cohesie, onderling vertrouwen (m.n. verticaal!)), 3. Verbinden met zichzelf (drijfveren / verlangens, interesses / hobby s / roeping / passie, persoonlijkheid, (brein)stijl, omstandigheden, competenties), 4. Verbinden met de eigen organisatie (m.n. het casco, zie hierna), 5. Verbinden met de buitenwereld (klanten, leveranciers, partners, financiers, samenleving, concurrenten, overheid, ), 6. Verbinden met de toekomst én het verleden. Als er Verbinding is, en geen/nauwelijks blokkades, en er dus echt sprake is van weten-voelen-hebben-kunnen-durven-willen, kan De Energie stromen, is er resonantie. ABS - the smell of success 18
Gebalanceerd organiseren Het genie van het en-en 19 In het 9 Krachten-kader (9KK), gebaseerd op het Competing Values Framework (CVF) van Quinn*), staan 9 krachten van organisaties jong of oud, klein of groot - die in de praktijk in meer of mindere mate aanwezig zijn. Ze moeten alle 9 aanwezig zijn (waarbij de concrete invulling natuurlijk varieert met de omgevingsturbulentie, de strategie en de drijfveren van de medewerkers & teams). Dan klopt de organisatie en is er gelegenheid voor Flow+ en Verbinding. *) De Competing Values (CV s) zijn: externe oriëntatie interne oriëntatie + flexibiliteit / diversiteit stabiliteit / uniformiteit. ABS - the smell of success 19
Leiden & managen Prestatie / Succes: Productiviteit, Groei, Customer advocacy, overige Succesdimensies ABS: ABS: Vertrouwen Vertrouwen Plezier Plezier Energie Energie + Passie Passie Bewustworden Bewustworden + Leren Leren Verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid Behulpzaamheid Behulpzaamheid + Gunnen Gunnen + Samenwerking Samenwerking 20 Maar terug naar de kern: de leider (op elk niveau!) maakt energie los, de leiderschapsstijl / managementstijl bepaalt de ABS. Die bepaalt op zijn beurt het prestatieniveau. ABS - the smell of success 20
Leiderschap: verbinden Daniel Goleman (2002): Primal Leadership Zes stijlen, daartussen switchen: 21 -- - 0/+ + + ++ Dwingend (Bevelend) Top-down, Doe wat ik zeg Alleen effectief in existentiële noodsituaties! Maatgevend (Toonaangevend, Versnellend) Hoge prestatienormen, voorbeeld, steeds beter, Doe wat ik doe, nu! Harmonieus (Relatiegericht, Affiliërend) Emotionele banden, veel communiceren, Mensen komen op de eerste plaats Democratisch Participatief, Wat denken jullie ervan? Coachend Ontwikkelen, laten ontdekken, Probeer dit eens Gezaghebbend (Visionair) Enthousiasme, visie, Volg mij Energie laten stromen, dat vergt dus best veel. Je kunt en moet niet alles tegelijk aanpakken. Leiden (en managen) - en daarmee verbinden - kent gelukkig meerdere stijlen, die afhankelijk van de situatie meer of minder (of zelfs contra-) effectief zijn. Niet al te lang geleden introduceerde Goleman (aanhanger van de positieve psychologie en popularisator van de Emotionele Intelligentie en de Sociale Intelligentie) de genoemde 6 leiderschapsstijlen. Volgens Goleman is het doel van leiderschap: resonantie creëren. De 6 stijlen hebben erg veel weg van de aloude en ook goed hanteerbare stijlen van de Blake-Mouton managerial grid en de dito situationele stijlen van Hersey & Blanchard. De Goleman-stijlen zijn door hem meer in samenhang met sfeer en prestatie onderzocht. Competente managers kunnen meerdere stijlen inzetten, vooral de gezaghebbende, de democratische, de affiliatieve en de coachende stijl. Door gedoseerd en afgewogen gebruik te maken van deze leiderschapsstijlen worden ABS+ en de beste prestaties bereikt. Goede leiders kunnen op natuurlijke en ongekunstelde wijze switchen van stijl - dit is flexibel leiderschap. Het is van belang dat leiders hun repertoire van stijlen uitbreiden en oefenen in het gebruik maken van de verschillende stijlen, zodat ze de juiste stijl precies op het juiste moment en in de juiste dosering kunnen aanwenden. Goleman bezweert dat het effect hiervan terug kan worden gezien in de door hen behaalde resultaten. ABS - the smell of success 21
De 6e hamvraag: Zorgt u voor energie, ABS+? 22 Hanteert u, op elk managementniveau, de juiste leiderschapsstijlen? Zijn al uw leidinggevenden voldoende geoutilleerd? Heeft u helder welke leidinggevende welke bijscholing en/of bijstelling van de eigen houding nodig heeft? Heeft u daar een actieplan voor? Worden al uw leidinggevenden op elk managementniveau op hun beurt ook met de juiste leiderschapsstijlen gemanaged? ABS - the smell of success 22
LeiderschapsScan 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Visionair Coachend Democratisch Harmonieus Toonaangevend Dwingend 1elijns leid. middenkader hoger kader topman (m/v) 23 Met behulp van een meting onder de medewerkers en de verschillende managementniveaus kan objectief worden vastgesteld van welke leiderschapsstijlen er op welk niveau sprake is. De uitkomst kan een verklaring zijn van de huidige ABS, maar is zeker een goede voorspeller van de toekomstige ABS en daarmee performance (c.q. het toekomstige succes). (In dit voorbeeld zien de uitkomsten er niet veelbelovend uit.) ABS - the smell of success 23
De 7e hamvraag: Heeft u het overzicht, weet u wat u moet gaan doen, en hoe? 24 De samenvatting, én de opstap naar uw praktijk. ABS - the smell of success 24
Performance Dashboard 25 Voor het totale overzicht is een Performance Dashboard handig. Daarvan kun je vervolgens de belangrijkste benodigde ingrepen afleiden: 1. De nog benodigde verbindingen; 2. De tuning van de zwaartekracht ; 3. De benodigde mix van leiderschapsstijlen t.o.v. de huidige mix; 4. Wat daarvoor moet veranderen in gedrag, houding en vaardigheden van de leidinggevenden op elk managementniveau; 5. Wat daarvoor moet worden gedaan (andere aansturing, training, begeleiding, ). ABS - the smell of success 25
Ideeën & Vragen Kijk op www.dzjeng.nl Mail naar wim@dzjeng.nl 26 Kijk ook eens op Dzjeng.blog (http://www.dzjeng.nl/blog/index.html), en lees de volgende blogs (en bijbehorende presentaties): 1. Vooruitgang en groei 2. Management-innovaties evenwichtig benaderen (ook HNW) 3. ABS The Smell of Success 4. Het Nieuwe Werken Energize your Enterprise! 5. Lust for work 6. Nederlandse manager erg content oeps 7. W-vormig herstel? Omgekeerde J! 8. Doe de FutureCheck ben je FutureProof? 9. Lekker langer (door)werken! 10.AEX weg omhoog of even niet? 11.Free your Qi! Ontketen de kracht in mensen 12.De toekomst (en die andere) voorspellen belangrijk! 13.50% meer welvaart! 14.Winnen in een Nieuwe Wereld 15.Dzjeng op andere plekken 16.FutureShift: surfing the waves ABS - the smell of success 26