Toepassing van een infectiepreventie risicoscan in verpleeghuizen Ina Willemsen, Amphia ziekenhuis, Breda Jolande Nelson Melching, St. Elisabeth ziekenhuis, Tilburg Yvonne Hendriks, Amphia ziekenhuis, Breda Ans Mulders, THEBE, zorg in West en Midden Brabant Sandrine Verhoef, THEBE, zorg in West en Midden Brabant Jan Kluytmans, Amphia ziekenhuis, Breda; Vumc Medisch centrum Amsterdam MINC symposium, Maastricht Infection Center 6 februari
Disclosure belangen spreker Ina Willemsen (potentiele) belangenverstrengeling voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven sponsoring of onderzoeksgeld honorarium of andere (financiële) vergoeding aandeelhouder andere relatie Geen Geen Geen
VERGRIJZING Zorg afhankelijk Woonachtig in een verpleeghuis Risico op zorg gerelateerde infecties op Infectie preventie
INFECTIE RISICO S IN VERPLEEGHUIZEN (VH) Ziekenhuis Verpleeghuis KORT VERBLIJF LANG VERBLIJF RESIDENTIELE SETTING gedeelde woonruimte hoge prevalentie van incontinentie dementie / gedrag stoornissen
Hoe is de situatie in Nederlandse Verpleeghuizen? En, hoe moeten we dit inventariseren? UITDAGING!!!
Doel In kaart brengen van de situatie op gebied van infectiepreventie in verpleeghuizen d.m.v. een infectiepreventie risico scan (IRIS) Componenten van de IRIS: Uitkomst maten Persoons gebonden variabelen Afdelings gerelateerde variabelen Instituut gerelateerde variabelen Weergave in een spider plot
SETTING De IRIS is uitgevoerd in 9 VH in Zuid Nederland. Juni Juli 2012
Uitkomstmaten METHODE Prevalentie van Zorg gerelateerde Infecties (volgens de criteria van PREZIES) Prevalentie van rectaal dragerschap van ESBL producerende Enterobacteriaceae (ESBL E)
ESBL DETECTIE Rectaal uitstrijk of faeces Oxidase negatieve staven: Determinatie Vitek MS Gevoeligheid Vitek II Verdenking ESBL* dubbel disk methode micro array ESBL genen TSB + 8 mg/l vancomycine + 0,25 mg/l cefotaxim EbSA agar vanco 64 mg/l + cloxacilline 400 mg/l + cefotaxim 1 mg/l vanco 64 mg/l + cloxacilline 400 mg/l + ceftazidime (1 mg/l) * Volgens NVMM richtlijn detectie van BRMO
METHODE Patiënt gerelateerde risico s: Prevalentie van gebruik van medische hulpmiddelen Prevalentie van antimicrobiële therapie
METHODE Afdelings gerelateerde risico s: omgevings contaminatie Clientkamer (nachtkastje) Huiskamer (tafel) Badkamer (wastafel) Toilet (bril) Postoel (zitvlak) Medicijnkast of kar Steriele opslag bak Spoelkeuken (aanrechtblad) Waskom keuken (magnetron)
METHODE Afdelings gerelateerde risico s: omgevings contaminatie tekortkomingen infectiepreventie randvoorwaarden b.v. handalcohol handschoenen mond/neus maskers 1 wastafel per 15 bewoners Instituut gerelateerde risico s: beschikbaarheid over lokale infectie preventie protocollen
METHODE DE RISICO PLOT Indeling in laag, gemiddeld en hoog risico gebaseerd op het nationale prevalentie onderzoek van PREZIES, wetenschappelijke publicaties en op expert opinion GRENSWAARDEN Laag Gemiddeld Hoog Uitkomstmaten Rectaal dragerschap van ESBL E < 7% 7 10% 10% Prevalentie van zorg gerelateerde infecties Risico factoren < 2% 2 5% 5% Prevalentie van antimicrobiele therapie < 5% 5 10% 10% Gebruik van medische hulpmiddelen < 10% 10 15% 15% Omgevings contaminatie < 1500 RLU 1500 3000 RLU 3000 RLU Beschikbaarheid van protocollen < 10% niet beschikbaar Tekortkomingen in randvoorwaarden < 10% tekortkoming 10 70% niet beschikbaar 10 70% tekortkoming 70% niet beschikbaar 70% tekortkoming
RESULTATEN Inclusie van 774 bewoners in 9 VH (spreiding 14 189) Geen significante verschillen in patiënt karakteristieken tussen de verschillende VH Grote verschillen in distributie over de verschillende risico groepen
DE RISICO PLOT VH 1 VH 2 VH 5 VH 9 A Niet beschikbaar zijn van lokale infectiepreventie protocollen B Tekortkomingen in randvoorwaarden C Prevalentie van zorg gerelateerde infecties (%) D Prevalentie van gebruik van medische hulpmiddelen (%) E Omgevings contaminatie (RLU) F Prevalentie van antimicrobiele therapie (%) G Rectaal dragerschap van ESBL E (%) * Alle assen zijn geschaald van 0 tot 100% van de totale populatie of geteste oppervlakten/voorwerpen
DE RISICO PLOT VH 1 VH 5 A Niet beschikbaar zijn van lokale infectiepreventie protocollen B Tekortkomingen in randvoorwaarden C Prevalentie van zorg gerelateerde infecties (%) D Prevalentie van gebruik van medische hulpmiddelen (%) E Omgevings contaminatie (RLU) F Prevalentie van antimicrobiele therapie (%) G Rectaal dragerschap van ESBL E (%)
VERVOLG TRAJECT Gericht verbeteren van infectiepreventie scholing audits verbeteren tekortkomingen in randvoorwaarden richtlijnen verbeteren of schrijven Verpleeghuis 2 + 9: periodieke ESBL screening van bewoners
BEPERKINGEN Op basis van de PREZIES protocollen worden de infecties van huid/weke delen niet geïncludeerd. in de toekomst wel includeren De rol van de bezettingsgraad van verzorgende en/of opleidingsniveau van medewerkers in verpleeghuizen Het vaststellen van de breekpunten
CONCLUSIE De Infectiepreventie Risico Scan (IRIS) geeft een compleet beeld van de situatie op het gebied van infectiepreventie in een verpleeghuis De IRIS plots tonen aanzienlijke verschillen aan tussen de verschillende verpleeghuizen Op basis van de IRIS kan een tailor made verbeterings programma opgezet worden. De resultaten van verbeterings acties kunnen vervolgens worden aangetoond door herhalings metingen De IRIS kan gebruikt worden om de focus van een infectie preventie beleid te bepalen
RECTAAL DRAGERSCHAP VAN ESBL E Grote verschillen in prevalentie van ESBL E prevalence of ESBL carriage (%) 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 21% 19% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 nursing home 643 van de 774 bewoners zijn getest 70/643 (10.9%) ESBL dragerschap Voornamelijk E. coli (n=60)
Ref:121207eco.Breda LM-PCR LM -P CR PATRONEN VAN ESBL E E. coli / Breda LM-PCR Cluster ST 44 ST 3567 ST 88 ST 86 ST 3566 ST 3566 ST 12 ST 131 ST 131 ST 131 ST 131 ST 131 ST 131 70 20 30 40 50 60 80 90 100 105.0 60 0.0 AFLP 595.0 590.0 585.0 580.0 575.0 570.0 56 5. 0 56 0. 0 555.0 550.0 545.0 540.0 535.0 530.0 525.0 520.0 51 5. 0 510.0 505.0 500.0 495.0 490.0 485.0 480.0 475.0 470.0 46 5. 0 460.0 455.0 450.0 445.0 440.0 435.0 430.0 42 5. 0 42 0. 0 41 5. 0 410.0 405.0 400.0 395.0 390.0 385.0 38 0. 0 37 5. 0 37 0. 0 365.0 360.0 355.0 350.0 345.0 340.0 335.0 33 0. 0 32 5. 0 320.0 315.0 310.0 305.0 300.0 295.0 290.0 285.0 28 0. 0 27 5. 0 270.0 265.0 260.0 255.0 250.0 245.0 240.0 23 5. 0 230.0 225.0 220.0 215.0 210.0 205.0 200.0 195.0 19 0. 0 18 5. 0 180.0 175.0 170.0 165.0 160.0 155.0 150.0 145.0 140.0 135.0 130.0 125.0 120.0 115.0 110.0 100.0 95. 0 0 90. 0 0 85. 0 0 80.00
RECTAAL DRAGERSCHAP VAN ESBL E AFLP ESBL gene MLST cluster VH N 8 2 Rood CTX M1 15 ST44 9 1 Groen CTX M1 1 ST3567 9 2 9 3 Zwart CTX M1 3 ST3566 1 2 Roze CTX M9 ST12 9 2 TEM 2 5 CTX M1 15 1 2 CTX M9 1 2 Geel ST131 CTX M1 15 9 19 CTX M1 15 4 1 CTX M1 15 3 1 Lila CTX M1 15 ST131 9 2 Significante relatie tussen ST131 en CTX M1 15 (p<0.001)
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP Verpleeghuis 9: en TRANSMISSIE 4 semi afzonderlijke gebouwen (A, B, C en F), ieder verdeeld in 2 of 3 afdelingen
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP en TRANSMISSIE Leeftijd Geslacht Opname indicatie Psychogeriatrie Revalidatie Somatiek ZZP score Multimorbiditeit Decubitus Fecale incontinentie Urine incontinentie Medische hulpmiddelen Antimicrobiële therapie Aanwezigheid zorggerelateerde infectie Omgevings contaminatie Tekortkomingen in randvoorwaarden Percentage ontbrekende richtlijnen Afdeling Eenpersoons of meerpersoonskamer
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP en TRANSMISSIE Leeftijd Omgevings contaminatie Geslacht Opname indicatie Tekortkomingen in randvoorwaarden Logistische Psychogeriatrie regressie (PHREG proc): Revalidatie Percentage ontbrekende richtlijnen Somatiek Chi Sq Hazard Ratio 95% C.I. 1 persoonskamer ZZP score 0,0564 Afdeling 0,520 ( ) 0,26 1,02 Leeftijd: Multimorbiditeit > 1 jaar 0,0784 Eenpersoons 1,042 (+) 0,99 1,09 of meerpersoonskamer Contaminatie Decubitus Keuken (10%) 0,0272 1,578 (+) 1,05 2,37 Contaminatie Fecale incontinentie spoelkeuken(10%) 0,0228 0,664 ( ) 0,46 0,94 Fecale Urine incontinentie 0,2014 1,621 (+) 0,77 3,40 Medische hulpmiddelen Antimicrobiële therapie Aanwezigheid zorggerelateerde infectie
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP Vector en TRANSMISSIE Zorgmedewerkers: Handhygiëne Clientkamer : Gedeelde ruimten: volgens de 5 momenten voor handhygiëne voor het beginnen en na eindigen van de activiteit* incl. etenstijd assistentie (voor en na het helpen bij eten) * Bij contact met lichaamsvloeistof in gedeelde ruimten, 5 momenten
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP Vector en TRANSMISSIE Handhygiëne: zorgmedewerkers Bewoners Woonsituatie Interactie tussen bewoners Besef over hygiëne onder bewoners!!! Instructie mogelijkheid Hygiëne compliance bewoners Handhygiëne na toiletbezoek Handhygiëne voor eten Persoonlijke hygiëne bij incontinentie Persoonlijke hygiëne bij wonden hoest hygiëne etc.
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP Vector en TRANSMISSIE verwekker
CONTAMINATIE OMGEVING? VH 9, uitbraakstam E. coli ST131 CTX M1 15 Omgevingskweken van: Patiënt kamer o Toilet, diverse plaatsen o Badkamer, diverse plaatsen o Deurklink o Tafelblad o Salontafel blad Algemene ruimten o Toilet o Stoelen / tafels? Keuken, diverse plaatsen Chiffons Voedsel o Koektrommel o Botervloot o Koffiemelk o Eten
CONTAMINATIE OMGEVING? Ander verpleeghuis, uitbraakstam K. pneumoniae KPC positief Cliëntenkamer Bed + bedieningsapparaat Kledingkast (deurklinken + lades) Badkamer (deurklink binnen + buiten)? Algemene ruimtes Keuken (keukenblad, kraan, koffiezetapparaat) Gemeenschappelijke tafel + stoelen Telefoons vpk. Po spoeler (handgreep + toetsenbord) Kantoor (buro + toetsenbord computer + muis) Glucose apparaat Extra punten
CONTAMINATIE OMGEVING? K. pneumoniae KPC positief Keuken Tafel + stoelen Po spoeler Buro vpk Dect. Glucosemeter 5 12 2013 10 12 2013 20 12 2013 23 12 2013 01 01 2014 10 01 2014 21 01 2014 KPC positief KPC negatief Niet bepaald
CONTAMINATIE OMGEVING? K. pneumoniae KPC positief Cliënten Index: hulp bij verzorging, overdag in gemeenschappelijke ruimte Client 3: hulp bij verzorging, incontinent faeces, urethra katheter, bedlegerig Client 4: hulp bij verzorging, incontinent faeces en urine (niet hygiënisch gedrag) Kweken: 1. Bed 2. Kledingkast; deurklinken 3. Badkamer; deurklinken 5 12 2013 10 12 2013 20 12 2013 Index 1 2 3 Cliënt 3 1 2 3 Cliënt 4 1 2 3 KPC positief 23 12 2013 KPC negatief Niet bepaald 01 01 2014 10 01 2014 21 01 2014
RISICO S OP ESBL E DRAGERSCHAP en TRANSMISSIE
CONCLUSIE De Infectiepreventie Risico Scan (IRIS) kan gebruikt worden om risico s in kaart te brengen Het geeft een beeld van de huidige situatie Het kan gebruikt worden om de reikwijdte en focus van een infectiepreventie beleid te bepalen ESBL dragerschap blijkt een belangrijke indicator Er is frequente ESBL transmissie gezien tussen bewoners ST131 was overheersend aanwezig. Deze kloon vorm een bedreiging voor bewoners van verpleeghuizen. Actieve surveillance is nodig om dit tijdig te herkennen Er zijn nog veel onbekende factoren die invloed hebben op verspreidingsmechanismen
You can not manage, what you do not measure AKNOWLEDGEMENT Alle zorg medewerkers en verpleeghuis artsen van de verpleeghuizen Amphia ziekenhuis Laboratorium voor Microbiologie en Infectiepreventie VU medisch centrum, Moleculaire Epidemiologie Robert Roosendaal RIVM, Laboratorium voor Infectieziekten en Screening (LIS) Thijs Bosch Leo Schouls