VERGADERING : BESTUUR DATUM : 13 NOVEMBER 2008 AGENDAPUNT : 5 BIJLAGE : 4 TOELICHTING WERKPLAN VERANKERING ARBEID 2009; ADVIES VAN DE ADVIESCOMMISSIE ARBEID 1 INLEIDING Bijgaand treft u aan het Werkplan Verankering Arbeid 2009. Onderstaand wordt een toelichting gegeven op dit werkplan. Het project Verankering Arbeid is begin 2007 gestart. Het belangrijkste doel van dit project, met een looptijd van 4 jaar, is het stimuleren van de beleidsontwikkeling op het terrein van arbeid in de agrofoodsectoren en daarmee de verankering van de factor arbeid in de productschappen evenals het vergroten van betrokkenheid van vakbonden bij productschappen. De werkgroep Verankering Arbeid, onder voorzitterschap van Jan Gijsen, begeleidt dit project. De eerste concrete projecten, waarin alle productschappen participeren, zijn uitgevoerd, zoals de Nieuwsbrief Arbeid en het project sectoranalyses. Jaarlijks stelt de werkgroep een werkplan op en rapporteert zij over de werkzaamheden aan de besturen van de productschappen. Het projectplan is inmiddels besproken in de Commissie Arbeid. De bevinding van de commissie zijn in deze notitie opgenomen. Arbeid Het project Verankering Arbeid omvat de uitdaging aan de productschappen en vakbonden om te investeren in het beleidsterrein arbeid. Het Arbo-convenant Grondstofallergie is een sprekend voorbeeld van een activiteit met draagvlak bij werknemers- en werkgeversorganisaties in de kolom. Daarnaast kan hier eveneens genoemd worden de onlangs ingestelde Commissie Arbeid van het Productschap Akkerbouw (PA). Een adviescommissie van het bestuur samengesteld uit werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers uit de gehele akkerbouwkolom. Zodoende geeft PA invulling aan de eigen verantwoordelijkheid om activiteiten te ontwikkelen op het terrein van arbeid. Werkvloer Door de werknemersorganisaties wordt in toenemende mate nagegaan welke thema s leven op de werkvloer, waarbij productschappen in de uitvoering een ondersteunende rol kunnen vervullen. In het Werkplan Verankering Arbeid 2009 zijn voor het Productschap Akkerbouw enkele projectideeën van de werknemersorganisaties opgenomen.
2 WERKPLAN In het Werkplan Verankering Arbeid 2009 komen vanuit drie invalshoeken projectvoorstellen naar voren: - projectvoorstellen vanuit de werkgroep verankering arbeid gericht op alle productschapen (generieke projecten); - specifieke projectvoorstellen gericht op de akkerbouwsectoren (PA-projecten); - projectideeën vanuit de werknemersorganisaties gericht op de akkerbouwsectoren. Wijze van behandelen De lopende en nieuwe generieke projecten worden in het werkplan op hoofdlijnen beschreven. De werkgroep verankering verzoekt de productschappen voor de generieke projectvoorstellen een reservering in de begroting op te nemen. In het geval van PA kunnen concrete projectplannen vervolgens met een advies van de Commissie Arbeid PA aan het dagelijks bestuur worden voorgelegd. De specifieke projectvoorstellen gericht op de akkerbouwsectoren en de projectideeën vanuit de werknemersorganisaties zullen in concrete projectvoorstellen worden uitgewerkt en in de Commissie Arbeid dan wel in de betrokken vakcommissie (bijvoorbeeld Commissie Teeltaangelegenheden of de Commissie Brood en Banket) worden behandeld alvorens de uitvoering ter hand te nemen. In onderstaande tabel is op basis van het Werkplan Verankering Arbeid 2009 een overzicht gemaakt van de verschillende projecten. Budget Project Communicatie en informatievoorziening Verankering Arbeid (generiek) 1) PA Projectideeën vakbonden Nieuwsbrief Arbeid 8.000 Sociaaleconomische kerngegevens 4.500 Themabijeenkomsten 10.000 Levensfase 20.000 NCSI uitvoering 50.000 Opleiding en scholing Voorlichtingsbijeenkomst/ informatiemateriaal 30.000 Cursusdatabase 5.000 Cursus grondstoffen 80.000 medezeggenschap 50.000 Arbo en veiligheid (Update) RI&E 20.000 Grondstofallergie 40.000 Arbocatalogus 50.000 Arbocatalogus, draagvlak 20.000 Tillen 33.600 Handleiding ATEX 54.000 sociaal economische ontw./arbeidsmarkt MOE landen 20.000 2
ketenonderzoek 40.000 Overleg Overleg / bilateraal /commissies 10.000 onvoorzien 10.000 onvoorzien 10.000 projectverankering (adviseurs vakbonden) 300.000 Totaal aan arbeid 458.000 277.100 130.000 Bijdrage Productschap Akkerbouw 27.480 277.100 130.000 1) verdeelsleutel voor verankering arbeid projecten volgens afspraak in College van Voorzitters is HPA, PT, PZ en PVE: 18% (binnen HPA wordt 18% verdeeld op basis van 3 maal 1/3), PD: 10%, MVO en PVis: 9% 2.1. Generieke projectideeën Voor 2009 worden de volgende generieke projecten voorzien: - voortzetten van de nieuwsbrief arbeid. De nieuwsbrief richt zich op de (kader)leden van de vakbonden en rapporteert over projecten en activitieteiten vanuit de productschappen. - NCSI Met het projectvoorstel van het Nederlands Instituut voor Sociale Innovatie wordt beoogd de resultaten van het vooronderzoek werknemer 2.0 uit te werken in een concreet product (ontwikkelen community of simulatiespel). De doelgroep schoolverlater en werkzoekende komt zo in contact met de agrosectoren. - Voorlichtingsbijeenkomsten/informatiemateriaal Communicatie over arbeidsgerelateerde zaken met werknemers is van belang. Voorbeelden hiervan zijn: wat te doen bij ziekte?, nieuwe ontslagvergoedingen, rijtijdenwet etc. Dit kan via bijeenkomsten maar ook via gericht informatiemateriaal. - Moe-landen De open grenzen in Europa zorgen voor vrij verkeer van werknemers. Dit project is gericht op het verstrekken van informatie over werknemersgerelateerde zaken aan uitzendkrachten afkomstig uit de MOE-landen. - Ketenonderzoek Dit projectvoorstel richt zich op de gevolgen van eisen die bepaalde schakels (bijvoorbeeld de retail aan productiesectoren) in de keten stellen en de gevolgen hiervan voor de werknemers. De projecten richten zich op het geheel van de agrosectoren. De financiële bijdrage vanuit het Productschap Akkerbouw aan deze projecten is 6%, te weten het aandeel van PA in de tussen de productschappen overeengekomen financiering van het project Verankering Arbeid. Gevraagd wordt om een reservering op te nemen van 6% van 158.000 euro (afgerond 10.000 euro). Met de bijdrage aan het project verankering (6% van 300.000 euro) is al eerder ingestemd. 3
De commissie arbeid adviseert ter zake van deze voorstellen positief. Voorgesteld wordt het bedrag van 10.000 euro ten laste te brengen van de algemene middelen van het productschap. Het dagelijks bestuur adviseert positief. 2.2. Specifieke projectvoorstellen gericht op het Productschap Akkerbouw; De specifiek op PA gericht projecten zijn deels lopende activiteiten, deels nieuwe voorstellen. Lopende activiteiten, waarvan de financiering geregeld is, zijn de projecten inzake tillen en ATEX. Nieuwe ideeën zijn: Verdieping Sociaal Economische kengetallen De afgelopen periode hebben de productschappenbreed gewerkt aan het verzamelen van sociaaleconomische kengetallen van de agrosectoren als eerste aanzet voor een sectoranalyse. Per CAO zijn factsheets gemaakt met informatie over de arbeidsmarkt. Deze gegevens worden binnenkort gepubliceerd op een websitie. De verdiepingsslag, die als fase 2 is voorzien, wordt thans nader uitgewerkt. Een goed voorbeeld betreft de arbeidsmarktmonitor van het Productschap Tuinbouw. Cursus grondstoffen Voor veel sectoren geldt dat bedrijven veel inspanningen moeten plegen om hun medewerkers voldoende kennis bij te brengen over grondstoffen. Naar het voorbeeld van de werkwijze die bij het Productschap MVO is ontwikkeld wordt nagegaan of het voor de akkerbouwsectoren mogelijk is digitaal lesmateriaal te ontwikkelen. Cursus databank Het Productschap Diervoeder heeft een cursusdatabank ontwikkeld, waarmee een groot aantal cursussen van verschillende aanbieders te raadplegen zijn. Deelname aan de databank is kosteloos voor de cursusaanbieders die hierin opgenomen willen worden. Voordeel van dit systeem is dat het bedrijfsleven in een oogopslag een totaalaanbod aan relevante (vak)cursussen gepresenteerd krijgt. (update) RIE De risico-inventarisatie en evaluatie is sinds 1 januari 2004 verplicht voor alle werknemers. Elk bedrijf met personeel moet (laten) uitzoeken of het werk gevaar oplevert of schade kan veroorzaken aan de gezondheid van werknemers. Dit onderzoek heet een RI&E. Om de vastlegging van risico s te vergemakkelijken is een digitaal systeem mogelijk. Deze is ontwikkeld ten behoeve van de diervoedersector, de wijnsector en de bakkerijsector. Het idee is na te gaan of ook andere sectoren behoefte hebben aan een dergelijke gedigitaliseerde RI&E. Het zelfde geldt voor de arbocatalogus. De dragende organisaties van PA zullen per brief worden benaderd met de vraag of hieraan behoefte bestaat. Arbocatalogus Het bedrag dat voorzien is ten behoeve de arbocatalogus heeft betrekking op het ontwikkelen van een arbocatalogus voor de bakkerijsectoren. Eventuele financiering ligt voor bij de Commissie Brood en Banket en komt ten laste van het structuurfondsbakkerij. De kosten opgenomen bij de posten themabijeenkomsten, overleg en onvoorzien zijn in het overzicht 4
als pro memorie post opgenomen. Indien nodig zullen separate voorstellen worden ingediend. Vorenstaande voorstellen zijn eenmaal besproken in de commissie Arbeid. Naar het oordeel van de commissie bieden zij interessante aanknopingspunten. Zij komen opnieuw aan de orde in de volgende vergadering van de commissie, waarna een advies in de richting van het bestuur kan worden geformuleerd of tot nadere concretisering en financiering dient te worden gekomen. 2.3. Projectideeën werknemersorganisaties De projectideeën vanuit de werknemersorganisaties richten zich primair op de bakkerijsectoren, namelijk: - Levensfasegericht personeelsbeleid Vakbonden en een industrieel bakkerijconcern zijn in gesprek over een project levensfasegericht personeelsbeleid. De resultaten van dit project kunnen voor de gehele bakkerij beschikbaar komen en bijdragen aan het langer en gezond kunnen blijven werken in de sector. - Medezeggenschap Vakbonden willen met dit project de medezeggenschapcultuur in de bakkerij een positieve impuls geven. - Grondstofallergie en inzet kaderleden Dit project richt zich op het scholen van kaderleden van vakbonden zodat zij als grondstofallergie-ambassadeurs inzetbaar zijn om de deelname aan het preventief gezondheidsbewakingssysteem te verbeteren. - Arbo-catalogus en draagvlak Voor het realiseren van een Arbo-catalogus wordt een gerichte inzet om draagvlak bij werknemers te realiseren van belang geacht. Als de projectideeën van de werknemersorganisaties uitmonden in concrete projectplannen zal de financiering, tot een bedrag van 130.000 euro, ten laste van het Fonds structuurversterking bakkerij worden gebracht. Deze onderwerpen worden verder besproken in de Commissie Brood en Banket. De commissie stelt voor de projecten verder uit te werken. Vooruitlopend hierop zijn de lasten in de begroting ten laste van het fonds structuurversterkende middelen opgenomen. Het dagelijks bestuur adviseert positief. Den Haag, 29 oktober 2008 Ref: El 5