Zorgplan Professor Casimirschool Van Deventerlaan 16 2271 TX Voorburg 070-3860177
Inhoud Inhoud... 2 Voorwoord... 3 Schematisch overzicht van de 1-zorgroute... 4 Zorgniveaus... 5 Zorgniveau 1 (algemene preventieve zorg in de groep)... 5 Zorgniveau 2 (extra zorg in de groep)... 5 Zorgniveau 3 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en/ of eventueel gebruik makend van consultatie van externe deskundigen)... 5 Zorgniveau 4 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en gebruik makend van deskundigheid van externe deskundigen in de vorm van een begeleidingstraject)... 6 Zorgniveau 5 (Externe ondersteuning of verwijzing)... 6 De school kan geen passend onderwijsaanbod voor een leerling realiseren. Er is sprake van handelingsverlegenheid van de school. De leerling heeft een andere voorziening nodig die beter aansluit bij zijn/haar onderwijsbehoeften.handelingsgericht werken op groepsniveau... 6 Waarnemen... 7 Begrijpen... 8 Plannen... 9 Realiseren... 9 Ontwikkelperspectief (OPP)... 10 Intern handelen... 11 Groepsbespreking... 11 Oudergesprek... 11 De schoolondersteuningscommissie en externe zorg... 12 De schoolondersteuningscommissie... 12 Externe zorg... 12 Bijlagen... 13 Bijlage 1 Gross lijst onderwijsbehoeften... 14 Bijlage 2 De 5 zorgniveau van Passend onderwijs... 16 2
Voorwoord Op De Professor Casimirschool werken wij volgens het model van de 1-zorgroute. De 1-zorgroute beschrijft in onderlinge afstemming de stappen en beslismomenten die cyclisch in de zorg aan leerlingen op groepsniveau en op schoolniveau gezet worden. Met het schrijven van het zorgplan willen we bereiken dat het onderwijs zo veel mogelijk wordt aangepast aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Ook willen we op een planmatige wijze omgaan met verschillen in de onderwijsbehoefte tussen leerlingen. Daarnaast willen we de interne zorgstructuur verbeteren en eenduidigheid creëren met betrekking tot de stappen en beslismomenten in de zorg aan leerlingen. 3
Schematisch overzicht van de 1-zorgroute 4
Zorgniveaus De zorg aan de leerlingen is onderverdeeld in vijf niveaus, de zogeheten zorgniveaus. Hieronder wordt bij deze vijf niveaus van zorg een korte beschrijving gegeven. In bijlage 2 worden de 5 niveaus verder uitgewerkt en worden taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden, competenties en de te volgen procedures omtrent de zorgverbreding binnen onze school duidelijk gemaakt. Zodoende kan eenieder die betrokken is bij de (extra) zorg voor leerlingen de nodige informatie tot zich nemen. Ook zijn de diverse stappen in een begeleidingstraject toetsbaar en kunnen verwachtingen afgestemd worden op de juiste status van zorg in een groep c.q. individueel kind. Zorgniveau 1 (algemene preventieve zorg in de groep) De leerkracht geeft kwalitatief goed passend onderwijs aan een groep leerlingen en realiseert een positief werkklimaat. De algemene zorg heeft een preventieve functie. Het kind wordt gevolgd in de groep. De leerkracht is verantwoordelijk voor leerstofaanbod en begeleiding, waarbij het groepsoverzicht en groepsplan het uitgangspunt vormt. De intern begeleider fungeert als klankbord voor de leraar en heeft een stimulerende en bewakende taakstelling t.a.v. de groep en de individuele kinderen. Dit betreft alle leerlingen. Een leerling gaat naar zorgniveau 2 als de algemene zorg die op zorgniveau 1 geboden wordt voor deze leerling, op een specifiek gebied, ontoereikend is. Zorgniveau 2 (extra zorg in de groep) De leerkracht besteedt extra zorg aan één of meerdere leerlingen die op grond van observatie-/ signaleringsgegevens de leerstof nog niet in voldoende mate beheersen of beduidend hoger scoren, of die gedragsmatig opvallen. De extra zorg heeft als functie de leerling(en) d.m.v. efficiënt klassenmanagement en planmatig handelen terug te brengen naar zorgniveau 1. Dit wordt beschreven in het groepsplan. Als de geboden hulp ontoereikend is, vraagt de leerkracht een gesprek aan met de intern begeleider. De leerkracht kan de leerling inbrengen in de leerlingbespreking. Als de leerkracht weer vooruit kan blijft het kind in niveau 2 of kan terug naar niveau 1. Als alle interne vormen van hulp ontoereikend zijn, gaat de leerling naar niveau 3. Zorgniveau 3 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en/ of eventueel gebruik makend van consultatie van externe deskundigen) De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere interne en/of externe deskundigen op consultatieve basis. Dit gebeurt tijdens een leerlingbespreking. Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde 5
informatie stellen de betrokkenen samen een plan van handelen op. De speciale zorg heeft als doel de leerlingen d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 2 of 1. Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 4 gaat of teruggaat naar niveau 2. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende. Op niveau 3 is er sprake van een individueel handelingsplan ondertekend door ouders. Zorgniveau 4 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en gebruik makend van deskundigheid van externe deskundigen in de vorm van een begeleidingstraject) De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere externe deskundigen in de SOC (schoolondersteuningscommissie). De SOC bestaat uit de intern begeleider, de schoolmaatschappelijk werkster+ en de adviseur van het samenwerkingsverband. Eventueel wordt het SOC aangevuld met een extern persoon (maatschappelijk werk, onderwijsadviesdienst etc.). Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde informatie stellen de betrokkenen samen een plan van handelen op. Indien nodig wordt er een start gemaakt aan een ontwikkelingsperspectief of een aanvraag voor een individueel arrangement. Echter heeft de speciale zorg als doel de leerling(en) d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 3. Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 5 gaat of teruggaat naar niveau 3. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende. Op niveau 4 is er sprake van een individueel handelingsplan ondertekend door ouders. Zorgniveau 5 (Externe ondersteuning of verwijzing) Vanuit niveau 4 kan een leerling: - worden aangemeld bij het expertiseteam op niveau 5 voor een plaatsing in het speciaal basisonderwijs, als aan de vulling van voorafgaande niveaus van zorg is voldaan; - worden aangemeld voor speciaal onderwijs. De school kan geen passend onderwijsaanbod voor een leerling realiseren. Er is sprake van handelingsverlegenheid van de school. De leerling heeft een andere voorziening nodig die beter aansluit bij zijn/haar onderwijsbehoeften. 6
Handelingsgericht werken op groepsniveau Op groepsniveau staat in de 1-zorgroute de cyclus Handelingsgericht werken centraal. Deze cyclus bestaat uit een viertal fasen: waarnemen, begrijpen, plannen en realiseren (zie ook onderstaande figuur). In dit hoofdstuk worden de verschillende fasen kort toegelicht. Waarnemen 1. Groepsoverzicht en evalueren In de cyclus van handelingsgericht werken gaan we ervan uit, dat het groepsoverzicht opgesteld aan het eind van het vorige schooljaar als basis voor het groepsplan dient voor het nieuwe schooljaar. Halverwege het schooljaar, na de afname van de Cito Midden toetsen, wordt het groepsoverzicht bijgesteld. De volgende gegevens gebruiken wij bij het opstellen van een groepsoverzicht: Methodegebonden toetsen Methode-onafhankelijke toetsen Sociaal emotioneel volgsysteem Laatste groepsplan Laatste rapportcijfer/beoordelingen Observaties leerkracht 7
Met de bovenstaande gegevens wordt het groepsoverzicht samengesteld. Dit dient als uitgangspunt bij het maken van het groepsplan. 2. Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften De leerkracht signaleert de onderwijsbehoeften van de kinderen en controleert of deze veranderd zijn ten opzichte van de voorgaande periode. Voor het signaleren van de onderwijsbehoefte zijn we in gesprek met de leerling, zijn ouders en eventueel externe partijen als logopediste, fysiotherapeuten en houden we rekening met stimulerende en belemmerende factoren van een leerling. Begrijpen 3. Benoemen onderwijsbehoeften Bij het benoemen van de onderwijsbehoeften van een kind wordt altijd iets gezegd over: - de doelen die in de komende periode voor dit kind worden nagestreefd; - wat dit kind (extra) nodig heeft om deze doelen te bereiken. Bij het benoemen van de onderwijsbehoeften is het van belang ook in gesprek te gaan met het kind en het kind mede-eigenaar te maken van de doelen die je wilt bereiken en de activiteiten die plaatsvinden om deze doelen te bereiken. De onderwijsbehoeften worden alleen benoemd voor die kinderen waarbij de specifieke onderwijsbehoefte(n) gesignaleerd is/zijn bij stap 2. Dit betekent dus dat dit niet voor alle leerlingen wordt gedaan. Bij het beantwoorden van de vraag wat een kind nodig heeft om een bepaald doel te bereiken kunnen er hulpzinnen gebruikt worden, zie voor de hulpzinnen bijlage 1. 8
Plannen 4. Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften Op de Professor Casimirschool werken wij met convergente differentiatie. Dit betekent dat alle leerlingen het basisaanbod krijgen en dat binnen het groepsplan de leerlingen zijn verdeeld in drie groepen; namelijk de instructie onafhankelijke groep, de basisgroep en de instructie afhankelijke groep. Er is sprake van een basisaanbod voor alle leerlingen. Bepaalde leerlingen krijgen naast of in plaats van het basisaanbod extra instructie, extra leerstof, meer leertijd of verdieping/verrijking. 5. Opstellen groepsplan De leerkracht stelt n.a.v. het groepsoverzicht het groepsplan op. Het groepsplan beschrijft de kwantitatieve doelen (vaardigheidsscore) als de kwalitatieve doelen (leerdoelen). Het groepsplan bevat concrete en praktische aanwijzingen voor hoe de leerkracht in haar groep omgaat met de pedagogische en didactische onderwijsbehoeften van de leerlingen Realiseren 6. Het uitvoeren van het groepsplan De leerkracht voert het groepsplan van begin tot medio en van medio tot eind schooljaar uit. Op basis van waarnemingen en reflectie past de leerkracht het groepsplan zonodig aan. Deze tussentijdse aanpassingen, in oktober/november en maart/april worden in het groepsplan genoteerd. Met het geëvalueerde groepsplan, het aangepaste groepsoverzicht en de opbrengsten van de Cito en methode gebonden toetsen wordt een nieuw groepsplan opgesteld. Daarna start weer fase 1. start tussenevaluatie medio-evaluatie (nieuw cyclus) tussenevaluatie eindevaluatie augustus/september oktober/november januari/februari maart/april juni/juli 9
Ontwikkelperspectief (OPP) Als de leerontwikkeling daartoe aanleiding geeft, beschrijft de school in het OPP van de leerling beredeneerde keuzes in de leerdoelen en in het aanbod binnen het regulier programma om deze doelen te bereiken. Voor leerlingen die ondersteuning krijgen die buiten de basisondersteuning valt, is een OPP dus verplicht. In het OPP staat: de verwachte uitstroombestemming van de leerling leergebiedenspecifieke tussen- en einddoelen voor de basisvaardigheden technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen en de leergebiedoverstijgende doelen ten aanzien van sociale competentie, gedrag, motivatie, werkhouding, taakaanpak en zelfstandig werken de onderbouwing van de verwachte uitstroombestemming van de leerling. De onderbouwing bevat de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs van de leerling een beschrijving van de te bieden ondersteuning en begeleiding en, indien aan de orde, de afwijkingen van het onderwijsprogramma Het OPP dient ondertekend te worden door de ouders/verzorgers. Na de midden en eind CITO uitslagen wordt het OPP geëvalueerd en aangepast. De ouders/verzorgers worden hiervan op de hoogte gebracht. Zij ondertekenen het herziene OPP. Het OPP wordt opgesteld door de groepsleerkracht. De intern begeleider ondersteunt hierbij. Het OPP wordt opgesteld nadat de leerling besproken is in de School Ondersteuningscommissie (SOC) en er onderzoeken hebben plaatsgevonden die de achterstanden, veroorzaakt door kindkenmerken, onderbouwen. 10
Intern handelen Op schoolniveau vinden de groepsbesprekingen en leerlingbespreking plaats. We bevinden ons nu in het onderstaande gedeelte van de figuur van de 1-zorgroute. In dit hoofdstuk lichten we de verschillende onderdelen toe. Groepsbespreking De groepsbespreking is een belangrijk schakelmoment. Deze bespreking vindt plaats tussen de leerkracht en de IB-er. Binnen de groepsbespreking wordt er vanuit groepsniveau gewerkt naar individueel niveau (leerlingbespreking). Tijdens de groepsbespreking wordt er gesproken over: De groepsplannen en de aanpassingen die doorgevoerd moeten worden, de sociaal-emotionele ontwikkeling van de groep en de specifieke onderwijsbehoeften. De groepsbespreking vindt drie maal per jaar plaats, na de start van het schooljaar, na de midden- en eindtoetsen van CITO. De laatste groepsbespreking is tevens een overdrachtsgesprek naar de nieuwe groep van de leerling. Oudergesprek Leerlingen waarbij speciale onderwijsbehoeften worden gesignaleerd worden altijd besproken met ouders. Deze oudergesprekken volgen na de groepsbespreking,of worden vooraf gevoerd als er onduidelijkheden zijn over de onderwijsbehoeften. Bij de oudergesprekken kan de intern begeleider aanwezig zijn. 11
De schoolondersteuningscommissie en externe zorg Als op school de onderwijsbehoeften van de leerling onduidelijk blijven of als een leerling onvoldoende profiteert van het beschreven onderwijsaanbod in het groepsplan (dit zullen slechts een aantal leerlingen zijn), kan er een duidelijke hulpvraag bij de schoolondersteuningscommissie (SOC) en daarna bij externe instanties worden neergelegd. Deze hulpvraag kan pas bij de SOC en de externe instanties worden neergelegd na toestemming van de ouders. Ouders moeten ten alle tijden worden geïnformeerd over deze stap. De schoolondersteuningscommissie Vanaf schooljaar 2014-2015 werken we met een schoolondersteuningscommissie (SOC). Indien er sprake is van handelingsverlegenheid van de school wordt een leerling bij deze commissie aangemeld. Een team van verschillende experts bespreekt de leerling en geeft advies. Binnen de SOC nemen in ieder geval de intern begeleider van de school, de adviseur passend onderwijs van SPPOH(het samenwerkingsverband) en de schoolmaatschappelijk werker+ deel aan het overleg. Zij hebben de taak, samen met ouders, leerkracht(en) en eventuele deskundigen, de ondersteuning en zo nodig de zorg voor de leerling zo goed mogelijk vorm te geven. Externe zorg Als uit alle onderzoek blijkt dat wij de leerling(en) niet de juiste zorg kunnen bieden waar hij/zij wel recht op heeft(hebben), kunnen we het traject van aanvraag individueel arrangement, aanvraag groepsarrangement of aanvraag van een toelaatbaarheidsverklaring ingaan. Dit betekent dat wij de leerling gaan aanmelden bij het samenwerkingsverband SPPOH. Door middel van een groeidocument wordt inzichtelijk gemaakt wat er nodig is voor de leerling(en), zodat hij/ zij zich verder kan(kunnen) ontwikkelen op eigen niveau. Vanaf deze aanvraag zal het pad dan verder worden uitgezet. 12
Bijlagen Gross-lijsten Uitwerking van de zorgniveaus Aanmeldingsformulier Soc Format groeps- en leerlingbespreking Format ontwikkelingsperspectief Zorgdocumenten aanwezig op school: Schoolondersteuningsprofiel Sociale kaart Protocol dyslexie Protocol dyscalculie (in ontwikkeling) Protocol medisch handelen (in ontwikkeling) Beleid Sociaal-emotionele ontwikkeling Protocol doublure (in ontwikkeling) Protocol overgang VO (in ontwikkeling) Beleidsplan excellente leerlingen (in ontwikkeling) Meldcode kindermishandeling Toetsprotocol Werkafspraken/teamafspraken Zorgoverzicht Jaarplan 13
Bijlage 1 Gross lijst onderwijsbehoeften Een onderwijsbehoefte bestaat uit twee delen: 1 Welk doel streef je met een leerling na? 2 Wat heeft de leerling (extra) nodig om dit doel te halen? Deze gross lijst bevat een aantal aandachtspunten voor het bepalen wat een leerling nodig heeft om een bepaald doel te bereiken. Instructie: Visuele ondersteuning (bijvoorbeeld: plaatjes, pictogrammen) Auditieve ondersteuning (bijvoorbeeld: voorlezen opdracht, luisteren naar verhaal) Materiële ondersteuning (bijvoorbeeld: kralenketting, rekenrek, blokjes, speciale pen) Verkorte instructie (alleen bespreking opdrachten, korte aanduiding van oplossingsstrategie) Verlengde instructie (herhaling na basisinstructie, helpen bij keuze juiste oplossingsstrategie, extra ophalen van voorkennis, uitvragen van zojuist gegeven instructie, directe instructie, preteachting, reteaching) Gedragsinstructie ten aanzien van resultaten van de verwerking... Leertijd Extra leertijd (meer leertijd beschikbaar stellen om vaardigheid te verwerven) Minder leertijd (minder leertijd bieden en tijd vrijmaken voor verdieping en uitdagende leerstof/werkvormen)... Extra of andere leerstof Leerstof ter herhaling, verdieping, verrijking Remediërende leerstof Ondersteunende materialen en programma s Opdrachten die de leerling uitdagen en activeren Opdrachten die overzichtelijk zijn... 14
Procesgerichte feedback Vergroten van competentiegevoelens (benoemen successen) Vergroten van zelfstandigheid (geven van meer verantwoordelijkheid) Tussentijdse feedback (om bepaalde tijd aanspreken op werkhouding: hoe?) Feedback op uitvoering opdrachten (bijvoorbeeld strategiegebruik en taakaanpak) Gedragsinstructie direct na de basisinstructie Ondersteuning met materiaal (stickers, klok, picto s, gedragskaart)... Structureren van de taak Opdelen van de taak in kleine leerstapjes Afdekken van delen van de taak Plaatje weglaten Vergroot lettertype Eén opdracht op een bladzijde Extra groot materiaal aanbieden Stappenplannen en checklists (bijvoorbeeld voor maken werkstuk) Overgangen tussen activiteiten afbakenen en verduidelijken... Activerende werkvormen Uitdagende werkvormen Actief leren (doe-opdrachten) Aansluiten belevingswereld... Maatregelen om de motivatie en plezier in leren te bevorderen Uitdagende werkvormen Variatie in werkvormen Belonen Aansluiten belangstelling kinderen Kinderen zelf keuzes laten maken Succeservaringen creëren... Aanpassingen in leeromgeving Rustige werkplek Prikkelreductie Ordenen van benodigde materialen... 15
Bijlage 2 De 5 zorgniveau van Passend onderwijs Niveau 1: Algemene preventieve zorg in de groep Niveau 2: Extra zorg in de groep Niveau 3: Speciale zorg op zorgniveau door interne deskundigen en in de vorm van consultatie door externe deskundigen Niveau 4: Speciale zorg in de vorm van coaching/begeleiding Niveau 5: Plaatsing SBO/SO Bij de 5 niveaus van zorg wordt een beschrijving gegeven van taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden, competenties en de te volgen procedures omtrent de zorgverbreding binnen De Professor Casimir. Zodoende kan eenieder die betrokken is bij de (extra) zorg voor leerlingen de nodige informatie tot zich nemen. Ook zijn de diverse stappen in een begeleidingstraject toetsbaar en kunnen verwachtingen afgestemd worden op de juiste status van zorg in een groep c.q. individueel kind. Zorgniveau 1(algemene preventieve zorg in de groep) De leerkracht geeft kwalitatief goed passend onderwijs aan een groep leerlingen en realiseert een positief werkklimaat. De algemene zorg heeft een preventieve functie. Het kind wordt gevolgd in de groep. De leerkracht is verantwoordelijk voor leerstofaanbod en begeleiding, waarbij het groepsoverzicht en groepsplan het uitgangspunt vormt. De intern begeleider fungeert als klankbord voor de leraar en heeft een stimulerende en bewakende taakstelling t.a.v. de groep en de individuele kinderen. Dit betreft alle leerlingen. Verantwoordelijkheden en competenties van de leerkracht: De leerkracht heeft inzicht in de na te streven minimumdoelen; De leerkracht past het continuüm van zorg toe (signaleren,analyseren,handelen,evalueren,) De leerkracht past structureel observatie/signaleringsmomenten in met instrumenten die op schoolniveau zijn bepaald. (CITO, methodegebonden toetsen, observaties met betrekking tot gedrag- en werkhouding); De leerkracht zorgt voor een optimale taakgerichte leertijd en voor optimale gedifferentieerde instructie; De leerkracht gaat uit van verschillen op sociaal emotioneel en cognitief gebied; De leerkracht beslist op basis van observatie en signalering of een leerling doorgaat naar niveau 2; De leerkracht houdt eigen deskundigheid en vaardigheden op peil. Dossiervorming: De leerkracht is verantwoordelijk voor dossiervorming; Acties, resultaten afspraken worden genoteerd; De leerkracht houdt de interne begeleider op de hoogte van de algemene preventieve zorg in de groep. Contacten: De leerkracht onderhoudt het contact met ouder(s),verzorger(s); De leerkracht informeert de ouder(s),verzorger(s) over ondernomen acties en de daarbij behorende resultaten 16
Verantwoordelijkheden en competenties van de intern begeleider: De intern begeleider draagt zorg voor de juiste signalering- en observatie instrumenten; De intern begeleider ziet toe op een heldere opbouw van het dossier. Verantwoordelijkheden en competenties van de leidinggevende: De leidinggevende creëert randvoorwaarden voor professionaliseren van de leerkracht door o.a. goed omschreven taakbeleid, budgetteren van nascholing/bijscholing, coaching; De leidinggevende draagt zorg voor een toegankelijke orthotheek. Een leerling gaat naar zorgniveau 2 als de algemene zorg die op zorgniveau 1 geboden wordt voor deze leerling, op een specifiek gebied, ontoereikend is. 17
Zorgniveau 2 (extra zorg in de groep) De leerkracht besteedt extra zorg aan één of meerdere leerlingen die op grond van observatie-/ signaleringsgegevens de leerstof nog niet in voldoende mate beheersen of beduidend hoger scoren, of die gedragsmatig opvallen. De extra zorg heeft als functie de leerling(en) d.m.v. efficiënt klassenmanagement en planmatig handelen terug te brengen naar zorgniveau 1. Dit wordt beschreven in het groepsplan. Verantwoordelijkheden en competenties van de leerkracht: De leerkracht past het continuüm van zorg toe (signaleren,analyseren,handelen,evalueren) De leerkracht analyseert en interpreteert toets- en observatiegegevens; De leerkracht maakt een plan van handelen (binnen het groepsplan) voor de individuele leerling, kleine groepjes leerlingen en/of voor de hele groep. Het plan van handelen kan gericht zijn of van toepassing zijn op de gebieden van: o Inhoud o Leerstrategieën o Instructie o Werkhouding o Sociaal emotionele problematiek De leerkracht is zelf verantwoordelijk voor het vinden van de juiste middelen en materialen om invulling te geven aan het plan van handelen; De leerkracht draagt er zorg voor dat leerlingen maximaal twee handelingsperioden extra zorg krijgen zoals vernoemd onder niveau 2 van zorg; De leerkracht beslist n.a.v. de evaluatie of een leerling teruggaat naar zorgniveau 1 of doorgaat naar zorgniveau 3. Dossiervorming: De leerkracht is verantwoordelijk voor dossiervorming; Acties, resultaten afspraken worden door de leerkracht beschreven in het plan van handelen; De plannen van handelen worden bewaard volgens afspraken die op schoolniveau zijn gemaakt; De leerkracht houdt de interne begeleider op de hoogte volgens de gemaakte schoolafspraken; Structurele aanpassingen worden genoteerd. Contacten: De leerkracht bespreekt met de ouder(s),verzorger(s) het plan van handelen; De leerkracht informeert de ouder(s),verzorger(s) over gedane acties en de daar bijbehorende resultaten; De leerkracht informeert de ouder(s),verzorger(s) en de intern begeleider over de uitkomst van de evaluatie; De leerkracht kan bij bovenstaande gesprekken de intern begeleider consulteren; Tijdens de leerlingbespreking worden leerlingen met structurele aanpassingen geëvalueerd. Verantwoordelijkheden en competenties van de intern begeleider: De intern begeleider draagt zorg voor de juiste signalering- en observatie instrumenten; De intern begeleider zorgt dat procedures worden beschreven en worden overgedragen aan de leerkracht; De intern begeleider houdt overzicht op het evaluatiemoment en de daar bijbehorende resultaten; 18
De intern begeleider zorgt voor de juiste middelen voor gebruik in de klas m.b.v. achtergrondinformatie en vakliteratuur. Verantwoordelijkheden en competenties van de leidinggevende: De leidinggevende creëert randvoorwaarden voor professionaliseren van de leerkracht door o.a. goed omschreven taakbeleid, budgetteren van nascholing/bijscholing, coaching; De leidinggevende draagt zorg voor een toegankelijke orthotheek om op de juiste wijze invulling te kunnen geven aan het plan van handelen. Als de geboden hulp ontoereikend is, vraagt de leerkracht een gesprek aan met de intern begeleider. De leerkracht kan de leerling inbrengen in de leerlingbespreking. Als de leerkracht weer vooruit kan blijft het kind in niveau 2 of kan terug naar niveau 1. Als alle interne vormen van hulp ontoereikend zijn, gaat de leerling naar niveau 3. 19
Zorgniveau 3 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en/ of eventueel gebruik makend van consultatie van externe deskundigen) De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere interne en/of externe deskundigen op consultatieve basis. Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde informatie stellen de betrokkenen samen een plan van handelen op. De speciale zorg heeft als doel de leerlingen d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 2 of 1. Verantwoordelijkheden en competenties van de leerkracht: De leerkracht past het continuüm van zorg toe (signaleren,analyseren,handelen,evalueren) De leerkracht analyseert en interpreteert toets- en observatiegegevens; De leerkracht maakt een plan van handelen voor de individuele leerling, kleine groepjes leerlingen en/of voor de hele groep. Het plan van handelen kan gericht zijn of van toepassing zijn op de gebieden van: o Inhoud o Leerstrategieën o Instructie o Werkhouding o Sociaal emotionele problematiek De leerkracht is zelf verantwoordelijk voor het vinden van de juiste middelen en materialen om invulling te geven aan het plan van handelen; De leerkracht draagt er zorg voor dat leerlingen maximaal één behandelperiode per hulpvraag op dit niveau doorlopen. De leerkracht beslist in samenspraak met de intern begeleider n.a.v. de evaluatie of een leerling teruggaat naar zorgniveau 2 of doorgaat naar zorgniveau 4. Dossiervorming: De leerkracht is verantwoordelijk voor dossiervorming; De intern begeleider is mede verantwoordelijk voor de dossiervorming; Acties, resultaten afspraken worden door de leerkracht beschreven in het plan van handelen; De plannen van handelen worden bewaard volgens afspraken die op schoolniveau zijn gemaakt; De leerkracht houdt de interne begeleider op de hoogte volgens de gemaakte schoolafspraken; Structurele aanpassingen worden genoteerd. Contacten: De leerkracht bespreekt met de ouder(s),verzorger(s) het plan van handelen; De leerkracht informeert de ouder(s),verzorger(s) over gedane acties en de daarbijbehorende resultaten; De leerkracht informeert de ouder(s),verzorger(s) en de intern begeleider over de uitkomst van de evaluatie; De leerkracht kan bij bovenstaande gesprekken de intern begeleider vragen om aanwezig te zijn; Tijdens de leerlingbespreking worden leerlingen met structurele aanpassingen geëvalueerd. Verantwoordelijkheden en competenties van de intern begeleider: 20
De intern begeleider nodigt de leerkracht uit voor een gesprek waarin vervolgafspraken worden besproken; Mogelijk vervolgactiviteiten gemaakt in overleg met de intern begeleider waarbij de leerkracht eindverantwoordelijke blijft voor het plan van handelen zijn: o afname pedagogisch-didactisch onderzoek door de intern begeleider; o observatie in de groep; o consultatie door een externe adviseur; o consultatie met orthopedagoog gericht op een handelingsverlegenheid van de leerkracht. De intern begeleider heeft een ondersteunende/ coachende functie t.a.v. het toepassen van het continuüm van zorg; De intern begeleider heeft voldoende inhoudelijke kennis van de diverse problematieken; De intern begeleider ziet erop toe dat de evaluatie wordt uitgevoerd; De intern begeleider overlegt met de leerkracht, n.a.v. de evaluatie of een leerling terug gaat naar niveau 2, doorstroomt naar niveau 4 en/of dat er structurele aanpassingen volgen; De intern begeleider is bij voorkeur aanwezig bij de oudergesprekken aanwezig, maar altijd bij die gesprekken waarbij een handelingsplan wordt ondertekend en er evaluatiegesprekken plaatsvinden. Verantwoordelijkheden en competenties van de leidinggevende: De leidinggevende creëert randvoorwaarden voor professionaliseren van de leerkracht door o.a. goed omschreven taakbeleid, budgetteren van nascholing/bijscholing, coaching; De leidinggevende draagt zorg voor een toegankelijke orthotheek om op de juiste wijze invulling te kunnen geven aan het plan van handelen. Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 4 gaat of teruggaat naar niveau 2. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende. Op niveau 3 is er sprake van een individueel handelingsplan ondertekend door ouders. 21
Zorgniveau 4 (Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en gebruik makend van deskundigheid van externe deskundigen in de vorm van een begeleidingstraject) De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere externe deskundigen in de SOC (schoolondersteuningscommissie). De SOC bestaat uit de intern begeleider, de schoolmaatschappelijk werkster+ en de adviseur van het samenwerkingsverband. Eventueel wordt het SOC aangevuld met een extern persoon (maatschappelijk werk, onderwijsadviesdienst etc.). Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde informatie stellen de betrokkenen samen een plan van handelen op. Indien nodig wordt er een start gemaakt aan een ontwikkelingsperspectief of een aanvraag voor een individueel arrangement. Echter heeft de speciale zorg als doel de leerling(en) d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 3. Verantwoordelijkheden en competenties van de leerkracht: De leerkracht heeft de niveaus van zorg doorlopen en alle benodigde informatie verzameld van de betreffende zorgleerling; De leerkracht maakt een plan van handelen voor de individuele leerling welk door ouder(s), verzorger(s) en Ib-er is ondertekend. Het plan van handelen kan gericht zijn of van toepassing zijn op de gebieden van: o Inhoud o Leerstrategieën o Instructie o Werkhouding o Sociaal emotionele problematiek De leerkracht is zelf verantwoordelijk voor het vinden van de juiste middelen en materialen om invulling te geven aan het plan van handelen; De leerkracht draagt samen met IB-er en professional in de vorm van een coachingstraject zorg voor de leerling; De leerkracht beslist in onderling overleg met de intern begeleider en preventieve ambulant begeleider n.a.v. de evaluatie of een leerling teruggaat naar zorgniveau 3 of doorgaat naar zorgniveau 5 in. Dossiervorming: De leerkracht is verantwoordelijk voor dossiervorming; De intern begeleider is mede verantwoordelijk voor de dossiervorming; Acties, resultaten afspraken worden door de leerkracht beschreven in het plan van handelen; De plannen van handelen worden bewaard volgens afspraken die op schoolniveau zijn gemaakt; De leerkracht houdt de interne begeleider op de hoogte volgens de gemaakte schoolafspraken; Structurele aanpassingen worden genoteerd; De preventief ambulant begeleider (SBO) of de ambulant begeleider (SO) beschrijft de eigen acties en de daar bijbehorende resultaten, welke worden toegevoegd aan het dossier. Contacten: De leerkracht bespreekt samen met de IB-er, SMW + en adviseur van het samenwerkingsverband (of andere externe deskundigen) het plan van handelen; 22
De leerkracht informeert samen met de IB-er, SMW+ en adviseur van het samenwerkingsverband (of andere externe deskundigen) de ouder(s),verzorger(s) over gedane acties en de daarbijbehorende bevindingen en resultaten; De leerkracht informeert samen met de IB-er, SMW+ en de adviseur van het samenwerkingsverband (of andere externe deskundigen) de ouder(s),verzorger(s) en de intern begeleider over de uitkomst van de evaluatie; Tijdens de leerlingbespreking worden leerlingen met structurele aanpassingen geëvalueerd en wordt de leidinggevende geïnformeerd indien de leerling doorgaat naar niveau 5; Gezamenlijk informeren de leerkracht, interne begeleider en leidinggevende de ouder(s),verzorger(s) over de uitkomst van de evaluatie indien de leerling doorgaat naar niveau 5. Verantwoordelijkheden en competenties van de intern begeleider: De intern begeleider nodigt de leerkracht, SMW + en de adviseur van het samenwerkingsverband (of andere externe deskundigen)uit voor een gesprek waarin vervolgafspraken worden besproken; Mogelijke vervolgactiviteiten gemaakt in overleg met de intern begeleider waarbij de leerkracht eindverantwoordelijke blijft voor het plan van handelen zijn: o observatie in de groep o afname pedagogisch-didactisch onderzoek door extern adviseur (PAB-er of AB-er); o coaching met hulp van een externe adviseur (PAB-er, AB-er, O.A.) gericht op de handelingsverlegenheid van de leerkracht. De intern begeleider heeft een ondersteunende/ coachende functie t.a.v. het toepassen van het continuüm van zorg; De intern begeleider heeft voldoende inhoudelijke kennis van de diverse problematieken; De intern begeleider ziet erop toe dat de evaluatie wordt uitgevoerd; De intern begeleider is verantwoordelijk voor het vastleggen en monitoren van de afspraken; De intern begeleider overlegt met de leerkracht, n.a.v. de evaluatie of een leerling terug gaat naar niveau 3 of doorstroomt naar niveau 5 en/of dat er andere structurele aanpassingen volgen; De intern begeleider( is gespreksleider) en de adviseur van het samenwerkingsverband zijn bij de oudergesprekken aanwezig op dit niveau; Verantwoordelijkheden en competenties van de leidinggevende: De leidinggevende creëert randvoorwaarden voor professionaliseren van de leerkracht door o.a. goed omschreven taakbeleid, budgetteren van nascholing/bijscholing, coaching; De leidinggevende draagt zorg voor een toegankelijke orthotheek om op de juiste wijze invulling te kunnen geven aan het plan van handelen. Verantwoordelijkheden en competenties van de adviseur van het samenwerkingsverband: De adviseur heeft inbreng vanuit zijn eigen professionaliteit; De adviseur start een kort coachingstraject bij kinderen waar extra ondersteuning aangevraagd wordt. T.a.v de inzet en duur van de begeleiding maakt de adviseur duidelijke afspraken met school. Wanneer op basis van beschikbare tijd of deskundigheid niet de gevraagde begeleiding geleverd kan worden, denkt de adviseur na over een alternatieve oplossing b.v. het inschakelen van PAB-er of AB-er. Deze verspreidt de onderzoeksverslagen en legt de gemaakte afspraken en handelingsadviezen vast. Zie: taakomschrijving adviseur passend onderwijs. 23
Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 5 gaat of teruggaat naar niveau 3. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende. Op niveau 4 is er sprake van een individueel handelingsplan ondertekend door ouders. Zorgniveau 5 (Externe ondersteuning of verwijzing) Vanuit niveau 4 kan een leerling: worden aangemeld bij het expertiseteam op niveau 5 voor een plaatsing in het speciaal basisonderwijs, als aan de vulling van voorafgaande niveaus van zorg is voldaan; worden aangemeld voor speciaal onderwijs. De school kan geen passend onderwijsaanbod voor een leerling realiseren. Er is sprake van handelingsverlegenheid van de school. De leerling heeft een andere voorziening nodig die beter aansluit bij zijn/haar onderwijsbehoeften. 24