"#",-!#./ 0""!$"#,1"0"23/-4",-!230



Vergelijkbare documenten
Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam

Boekenpodium Avondconferentie: Zingeving en spiritualiteit: een uitdaging voor therapie en zorg

Zorgprogramma voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek in het verpleeghuis

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan

Indicatiestelling voor de

jongeren. het beste in verdieping en

Debby Gerritsen. Kaf van Koren weten wat werkt

Een nieuw wettelijk kader voor de geestelijke gezondheidszorgberoepen en voor de uitoefening van de psychotherapie

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013

GGzE centrum autisme volwassenen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Lentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Deeltijdbehandeling. Ouderen

Indicatiestelling voor de

Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ

Dagbehandeling. Ouderen

In behandeling bij het NPI

Handboek Deltamethode Gezinsvoogdij. methode voor de uitvoering van de ondertoezichtstelling van minderjarigen

) %* +, '* + #*%-* +. #* + / 0 %*1( %*$ 2 * 2 ** 2) ""-

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

The black-box ontmanteld: outcome als input voor continue kwaliteitsverbetering binnen de geestelijke gezondheidszorg


Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Voorbeeld Examen Inleiding in de Klinische Psychologie

Mechelen 4 december CAG MOVI Seminarie. Workshop Tewerkstelling: iedereen mee, iedereen actief. Bijdrage OCMW Gent:

Dementiepoli. Ouderen

Poliklinische behandeling

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN


$%%%&'$%'$&&( ) *++ &,"$ ''*++%"%%& -$'./" ' " " 0.$&"%$" ".1*+"..1*/ (

e-learning Research Reeks Digitaal portfolio De hype voorbij of optimisme met grenzen?

Poliklinische behandeling

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis

DETECTIE EN BEHANDELING VAN SUÏCIDAAL GEDRAG

Visie Dimence Groep op VerpleGinG en VerzorGinG

Buitengewoon Delta. algemene informatie

Ambulante behandeling

Motivatie en mogelijkheden van moeilijke mensen

Preventieve GGZ van vroeg tot later

Generalistische basis ggz

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord

Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en de Kempen. Promenzo werkt

Alle winnende lotnummers voor de Oudejaarstrekking van 31 december. Hoge prijzen ,00

Dementiepoli. Ouderen

EBP: het nemen van beslissingen

Implementatie van IPS in Nederland: is het uitvoerbaar?

Maak het waar met de cliëntenraad

PERMANENTE VORMING IN DE GGZ

Bijlage 11: Stellingen voor focusgroepen activering. Thema s voor de focusgroepen activering

REFLECTIEVE PRACTITIONER WETENSCHAPPELIJKE CLINICUS MISSIE SCIENTIST-PRACTITIONER NISPA. Hoe wordt je een scientist-practitioner?

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

Hulp bij zelfdoding. Informatie voor cliënten en hun familie/naasten

30 maart 2017 Lancering Vlaamse richtlijn Detectie en Behandeling van Suïcidaal gedrag. #SP_reflex

Ambulante behandeling

Kan protocollair behandelen suïcide voorkomen?

Deeltijdbehandeling. Mondriaan. Informatie voor cliënten. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Militaire Kliniek. Militaire Geestelijke Gezondheidszorg. Kliniek MGGZ Conner van Stee, BN 1e Verpleegkundige GGZ

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams,

Dementiepoli. Mondriaan. Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen. Ouderen. voor geestelijke gezondheid

Ambulant Centrum Altrecht Aventurijn

Een niet vrijwillige opname in het verpleeghuis. Informatie voor familie. Ouderen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid

ROM Light in Vlaanderen: de Tool voor Uitkomstenmeting

Model cliëntendossier

Patiëntendossier. Jac. van der Zaag

YUNECO GGZ-JEUGDNET VLAAMS-BRABANT

BEVRAGING WERKVELD ERGOTHERAPIE IN DE PSYCHIATRIE

HOOFDSTUK 1: INLEIDING

Verpleegkunde en de preventie van zelfdoding: Een multidisciplinair perspectief

Evidence based nursing: wat is dat?

Competenties van de klinisch psycholoog. Ger Keijsers

Het Pi-manifest Kracht door persoonlijke groei & eigenheid

UKJA in het landschap van de Vlaamse jeugdhulp en Geestelijke Gezondheid voor kinderen en jongeren. Dr. Linda Van Grootel Medisch diensthoofd UKJA

VERANDERINGEN BINNEN HET

DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID

Het beheer van een elektriciteitsnet

Marie-Rose Morel 26 augustus februari Christian Morel jr 5 januari juni 2013

Opleiding Psychologie Masterroute KP

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

24 APRIL Ministerieel besluit. tot vaststelling van de criteria voor erkenning. waarbij de beoefenaars van de verpleegkunde

Positieve Psychologie Interventies

ACT en Authenticiteit

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch

Informatiefolder voor cliënten: programma van het SAS-cluster Meer informatie:

Hoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence

Bewezen effectief werken. Korte introductie

> Kennisagenda MIND _. Wensen voor aandoeningsoverstijgend onderzoek van GGz-cliënten en hun naasten

Gerontopsychiatrie in de VVT sector

KLINISCH NEUROPSYCHOLOOG (M/V) 75% tewerkstelling

Integraal Kwaliteitsmanagement Gezondheidszorg Zorgkwaliteit, risicobeheersing, veiligheid en efficiency volgens NEN EN 15224

DEPRESSIE, ANGST en MUCOVISCIDOSE

Samen met de kinderartsen

Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg

Pioniers in place making

Studentenbrochure Mobiel Crisisteam Noolim

KIND & jeugd Noord-Limburg

PersonaCura. Uw specialist in persoonlijkheid & gedrag bij senioren

Position paper Organisatie van zorg voor SOLK

Transcriptie:

! "#$ %&'"%()("$%(* "!!"# $%&'(% ")**+ "#",-!#./ 0""!$"#,1"0"23/-4",-!230 5#../-""/

,67 (' +, - "%*('#&'"%()("% ' 897.7:*6*667 :*6*67 *677 ;7<6 "7)*677< < 6**7*677<.,- % '("% '(' "*6 =6 < > -*7 -*<6 0<67 %!<7= /! 0 01 (2*'#&'"%()("% ' 7?<<<6?*677<<<6 % 5 7<6 %?<** 7:*6*67 % <6 %.*6* % ;<6 % 3*6< % 2*6@ %% 6 *<6 %%!<*<6= 7:*6 %% ; < %% ;

%, <6 %-<6** <!"#!"$ 32*'#&'"%()("% '.4415.4,+67

, 0< 6 < *6 7 *6 7 << 7 7:*6*6 * < << << 7 0< *7* 6 7* *67 6-A==*@B=?463>*6 ** 7= 6@ *6 < 6 ; 6 < 6 6= <=67:*6*6<4<< 6 <<<<*6 "<76=*676-7<- 6*6*6-6 <7 7<7; C 6 7* @ 6- *6 6 *6 6 < << 67 << 7< ==*@ < *6< 0 7:*6*6 67 6 6 *6 6-6 **6* < 7 <6 *=6 < 7:*6*67, *6 5 7 < 6? << 6 5 << D& %. 6 *7 *6-5 77 <3*6 6 *6<6<6=EF 7<6EF %

- :*6*6 7 < 6 89%2 5"7!:"7:6=997 7:*6*67 <89766 <7 7:*6*6 7 < 4 7:*6*6 7 6 7 6 * < 5 =.<<77:*6*67 1< =<<)==77 < = 5 **= ;0 E; :*6*6 0F @ DD% 7-7 7:*6*6<6E%7F7:*6*6= <6 E..2F E%GH 7F- EC FEC F7:*6EC F 7*6 > 0< 06 E>00F E*= DF < < 6 7:*6*6 7 <7 7 = 7 * - < EC F <EC 6=<< <F EC F EC F 7EHC F :*6 < C 6*@ : 2;3)3))*2 47:*6*6676*677< *(- < 7:*6*6 6 6 7= *7 7* *6776<7*= 6 7 67 :*6*6 7 <7<-==**6<6*6 7= 5 6= & 6 7:*6*6 7 ;<77< 66=:<< 67:*6*7 5*6*E>.?F 7:*6*6 7 7 4= * * E >#F @ * 3>;?I 5-. * 6*677.=6<< 7 < 7*

67 * < 6 7:*6*6 <6..2I=797:*6J=7:*667-75< 66 <6-< 77*6?<<7<*6 66 * 7<7 6 7 7:*6*6 7 5 < *6 *6 ) H >00 < %G*67<-7*@ %*677<3<&67:*6*6<6 <7*6 ;3)3)2 % ( ( 3)22# 36*6776=*664< 7:7@<6 <<@C 663<5 6<466 *67 6 = 7*, 7 *6 *7( ) 6 & 6 EF *6 *<66< K 3<7)66?<7<** 7<-*6< << < 6 < 7 * <" 7<7 *6 < < =( *6< 6 *6=6<, *6 7* - 6 < *6= 7 - < *6 6. LI = 6 < 77:*6*6<-77*66< (7<<<< 6*6-7<6 37 6 < = ** 6= =7 * 7 3 =7<7*<;6 < &*6 *< **@

< < <?6 ** <=**<6 3<6 <**.<*6)7 < *6 7 <? < 7 7? 6 6 M& / -*& *7 76 < ; 6 *6 * GH H5 <7*65 0*65H H -7*<0 7 *6 6 = * <6 6!*66 &7HC <7<67 H&7 = C < 4 H&7 6 &7- < 7* 7<6<< 3< <7*< *6< 0 * 6 =, G G%%HDDGD, 5 7 99 7 *6 7 6 *; < &7 6 < ; 7*7 < 7 *6 < - * **6 =*6 << "7<)A< 7 B <) 7 6 -LI<77:*6*6<<76 << 7:*6*6 <. 7 <<< *6 < #2('#&'"%()("% ' 4*6 *6 7 6 7:*6*6 7@ 0< *6= < *6 6 66 < <6,<6*6 7 G

- *6 7:*6*6 7 HH N D 7<*665 <772 *6 6 *6 6 << 7 - = L *6I *6 7 = 7<< 2 77:*6*66*7- < 7 6= 6 =* =*, * 7:*6*67:*6*67 " < 6 *6< 6 < 6) 6 <6 7 6 <66==7*6 $6 67<77:*6*65) << $ < 0 $ *6 HG #= < *6 <, 2< / 0 HH 1= 0 6=6 << 06< 6<< *6 7:*6 5 $ H @ << <- 0 = 7 <6 I47* 4.99I 7:*6*6<<6 0<*6*=7 < ) *6* 6 2 3 7:*6*6 <6 @ 7< L<< *677I = 0I 7 O 7< 7*7 11 7 2 @ *6 0 *6 *6 6 " 7 7 D%H 6 *6 7 7:*6*6 6165<6" 7:*6*6*6 6=7:*6*6< 6 *6 7 7 6 5 = < 7 *6 * * 6 0< < 7 6*7 *6 7* < 7 6 6 67:*6*6<6,D <<896 < N < =*@ < 7 7:*6*6 <6- < <6/=*7:*6*66,2,5 I<=**7:*6*67@ H

-7<7:*6*6*<6 7 6 7< 7:*67* << 7:*667 6 <" 6 *677< - *6 7:*6*6 - <*6 < 6 *6&7:*6*6 < 4 < 6 7 76 <4= (7*6777*6 <<7:*6*6-7) < =* <6 77@*6 7466*6777:*6 " < 7 6:@ 7= 777:*6*67-7DG > 0< 06 6 DG < 7 <6*67<7:*6*67@ - == * 7:*6*6 7:*6*6 7 *6-7:*6* 6 7:*6* < 6 *6&7:*6*6 < 6 7 < 67 ;*7 7*6*6*677<7:*6*6 *6 < 6-< < 77:*6*67 *677, < :*6*6.=. 2<6 < 7@ 6L*6<!6 =< <66 <6 6= 6 7* 7 6 <6- < *6= 6 = 7@ -7@<<7:*6*6 7*,DHD*67 6 6 77 L0I 4 *6 < <7A*B<7A*B5677 7 67:*6*67@ 6*766. < 7 77 < <<< < 676477L0I 6 DD DDD 5 < = *677- L6I < = 7:*6*6 <6 7*6 * ( *67:*6*66 D

!< *6 * < 6 * 7= < 67*67:*6*6<6..2&,2,5&* >00 5$ *6 * < :*6*6 <6 77* * - ==* * DD @- <6=<<< 6!776" < ** O* < =7) < 7*=<7)(* =*67:*676*7 <7:*6*67 - = > 0< 06& H% >00 E= H 6 >00F& 6 * 7 < 6HDDD, < 7* * 7:*6*6 6-7* * < *6-77@*6*6 7@ - *6 ) < < *6 7 = 6 7@ *6 7<=<*6 - *6 ( *6& < *7 < *6 7:*6* 6 ( #2= 3)22#&'("% ' - *6 *677 *6 < 6= 77:*6*67.=<6LI 67 3<6 *6 7:*6*67 =/ 7 7 = < <<! <=7<! 7 << 67<*/ 7 < < 7*7 7<*(* "*=67:*6*6<5< 6 =*@ <*6 *6 67< < *6*6 <*@ = 7:*6*6 7@ <6 < <<<

5*677< < 6 <<*677< 77:*6*67 -<7*6*6 @ 6 7 6 < -*677 6 < 7 2 &* 7 7 7:*6*67 < 5*677< *7 7< - *677< < 6 7)7*O< 77 << **7 < 6 4 *6 < 7 7I =7 *6 -*66*676, < = *67 6 *677< < 6 < < 6?**7A<BA**B -< **<< G 6 *P == <6 %&''('&)* '+,-*..... '/0.'12'13#. 44. 5 /+,-* 6. '/0.'12 '13 #..'+. 5 (/& 7 8. ".. & 9 & (1&78('(/&9..

('.. & %&'2:& 7 8. ;. &,%70*677<<< 7*<<77*<=7 7@ *6*6 *7( 7 <- 77* 6 7 6 6 < 7 6 7@ - *@ *677 O < *677< : " *677< : * *@ 7<*67=*P6 *@ < =6 <76A77*B *@ 3< ( 6 << <<7(7<<6 - < : << 67<76*@ 7 6 " < * 6 E N 6N@6F 6*@= 7*@ < <<< /< 7*@ * < 7-=6= < 6 E002F 7*6 *6 002&7I ** < - 67*67*G7< 002& <= 7,2,5&=*, 7* *6 7*@&=* 6 7 * 7 7@ *7( 7:*6*6 7 <-67*67*E)GHF*6*67 =7) <*66 (7<< -767*67* 6 -*6766<-7*7=7 6 < 4 ** 67I<** <

&'#)3%32 3)22#&' 5*677<*6*67:*6*6 7 6 4 < 7< L=I LI * < 7 7< *66 7< 7< *@ < 6 4 7< * < 7:*6*6 7@ < < 7:*6*67@ =***7*6<6 67957:*6*67 6 6 66 6-*6 6 6*6<<66=*6 7:*6*6 7 7 :*6*6 7 < < 7 *6, 6= 6*6*A<B7*6*6 <7:*6*67,<<6<<< < 6 =* - < 7:*6*67 <-7:*6*6<<< 6 ** 6 A 6 6 ** B? 6 7:*6*6 7 < 3< 7 6 < * <6 6*6<= < *677< < 6 6 7:*6*67 <6N 7 7:*6*6 6 N 7 < 7 << *= * - 6= &* == 7:*6*6 7 < 6 =7** 76*7-6 < 7 E(&F 7:*6*6 7@ 6 **< *6 ;7@77:*6*6<6 7@ < 67 6 < = *67 7 4 < = 6 <6 < 6 *67727 LI<6 - *677< < - <7 *6 =- & < 6 2 Q < *677 67 = <

-*677<*767<7 6 <6 4 < 6 7* *677< 7 7 *6-67 <6<6***@"<** *6 *677< $ < *@ = 7<76<6,- 6 *6 6 *&**6 << 5 6 *6 6 *677<,6 *66 <6 %

- - - 6 E<F 6 H DH = 6 *677 =* <6-76 6 = 6- =* < = 6 <6 7 =* 7:*6*6 = 6 <6 E..2F 6 7:*6*6 <6 E2F 6 7:*6*6 6 E5$F 6 = *6 E,?F 7= < 6- = * <6 E,2,5F =* 6 7 == <6K 5 6,2,5<6 5$I -0*677 7<7*7 = - 0*677 < < = = 65< - 0*677 (*= 7 6 *6 < =**<6E>00F 5 O 7 < = < 6 < 0*6770=67*<<=,/3%) (% - 77 6 < *6 < 6- H DH 6 < 6 *6 )6: =**676 6<<7*? < <<EF 7 6 6 : *6< *6 77@*O @ *6 6 <6 7* 7 7I *7 9 < < ; 6 77 6 6 < - *6 7 <=*7*67@, 6 *6 99 = 6 *6< - 6 7 6 6 6 6 7 6 < 7 7 *

7=*5 <6 <, *6 **6 0*677*6767,7<<6= 5 6 * = 6 7 67<=<-<7 <** 6 <, @ *677< < * % < < < 6 6 7< 6 6 = *7 7 = ** < 3 6 = 6 6 @*=, *6 6 6 < 6 7 < 7****67**6./ >'"%()(% ( (: & 4 7 6 0*677 5 7:*6*6 67 <*67 6*6< 6 J= <3 < *6 *6 < < * 6= 7 * 7 6 - < <E7F*7E*7F 7 :7 < <J EO* 7F.*6 = = 7 5 6 7= 6 < 5 0*67 6 0 6< < 6 *6< )7 <O*7-6*= < = 6)A667 < 66 < <*6B- <6 32&$3%)%( *'2 7<7* 6 67*6% < *6 7 7 67.*6 < 6 =:< 67 < 7:*6*6 J= 7:*6*6 7 " 6 * *6J 7 7:*6*6 7-7 <*7(=* 7 6" 7 5 7 < 7 6 <

*6 < 5<< 677*=<7& <*6 7 7 7 E < F 7 E =< F-<< *677< 6< *& E* 7 < F 7 E =67KF. = 67 6 7 *6 < *6,6 *6N 7< >00 *6 * * *6<7< - 5 6 6= * 5.*6& 7 E5.-F- 5.- <7 6 5 <*67:*6**<<56& 77*=5 <66 <<6*6"7 5.-&< =<<- 5.- --. = --=&<7 -- < = 7 7* 67 1< -- < 67 -- 6= < < 7 *6 < = 7 6 * < = &=677I 6 * *7=77 / < 67 7< <75.--5.- <7<E >00F5-7<<76 = *6 *677< * E < <*6 =<6>.?&3>;?&<*=9 7F6 *6 < 7 < 6 < < - = < < 7 7 @ 5.- * = 5 667<<L6I* >.3 == 6 7= *6& 7 7 (7 6 5.- *6 *6 <,H<G=<6 )GH DD- =7% 6< %? =*= 7 DDD N H << =* =*= 7 G,H*6 < G

G EGH O* H < H GF, G 6 O* 4 5 *6 6 *67 "7 6 O**=45O**= *6<66" &3< '<< 6 6" &/- 6 5 << * /?6 6*=56) A= = HC 7*6B3=* 6 32*?3(2 7=@ ) 6 < 6 6 7 <6 7=<6<< =*7 &. O* *6 6* 6 7:*6*6 7 *7 6 7 ) % ( ( '#& '"%()((%&'EF, R'6=R*7 <*7-*7 6 <6*66 7< 7:*6*67 =6$**77 *6-*7776<< 6 *6 ; *7 5 6 6 7 <=*99=*677 4 **7 77 *& << *677 " -*77*= D; 7 *6 < * 4 ** < < 6 = 6 7 < - *6)<<*6 < 7 <*6 < - 7< 7 < 7 6 <62<*=7<7675< < <7<7=7*=<<*6 4 <,=D67*A7**66 <6 7**6B47**6 7<6*6 *6* 7:*6*67 *6 <566 @*6 ;6*66 *6*6-5*6<6 7*6;<7 H

*6 7 *6-7 < 6 67 6 6 < 5 *6 <7=*6<&7*7 K!*6 < 6 *6 /*6*3<>#I*6 56 *6 7="*6< 77<<6 <<4 < *6 < *6*7 < 6 6 - < * 6 7< *6 O 6 E < < 6 <7F#<*6* <<6 <6-6 7 :7 7 O*; *6 <7 << #303I 6 7:*6*J *6 - = 7) 6 *@ 6 * 6< * *6 *6 6 *647*77 &, ) % ( ('( 2'"% '$ < 6* 7 =E >2F = <!G=G7G%7 < 4 >2 < = 7 6 67 < ) D 7 *6 37776*7=< /<*77=7<*6 <676767-5 6 6 = < 67 = ) $&36 <& = 6 = &,% ( : ((&*(')(2 %>%)*2 6*O**6 < 7 < @ 4 77O*7<>00O*7 6 & 6< 7 7@ < < 6= = = O*76*="(7 * O** 6 (7* 7< <. 7 7= < 6 < 7O*567 *6< 76- *6 <)6 "& 4 < < * D

O O*7 37 < 6* 7 = 67 6 7-676==7=* Q7*7@6-= =*6&* *6< &,%7 *56<- < E ' +=)*%&& ">(%(' ''F?*677< < 6= 7&*6 6 = = 6 < <" 6 < &==* < < ==* < *6 RR RR 6 *64 6 << 6, G *6 6* 7 7 E5 5 7 1<FO*7E"62=<*O*7 >00F <7 *P " *6S.<B 5-*6 II) <=< *7(=<=67<6 < 6 < < 7* 7*:. *6 = 7 <*6 6 = ( *6 *6 = < 7 < D <<*6<< *66<6 *6!7 = *6 < 5 6 77 1< < <7 *6 J 7 6 6 = 5 7 ** ***66= *6, < < 7 < 7 67=*6 &"6=65*7O*7=(3)%% 23>&(%' %2( )%%'( 3%)%2">(%(' = E 7* 7**6F 7 7 7 = 7:*6 < 7:*6*6 7 6I O*7577*7,67*O*777 <6 7 O*7 6 "7*6 < O*7 < < &= 7 J= = = <=&77C O*7=3< <<7@

7 *6 9 7 7:*6*6 * < 7 @ 7-7O*7 6 7 77 < < 7=47* < 7*6 *I77O*776 <6*6<)67:*6*77@ E,"3F37 < 7<65, <6 5,"3 <6 <<6 47*=<<< <7 E6F..2&7:*6*6<6>00 ; 6,"3 < 6 =< 7*6 7 7 = < 5 < O*7 -H771 *6 < 6 6 * ; 6= O*7 99 = *6 7 5 7 < 776=77<C 6=7:*6*6 <*6 7:*6*6 7 = C 6= 7 CC6=7 / 7=HC )6= 997@7 :*6 6 *6= 7 *6 6 * 7 = $ C 7@ 7:*6*6=3<=* 7 6 * 7 7:*6 6 * 7 = = < << 7:*6 =, 6 7* * < 7:*6<4 7>00 7:*6*6 <6 7* 7:*6*6 6 4 <<7 7<7* @<7677@ = <<6 < 37 = *=5)4?#&4.7 ;>$ E;=& * 67:F * 767 7@ *6< = *64<60 H < ==6 ;>$ 7 < 7-6<7,*77@ ;>$6 GC 76 997,7;>$*66 C 4 6 7 < < ;>$ -< ;>$ 7 <

==*6=7*6<<7< 67 7*=*O*) 7:7 *6<7:*6*6 7< EF77 76 *6*66 <,<<7:*6*6E3F *77:*6*6 *677<< << GC <7:*6*67 =7:*6*6 <<-<677 7=< 75*6 <==*= < << 7 7:*6*6 7 = 4 2 6= 6 ==* 5 4 7*< 6 7=67 << 6< *6 < *7 = 4 7* 7 3< < = 6 3 < 6 3&5 6= <<< << E<77 F << < < 67 <<6==- =7:*6*6 7 6 6 < 67 *6<< 5 67 6 7= 6*66 7 33 tot 45% van de holebi's heeft tijdens het opgroeien gedachten van zelfdoding. 12,4% van de homojongens onderneemt effectief een poging tot zelfdoding. Tegenover 5,9% bij heterojongens, is dat meer dan het dubbele. Bij lesbische meisjes ligt dat cijfer zelfs vijf maal zo hoog: 25% tegenover 5,4% van de heteromeisjes. In het project werden pakketten voor deskundigheidsbevordering van hulpverleners samengesteld, gericht op de problematiek van homoseksuelen en lesbiennes in relatie tot depressie en zelfdoding. Daarnaast zijn ook vormingen voor suïcidepreventie aangeboden aan holebihulpdiensten. / = 7 * 7 O* *6<<4 5 <7 HC 7-5 6?<7 5$ 6 5 & 6= <7 *P-<7 67>00 <7* -?<75 < = =$<7* 6 <7*6<

565*7O*77*6 4=< 0 <7 *= 6 7 **P-*<7 < #303IEO*7<F>007=< 6 4 5 *7 O*7 7 *677< < *6 *6== O*- 6 =< 7 =7 < =*6 = 6 * O*7 < 6 "<67<6< =**6O**=5<"7 = 4 < * 4 < <*<< 2 <7=<* E'<</@-F6< << = 6 @ O**= *6< 6 *= *6<< "7 & *7* 4 O* < =Q < 7:*6*6? < 7:*667 O**= < 5 <*6@67 - / < 67 < 7* < 6-<<677:*6* 7:*6*6@7 0/@* "% ' > < 4 >.?< E>.?F>#E>#F <* 2<<<67 * < 6 = 7:*6 7:*6&7:*667, *67:*6*6<6 7:*6*6= <6 *6 7:*6*6 6 $ < 7= & 67

0/,/3% %2( #, 5 < *6 = <7 *6 *) 6 >.?< > # 6 3>;? 6 < * 6 =*6 67 N * 7* 7:*6*6 6 67<* < - * 7 < 7 7:*6*6 7 - *6 * < 6 6*6*"<*6< *6-66=*<67<< 77<< = <6*- 6 6 *=*O7**65 < 6 ) 7 = 766-< 7**7@:7*6 7:*6* < 6 67 *= 6 7:*6*6 =* 7@ < 6 6<, < 6 99 7 = * 7:*6*6 7. * * 7< 6 7:*6*6*7<*65 6<6= < 7:*6*6 4 6 7@ << 7* 6 7 < 6<6/76<* 7:*6*6 7 7 6 < 6 < 7:*6* < 7@ 6 7* 3< 7 @ 002& =6 <77 -* < E>.?F < 5<99:7) * 6* < <= * <. * <<6 < 6 *677< 7 7 6 * 7< =* < 7 7 7 7 * - * 6 7 < =*6 67 < 2 7 <<=*6< 7= 67- >.?I 7 6 7<7 *7 *6==-67 = @ 7 H < < 7 7 7 >.?I - %

7 < 7 EC F 7:*6*6 7 EC F @ =*@ 7 EC F *6 7 EC F/ 6 >.?I 7:*6*6 7 7 5 7:*6*6 J= 7:*6*6 7 < = 6 >.? <656 6 7 <>.?>006=536 H EG F *6<< - < 6 7*6)6<>.? <& =& < 7 < * *O 6 <7< - * E>#F 6 7*6 6 6<6 6 < <<- >#I = 6 7 7 6 6 7:*6*6 * =*/ < <*6 *6* < 7 7 6 ># = 67. >#& < 7 7* 7* J= >00I - 7* 7:*6*6 6 7:*6*6 7@ *7(*6*67 <62 6 *677< =* 7 @ 7:*6*6-7* 7:*6*6*6 6 < 66 7 < < -7* **667:*6*6 7@ 6 *P 7@ 57<6=67 67<*677:*6*6* 6 7@ 3< < =6<<<667-7*7:*6*6 76 &676 <6<6-6>.?>#7*7:*6*66<* <7.* 7 7:*6*6 7 6 3>;? E D < C 67 7:*6*6 7:*6*6 7 6=& = F*K -6<**6 = = 4 6 *7( *6 * 7**6 < 6 < 6 *6 6 7 7 6 *O 5 <= 6= < *@

* << < 99 * @ 67 * 4 77 6 >.?IEF>00IEF< >00I 6 7:*6*6 <6 7<< E F $*6 7:*667*6 6 6 >00 7:*6* 6 >.? = 6 ># *7 *6 7 7 "*6 = 7 < 6 N *6 N *7*6 7**6 0/./@ %% #&"%()("% 'A@B - 6=7*6 6 >00 6 6 7:*6*6 7:*6*6 7 - *7 < < 7:*6 7:*6 *677< < < <6*@ -7<<*<6) - <* - 6 *66 7:*667*6 7:*6*6 6< < - J67 * **677 56*676 <>00< E D) GF- 6 D %G -D67*77, %H%D67*7HHDG- 7*@HDEGC FC HGC "<<7*@)%C *@ %C *@ 6 6 =* G * >00) %C %C -<* 6* 6 * * 6 -*6>00 -*6= GC < < GC 99 *6 *6 7 7< =*@) -*6=*6 D $C *@ 6 <

4 * H DDD < 6 6= <*6*6>00,7DG * <*6 ) H% < * G 5$" <=* 7-6*76* <) >00 D% 5$" < E 7 JJF4<*5$"6D5$"-*6DDD 7*=*6=6 66 *7=-<<7 < 77*676<< 7 6*66 :677*:*E&GF*6 < >00 7* *677< - ** *6 < 6= 7 6 7* 4 <7 E2 5 ' - 0< 06F<5767 *6<< <7<=*= *67.<7677) & 6 7 *6< 6 E<F7:*6 * 4 >00 6 77=* <6 6 6< & 77 * - * 7:*6 >00 7 =* 6 < 7*7 &7@ * 7 < *6 <K4 7 6 *&&<< 7 = 7 = 7:*6 6 < <6 6:76< 7 <6 >00 E<F7:*6<6 & 6 = *6 *6 - *6 7 67*7*-6<<6 =7 6=< *6< *7*>00 6* & < 7 7*7 6*6 6 67-7 <<*<6<# >.! 7 &G 7*6 5 6 4 *< 7?&5* <6- >00I 7*7 L7 I * 6 7 7 G

4< ) &6< 7:*6<*7*(7 6:76EF 67 & 6 *6 7< * 67 - <6 < 7 7@ 6 6>00E<*6F = &< 67**- < ( 7 << &6=@6,7<<7:*667*6 *6 & =**6 O =( 7 & & & 7 *7 *6 5 7* 6!7? 5<6 0 7*6 6 *67,7* * D *<< *6 < < >00-6 < E 67 :*7 *6 7* /3. E 7 =7<F& F < 77*<? 6 < < 6 = * 5 5 0< 6 < 6>007<<, >00 =7 6= 5 6 **) T- >00I 6 < < < *4>00I** 6< 7* *67**67 < T->00<<7 <,HD*6 *63*6 < 7*6 * 6 < 6 *6 = 76= 67=6=*< 67 7*@ H

2 6 >00I < *6 EG F E F 7 6*7 < 7:*6*6 7 E F 6 7 7:*6*6 67 6 *6 7 O EH F 7:*6*6 67 < *6 E F- H < * EG F >00I < >.?6=@ ; *67*6 >00I 5 < 7 6 6 * 7*= 6 (7 *6<< 7<<<<7<< < 7 4 < 7*6 7 * 6 6 -*67*6 6=>00I 7 *6<<6*6<>00I< 6,D>00<<7 < < 6 7-7 <>00 7<66*67206 @6*677<6< - 7 < >00I < O = = *< <7<<7<(*6 ; * >00 ( EHD F << 7 6 7 7<<- 7*=< @ 7 >00) 7:*6 7 E < F < 67 6= ( 7 <K / >00 < = 7:*6 7:*6 6& < 7:*667*67 N7:*667&, 7:*6 7 *677 < 6 7:*6 *6 *6 2 6 < 7*77:*6-6 67:*6 7:*667737:*6<6,2,5< 6**67:*6*6*< " 7:*6 ; 7:*6 6=" 7:*6 *6 *6 6 *6< 6 < =* < <, @ 7:*6 H DD *6 *6 :*6* = 6 *6< 7 *6<, D 6 *6 H 7 ) G 7:*6 6 *6 7 = 6= 7 7-7:*6* < *6<*6 &=*67:*6=7:*667 7 < 4 < *6 D

<667*6< 7 < 37 < 7:*6*7:*6H7*6 C $?< 66*@ "7:*6676<7:*67:*6= *677<<77:*6676=99 < *6) E*F 67 *&*67 E*F :67 E N 67F 7:*6:*6 67 E7:*6:F - *6 6 7:*6*6 7 6 6 7<67 $*6 < 7 L7:*667I *6, < *6 7:*667 < <=*6=,@6 76<< DGH - = < < 7 E< < <67 7< 7*6 7F- 7<*67:*6<677:*667< - < 7 = *@ *6 6 < 7 < 6 *@ 7 <4=7*77 7; 7:*667 7* 6 7=6406 >* <L7:*667I - 66 =7:*667<6 *6< 6 7 < E <*6 7:*6& 7:*667 7:*6 N7:*667 <&7:*667F - 7*7 <*6<<7<<< <*67:*667< 0/0/#&'"%()("% '%2(( (#/, @ < * - *7* 6 @ 002& @ 6*63<77 002<<7@99 6I7:*6*6 7,H7 *?43 677L!!< 9 =< $ 6- < @ 7:*6*6 E 2I..2IF 7 *6< 5 "7 6= <; 6 H 7,564=<0*66@ ; 6= 5 6 D 7:*6*6 <6 E2F <- 2 7%% *6 7 5 :*6*6 <6 7* 7:*6*6 7

= 7 6 J= *67 7:*6*6<7:*6*6<6<7<*67 7 377N =<< 7@ < 6! < 7@ < 76 67.7@ 7* = 6 7 & *6 < 7:*6*6 7<6K @ =7@ = = 6 <6 @ 7 7=7<=36<67@ 667 7<"*6<6 = <6! 7@ 6 *6 = 7:*6*6 6 6 7:*6*6 6 = 7:*6 @ < 7 6 <- <6<6<77I 6< "7:*6*6= <6E..2F 7<*6 7@ 7:*6*6 7 < 7*7 (, *6<< 2..2 % < 37 *6<=2) &D%.& E&7:*6 6F &HEJ*6F& &G$& E&7:*6 6F &EJ*6F& &G& E&7:*6<F &G<EJ*6F& &%!7&7:*6 E7* 6F &%$& EUF <J= 7@ 5..2I.& & GD& <& D!7 7:*6 -*67:*6*6E;0F =..2 2/2..25 7:*6*6 6 E5$F 7 D 7-5$I 6 %<,5$I 7 7:*6*6-7< *6 7

5 6 7@ 6 5$ 6 = =- = 7 $%% *6E,?F7DD 7D< 7",= *6? 7:*6*6 7 6 7 =7:*6*6<6-67 6 < 6 * 6 5 7*)7<= < ** = 6 6 7:*6*6 <6" *6 ) *67 - = 6 D / 6 < 7:*6* * = 67*6 *677 < 6-=*,2,5&< *66?@ " 6' <* 06 H 7 6 7= 7:*6*6 7@ $& E 7:*6 6 7@F = *$ =7 << = @ 37 ;*6:*6*60E* 6<F 7@99$& 7:*6*6 6 *6 = *667 3C E/V%GF7 =$& " =7 <$&,5$IE/V%GF =C 77 57 < = 7<6 *< =$'** = $ = =* 7:*6 = * 6 7 *6 3 < 77 6= *6 - < 6 6 *6 & E *67F 6@ E @ 5$ 5$ 7 6*7 = <6F, @ < 6@ <6 @ E* 5$F 37 6 : < 6 $& 6=7<7&*@ 36@*677< A*B 6 " : * < <6 6 *6

7:*6=*"<*77=*37< < - * == 2 < 7:*667 =Q 7< -<7) & ) 6 <<$& EW F7*6<6X & O *677< 6 < 6" 6 *6 7*6 *6 :7 <6 @ E 6 *7F " *6 E * * F << < *677< $& 7@@ - = 6 6= 77* * 5 7<6 *67*<<) - *67< *6<< < 7 < - < 6 >00 7:*6*6 = <65< < 6=6-6* *6 * 6 7 7:*6*6 7 < 6 '3 I -67 667( EF*$1E'5F 5<6? 6 6 6 7* < ** 47<<<<<< 6 7 < E 6 < *6< *6 <F<7*7<6< 7<<<6*6<667*6Y - 6 < J= *76-997* 6 $ = 77* << * 6 <) 7:*6*6 <6 7:*6*6 6, 6 7*7 6<6 *6 7* 6 6 77:*6*67 <66-7* O,*6? 3< 5 6 *67* 7:*6*6 <667:*6*6*!67 7:*6*6<6 0- *67* *6 *6 7 < 7 *67.=6<<<=*6

7< 1 3!&=;3'&3!L *637I * 7 5 36 ;3' L;= 3*6'I 5 ' 36/ 6 *6 <=*& 7*< =< 7*6<776&7 < *7( == 4 << 7 < < 7*=< 67 1 < 6 < <*6 6 E 6 F 6 < 1 E 6 *67F 6 = <K 4 1 ) D < 5%% *6-%C <6H 5*6 771 *7(=7 <*77< O*!<<&7:*6 (7 *6<< < * 6 67 77* 3*6 7 < *6 < - *6>! *67-2 7 @ 0&"< 7 @ 0&"< * 1*6 < 06>910&"< - 7*6 32 0 = 6 7= 7:*6*6 67*667 *67-7- 7:*6*6 67*6 *@ 7*67 5 < < 7* < 7) & 6 '&7* 6 > 0 0 < <6*797:*6*657*65 6 > 0 7 7 6 7< *6,6 *O7 67** 6 &&<7*6>6@262!&>!& -&? 7 777 777:*66 :I, 7:*6*6 * 5 6 6 32 0 6 32> < 6= 6 *677< 7*7 * 7 6 * %

7:*6*67@,632>< 7< 6 < =* 67 <7<6< *=6 6 =*- 7:*6 6= *6 * 6 7@ 7 =* 7 *6 4 32 0 G ** 7:*6*- *6*6 7:*6*6 6 " 6 = *6 =4*67 *6 6 < 7 6 4 < *= 67*6*66 <**<<<=3< 7:*6*6 6 6 << 6 7:*6*6 7 = 0 7 < <O*677< +/ : &'% '2>%!< < 6 6 6& *67 < ==*@ < 6!< " E!"#F 7= < 6 5 5 0< 06 E5500F 6 #*06&E#303F657@7= <7*P -!"#I 7 6 *6 *6 7 *6 * 2 < 6 < 7 7* 26 **3>;?I67< <= < 4 <!"#<5-7=<6<7*6 6=< 7:*6*6 <6..2& 7:*6*6 6 >00 *6,2,5& * 7*=< < 6 2 7 < *7 6 < < < 6= < <6<

- 5500 7 < 6 5 3< 6 *677< E * KF 6 <5500 <<46=5500 < 6-5500 <76<<65 - #303I =*6 = < < *6 < 6 5 7 6 7 * #303I 67 6 < * 566 < *6= 626576 < 5 6 O*7 4 5 7@7= =6<< <7 7@547==<<7 7@3 <67@*= 66 6-7*657@7= < 7@ @*6 =6<< <*6*6 7@ 7< 7@ <<6 < 7 < * < <K < *67 < -/ ( -<6*6=*6 7 < 6 @. < 6 6 7:*6*6 <6 @ *6 66 67 7:*6*6 6 *6 Y < 6 6 ) 6 *6 * 7 * < 6 797:*6 & 7:*6J7977<<,2,5&**67*?6 <<), < 6 *6 7= - << 7= 7* *6 7 7" 67*6 6< << *6 7*7 7@ " <*677<7*6 5$,? *6 *6 7*'36*767:*6*6 6* @7:*6

"7*<*667N 7=<667*67* %-7:*6*6 6=<<=7:*6*6<6- *<6* 6 K, <6 = ( <,*67I=7)< 7!<6 <777 ==*677<<- <7@ J6 6= <7@?*66< 7*77:*6*6J7:*6*67, * I *6 6 < 7 < 6 7 7@ 7 < ** <;<7"7*6=7=*=*64 *7 < 6 "7?6*6=7*6) 6 <6 < <6 (7* 6 * % =N* 7 7 7 < 6 7 = <77:*6*67 G 6 6A*:& *B7 7:*6*67 H *@< D 6*77= 67<=<6 6Q=* 6 ==6 *& *6,56"7*66 < 7 7:*6*6 7 7 7 < 6 7 6 * 7:*6*6 7 *- 5 6 6 *<6 -* 6*677< 5 7 *677< << < 7* < 7 6* =*6 **6 < G

*77<<64 < < <? * 5 $ < @ * < 6 H

- 5 7<6 5 *6< < 6) < 6 * <*67<6= * 7* < 77 <<<6:-* 6 6 <6,6*6**6776*67< 6 6< " (7@ 7<=*@ 6-7<79& < < 7 < 6-<<<*66 <74 66*6< 66 -<<=*&<6== & <? < 7 < 6===* =* *677 *6 <-6<67=?<<<676 *6, 6 5 7 * - < *6 7**6,/C''2* 4<<6<6 < < 6 7 6 6 6 7:*6*6 *6 = 6 7@ 6 = < < 7:*6*6 2<7@*7=<< 6*76*677<O=* -<<< 7*7*6< 66 <<< - 6 6 6 67 7 6 7 < *@" =* 6 67*6 6 *6 < 6 *677< = 7* < D

5 6 * < 6 6 ( 7 6 *6< *677< < 7<< & 4!7?5<6065, 0672<75.*6&-7 25'-0<065 50<06E5500F5 <776 E F*677<< *6< 0< 6 < "O <<7<*7( 7 - *677< 7:*6*6 < <6*6 ;67*6-6 *6 * - =* < * @6&=7= - :*6*75 *677< < 6 < <6*6**6 < - 7<*7*6=7<<6./! &&: %'#&'"%()("% ' -LI6*46 6 3 * << 7= 7*; <77<6 <66-7**67<6=<6 ) << *6 < 6 *677<& *6*67<6=7 7 " *6 7 < - * * =* *6*6 *677< < 6 < < < 6 -*A67B677 < < < << 6 "*6 < 6 %

,<6<6 7 0 =<0 7@*6 < << < 0 *@ 0 = < *P < ==*@ : %"% ': (AB%"% '/ 2<677Z7 2 67&*@99 - = *6 < 6*6 *@ 77Z <6 6764*=< "< 6 < 6 < < 6 67 4 < < 67 < 6 67<<=-767 =6 <<67 " < < 6 6= 7 6 76- <677*6?, 6 <6<6 <<6<= /<=7=<== ;<? 6 6 7 <<< <*6 / <6 6/ 2; 6 4 6 7 7<<67= * 4 6 6*66< - 6*@ 7 6 < 6*676 *6= ; =* 6= = < *6 ==*@ < 7 6 5 < 6 < = 6 2 = 6 6 7 < " < 6 *6 O 6< *Q - 6= * < 67 7 *6) < 67 6 < = 6< 6*@667<7 7<<6< 6" < < * < 67 %

*6 < /7*76 = <*676 <*6==*6? 6 * 7= *6 < 6366 6 << < < *7 6<67 : %"% '2 %"% '/ <<*6767) << - < 6 < < < 6 5 67 6 *6 6 6 *@)67 6- < <4L<I =<6<; < < 4 < 67 < < *I *6 ) 67 <67*=*!* 6<7:*6*6 6<<6 6<<*@?<<$< <2=*6 *67, < 6 ** <<<6 <0 < *< 6 <7<= 7<*=* << : %"% ' %( : &'/ /< = *@ << 67*@= 0 <*6776, < = << 7 6*7*<< %

: %"% '%%&2 "% '/ - 7 < L < I * 7 <- < 6 (7 *67:*6&*= <<***6@ : %"% '>>3D>>3>/ "==*@<6 *6 < <"7*==*@67 < "==*===6=<667* < 4 6 = *6 < <= < 4 ==* 6X 4 < = 7:*667*6 6<X57* (7 7 6, *6 <6=* < 7:*6* 6= < 3<? 5<6 0 < L* I 66< 7< 4 <* *776<7 "* 7 6 **6 < IH, <?(<* ==*-<6=<7:*667) <67A==*=B6=7<< Evidence based-denken is intussen een behandelingsnorm geworden, in de psychiatrie, in de psychotherapie, in de hulpverlening tout court. In een context van kennisexplosie is dat een goede zaak. De beste actuele kennis wordt transparant ter beschikking gesteld van alle hulpverleners. Er is met de stroming mee ook een trend om de behandeling te onderwerpen aan een protocol. Evidence based behandelen verhuist de klemtoon naar objectieve kennis en naar een uniform behandelingsmodel voor een bepaalde doelgroep. Dit verhoogt zeker de kwaliteit van de behandeling. Het daagt het multidisciplinaire behandelingsteam uit om de diagnose en behandeling beter te benoemen en af stemmen. Ook maatschappelijk is dit van belang. Het verhoogt de transparantie van het aanbod en van de financiering. Maar, er zijn zeker ook kanttekeningen te maken bij deze aanpak en bij het ongenuanceerd toepassen ervan. Behandelaars hebben wel eens de indruk dat er te weinig ruimte overblijft voor wat er in de behandeling toe doet of voor de ziel van de therapie. De ruimte om als behandelaar voldoende autonoom en in vrijheid een oordeel te vormen verkleint ten gevolge van de dwingende normering en protocollisering. Protocollisering en evidence based behandelen mogen niet ten koste gaan van het unieke van het behandeltraject van elke patiënt of cliënt en %

ook niet ten koste van de creativiteit in het therapeutische werk. De huidige toepassing van evidence based-denken overbelicht wellicht het aspect kennis. Alle aandacht gaat naar het ontwikkelen van methodes die de best beschikbare onderzoeksgegevens langs de weg van protocollen bij de behandelaar brengen. Daarbij komt nog dat het om een bepaald en beperkend type van kennis gaat: gerationaliseerde kennis, die haast gemechaniseerd tot stand komt uit een strakke visie op effectiviteit: een specifieke technische interventie levert een specifiek resultaat op. De gouden standaard is de zogenaamde randomized controlled trials die vooral in de somatische gezondheidszorg bekend geworden zijn. Onderzoeksmethoden uit de medische wetenschap gaan meestal uit van relatief eenvoudige oorzaak-gevolg relaties tussen input (behandeling) en output (genezing) maar dat laat zich niet altijd overdragen naar complexere situaties in de geestelijke gezondheidszorg. Onderzoek toont aan dat psychotherapie voor een groot aantal mensen werkt en leidt tot een afname van symptomen. De belangrijkste factor is de kwaliteit van de relatie of de mate van hechting tussen de behandelaar en de cliënt. 5 < = 7 6 ==* 6? 7 < 7 *677< L< 6 7*6 I L< 66<==*@I< 0/! 3)22#& :%% (: &('#&'"%()("% '/ Evidence based geestelijke gezondheidszorg komt neer op een integratie van beschikbare wetenschappelijke evidentie, de klinische expertise van de behandelaar en de voorkeuren en verwachtingen van de cliënt. Evidence-based verwijst dan naar een klinische methode die leidt tot een nauwgezet (of gewetensvol), oordeelkundig gebruik van de actuele, best beschikbare onderzoeksgegevens voor klinische beslissingen over de zorg voor individuele patiënten en waarbij de concrete situatie van de patiënt uitgangspunt vormt voor de klinische beslissing. - 7 7 2< < 6*667*( "* <<<<=,6=<67=*6 *677< *I " 67*6 6 6= *7) 76 <<676K< 2< 6*6< 6 4<7*@<<6 6 " <<76=6 7 6= 3< 6 *& < < <7 %%

47* 6 7:*667@< *6 "E7:*6F67*6 "* 6 < 6 6 * *6< << *6 6J(7 6 < 7 < = "* 6 < < 7 = *6< * < 6* *@ =* 6 Q <= 67*@ 56=7:*667 *6:*6) 7:*667<<6< 6 ==*@6<7-*6=:*66 <*6 < 6 *7( 7 < 7@" 6 < < 7*=< 6 7&*6<-7:*667 67@ 7 6 < *677< ==*@ <<6-7= 67 *6 7* *EF 6 << 3<<<6<* <*6 7<< 2 7:*667 7**6 < < 6 <7:*667*6=<*6 4 *677< 6!7? 5<6 0 E!?50F 4 < 6!?50 *6 *6 7 6 < * < 7 ==*<*<<7 * 7I 4 7?50 < < 7 6* <7*6 7"7 < ** 6 < 5 < 3< 6 < 5500 < = 7 ==* 6<6"*7 *677<*6N**6<& <?*677< < *6 6 7 6 *7*76<6=6 *=O*7-<7* 76**7 77<<3<*< *677<<-*&< <7*<7&K %

4 4 7 *677< << 7 *6 7*?*677< < 7 < < "<<<<<:6 <4<*6 7@ 7 - = 7*@E:F = 6 E(7= 67 7< F < 6 7* *@ 7 <6 4 < 6 6 = *<726<<*67 *6< 6 = 6 4 <7= <6 <<6 76<<7=< " 7 < < 6 3< Q 7 < *6-6*6<7 67<*@<< +/ (2*('#&'"%()("% ' - < 6 5 <7 *6 2 < <<7 77=6<7:*6*6 7-6*= $*6 67 < 7 4 7 7:*6*6 7 < < =* < 6 7 <674<767 <76=@*6 6 =* 7 *@77 = *P *O?7*6 7767 <7*6-*7*66 7 <= - < <7 67) 7:*6*67 *6776767 < * @ 67 *6<- *6 6 %

,<567 << ** 7:*6*67 <6 7 7 * 7:*6*6 7 4 6 *= $ =@ < @<6, *6 7<6I"<6 *? 5<6 0 D&% = ***7 +/,/! &3% 3(% '(' '2;3)3) %, ). & 7 &>, -?&@AB ; 7:*6*67 4 AB < < 2 *= = < 6 LI 4 *6 7=<*(7/ 7:*6*6 7 < *6 < < = <. 7:*6*6 7 < * << <*<.<L7:*6*6 7@B < (,6 7*=< < 7 < *6= 6= 6 7 < * = -7:*6*67 <7*6 < < * 7 < < 6 < * = 6 " <6<7=677=6 7 ==* 6 7I J67 < / 7:*6*6 7 = < 6 < 2 *== 7=K %G

-566= 550<06 E5500F67*$0<[X - 5500 =* =7 * > < 7* A. 0B- 7* 7 < 25!<75$0<[X 4 7* A$ 0<[XB 6!&.<6 6= 6 < 6 < 67 6 67< <<**=674 7* A$ 0<[XB *6< =, = < *6 6 *6= < 6- = * $ 0<[X 6 **< ==*6$0<[X *7*I7< <**<7 *<<< 6 0 6 < ** <67:*6*67 76 99 *6 7*<64 7* ) & < < 6EF7:*6*67 **76=<< 6**<*== &*-6**<76E 6FE<F*7E =<F &**@- < 7 6 7 7:*6*6 7 < 4 ** 7@ * = <*7@ < &* <<6 < & < * < 6 7@ =*66 = *<<6 06 **6*677<* N 6 < 6 7* 0< 065E005F7*7*5500* E2 5 ' - 0< 06! 7 7\-F$0<[X7 " *6 7* 6= ==* < 7 7@ = 7@ E7 6<<7@7*77==7@F %H

E<F<E 6 < <7 6=F 6E<** 6 F -6="7*6 7@ = 4 5 @7= = * 7@ 6 & < 7@ 4 77*= 7@ < <6 - =! < < 6 7 5 ) 7 = ** 7:*6&* 6 2 **7 =<6 $7=6* 5 6 4 6 * < 6 *76<7-7 7 6=<7*6 3< *677< < 6 3=)3 D ) *3* (()(% '2 %#3 '#&'"%()(%% ( 3=)3 D ) *3* ((2>% %% > ( 2 % 2;3)3)2 % / +/./ ('#&'"%()("% ',>. C. & 7 /2'2 &D.. C. &-?&/3B %D

, 6 & & ; &-?&/AB 5< 4<7:*6*6<*6*6<< 7 6 7:*6*6 =* < 7@=*@<3<*677< 77:*6*67 ==*=7002 5-6=<6 7< 700266 6<6 7==* 56=65*7O*7&7 " "7 I *6 < 7 =? 7 6 5 *7 O*7 6 7* 7 * < < 5 *7"7I "76=<" &<7<6, 7<< *6 7* 5 7) O*7 * 7:*6 7 =* 7**6 < 6**6 45*77*67<< 2<7*6*7 77*67 <6<- < 77*7=,=*666656& <6577D&6 7= 56 <7=6 6 *, 6 7* 7 6 7< < E3$F- 6 5 D- 77 6 6<3$<6 *, * 77 6 6<3$)

& 7 67 * 677<=*6 & = 6 * 7 7 *6 === &77O*77 *6<*66*= <<<6-66*7*7-*7= 6= 7*=< *6 7 7 7 5 7 < < < 6< O*5=6=N7 - /</< 6 < < 7 7 77-7 77 * =4< =< =*667 *6<<7< =*6--.!4. 6 O*7 6 4 7**N 7:*6 <*7* 7* *7 <<,6 7<75%JJH 5<7O*77*6-<765 *7 6 @ 7* =< 6*= # <777 <564 O*7 7<<< 3<O**=GEG7*6DH%=F 5 6 & L 6 6 =HC <6I&6 H6 %C HC O* 4 O* < *6 4 < = 6 = = - A= < 7 B 5< = 6 =O* - 6 5 *7 O*7 < 6 ==***6* "7< <<C <6 6 =*= = HC < 3< 6 *7 < 6 7 7 *7*7=O*<*6$ *677<76== 6

, 7 5 <7 < *6 7 - <7 < * *6 <*6 6 5 *7 D& 2 < *677< 6 *6 = < < 6 5, 067 2<7 E5,02F 5.*6& -7 E5.-F #303I >00I 7*" 777-=*5,02 E <F 5.- E *6 F 7 6 *.=6<< 7 6 < 5 * 77 < ; 7 6 7 5 <*64 7 7< * < 7 < 67 * & 77 == 6= 5*6 * @*= *6 * *7*7=<<< 3= %2 3) : &' %2 *?3(2 ( %// " %% (% ' '"%()(3%> " *: '"%()((%''3* (32 3= 3 %2 %2 >* ) % &% % ' %% : &' %% &$ 3%)% ( *' *?3(2 2 % '%% *?3(2 / +/0/ (3)%% %'(3 %',<. ; = &9$## & -?&@AB,/2'2. -?&@3B

,. &7 -?&@AB,% & %. & > ) $## &-?&/EB Onze Vlaamse samenleving krijgt een steeds multicultureler karakter. Blijvende aandacht voor integratie is hierbij een permanente opdracht.(..) We willen het initiatief nemen om interculturalisering duidelijk op de agenda van de zorgsectoren te plaatsen en zal daarvoor met de sectoren concrete afspraken maken en er mee samen werken. We bekijken deze aandacht vanuit twee invalshoeken: de toegankelijkheid van het aanbod en de tewerkstelling. 7 = &9 = = &. &7 &-?&3/B 5 <**7 *- = 7 6 7 LI 6 6*6 * =7= 7 7:*6*6 7 7 6 7< * * 67 5 *676LI<767- =67 6<<= :7 <*6 ; 6 < 6777 << 5 7 == < 6<*@77 @< 5 < < =* < $ *= 6 7 6 6= <7 < 6 < *6 < * 7:*6*67 6-6 6<7*=6 < 6 <<6 6 5 *@*7:*6*67 << <<7

- >00 6 =7 < *67*6 < 6 *) * <- 7 7 7< < *6 $6 <6=&66 <7:*6*67 = < +/0/,/< '#&'"%()("% '( #"% ' 37 : <7 <7 002 *=< <6) &-*6*<< <<*P-7@<77= *<5<=&6* <**6O -*6>00 *6 <, 7 <** - < *<67<64 < 6 7 *6 = < >.?,>.? 3>;? < << 6 * 74*@<7<7:*6*6<*6-7:*6*6<*666=*@<6-7 77<<6676-6 6 =*@ 7:*6*6 67 7 <O7<6.>00>.? =7 <*7@*O6756 7 7 < E= *6*6 =*6E*6*6F7:*6*67@ 6*7< = O*7KF6 >00I>.?I<67 << =<< " < < 7 6 *& (** K < - < =7< < <<6 < =*7:*6*66 6 L7:*6*6 =*I < < < 6 766<- < - 6 7:*6*6 7 < < %

"< =*7( 7 < = 6 7 << 7**64<767*7)*6 7**6 &6 < <7 7:*6*6 7 - *6 7<*6*6 = 6= 5 7 7*=< 6< 7 *6 " < 002& < 7 < &"<7*=<7*< 6 7:*6*6 7 2 < (7? < *7 *6<<77:*6*67 < 67 " <6 < 67 6 $6 < <*<62 *= *6*6 7:*6*6 7 < < 7$ <=* 6*@ < 4*@ 7:*6*6 6 < < *6 *67*6 6 < 4 << < * - << 6 < 6 < 6 E 7%F*6776<6 &-*677:*6*67 7 << = = $*6 < 7 *776<7002-<7 7 7:*6*67 * 6 7:*6*6 7@ 7 <*6 002 *677<*E%F &;<=67 66= ; = 7 7-7=67=*7<*6 ;<6<=7:*6*6 7 <<47< <*6< *7 & "<6 < 6 2 6 < 7= < = <<?<7*67<< < <<

. < *6= <7 *= 7:*6*6 =* - 7:*6*6 =* << 7 002& 4 < <= 6 *6< 7 7*=< 002& *6< * < 7* 002& 6 < 6 <6 *6 < 7*002&<6-* = < 7< < " 7*=< 7:*6*6 =* = *6 < 76 002 < 7-667<<<6*=*6 6 7:*6*6 =* 7 4 < * 6, < 7:*6*6 =* = 7:*6*6 7 * 6 7:*6*6 7 6 < < * 4 < *6 *6 <*6 < 67 6 7 6 7 < * 3< < 6 < 7:*6*6 7 7* 6*6< 3=%: &&' 2 2 %#3'#&'"%()("% '%2 #*%2'%('&* ( 'D3( #'"%()(3%> / +/0/./* 3)(: & 3*6 < < 7 < N6 <=*6 7*= 7= 7 *,7 99<7767 = 7 6= /<<< <7*6 <<7 3*6< <76=77=7@*@ < 3*6< 6 =*@-*6<<*7 =< 7J=*@

"77:*6*67-99 <7 < 6 *= - *6 7 < *6 *6 = 6= 5 7 7*=< 6< 7 *6 <737 <<6< <? 7 ***6 6= < 7 67? = < <. 7 7 6 < 67 <-*6<<. < < = <67 <#*6=<66 < *6?< 7(*<.<67:*6*6 = *7/=:< *6 6 7:*6*6 7 < < < 7 67 = = 6 " < <66< E 6 6F 6<<< 6< < = < *6 E*6 67F 7 7 7 < < = *6 *6 6 6 66< 7*6=<. =* 7:*6*67 7<= 7:*6 5 7 * 7:*6*6 7 <7. < *6 7 7 *6<<*6 3 67 < < 6 *6 *6 ; 6 < <) 6 < < 6 <7 5 < < 2 6 <6 <<*676< - = 67 <= ( 7, 7 67 7 6 *67*6747< ( 7 6 7 3< 67 = 7 2 < < < 6 7 2<*6 G

= 6 67<75676< < 2 *677 < 4667<99) AE67F*6<E*6<FB - <<6 < 6 6 63<<66 =*@7<*67 67 << 67 6-7*6 3*6 = 6 -<<6 7:*6*6 = 7:*6*6 7 4 7:*667& *667*=<<<67&< *6< >006:*6*62<6<< 6, 6 5 *7 &% 7 5 6 >00 >.? <6* < 6-<*6 6 < <, < 6 < 6 * < 6 * < < 6 < < 3< 7 6 7 6< *677<< <<65,02>"-"! 6 < 6< << && 6 7* = 6= E5*7O*7F7:*6*6 < *6<67< 6 3=( : &'%'#&)(* '': ):%% ( $(3 ' : "#: &(3 %% '#& '"%()("% ':% (%( "%3) *3* *'%*:(/ 3=)&( ) 32*?3(2 :% ()2 %#3E( '%(5'%5%F*'%*:( %('#&'"%()(% ( ' %( H

- 5 *- < 5 0.7 << *6? *6 * 7 7 < 6.*6 < < < 6 *6 < *6 *677< ) 7 <6 7 < 6 < < : 7 ;<< = $< 6< *<)6=6<.*6 002 6 **=Q 6 7:*6*6 *6 < < 5 *6 **67&< 66 $*6 = 66 *6 7 < *6 *6 7-7 *6 *6 *6 7*=< E6 < 6 < 6 F *6 E* 6 F *&**6 7 *6 67-7 ***6 E ZF * *6 E 6*6 = *6 < F $ 7 =6<< 7*=< 67)*6 <7<6 *6,* 7<< < 6 < 4 *677 6,*6 002&<*(*< *6 7* 6 * < 002 << -<667<6<*64 7<6**66 77 4 *6 < 6 6 7:*6*6 <*6 6 7 < <7 7 6 ; 67<<76 6= < * 47 *6 << 67 4 *6< < * *6**676 67 - < 6 6: *6 ->.?E>.?<F>00E>0<06F *6 *6*= 6 7*< * < 7 < 7 *6&*6*67* =37 <6==**<>00 D

2 >.? >00 * <6 67 < 6 67 >.? >00 < < =* 3=) )%'(323>3% 3*** "% ' (@ %% #&"%()("% '/ +/0/0/% '*: 3)%%'D - = N ***6 < 6 * <<57< 7 *< =* < :7* 6 *: ** 6 ** < "&66 *6<<6???, *@ 6 "*6< *6-7I @ =67 =67 7 7*7:*667 =67 <=667** - ==* < 7 =, =67 7:*6&*= = 6 6 6 =67 < ; = 6 6<7*6 = *< " < ** & = *7 = *67<<, 7* 7:*667 = 67 6 = 67 = 67 < * =67, 5 6 7 =67 E= 6= F =67E<,!? F 67/ <6<,7:6==,7: 6 7:*6*6 <*6-6 << <. 6 * *@ < 367 < 7 7 6 7<<,7:<<7E6F 7 *=*6** * 67,7: < *@& 6 6*@*6,7:7 *677< < O* 7*6 7 <7<<*64O*7 7:*6*=*6O*<

"*667)I67*@6 7 < *6 7 < <-*@ 7 =6 6-676=7 <677@< " *@ *6 <<< =*&& =* 67 07:*6*= 7<<<=*& &=***< 7 7<*6*6 " *6 < 67) 6 7 < << 6 7*:< <4 < = 6 7< 67*6 < = 6 7** *@ 6 :*6*6<<6==*=4L<I 0 7< 6 77* 5 7*77 * - ==*< 4 < 6 & 66 <= 7= *76 3 6 < *6 67 < 77 7 6 3< = 6 < ==* 6< $ <<=& 66* 77 < < $*6*6 < < =* <* 7*7*=<*(< 7*=< 7'I > 6 7 < < =* 3<<6 < 7*6*6 **7 7* < 7 **6 < 'I> <<**7(7 =7* 75. *6@6 7 3=2 %#3%2 %22%%2 %#3*%*: %% %) 2 ("&%22>>3%( "%&/ 3=%( "%&%2: &23('#&'"%()("% '&'" :% (G( F@ /

+/+/C (')%('#&'"%()("% ',9 $## & &-?&@AB,>. =. &).... &> ) * 8=. #%=.. &-?&10B Bij die operatie (integrale jeugdhulp) wordt de bestaande expertise en kwaliteit op het gebied van diagnostiek en indicatiestelling, omgaan met verontrustende situaties en maatschappelijke noodzaak, erkend en meegenomen in de nieuwe aanpak.. ). &-?&1:B,5<DQ>00 *6=77<< <7:*67:*63< 67 <*6*6*6 /*6 6 7<*= *6<7< +/+/,/ : &'@ ">('2;3)%%' ->00 776 4 <7->006 *6 * *6 < 6 * 6) < 67@ 767@ = &**@ * 7* @7<< < =*<*6*@ 7 7<< 67 < 467 *6=7

377 *6<>00(77 < = 7:*6 2 *6 7< < 6 >00- (7 < *6 6 ) 6 7 << = 6 * *6=6 *6K3<7 ( - < < >00 = 7:*6E7<<F 77* < *677 6 7< *63>00=7<<<<6 >00 < *6 7 < *@ 5 7 *@ 6 6 6@636 7 7*6 : << 6;:*6<*@ << 6< - =* 7 <=* 37<<< *66 " L = 7=I 6 $*6 < << 6 * **-6<6 *6 6 7@ 7 7 <- *6 < <<=**6-6 77<< 7:*6 7:*6 7<< *67*=<*6< << -* >00 < 7@ *6 << *6 * =* << 7 4 7 >00 6 6 < 7* =* < 7@ >* <<7 6, 6 >00 =* 6,2,5 * = 5 *67 7&<&6< =-<<5 7 =5 67 < *6 6= - 7 6 < < *6 *6 =* 6 < < <7<*6*@ >00& @ N 6 6 7 < * 7@, 7@ >00< 6 7:*6*6* 6 7 6,2,5 5 7@ *6<< E6 <

J= (=*F = 6 7 6 <, *6 6 <7@77?*6 < << E<XF 7:*6 -,2,5& 6" < 7*6< 777:*64<6 7 < *677 6 =*< 6<<<< < < < << 7 < <7 4 <<7*&<<77:*6 *60 7:*6 <77* 66< 7:*67<< 56<<>00<== = <<- >00 6 6 7:*6 7 = 6 >00 <<<7:*6*6<6 ;** AB=A<B***67 7*=< 6 >00 = < 7:*6 - * *6< 7:*6 = = 6 < 7*7 6. 6 < 6 6 >00 7*=<=7< 7*666 -=**<=<676>00 < 0 *@ 6 >00 <77 6 6 = 7 ** *@ 7@ 7 4 = 67 67@6*6 6>002 6 *6 *6 7 6 < 5 5 6 6 < >00 =67(77?7*77* >00* (7 < (7<*6<<& 6==*7 *67*7<<6<7=66=7 < = $ < < = < 7:*6 7:*6 7:*667 6 >00- < 6>00*6<< 7 7 6 *7 7 * 4 < < < *6 < < >00 7<7(779<* =*@<<-*@ *@ %

>00 < < 6 6 67*7*6>006<7(77< 6>00 3=@ D *% '* &&'%(2' &'3D#( '(@/ 3=@: &)* '% : &'%(* ( # ''(2;3)%%'2;3) / 3=%2"H2 %( : &'@">(' 2;3)%%')@/ +/+/./< %(%% &( #%' - = < *7( < 6 < 7-6 *7( * < 7 6 <<6> = <<<) *6< 7 ** << < 7 7 = *677< *( 7*=< *&* *6 7*6 4 7 << 6 <7*6<=*6*67< <*6 * *6 *6 * 4 *6=766* <. << << 7 *6 < = * << 7*6 < "6 2=< < C 5 * 77 *6= 6 <, < / * 5 6 7 *=*) 6 * 7 *6*7 *6 < ** J = <*6 6 7 - < 5 "*6<7*6=* < ==* E<F 6 7 < -< *677< ) 6 7< < 6 *6 < *6*6<76< 7 6< < < E

*7L@<IF3=<*6==*=*6 6 6= < * <*6J < 6 <, < 7:*6*6 <*76 6 7 << 7 7 7:*6 E7F << 7* EF*6*67:*6*67 7 << 6 =* 7:*6*6 7 <<= 5 < < 6 < 6 = <<=*6< =*( = 6 7 6 5* 7:*6*6 7 *6 7= 67 ** * 6 7:*6*6 7:*6*6 6 < <7 6-7 == < *6< *6 <<<6 = 6 7 < < 5 *6 7 6 < 7:*6*6 7 <= <= " 7< << &4 <&>00 < $< 6< << < <*6 (7 - < N (7 7 <7:*6*67 <6 6*7< *7(*7 4= 7 7 7 <& 6 67*67*<*6<< & 5 < 6< <& < 7 7 < 2 *6<< (7 *6< >#I>.?I <76 4**7*6<6 >00 < 7:*6*6 <6 E *67* *!320F < <,*66*6 < *277<*6*:*6 6 *6 7* 6 6*:* 4 < *6 7:*6*6 * < 7 3*6Q7 6 <

@ 7 6 7*=<<6 & 5, 167 * 7 < 6 < 89 *, 167 =<<66767 < < *6< 7-7 67 67 <7" <7*667 6 *O 67 - *6 67 <& =7< < 4 *=<*6*67 5 < & > < 6 E>00F @ E& F < 7 / * 7 37 < 6 < 7 <6 < 7 67 < N 7:*6 6 3< 6 7 7:*6*6 7@ 7. E * 7:*6F $ E*6*6 7:*6F- E <F " E7F& " <*7 < * 002&7 < 7:*6*6 *7 O* 37 < %J% <<6<66<7<6< 6 < $ ** < 6 = <* * 7777:*6*667<-67 < 6 O 7< 7 4 <*767 =** = = = *6 :7 << < 7 67 << 6 < 4 77 6=O=*77*4 767@<)676==< 6 < = <!7 7:*6*6 6 < = 67 7 *6 *<*6=66 &4=<< 6002& < 7 < 6- @ *= 6 7 / 2<6 E/25F 6 6 002& < E=,2,5 *677F < = * 6 6 7 / 6 6= *67 7 /25 <6- =* * < 002&7 *6 <6 G

4002&67E F6< & $ 6 6 6 7 <<< 7:*6*6 @ =- = 6 0*677 0 7* EJJGF 6 7* EHJJHF < <67*7:*6*6 7 < 7 < %T < H 7D == *66 = *6 = 6 7 6 6 = < *6 7 < - 6 7(7< =*6 002&* < 3 7 <=7< < 6= 6 7 <<< 7 @ * 7 6 - <<< = 6 <*6< <<6 67 <6<*6< *6 < 6 < <<< 6 *6< 6 67*6-7 @ 66 7 *O & <6 <6<-6(3!;3' *6 *7( < 6= $ E*6F 7<<6 6 3=* (')%(&( 5#%' (@/ 3= &'%* 3)' (#"%( #*'("% '/ 3=*)%: 2 : &'&&%% ( 2;3) 3)"% '%% #%' %( #*D '/ +/+/0/< %(%% %*( - 7 < *6 < < 6 =*6 << $ 99 5 < - *6 =?*6=*6HH H

0 HC *6 6 2< = ** 6 = - =*6 <<7 " &6 < < < < *677/<*667/= 6 < 6 7 - < 7<6 6 N* ->007:*6*67:*6*67 <<3*67 < 5 <= 7 < 6 75=<67 *6 = < 7 *6 6 7 < 67 7:*6*6 7 < *67?7<7:*6*67 6 6< 77 < 6 7 6 7 7 O* < 7:*6=* * = * 6 7 *, 6 * 7 < 6 *6 < > 0< 06 6 < <<< *6*6<=7"*67 7 =* *7 >00 *6<7*7:*6*67 < 3 7 < >00 H < ; 7 6= < >00-7<*6 <<<=6*( )= 7=6 &*-& * 6 6 67 * 7:*6*6 7 6 *6 < 6 < *6 < 67 7-67<76<<* 67 =& << *6 & * 6 2 6 7* 7<< ; >00%C 67 7%C 775<->00 7<< 6 7 *6 6 6< 7:*6*6 7 4 67 < < 6<66 7** D

(7<676< *6 7*6 >00 7 >00 < <) * & * 67<< <46**667 002&7 *67, 6 5 *7 O*7 *7 7 3 6 7 < * 6= =77*75<6 6 * <<6 E= *F *67 < *6 =* 7 = $ *7 =* *6 ) *6*6 < = *666 3=* (')%((%*( (@ 3=%*( 3%' %2 &) 32*?3(2 G

+/-/%*: '#&'"%()("% '( ((% De VDAB stelde de voorbije jaren vast dat mensen met een medische, mentale, psychische of psychiatrische problematiek amper een baan vinden ondanks het volgen van de klassieke arbeidstrajectbegeleiding. In dit kader willen we de mogelijkheden onderzoeken voor initiatieven van arbeidszorg voor (ex-) psychiatrische patiënten voor wie tewerkstelling in het normaal economisch circuit te hoog gegrepen is. (p.70),%. F 6 & 7 =.....-?&:'B,> =C ) & > &?&B>.$%> =$##= &-?&3'B, &9 =..?&AEB,< >. &-?&@1B 56=A*67 B-<6<&7 E?,F << O 7 7 7 =*@ K- = < - 6 << *6 7:*6*6 = 7:*6*6E;;F7 ;=L*I*66?, 7 7* ( 7*677 2 6?, 7< *6 7:*6*6 = 7:*6*6 7 < ***6 * J= 7:*6* 7 7 < *<<< G

- *677 *= 7 ** EF < 3< @ 7 < <<6 * * = *6 <7 = 7 7EF45<<D&% <=L*6I< <*6 * 7 < << < / < * < <5-.=7< 7 7 << & < 7 6 *6 7:*6*6 7-5-. 6= < 7*6 < 7 < *6< 7 6 <<;;7 < <7*<7*677??< 7 *6 < - H <* <75<<;;&7 < * < * 6 <- = 6 L I 5 < = * ( H 6 < *6 6 *6 * <77. < 7 7 <. * 7* = < 4 *6 7 *] <<699 <6 <. = 6 *6 7 6J6 < =* ) *6= =***=67*46 6 *677< < 5 < = 6 6 < *6< 7 <- < = 7< 3<=7< 7 < << "<7< 7 ( 3>;? < < 6 - *= *6 7 6 < 6 7 7< < 4 = <=< < *6 7*6 3< < 6 = <<E 5. 6F *6< =$ <*6 6 = = 99 O < G

47* *6*77<6*6 6= < - 6 *6 7*7 << 6< 6;6*6 7 5 < < 7* 6 =. 6=*6<) &. 6*7*<7 *6 =* * <7!* <7 < 6 7< 77<7 <. * <7 <<<<*6 5-. &, 6 < 6 7 5 6 7 ) * <7 < *6 <7 = 7*67 99 << 4 <<<*6<<*6*6< *6 << < << ;; 7 < 6 < < 77 * <- 7 < 7 5-. &,*<65.*674*7E5.4F L <I6*7 7 *< 6 6 5.4 *6 < 7 ( <7 L **6I &,>.? <7* 7- *6*67 < <76 6 <6 *6*6< < < * *- * < * =* <7*=<=*, 6<=*63>;? &4<63>;?I< -7 <=* 7*4 7* <, =6<< 6 <6<47*7<< 7 & 7 6 7 < < * 7* 7* &" < < 6 6 <**7:*6*6<6 *6 /Q<*6 6*7 G

777:*6*67 57 7667*7 <**6= -**7@77=7 **2 * * * 7@- 6 6 6 7 *6 :7 7@ 67 - ** 6 < =* 4 < < 6= *6 ) < 7 5 << < =6<<6=* -**L7I *6<)7:*6*6<6= *6 * < 6 * <7K- *6 7 =* L*I;=**< *6 99 <6 '* * *6 6 E <F 6 ) 7*3>;?-.>&7*797 06 *=* *6<76 = *. <676=7*6 * 6=<*6 4 56== = == *6 < <-< <** <6 6 < O< 3<5-.6< = = 6 < 7< *6 < 7 * 0 *6< 6 << 6 <. 99 99 *6 6 6 *66-7, = 6 < 6 * =. 7 < < *6 7 6 6 *6776*467 <7*6- )6<< < *6 = * <7 = 6 **6 G%

** 7 ; *6 < 5 6 5.4 = 5-. $ *6 * < *6 99 6< < " < 99 7 *6=6<<<=E5.,2,5 5.4 3>;?F " < < *6<6 < =* < < $ 6<6**7L I <6 *<=*677 3= : &' ((% : &%33%% '?' ((&( & %( ("% ': (*(#& 2:% (''2 % 2;3)3)I%>2;3) 3) 2 % $( ')** ("% ' (: & / 26<< I6<<< 6 6 <=67*<<< <6. < *677< * =* -*6< *6*6<7*=<7 7:*6*6J=7:*6*67, < < 6 N 7?7 6 < << 7?-?7=* 4 < * 6 < G < 6 < < 77*=<7 6<7 E<HF?<<(& 7:*6*6 7@ *6 = *6 (& 76*7 47 = < 6 76<,6< 6= 7<<6&* G

/ <6 77 < <6 6 - * 6* 6 *6< 7 7 = 7 6 76< 6-7<6<* 6*@ * 6 * 6 < 6*6 *==*@7? = 6 = * < - < = 6 6 < 2 * * 6*677 *=<6 *-6=<6 << =7< * E *@= = 67KF <=< * 3 << < = * < < =7< = *6< 7*&6 376<*66, 7<76*6- (77 7 7 < ** 7* < 2 * 77 * * 6 & 6* 7* < < 3= : &'*((%!%5! "#%% )3 D %(%3)** :%''2:%%'(' %% 2 % 2;3)3)I%>2;3) 3)2 % 4 6 5 0*67 L* 67& 6 7 6 * I ; *@5 <O - 7 6 7:*6*6 7 "7 <C 7:*6*6 C J %C E7:*6*F G

= E <F 7:*6*6 7 7 4 = = < 6 0 = 6 < 7= =6<< 7< <6 6 < -6 = <6 < 66 < 77*==67,7:*6*6=7:*6*67 6 7 =, 6*7 < < 7<*67 <7 6, * 6 7:*6*6 =* << 6 * ; < 6:76< < < 6 < <6 * & <<- < 6 < ) 6 7:*6*6 << 6 7 *7-5 6 *6 6 L!*6 7 67& I 67&, 6 *6 7 7*6 6 < < 6) - 7=*= 7 67 - <*P7<7 < - < =*6< 0@*(7*=*=*667 < :*6 < 6 *@ 64=<0<7*99>00 *6< 7* =*6-7* =*6 < * 7 6 =*6 67) 77*7*67<Q>.?I <67:*6* -7*=*6*7=*6&7:*6*6 *:O<77:*6*67 4 7*6676<*6< < 6 =*6<*( E6 *6 =*F 3< =*6 77 *@ 7 *6 < E =< 6 7 6 7 7= 7 < 6F 67 *6< < EF(7 GG

-7*=<7O6=7*67 6 < 7 & *677 0<6 6 ; 7 67 < < <=*7 6/77*6 =*6 ** < 6 O <*677**,@%O99=*6 = E C < <F *6 < 7 = 3 @ =G7*6*7Q7 7:*6*6=O 6 *: 7 3< 5<6 H 7 6=*6**7 $ 6;7 1 =*6&7:*6*6 * 0 EG 7F.7 EH7F- <6 O 6 6* < 7 < 6 5 O6*765.*67 4*77*=< ) *3 20 0 ;<7 7 < O @E2#F '*6 < 7**6 = 4 = =567 <<< 7*6 *677 /6*676=5*677 <<<=6 << 6< <4< *6*P7<66< << />0075 67< Q- 7 =*6< < 7* = 67 < 6 < @ 3< *6< 7 < < 6 $7 6 6*6 *< < =67 3=C ('("% ''( ( 2;3)3)2 % ) &( ) '3)2%% '( (/ GH

$ < 7 < 6*7 < 7:*6*6 7 < < *6< - 7*=<*7( < 6*7 7:*6*6 J= 7 <7 <, 3< = * 7:*6*6 7 6 E C F 7 < 6*7 < 4 5.*674*7E5.4F< 7:*6 7 65.44<77 < <6*7=* < 6*7 7:*6*6 7 < * 7 < 6=5656 *6*6777-=*7(< 6<7<7 7 <?*6*67:*6*6 7@ 7 <6*7(*=6 = 7< 6 7 *6 7= =*3<*76*7 < 7:*6*67 <6 =656 O 67 7 7 2 6= = 6 * 77* < 0-7* < 6 7:*6*6 6 * 7 6*7 < 7 7-5 6 6 6 7* E5 F 6 ^ 7* EF 7:*667*6 67 6*7-6776>00*6 7 <,676 = J= 7= *@- < 7:*6*6 7 *6 77 >00 7 6*67 4 < 6 7 57* ; 6 (7 < 7" <7 7766<< *6= 0 7< 6 6** 6 67*6 6 = 7 7< - < 67766*< < * 77 ** < <" <(7<*76*7 6!7"(7/<E!"/F4!"/<* 67 = < 6*77*=< < 7<*@<6*77:*6*6J=7 -*< N < < 6 6*7 N 7 *6 GD

67 7 37 < 67 7< " *< 67 @ 7<6 7 @ ** 3=* (')%( *)*2 ' 2 % )(32#&% (2;3)3)I%>'( '2 % +/J/% '('#&'"%()("% '"% '3 3*"% ': &,7. & G G. H & 7.. & > ; &,?&@AB,!. 8#.. #?! " #B& >. & >?B&-?&1EB, *6<<<<*677< < 6 6=<< @ == < 6-7 7 7:*6*67 <6**=&&< -<<%7*6002 < 77 *677< 3< 6 =<002 76 66 6, H

*67*6 002 @ 6 7:*6*6 7 6 6 ** 6;002 6=77:*6*67 7* =*6< 66 @ 6 7*=< 6 6 37 002 7*7 *677< < 6=,@>=E,;>F5<67 H 7 D < G == <6 7-7 G =**6<6 <6* <*6 7 < < 6 002& 7 7:*6*6 7 7 6 6=. *666 *6 6 002& 7 < J= 6 =@ < @ 7 = 2** < =* 7 < G == <6 7 6 >00 * H DDD == <6 7_>00C 6 7<7**< 3 7 ** < < < <@*=<<- = 7-6 <<<*6= = 6 = 7 << * = < *6=*@7*7<< < " = 77 E 5 77 >00F 7:*6*6 <6..2I *6 < 7* 3 6 < = E < F * 7 <&7 ** - 7* <. << 6 7 7 7:G - 7* <<6* = :/ 7 < 7* * -<<<@<7< <6 < H

3<<<==* & >*3 >3%2)'(2 $2 %%($ ('%'$ %'(3 %' -=*6<7 *<7 5<77@,*O7 < - * * >00 *6 *=*<< < =* 6 < < E* 6 6 >.? 6F << - 7* < 6 << 7 < @ *= =* 7 << =* E < % 5*F 5 : ( >*3= * )( %% "%: 3* 3) %3)2;3)3)2 % -=**<6-6*@ 6 < 6 <<7< 7 *=* * 7 *6*6 7:*6*6 7 4 = 7*6 *<=<7-7 7@ *6*6 7 < 2 = <67-* =* (737 =**O<< *6=*67 5( (>*3= ) (: & %() %33* - =* 6 6 7:*6* 6 2 7I7:*6*67 *67*=< 6< :*6*6 :*67*4 7@ *6 7 *677 6 7 3<*= 477<7@*E7F 7= 6 < << 6 < =*- 7*=< 7I < 7 = 7*6 =*- 7I < < 7= =* H

5 (>*3= (D)(*%% "%: 3*3) %3) 2;3)3)2 % : %2 %%("&#& -=* =6=@@7*-=* 7*6=67 < 67=&=<4** 7**& 6@ N 66<<*6< = 6 =Q 2 7 7 < 6 7* *P < 6 6 6 7 EF = 7 E *P 7*F =&7 * = E < 67J 6 6 *6 7@ F-< ***=*<6*< 7@ 62<67<67 *677<6"*7* <*67:*6*67:*6*6 < <<=*6< 5#>(>*3=23>&:%%% : "% '&:% ('%(( ))* *%>))* '( *) % - = =* 6= << 7 << 7*=< 7 7 *6*6 7:*6*6 7 < 4 7 7< <6 *677-6 6 < 7@ *677 <<<- O 7I<6 6=7< - 7I *6 7J *6 7 77 = < 7-6 < N =* 7 * 6 6= *6 ; :7 *6) 7-6=<< 6 * 5 6 *6 7*:! 6 *6< 6= 7 6 67" <6 6 6 *677 7 6 K" < *677 * **67<5<76 6 *6 7 6 6= H

4 :7* 5 6 6= ** 7* 7 4 7* 7 *677< 6= LI < ** 7:*6*6 < 6 4 :7* 5 < E>00 002 F 7 4 = :< E :IF E *6*6 7:*6*6 7 <F << = <<*4**7= *6 67 = 7:*6*6 <6 4*7@ <6=777*6*=* 6- :< < **. I < : < 6 < 66 3<7** 5 3 = =* < O 7< << << * 7 *6 < 4 < <* ==*@77@<*O < 3= : &' (>( % )( (( ' 3)2 "3)%)*(%('#&'"%()("% '%2 %% (%(&% ')>D ( : &'* * (D%% "'(% '%"% '3 3* "% ': &/ 3= *3* ((')*((;2 %#3( (@ 5*6 7:*6*6 <6 6 ** 7 < <6 7:*6*6 7 <6< -<.22< 7= 6 2 < << ** < *67 <6 =* 7:*6 <<<"O< =E 7<6 7:*6*67 <* *67 F *O E O*7F6 7:*6*67 <E 7.22F H%

-*67*<=< 7 <6 7 *6 *7*6<<K*6<< 7= <6 6 7-7@ 6* 5 < 7<*6 < < 7:*6*6 <6*67) &-2.2<<*< 6 <6<*7< -<L*I<67DDG <7<6*677<=7<< *6 <) < 7<<6 < 76 <6 7< 7 K5 L*I *6 <6*67*67)< J= * 6 = (7* =6<< 6 * &!< < * 6 6 < 62-7 * 2 7.27:*6*6 *6=:<6 6 *67 73<7 << 6 < =* <676< < &"<<**<.22-6=<=7<<7 3=%(' : &'*' "&)*"2;3) 3) "&)*"% > '$3%*?(%% % '( "% '%% 2 % 2;3)3)2 % & #'/!"#!"$%, 7:*6*6 * 5 6 6 32 0 6 32> < < 6 *677< 7*7*7 4 32> < 7 * *P7 < 6 7* # - < * <6 <<I @ < 6 3 <*6 (7 6 32> < =*6 H

<* *677< 7*6 < @*P < ** 7* & -7 6<632>%6== 5 0*67 < 7 6<4 37 :*6*6 2* < DD 99 =*6 7:*6*6 <6 5 << 7<<<=*67:*6,632>< 7*7*O 6**< 6 *6 4 32> 6= D 77 7*6 <* N 6 < 7 <7* /- 6 < 6 2 <6 7*7 (7 =*6.7$7**6 7:*6*6@<*, 6 32 0 6**7 7 6 < *67-7:*6*6 66 < 6 7:*6*6 7 0 7 < < O *677< 4 < 632<77* ( 7 5 3< 32 0 <6 7 5 = < 6 7 < = 7= 67 77 *6 * E< 5.*674*7<6F < *6 3< *6 7K- *@ <&7 67"<77*67799 67 < 7 < * << 3=*%*: )>% 3)&3 * (2;3)%' 3) % ' '"#(3)2*%% @&/ 3=(*: &'(& 2 ('('" 2''% ' #&*(''%% )/ H

32*'#&'"%()("% '.4415.4,+ 3 *6 6 < 6 < - @ << <65= 6, N 6 > # E>#F >.?<E>.?F3>;?IN <<< * > 0< 06 E>00F 7 ; 7:*6*6 7 7 *6 5 7:*6*6676 < - > 0< 06 E % <F<*66<6>00 7 7**6 < = 67 7:*6 7:*6 7:*667-6 6= *6 7 7 < <<*67:*67:*66737 *6 6 G >.?< E>.?F ># 6 37 7:*6*6 <6 E2F 7:*6*6 = <6 E..2F *6 7:*6*6 6 E5$F $ *6 7 *O <<7=-< =* 67 *6-<6<*6 < * 7 <7 *6 <"7<7 7 = 7:*6*6 7 6= <7- <67376 =< 4 6 5 7 "7 77<< =6O*56 - *6 < 6 5 *6 *7 = < - * = 6 6 < 5 6- < * E<F 6 7 6 = -0*677 7<< =7< < 6 5<6 << 7 6 < < 6 O 2 6 7,@ >= 7 D *6 << <6 <6<7 6 6 6= 7:*6*6 7 >* < 7*77 *<** " < @ < 6 * 7@*6 6 HG

- =7 6= 5 6 >00 ( < *6-67**6=67-7 O < 7 6*7 < 7:*6*6 7 3*6 = 7<>003<=6* 77* < ; 7 7 < 6 >00 7:*6*6 = <6, 66 = *6 *7 7:*6*6 7 < E'3 IF = *6 = = E!0.&F- 5 6 7 6 *6= 7*67:*6*6*!637 7:*6*6<6 0- < *6 7 7 7 *67 E3!F-*6 < ) D < 5 %% *6 %C 7 - * 7 << 3 *66 >00 7 < 3 *6 <<7<7*=7<<76 < *6@ 4 77* 67 <77==*<<'L> $< *6 7 *, O*7 *= *7 =6<< 665*7O*77 *6<7<7<3<7*<6*6 7 * 7:*6*6 7 "< >00==*@< <*;7<*7*6= 7<< 6 7 7<< *& 5 * < < - *677< 7*6 6 < 6 7@& = 7-7 7* < 6 5 *677:*6*6 7 - =7= = 7:*6*67 *677<? *6 * * 6 <6) HH

3 D ) *3* (( ) (% '2 %#3 '#& '"%()(%% ( / 3 D ) *3* ((2>% %% > ( 2 % 2;3)3)2 % / 2 3): &' %2*?3(2 (%//"%% ( % ' '"%()(3%> " *: '"%()((%'*: 32*?3(2 / 3 %2 %2 >* ) % &% % ' %% : &' %% &$ 3%)% ( *' *?3(2 2 % '*?3(2 / : &&' 2 2 %#3 '#& '"%()("% ' %2 #* %2 '%('&* ( 'D 3 ( #'"%()(3%> / : &'%'#&)(* '': ):%% ( $( 3 ':"#: &(3 %% '#&'"%()("% ':% ( %( "%3) *3* *'%*:(/ )&( ) 32*?3(2 :% ()2 %#3E( '%(5'%5%F*'%*:( %('#&'"%()(% ( ' %( )%'(323>3% 3*** "% '( @ %% #&"%()("% '/ %#3%2 %2%% %) 2("&%22>>3%( "%&/ ( "%& %2 : & 23 ( '#& '"%()("% ' &* '" :% (G( F@ / @ D *% '* &&'%(2' &' 3D#( '(@/ @ : & )* '% : &'%( * ( # ''( 2;3)%%'2;3) / %2" H2 %( : &'@ ">(' 2;3)%%' )@/ C (')%(&( 5#%' (@/ &'%* 3)' (#"%( #*'("% '/ HD

*)%: 2 : &'&&%% (2;3) 3)"% '%% #%' %( #*D '/ C (')%((%*( (@/ *( 3%' %2 &) 32*?3(2 / : &' ( (%! & %3 3%% '?' ( (&( &%% ("% ': (*(#&2:% ('' 2 %2;3)3)I%>2;3) 3)2 %$( ') ** ("% ' (: & / : &'*((%!"#!%%% )3 D * %( %3)** :%' '2:%%'(' %% 2 % 2;3)3)I%>2;3) 3)2 % / C ('("% ''( (2;3)3)2 %)&( ) '3)2%% '( (/ C (')%( *)*2 ' 2 % )(32 #&% (2;3)3)I%>'( '2 % / : &' (>( % )( (( ' 3)2 "3)% )* ( %( '#& '"%()("% ' %2 %% ( %(&%' ) >D ( : &' * * (D%% "'(% '%"% '3 3*"% ': &/ *3* ((' (@ ) *((;2 %#3 ( %(' : &' * ' "&)*" 2;3) 3)"&)*"% >'$ 3%*? (%% %' ( "% ' %% 2 % 2;3)3)2 % & #'/ *%*: )>% 3)&3 * (2;3)%' 3)"% ' ' @&/ *: &'(& 2 ('('" 2''/ D